2. Napatutunayan na ang layunin, paraan at sirkumstansya ay
nagtatakda ng pagkamabuti o pagkamasama ng kilos ng tao
(MELC 8.3).
3. Nakapagtataya ng kabutihan o kasamaan ng pasiya o kilos sa isang
sitwasyong may dilemma batay sa layunin, paraan at
sirkumstansya nito (MELC 8.4)
LAYUNIN
1.
Handa ka na ba?
24. GAWAIN
A. Ayusin ang letra na nakapaloob sa unahang saknong upang mabuo ang
angkop na salita bilang sagot sa isinasaad ng pangungusap.
1. (MAKATIKAONGLOS) – Ito ay bunga ng ating
isip at kagustuhan para sa kabutihan ng lahat.
2. (INLAYUN) - Ito ay tumutukoy sa panloob na
kilos kung saan nakatuon ang kilos-loob na nais
mangyari.
25. GAWAIN
3. (ARAPAN) - Ito ay tumtukoy sa panlabas na kilos na
kasangkapan o paraan upang makamit ang layunin. Ito ay
pangkasunodsunod ng mga gagawin ayon sa plano.
4. (STARSIKUYAMIS)- Ito ang nakapagpapalala o
nakapagpapabawas ng kabutihan o kasamaan ng isang kilos. Ito
ay siyang mapappala. Mga mangyayari o kahihinatnan ayon sa ng
pasya o kilos.
5. (KINANTAHIHIA) – lahat ng kilos na ginagawa ng tao ay may
kaakibat na dahilan, batayan at may kaakibat na pananagutan.
Mga resulta ng pasya o kilos batay sa layunin at paraan ng pasya
o kilos.
26. GAWAIN
B.Piliin ang tamang sagot ayon sa salik ng makataong kilos. Isulat ang salitang napili
sa sagutang papel.
11. Pagnanais na makapagtapos ng pag-aaral.
12. Di nakapag-tapos ng pag-aaral dahil sa maagang
pag-aasawa.
13. Ang batang gustong makatapos kahit hikahos ang
buhay ay maaring maghanap buhay upang matustusan
ang pag-aaral tulad halimbawa ng pagtitinda ng sagin.
27. GAWAIN
B.Piliin ang tamang sagot ayon sa salik ng makataong kilos. Isulat ang salitang napili
sa sagutang papel.
14. Ang mag-aaral na nais maging miyembro ng manlalaro tulad
ng Sipaktakraw ay may kinakailangang plano tulad ng
pagnanais na makapaglaro sa pambansang kompetisyon at
maisakatuparan ang pagiging coach balang araw.
15. Araw-araw na pumupunta ang isang bata sa silid-aklatan
upang magsaliksik ng ideya na magagamit sa eksperimentong
ginagawa.
28. GAWAIN
Panuto: Basahin ang sitwasyong napagusapan ng mga
magkaibigan. Sagutin ang mga katanungan tungkol sa usapan.
Isulat sa sulatang papel ang sagot.
Paghahanda sa Intramurals
Ang samahan ng mga mag-aaral ay nagpulong upang
paghandaan ang darating na Intramurals. Pinag-usapan nila ang
mga paligsahang gaganapin sa kanilang paaralan. Nais ng
samahan na makapagbigay aliw sa mga mag-aaral na hindi
kailang magarbo at magastos. Iminungkahi ng presidente ng
samahan na magkaroon ng ibat'ibang kumitiba upang paghatian
ng samahan ang mga gawain. Nais niyang magkaroon ng maganda
at malinis na entablado.
29. GAWAIN
Isang mag-aaral ang nagmungkahi ng
pagbubudget sa baong pera ng mga mag-aaral at mag-ambagan
upang makabili sila ng mga bulaklak at kukuha ng mag-aayos
nito. Sinabi naman ng secretary na maaari namang sila-sila din
ang mag-ayos ng entablado at magdala ng mga tanim sa paso ang
iba upang idagdag sa palamuti sa entablado. Nagmungkahi rin
ang bise presidente na siya na ang gugupit ng mga palamuti mula
sa makukulay na papel. Ang tresurero ay nagsabi na mag-aambag
siya ng recycled flower mula sa palstic na bote.
