%F eifal%fd bitkiler 10
- 1. K聴MYON ( Cuminum cyminum)
- 2. Bitkinin ad脹/adlar脹: Kemmon, Acem kimyonu, avcar, z脹ra Genel zellikleri:Kimyon 30cm ye kadar boylanabilen, yapraklar脹 uzun ve dar segmentli; 巽i巽ek demetleri pembe ve beyaz; meyveleri k端巽端k, oblong ve k旦eli genellikle iki meyveye ayr脹lm脹 olan teky脹ll脹k bir bitkidir. Yetitii Yer: : Kuzey M脹s脹rda doal olarak yetiir, fakat t端m Akdeniz 端lkelerinde k端lt端r端 yap脹lmaktad脹r.lkemizde Orta Anadolu b旦lgesinde (Eskiehir, Sivrihisar, Polatl脹, Konya) yetitirilmektedir. Kullan脹lan B旦lgeleri:Tohumu
- 3. Ta脹d脹脹 Maddeler: : % 1,5-4 oran脹nda u巽ucu ya (%25- 35i kuminaldehit) ve flavonoitler ta脹maktad脹r. Kullan脹m alanlar脹:Sal脹k,g脹da Kullan脹 ekli: 聴la巽 olarak kullan脹m脹 toz halinde dorudan ya da suyla kaynat脹larak yap脹l脹r. Sal脹kta Kullan脹m脹: Kimyon meyveleri, gaz ve kar脹n agr脹s脹n脹 giderici, uyar脹c脹, ar脹 kesici, anne s端t端n端 artt脹r脹c脹 旦zellikler ta脹r. Haz脹mla ilgili sikayetlerde, kolik ve kramp benzeri ar脹larda kullan脹l脹r. r端nleri:Drog, macun
- 5. Genel zellikleri:Bu g端n 端retimi yap脹lan maydanozlar bal脹ca 2 ayr脹 grupta yer almaktad脹r. Petroselinum crispum (Mill.) var. Neapolitanum Danert: Yaprak maydanozu olup yapraklar脹 par巽al脹 b端y端k ve k端巽端k, k脹v脹rc脹k ve d端z, ince ve geni olan formlar脹 vard脹r. K旦kleri ince yap脹l脹d脹r. 聴ki ana grubu vard脹r. D端z yaprakl脹 maydanozlar : lkemizde yetitirilen gruptur. K脹v脹rc脹k yaprakl脹 maydanozlar : Yapraklar脹 巽ok k脹v脹rc脹kt脹r. Petroselinum crispum (Mill.) var. Tuberosum Crow. : K旦k maydanozu olup, yapraklar脹 巽ok incedir. K旦kleri havu巽 gibi ikin k脹sa, k端t, uzun veya geni olabilmektedir. Yetitii Yer:Akdeniz 端lkesi bitkisidir. 聴spanya, Yunanistan,Fas, Cezayir ve Tunus da bol miktarda yabani maydanoz bulunduu bildirilmektedir. Yetitiricilii M.. 4000 y脹llar脹na dayan脹r.
- 6. Kullan脹lan B旦lgeleri:Yeil yapraklar脹, dal, g旦vde, k旦k,tohum Ta脹d脹g脹 etken Maddeler:Yapraklar(kalsiyum, demir, A- C-K vitaminleri) K旦kler(u巽ucu ya, furanokumarinler, poliasetilen t端revleri, flavonlar, furanokumarinler) Tohumlar(u巽ucu ya, limonen, pinen, fellandren, flavonlar, furanokumarinler) Kullan脹m alanlar脹:Sal脹k, g脹da, kozmatik
- 7. Sal脹kta Kullan脹m脹:Kan脹 alkali yaparak susuzluu giderir. Damarlar脹 genileterek tansiyonu d端端r端r. Kans脹zl脹脹 giderir. Hazm脹 kolaylat脹r脹r itah a巽ar. 聴drar s旦kt端r端r , romatizma sel端lite de faydal脹d脹r. Regl kanamalar脹n脹 normale getirir. Yumurta kanallar脹n脹 yumuatarak hamilelii kolaylat脹r脹r. Kan脹 temizler, direnci art脹r脹r, cildi g端zelletirir. Salg脹n hastal脹klardan korumay脹 salar. Kansere kar脹 korur. Gen巽 kalmay脹 salar. Bedeni ruhi bunal脹m脹 ge巽irir. Karacier ve safra kesesi rahats脹zl脹klar脹nda faydal脹d脹r. Di kanamalar脹n脹 ge巽irir, 旦nler r端nleri:Drog, merhem, ekstrakt
- 8. KARAB聴BER (Piper nigrum L.)
