2. DEMOKRASİ NEDİR ?
Grekçe δ μοςῆ (halk) ve
κρατος (Kuvvet, iktidar) kelimelerinden
“halkın halk tarafından yönetimi”
(halkçılık) anlamına gelen Demokrasi’nin
temel evrensel karakteristikleri
“eşitlik” ve “özgürlük” tür.
Eşitlik ilkesi gereğince, seçimlerde
her yurttaşın eşit ağırlıklı bir oyu vardır !?
3. 3
DEMOGRAFİDEMOGRAFİ
• Nüfus,
• Yaş Dağılımı,
• Ortalama Yaş,
• Ortalama Yaşam Süresi,
Yaşam Beklentisi,
• Kadın Başına çocuk sayısı,
Doğurganlık (fertility),
• Yıllık Nüfus artış hızı
• Yıllık Ölüm, Doğum ve Göç oranı
SeçmenSeçmen
SayısıSayısı
5. 5
1990 56,5
2000 67,8
2007 70,6
2008 71,5
2009 72,6
2010 73,7
2011 74,7
2012 75,6
TUIK
DIE
Yılda +400 bin ?
5,5 milyon Vatandaş kayıttan nasıl düşüldü ?5,5 milyon Vatandaş kayıttan nasıl düşüldü ?
Yılda + 1,0 milyon !?
Yılda + 1,1 milyon !
11. 0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110
YAŞ
YAŞ DAĞILIMIYAŞ DAĞILIMI
2023
1990
%
Ort. yaş = ∫ y. f(y). dy / ∫ f(y). dy
Ort. ömür = ∫ y. (∂f/∂y) . dy / ∫ (∂f/∂y) .
dy
f (y)
18+ SEÇMEN SAYISI ~ % 70 x NÜFUS
Ortalama ömür 72
~ % 10
Ortalama ömür 51
12. Yıl
n c y d
milyon binde yıl
1990
2000
2010
2020
56,475 20,2 51,4 3,09
67,877 17,4 57,3 3,05
79,640 14,6 63,4 2,98
90,909 11,9 69,5 2,88
13. Türkiye’nin 2013 YılıTürkiye’nin 2013 Yılı
Demografik DeğerleriDemografik Değerleri
Nüfus............................83,1 milyon (% 1,15)
Dünya
Nüfus artış hızı........................%1,3.......%1,2
Ortalama yaşam süresi............65 yıl.......68 yıl
Doğumda beklenen ömür.........75 yıl…....78 yıl
Kadın başına çocuk sayısı............2,9.........2,8
Doğurganlık(fertility rate)...........2,2.........2,2
Ölüm Oranı…………………………..%0,8……%0,8
0,22 x 4,0 + 0,78 x 2,7 3,0
14. 14
100
%
Ortalama Yaşam Süresi ( y )
50
18 10050
18 YAŞ ÜZERİ SEÇMEN SAYISININ18 YAŞ ÜZERİ SEÇMEN SAYISININ
NÜFUSA ORANINÜFUSA ORANI
S (%) ≈ 38 + 0,44 y
60
82
15. 15
2000 20202010
milyon
60
40
50
S (milyon) ≈ 0,97 (t-2000) + 42,5
S E Ç M E N S A Y I S IS E Ç M E N S A Y I S I
Her yıl seçmen sayısı ~ 970 bin artıyor.Her yıl seçmen sayısı ~ 970 bin artıyor.
2015 te seçmen sayısı ~ 57 milyon2015 te seçmen sayısı ~ 57 milyon
57,0
42,4
49,3
53,2
16. YSK SEÇMEN SAYISI æ
2002 : 41,4 milyon (seçmen yaşı 20) 42,4
FARK 1,4 milyon ( - 5,5) 6,9
2007 : 42,8 milyon (seçmen yaşı 18) 49,3
FARK 9,7 milyon ( + 5,8) 3,9
2011 : 52,5 milyon (seçmen yaşı 18) 53,2
2015 : (seçmen yaşı 18) 57,1
BİR SKANDALBİR SKANDAL
TÜRKİYE MATEMATİK BİLMEYENLER TARAFINDAN YÖNETİLİYORTÜRKİYE MATEMATİK BİLMEYENLER TARAFINDAN YÖNETİLİYOR
BU SKANDALA RAĞMEN YSK ve TUIK BAŞKANLARI İSTİFA ETMEDİLER !
18. Seçmen sayısı : 42,4 milyon % 100,0Seçmen sayısı : 42,4 milyon % 100,0
Katılım : 32,8 milyonKatılım : 32,8 milyon % 77,4% 77,4
Geçerli oylar : 31,5 milyonGeçerli oylar : 31,5 milyon
Baraj : % 10Baraj : % 10
Temsil edilen oy : 17,3 milyon % 40,8Temsil edilen oy : 17,3 milyon % 40,8
DÜNYANIN EN ANTİDEMOKRATİK SEÇİMİDÜNYANIN EN ANTİDEMOKRATİK SEÇİMİ
2002 TÜRKİYE GENEL MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ2002 TÜRKİYE GENEL MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ
23. 23
Vilayetlere tahsis edilen Milletvekili sayısının
karşılığı seçmen sayısındaki eşitsizliklerden
kaynaklanan, gerçekte kullanılan -kullanılmış
gibi görünen- ama aslında ‘kayıp oylar’ın
toplamı Türkiye genelinde ~ 2 milyon
kadardır.