30. GAWAIN
Sagutin mo:
1. Ano ang layunin ng samahan sa Intramurals?
__________________
2-3. Pumili ng dalawang mabuting paraan na
minungkahi ng samahan?_____________
4-5. Kung ikaw ang gagawa ng paraan, ano ang
gagawin mo?________________________
31. GAWAIN
A. Ayusin ang letra na nakapaloob sa unahang saknong upang mabuo ang
angkop na salita bilang sagot sa isinasaad ng pangungusap.
1. (MAKATIKAONGLOS) – Ito ay bunga ng ating
isip at kagustuhan para sa kabutihan ng lahat.
2. (INLAYUN) - Ito ay tumutukoy sa panloob na
kilos kung saan nakatuon ang kilos-loob na nais
mangyari.
MAKATAONG KILOS
LAYUNIN
32. GAWAIN
3. (ARAPAN) - Ito ay tumtukoy sa panlabas na kilos na
kasangkapan o paraan upang makamit ang layunin. Ito ay
pangkasunodsunod ng mga gagawin ayon sa plano.
4. (STARSIKUYAMIS)- Ito ang nakapagpapalala o
nakapagpapabawas ng kabutihan o kasamaan ng isang kilos. Ito
ay siyang mapappala. Mga mangyayari o kahihinatnan ayon sa ng
pasya o kilos.
5. (KINANTAHIHIA) – lahat ng kilos na ginagawa ng tao ay may
kaakibat na dahilan, batayan at may kaakibat na pananagutan.
Mga resulta ng pasya o kilos batay sa layunin at paraan ng pasya
o kilos.
PARAAN
SIRKUMSTANSIYA
KAHIHINATNAN
33. GAWAIN
B.Piliin ang tamang sagot ayon sa salik ng makataong kilos. Isulat ang salitang napili
sa sagutang papel.
11. Pagnanais na makapagtapos ng pag-aaral.
12. Di nakapag-tapos ng pag-aaral dahil sa maagang
pag-aasawa.
13. Ang batang gustong makatapos kahit hikahos ang
buhay ay maaring maghanap buhay upang matustusan
ang pag-aaral tulad halimbawa ng pagtitinda ng sagin.
LAYUNIN
SIRKUMSTANSIYA
PARAAN
34. GAWAIN
B.Piliin ang tamang sagot ayon sa salik ng makataong kilos. Isulat ang salitang napili
sa sagutang papel.
14. Ang mag-aaral na nais maging miyembro ng manlalaro tulad
ng Sipaktakraw ay may kinakailangang plano tulad ng
pagnanais na makapaglaro sa pambansang kompetisyon at
maisakatuparan ang pagiging coach balang araw.
15. Araw-araw na pumupunta ang isang bata sa silid-aklatan
upang magsaliksik ng ideya na magagamit sa eksperimentong
ginagawa.
LAYUNIN
PARAAN
35. GAWAIN
Sagutin mo:
1. Ano ang layunin ng samahan sa Intramurals?
__________________
2-3. Pumili ng dalawang mabuting paraan na
minungkahi ng samahan?_____________
4-5. Kung ikaw ang gagawa ng paraan, ano ang
gagawin mo?________________________
Magbigay aliw sa mga estudyante
36. 09
Kabutihan o
Kasamaan ng
Pasya o Kilos
Ang panahon ng pagiging tinedyer ay minsan lang
dumating sa buhay ng isang tao. Kapag ito’y lumipas na,
ay hindi na maaaring ibalik pa kaya hindi dapat na
sayangin.
Napakahalaga kung gayon na ang bawat kilos at pasiya
sa panahong ito ay masusing pinag-iisipan dahil may
maidudulot na masama o mabuting bunga sa
hinaharap.
Ang pagpapatunay na ang layunin, paraan at
sirkumstansya ay nagtatakda ng pagkamabuti o
pagkamasama ng kilos ng tao. Ang mga salik o
elemento na ito ay makikita sa makataong kilos.
ESP10 Q2 W8
37. Apat na
salik ng
makatao
ng kilos
ay tumutukoy sa panloob na kilos
kung saan nakatuon ang kilos-loob
na nais mangyari.
LAYUNIN
ay tumutukoy sa panlabas na kilos
na paraan upang makamit ang
layunin. Ito ay pangkasunodsunod
ng mga gagawin ayon sa plano.
PARAAN
Ito ang nakapagpapalala o
nakapagpapabawas ng kabutihan
o kasamaan ng isang kilos. Mga
mangyayari o kahihinatnan ayon
sa ng pasya o kilos.