- 9. Genel zellikleri:Odunsu yakla脹k 5me kadar boylanan, 巽ok y脹ll脹k, yaprak d旦kmeyen, t脹rman脹c脹 bir bitkidir. Yapraklar脹 oval ve b端y端k, 巽i巽ekleri k端巽端k, beyaz ve demetler halinde, meyveleri hamken yeil olgunla脹nca k脹rm脹z脹 renklidir. Olgunlamadan evvel toplanan ve kurutulan meyveleri kullan脹l脹r. Yetitii Yer: Hindistanda yabani olarak yetiir, fakat bir 巽ok s脹cak 端lkede k端lt端r端 yap脹lmaktad脹r. Kullan脹lan B旦lgeleri:Tohumu Ta脹d脹g脹 etken Maddeler:U巽ucu ya ve alkaloit olan piperin i巽erir.
- 10. Kullan脹m alanlar脹:G脹da, sal脹k Kullan脹 ekli:Genellikle bal veya pekmezle macun yap脹larak yenir. Sal脹kta Kullan脹m脹: ok eskiden beri sal脹k alan脹nda midevi ve ate d端端r端c端 olarak kullan脹l脹r. ks端r端g端 keser, agr脹larda 脹s脹t脹c脹 olarak masaj yaglar脹n脹n i巽ine girer. r端nleri:Toz, drog
- 12. Mentha piperitae t端r端n端n g旦lgede kurutulmu yapraklar脹d脹r. Bu t端r bir k端lt端r bitkisi olup M. Aquatica L. ile M. Spicata L. t端rlerinin melezidir. Bu t端r 30-90 cm y端kseklikte, kuvvetli kokulu, hemen hemen t端ys端z, g旦vde ve dallar脹 genellikle k脹rm脹z脹mt脹rak renkli, 巽ok y脹ll脹k otsu bir bitkidir. Yapraklar dili kenarl脹, 端zeri buruuk, sapl脹 ve koyu yeil renklidir.
- 13. i巽ekler erguvani renkli olup dallar脹n ucunda bir巽ou bir arada toplanm脹t脹r. Kuzeybat脹 ve Bat脹 Anadoluda bulunur. Sulak ve g旦lgelik yerleri sever. Tohum vermedii i巽in ancak rizomlar脹 ile 端retilebilir. D脹 g旦r端n端端 3-8 cm uzunlukta, oval bi巽imli, sivri u巽lu, k脹sa sapl脹, kenarlar脹 dikili, 巽脹plak ve hafif t端yl端 ve koyu yeil renkli basit yapraklard脹r. Kokusu 旦zel ve kuvvetli, tad脹 ise baharl脹 ve serinleticidir.
- 14. Bileim: Rezin, tanen ve u巽ucu ya (%0.5-1) ta脹maktad脹r. U巽ucu ya miktar脹 yetitirilen 脹rka ve yetitirme koullar脹na g旦re b端y端k deiiklikler g旦sterir. Anadolu k旦kenli (Ankara) bitkilerin kurutulmu dal ve yapraklar脹nda %0.51 u巽ucu ya bulunduu g旦sterilmitir. 聴stanbul civar脹nda yetien bitkilerin taze yapraklar脹nda %0.8, kurutulmu yapraklar脹nda ise %3.25 u巽ucu ya bulunduu saptanm脹t脹r. T端rkiye de yetien baz脹 Mentha t端rleri u巽ucu yalar脹 Semra Kurucu taraf脹ndan incelenerek yay脹nlanm脹t脹r. U巽ucu ya i巽in terpenler, serbest ve ester halinde mentol (%40-60), menton (%8-10) ve mentofuran bulunmaktad脹r.