KAYIP OYLARKAYIP OYLAR
25. Victor d'HondtVictor d'Hondt
1841-19011841-1901
Arjantin
Avusturya
Belçika
Bulgaristan
Çekya
Doğu Timor
Ekvador
Finlandiya
Galler
Hırvatistan
Hollanda
İskoçya
İsrail
İzlanda
Japonya
Kolombiya
Macaristan
Makedonya
Paraguay
Polonya
Portekiz
Romanya
Sırbistan
Slovenya
Şili
Türkiye
Bir seçimde Partilerin
aldıkları Oy sayısına göre
milletvekili sayısını
belirleyen Yöntem.
Birinci konumdaki partiyi
diğerlerine göre avantajlı
konuma taşıyan ve
“Temsilde adalet”
sağlamayan bu yöntem,
“Yönetimde istikrar”
İlkesini ön planda tutan 27
ülkede uygulanmaktadır.
3- d‘HONDT YÖNTEMİ 3- d‘HONDT YÖNTEMİ
26. Örnek : 700 GEÇERLİ OYDA 4…7…9 MİLLETVEKİLİNİN
D’HONDT YÖNTEMİYLE BÖLÜŞÜMÜ
/1 /2 /3 /4 …..
_______________________________________________
A : 303 (%43) 303,01 151,53 101,04 75,37
B : 200 (%29) 200,02 100,06 66,7 50,0
C : 100 (%14) 100,05 50,0 33,3 25,0
Diğer : 97 (%14) baraj altındaki partiler
______________________________________________
Toplam 700
A 3 MV % 75 ; 4 MV % 57 ; 5 MV % 56
B 1 MV % 25 ; 2 MV % 28 ; 3 MV % 33
C 0 MV % 0 ; 1 MV % 14 ; 1 MV % 11
4 MV 7 MV 9 MV D’Hondt yönteminde birinci partinin kazanç faktörü en az % 15 tir !
3- d‘HONDT YÖNTEMİ 3- d‘HONDT YÖNTEMİ
28. PARTİLER OY SAYISI % MİLLETVEKİLİ
milyon
____________________________________________
AKP 21,47 % 40,4 326 MV % 60
CHP 11,15 % 21,0 135 MV
MHP 5,58 % 10,5 53 MV
BDP 2,60 % 4,9 36 MV % 6
BĞSZ. 0,23 % 0,4 - MV
DİĞER 12 P. 1,88 % 3,5 - MV
GEÇERSİZ 0,94 % 1,8
KATILMAYAN 9,35 % 17,5
____________________________________________
T O P L A M 53,20 % 100,0 550 MV
2011 GENEL SEÇİM SONUCU (katılım %82,5)2011 GENEL SEÇİM SONUCU (katılım %82,5)
% 34
29. PARTİLER OY SAYISI % MİLLETVEKİLİ
milyon
____________________________________________
AKP 21,5 % 40,4 304 MV % 55
CHP 12,5 % 23,5 150 MV
MHP 6,3 % 11,8 60 MV
BDP 2,6 % 4,9 36 MV % 6
GEÇERSİZ 0,9 % 1,8
KATILMAYAN 9,4 % 17,5
____________________________________________
T O P L A M 53,2 % 100,0 550 MV
2011 GENEL SEÇİM SONUCU (katılım %82,5)2011 GENEL SEÇİM SONUCU (katılım %82,5)
- Baraj altında kalan 2,1 milyon oy CHP ve MHP ye verilseydi -- Baraj altında kalan 2,1 milyon oy CHP ve MHP ye verilseydi -
% 38
32. 32
• Seçim barajı % 5' e indirilir.
• D’Hondt sayım sistemi ve Vilayet
kontenjanları kaldırılır.
• Milletvekili gelirinin fert başına milli gelire
eşitlenmesi, Partilere devlet yardımının
kaldırılması ve Milletvekili dokunulmazlığının
sınırlandırılması koşuluyla, Milletvekili sayısı
M= 800 ‘e çıkartılır.
• Toplam geçerli oyların % 5’inden fazlasını
alan Partilerin aldıkları oylar ile Bağımsız
adayların aldıkları geçerli oyların toplamından
(S), Bir bağımsız adayın milletvekili
seçilebilmesi için gerekli minimum oy
belirlenir: B=1+ S/(M+1)
MİLLİ BAKİYELİ ORANSAL TEMSİL !MİLLİ BAKİYELİ ORANSAL TEMSİL !
33. 33
• Bağımsızlar belirlendikten sonra, kalan millet
vekillikleri için %5 barajı aşan partilerin
aldıkları oy oranına karşılık gelen Milletvekili
sayıları belirlenir.
• Baraj üzerindeki partilerin aldıkları toplam
geçerli oy sayısının, bağımsızlar çıktıktan
sonra geriye kalan sayıya bölümü ile bir
(parti) Milletvekili için gerekli oy sayısı (P)
bulunur.
• Bölgelerde partilerin aldıkları geçerli oylar P
ile bölünerek Partilerin “tam sayılı” Bölge
Milletvekilleri belirlenir. Arta kalan
kesirlerden Partilerin “kontenjan”
milletvekilleri belirlenir.
MİLLİ BAKİYELİ ORANSAL TEMSİL !MİLLİ BAKİYELİ ORANSAL TEMSİL !