SIRKUMSTANSIYA
KAHIHINATNAN
Resulta, maaaring mabuti o di
mabuti
38. Hakbang sa
mabuting
pagpapasy
a
LAYUNIN
(OBJECTIVE)
PAGKALAP NG IMPORMASYON
(GATHER IMPORMATION)
KAHIHINATNAN (PROJECTED OUTCOME)-
GUMAWA NG DESISYON AT ITALA ANG PARAAN
KUNG PAANO MAPAGTATAGUMPAYAN ANG
PASYA O KILOS.
Resulta, maaaring mabuti o di
mabuti
PAGSURI SA NAGAWANG PASYA (EVALUATION)-
39. LAYUNIN
(OBJECTIVE)
- Mahalaga na sa paggawa ng pasya o kilos ay dahil sa
nais o gustong makamit o makamtan.
Halimbawa:
Kahit nasa panahon tayo ngayon ng pandemya, ay nais pa
rin matuto ng mga mag-aaral. Gusto ng karamihan na
magkaroon ng cellpone kahit may radyong
panhimpapawid (radio-based instruction) at mga modyul.
40. - makinig sa mga payo ng matatanda at sinasabi ng mga
eskperto. Maari din magtanong sa may nga mabubuting
karanasan.
Halimbawa:
Dahil sa quarantine mahirap makipag usap sa mga
kaklase at guro para makapag tanong sa mga leksiyon sa
mga aralin. Maaring magpaturo sa mga nakatatanda sa
bahay ng mga aralin. Pakinggan ang payo nila kung
paano maisasagawa ang aralin upang matuto.
PAGKALAP NG IMPORMASYON (GATHER
IMPORMATION)
41. - alamin ang idudulot nito sa kinabukasan.
Ilista ang maaring mangyari sa mga pasyang isinulat at tignan kung mas
nakararami ang mabuti kaysa masamang resulta.
Halimbawa:
Sa pag nanais na matuto sa mga leksiyon, gusto ni Zaldy na magkaroon ng
cellpone kahit na may radyo at modyul naman. Pero dahil sa bagyong
nagdaan nabaha ang kanilang bahay at nasira ang pananim ng pamilya. kung
uunahin niya ang pagbili ng cellpone ay may magagamit siya sa pakikipag-
usap sa guro at mga kakalase. Sa kabila nito ay mababawasan ang budget ng
pamilya sa pambili ng binhi na muli nilang itatanim maging ang
pagpakumpuni ng kanilang bahay. Naisip ni Zaldy na gagamitin nalang niya
ang radio at modyul upang makatulong sa pamilya.
KAHIHINATNAN (PROJECTED OUTCOME)-
42. Halimbawa:
Pinili ni Zaldy na gamitin ang radyo o modyul sa
pag-aaral ng distant learning dahil mas matipid at
di kinakailangang may internet. Matuto pa rin
naman siya kung pagiigihan ang pagbasa nito at
magpatulong sa mga kasama sa bahay.
GUMAWA NG DESISYON AT ITALA ANG PARAAN KUNG
PAANO MAPAGTATAGUMPAYAN ANG PASYA O KILOS.
43. - ang nabuong planong na napagpasyahan ay masusing pag-aralan. Isa-
isang basahin ang mga naisulat kung ito ay sumunod sa tamang proseso.
Tignan kung walang nakasasagabal o nakasasakit sa kapwa tao.
Mahalaga na alamin at naisin ang mabuti. Kilatisin ang mga partikular na
kabutihan sa isang sitwasyon ayon sa prinsipyo. Isulat ang sanhi at
bunga ng bawat pasya at maaring maging sirkumstansiya ng pasya sa
kahihinatnan nito.
Halimbawa:
Sa pagpili ni Zaldy ng radyo o modyular kay sa cellphone na pamamaraan
ng pag-aaral ay kinakailagang suriin niya kung ano ang higit na
kailangan batay sa kakayahan ng pamilya, paraan ng pagbili nito. Higit
na maidudulot nito kung wala bang arternatibo na magagagamit. Sa
pasya niyang gamitin ang radyo o modyular na pamamaraan ng pag-aaral
ay matuto pa rin naman siya ayon sa hinihingi ng grado na
kinabibilangan niya.
PAGSURI SA NAGAWANG PASYA (EVALUATION)-