- 15. Etki ve kullan脹l脹: Bilhassa sinirsel k旦kenli mide bulant脹lar脹n脹 kesici, gaz s旦kt端r端c端 ve koku verici olarak kullan脹lmaktad脹r. Kullan脹l脹 ekli: 聴nfusyon (%4-5) sabah akam birer bardak, nane suyu g端nde 20-80 gr al脹n脹r.
- 16. 聴tah a巽ar. Sinirleri yat脹t脹r脹r ve v端cuda rahatl脹k verir. Sterese ve ba ar脹s脹na iyi gelir. Spazm ve kalp 巽arp脹nt脹s脹 riskini azalt脹r. Atei d端端r端r. Sindirim sistemi ve mide i巽in 巽ok faydal脹d脹r. Sindirimi kolaylat脹r脹r.
- 17. Gaz s旦kt端r端c端d端r. Ba脹rsak kurtlar脹n脹 d端端rmeye yard脹mc脹 olur. lsere ve mide yanmas脹na iyi gelir. Kusmay脹, mide bulant脹s脹n脹 ve ar脹s脹n脹 旦nler. Grip, bronit gibi souk alg脹nl脹klar脹nda ve 旦ks端r端kte faydal脹d脹r. Di ar脹s脹n脹 ve a脹z kokusunu giderir. Anne s端t端n端 artt脹r脹r. Sinirsel iktidars脹zl脹a iyi gelir
- 18. Yetitirme: Nane memleketimizde halen bah巽e ve bostanlarda k端巽端k miktarlarda yetitirilmektedir. U巽ucu ya elde etmek i巽in l端zumlu olan materyel, ancak geni oranda ve y端ksek verimli 巽eitlerin yetitirilmesi ile elde edilebilir. Yabanc脹 k旦kenli ana巽lar ile 聴zmir b旦lgesinde yap脹lan k端lt端r denemeleri memleketimizde y端ksek u巽ucu ya verimli (% 3.8 oran脹na kadar) bir mahs端l端n al脹nabilecei g旦stermitir.
- 19. 聴zmir de yetitirilen bitkilerden elde edilen u巽ucu yada menton oran脹n脹n Avrupada yetitirilen bitkilerden daha y端ksek olduu g旦sterilmitir. U巽ucu yadaki mentol-menton oran脹 ortama (iklim,toprak) bal脹 olarak geni bir ekilde deimektedir. Dier isimler: Biber nane, F端lf端li nane, 聴ngiliz nanesi, Misk nanesi.
- 20. Domalan Mantar脹 (Truffle sp.)
- 21. Tr端f mantarlar脹 y端zy脹llardan beri Tanr脹lar脹n yiyecei olarak bilinen ekonomik olarak 巽ok deerli ve ho kokusu ve lezzeti ile mutfaklarda ba tac脹 edilen topra脹n 5-20 cm alt脹nda ektomikorizal olarak yetien bir mantar t端r端d端r. Tr端f t端rleri Fransada Truffe, 聴talyada Tartufi, 聴spanyada Trufa, 聴ngilterede Truffle, Almanyada Tr端ffel, 聴sve巽tede Tryffelolarak isimlendirilirler. T端rkiyede toprak alt脹ndan 巽脹kar脹lan mantarlar脹n tamam脹 farkl脹 b旦lgelerde farkl脹 isimlerle adland脹r脹lsa da genel olarak dolaman veya domalan mantar脹 olarak bilinmektedir.
- 22. Yap脹s脹n脹n % 73n端 su geri kalan k脹sm脹n脹 ise protein ve minerallerden (potasyum, kalsiyum ve magnezyum) olumaktad脹r. Tr端f t端rleri Mantarlar aleminin Ascomycetes s脹n脹f脹na ait olup, 旦zellikle mee (Quercus), f脹nd脹k (Corylus) bitkileriyle mikorizal ortakl脹k olutururlar. Bitkilerler mikorizal iliki sayesinde tr端f mantarlar脹 hem kendi hayat d旦ng端lerini tamamlar hemde insanl脹a d端nyaca 端nl端, 巽ok deerli, kendine 旦zg端 aroma ve tada sahip tr端f mantarlar脹n脹 端retirler.
- 23. Bunlar脹n aras脹nda da en deerlileri, Tuber melanosporum ve Tuber magnatumdur. 聴lki aromas脹 nedeniyle ticari alanda esiz bir yere sahipken, ikincisi 巽ok ender bulunduu ve hen端z suni 端retimde yeterince baar脹 yakalanamad脹脹 i巽in, d端nya pazarlar脹nda adeta dudak u巽uklatan fiyatlarla al脹c脹 bulmaktad脹r. Dier t端rler daha d端端k fiyatlarla pazarlanmaktad脹r. Tr端f mantarlar脹n脹n ekonomik deerlerinin yan脹 s脹ra t脹bbi a巽脹dan da 巽ok 旦nemlidir. Kolesterol端 d端端r端r, kalp-damar sistemini korur, diyabet tedavisine yard脹mc脹 olur, anti-fungal ve afrodizyak etkilidir.
- 24. T端m d端nyada bu mantarlar 端zerine bir巽ok 巽al脹ma yap脹lmas脹na ramen, 端lkemizde ancak son y脹llarda 巽al脹malar balam脹t脹r. Bu 巽al脹malar kapsam脹nda 端lkemizde tr端f ormanlar脹 kurulmas脹 ve bu mantarlar脹n yetitirilmesi ile bir yandan ticari a巽脹dan 端lke ekonomisine katk脹 salan脹rken dier yandan tr端f mantarlar脹 ile ilgili bilimsel 巽al脹malara h脹z kazand脹r脹lacakt脹r.
- 26. apka 5-10 cm 巽ap脹nda a巽脹k kahverengidir Yenilebilir mantarlar aras脹nda, inde en mehur, d端nyada 端retim ve t端ketimi 2. s脹radaki mantard脹r. 900 y脹ld脹r inde k端lt端r端 yap脹lmaktad脹r. Tad脹, besin ve t脹bbi deeri 巽ok y端ksektir. Lentinus edodes (shiitake) d端nyada k端lt端r端 yap脹lan mantar 端retiminin %10unu olu tutmaktad脹r. Bug端n in bata olmak 端zere Japonya, Orta Dou, Asya, Avrupa ve Amerikada 端retimi h脹zla yayg脹nlaan L. edodes mantar taze ve kurutularak t端ketilmektedir
- 27. Shiitakenin t脹bbi 旦nemi polisakkaritlerden kaynaklan脹r. Lentinan bu polisakkaritlerden biridir. Bu maddeler imm端n stim端lan etkisiyle ba脹脹kl脹k sisteminin t端m旦r h端crelerini yok etmesini salayan makrofaj adl脹 h端crelerin aktivitelerini art脹r脹rlar. Japonyada yap脹lan bir 巽al脹mada, shiitake mantar脹ndan elde edilen, lentinan ve KS- 2 maddelerinin anti-kanser etkisi olduu saptanm脹t脹r. KS-2nin farelerdeki t端m旦rleri durdurduu, lentinan脹n ise kat脹 tip t端m旦rleri k端巽端ltt端端 g旦r端lm端t端r.
- 28. Shiitakenin i巽erdii baz脹 maddeler, (HIV) ve (AIDS) gibi vir端tik hastal脹klar脹n tedavisi i巽in umut verdiinden dolay脹 bununla ilgili ciddi arat脹rmalar yap脹lmaktad脹r. Arat脹rmac脹lar shiitake fermantasyonundan elde edilen arabinoxylane maddesinin HIV vir端s端n端 yalat脹c脹 etkide olduunu, bu mantar脹n miselinin 端rettii bir maddenin anti-viral 旦zellii olduunu ifade ediyorlar.
- 29. Shiitake mantar脹nda bulunan Eritadenine adl脹 maddenin, kan kolesterol d端zeyini % 25 ila %45 oran脹nda d端端r端c端 etkisinin olduu tespit edilmitir. Shiitake ayr脹ca kan suland脹r脹c脹 ve kan bas脹nc脹n脹 d端端r端c端 etkilere sahiptir
- 31. Reishi veya Lingzhi (Ganoderma luciducum) Polyporaceae familyas脹ndan geleneksel in t脹bb脹nda yakla脹k 4000 y脹ld脹r ila巽 olarak kullan脹lan yenilebilir bir mantard脹r. Reishi mantar脹 yumuak, alt脹 odac脹ks脹z, belirgin bir sap脹 olmayan yumuak, d端z ve k脹rm脹z脹 cilal脹 bir apkaya sahip olan bir mantard脹r. Mantar脹n ya脹na g旦re alt k脹sm脹 kahverenginin 巽eitli tonlar脹ndad脹r. Alt脹nda odac脹klar脹 bulunmaz ve sporlar脹n脹 巽ok ince g旦zeneklerden yayar. Buruk bir tad脹 vard脹r.
- 32. Reishinin i巽eriinde bulunan 400端n 端zerindeki biyoaktif bileen (polisakkaritler, tripertenler, alkoloidler, n端kleotidler, lektin, protein ve germenyum, selenyum gibi iz elementler) bulunmaktad脹r. Reishinin i巽inde 100端n 端zerinde farkl脹 tipte polisakkarit vard脹r.
- 33. Ba脹脹kl脹k sistemini g端巽lendirici etkisi ile genetik, bula脹c脹 ve yalanmaya bal脹 geliebilen bir巽ok hastal脹a kar脹 koruyucu 旦zellii vard脹r. Kan dola脹m脹n脹 d端zenlemeye yard脹mc脹 olur. B旦ylelikle kalp krizi ve spazm脹, damarlarda t脹kanma, fel巽 gibi risklerin 旦nlenmesinde etkilidir. Kanser riskine kar脹 koruyucu etkileri vard脹r. Kanser y旦n端nden risk grubunda olan kiilerin (ailesinde kanser vakas脹 olan, youn stres alt脹nda veya youn hava kirlilii ortam脹nda 巽al脹an, ii gerei radyasyon ve/veya kimyasallara maruz kalan) 旦zellikle kullanmas脹 旦nerilir.
- 34. Kanserli h端crelerin DNA sentezini bozar, t端m旦rl端 h端crelerin terminal enzim aktivitesini yok eder, T ve B limfositlerindeki makrofaj脹 d端zenler ve artt脹r脹r b旦ylelikle kanser h端crelerinin yay脹lmas脹n脹 kontrol alt脹nda tutar. Toksinleri azalt脹r ve kemoterapi / radyoterapi sonucu ortaya 巽脹kan ar脹lar脹 yat脹t脹r脹r. Karacier detoksifikasyonunu artt脹r脹r ve b旦ylelikle karacier fonksiyonunu gelitirerek karacierde yeni h端cre 端retimini tetikler. Kanser sebebi ile oluan itahs脹zl脹脹 d端zeltir.
- 35. Son aamadaki kanser hastalar脹nda duyulan ar脹n脹n tedavi edilmesinde kullan脹l脹r. zellikle b旦brek rahats脹zl脹klar脹nda verimlidir. V端cutta biriken toksinlerden ar脹nmay脹 kolaylat脹r脹r. Kandaki oksijen miktar脹n脹n artmas脹na ve kan ak脹脹n脹n d端zenlenmesine yard脹mc脹 olur. B旦ylelikle cilde gelen oksijen ve besin miktar脹nda y端kselme ve cilt 端zerinde iyiletirici etkiler g旦zlemlenebiliyor. S端rekli kullan脹mda stres seviyesinde azalma ve uyku d端zeninde d端zelme g旦r端l端r. H端cre yenileyici 旦zellikleri nedeniyle yalanmay脹 geciktirici (anti-aging) etki g旦sterir.
- 36. Aslan Yelesi (Hericium Erinaceus)
- 37. Hericium Mantar脹 yenilebilir ve t脹bbi mantard脹r. Y端ksek protein, d端端k ya ve y端ksek besin deeri bak脹m脹nda 旦nemlidir. Beijing Instute of Foodun yapt脹脹 arat脹rmaya g旦re her 100 g mantar 26,3 g protein, 4,2 g ya, 44,9 g karbonhidrat, 6,4 ham sel端loz, 10,2 g su, 856 mg fosfor, 18 mg demir, 2mg kalsiyum, 0,69 mg B1 vitamini, 1.89 g B2 vitamini, 0.01 mg karoten ve 323 kkal enerji i巽ermektedir. Y端ksek d端zeylerde 硫-D-glukan ve ergosterol da i巽erir. Hericium erinaceus, n旦ron (sinir h端cresi) onar脹m脹n脹, yenilenmesini ve miyelinasyonu salayan Sinir B端y端me Fakt旦r端 sentezini g端巽l端 bir ekilde uyaran hericenon ve erinacin i巽erir.
- 38. Hericium erinaceus, Sinir B端y端me Fakt旦r端n端n sentezini artt脹rd脹脹 i巽in MS, demans ve Alzheimer tedavisinde besin destei olarak kullan脹lmaktad脹r. Hericium erinaceusun t脹bbi a巽脹dan da 巽ok 旦nemlidir. Eski inde tonik olarak kullan脹lm脹t脹r. Son y脹llarda yap脹lan arat脹rmalarla 巽ok say脹da t脹bbi bileikler tespit edilmitir. Klinik deneylerde, miselinin gastrit 端lseri, duodenal 端lseri ve sindirim kanal t端m旦r端 端zerinde iyiletirici etkisi olduu belirlenmitir. bu nedenlerle gelecek i巽in umut vadeden t端rd端r. Bu mantar脹n, sindirim kanal脹nda meydana gelen 端lser, iltihap ve t端m旦rler 端zerinde tedavi edici rol oynad脹脹 巽eitli 巽al脹malarla ispatlanm脹t脹r. Kanserden kurtulup bu mantar脹 yiyen hastalar脹n hayat s端relerinin beklenenden fazla olduu s旦ylenmektedir.
- 39. Gastrointestinal sistemi 巽evresel toksinlere, inflamasyona ve t端m旦r oluumuna kar脹 korur. Bir protokol端n par巽as脹 olarak kullan脹lan bir ekstresi farelerde T ve B lenfositlerini artt脹rm脹t脹r. Japonyada al脹nan bir patente g旦re, bu mantarda, sinir h端cresi b端y端me fakt旦r端 sentezini kuvvetli bir ekilde uyaran eninacines maddesi 端retilmektedir. Bu bileik, sinir h端crelerinin (n旦ronlar) tekrar b端y端mesini uyar脹r. Bu sebeple yalanmadan dolay脹 bunakl脹脹n, Alzheimer hastal脹脹n脹n ve inmeden (fel巽) dolay脹 meydana gelen n旦rolojik travman脹n tedavisinde, motor cevab脹n ve kavrama fonksiyonunun gelitirilmesinde tesirli olduu ifade edilmektedir.
- 41. Kavak mantar脹, Pleurotus ostreatus, yayg脹n bir yenilebilen mantar t端r端d端r. 聴lk kez Almanya'da 1. D端nya Sava脹 s脹ras脹nda ge巽im salamak amac脹yla ekimi yap脹lm脹t脹r ve u anda d端nya 巽ap脹nda ticari bir besin olarak 端retilmektedir. Benzer olarak ekilen "Bakavak mantar脹"'na benzemektedir. Kavak mantarlar脹 ayr脹ca sanayide ve dier alanlarda mantar脹nd脹rma (V端cuttaki toksik etki g旦steren bileenleri mantar kullanarak temizleme y旦ntemi) amac脹yla kullan脹l脹r. Kavak mantar脹 bir ila巽 mantar olarak d端端n端lebilir, 巽端nk端 i巽erisinde statin t端r端 bileenler i巽ermektedir bunlardan biri olan lovastatin kolestrol端 d端端r端r
- 42. 聴stiridye eklinde olmas脹 nedeniyle 'istiridye mantar脹' ismi verilen bu mantar t端r端, d端nyan脹n pek 巽ok yerinde yapra脹n脹 d旦ken aa巽lar 端zerinde kat kat salk脹mlar eklinde b端y端r. S脹kl脹kla tala ya da saman ortam脹nda olduk巽a kolay b端y端yebilen pop端ler mantarlardan biridir. Ho bir koku ve damak tad脹na sahiptir. k端lt端r mantar脹 olarak da yetitirilebilen 巽ok az say脹daki mantarlardan biridir. Sap脹 apkas脹na g旦re eksantriktir. Yani sap ile apka bir merkezli deildir. Bu t端r mantarlar genelde doada 巽ok az say脹dad脹r.
- 43. 聴stiridye mantar脹n脹n i巽indeki ya oran脹n脹n d端端k olmas脹 nedeniyle kalbe iyi geldii, kolesterol端 d端端rd端端 ve bu nedenle de bitkisel protein deposu olduu ifade edildi. iltihaplanmay脹 engelleyici aktivitesi antibiyotik, antiviral,ba脹脹kl脹a etkisi ve kanseri engelleyici aktivitesiyle 巽ok say脹da hastal脹klar脹n tedavisinde rol ald脹脹 ifade ediliyor. Kavak mantar脹, kolesterol端 d端端r端c端 旦zelliiyle yemeinin her 巽eidinin 旦nemli olduu kaydediliyor.
- 44. Doal antibiyotik 旦zelliklerine sahip olan 聴stiridye mantar脹 (selvi mantar脹), bir巽ok kanser t端r端n端n ve alzheimer hastalar脹n脹n tedavisinde yurt d脹脹nda kullan脹lmaktad脹r.
- 45. BALIK YAI
- 46. Genellikle uskumru, ton bal脹脹, somon, mersin bal脹脹, kefal, l端fer, sardalye, ringa ve alabal脹k gibi yal脹 bal脹klardan elde edilen bal脹k ya脹n脹, bu bal脹klar脹 d端zenli olarak yiyerek veya bu bal脹klardan al脹nan yalarla 端retilen bal脹k ya脹 kaps端l端 formunda alabilirsiniz.
- 47. Bu bal脹klardan elde edilen ya脹n 3.5 gram脹 yakla脹k olarak 1 gram omega-3 ya asidi i巽ermektedir. Bal脹k ya脹 kaps端llerinde, ya脹n bozulmamas脹 i巽in yaa ek olarak bir miktar E vitamini eklenmektedir. Baz脹 bal脹k ya脹 kaps端lleri kalsiyum, demir veya A, B1, B2, B3, C, D vitaminlerinden birini ya da bir ka巽脹n脹 i巽erebilir.
- 48. Bal脹k ya脹 pek 巽ok sal脹k koulunda, hastal脹klar脹n tedavisinde veya tedavi s端recine yard脹mc脹 olmas脹 amac脹yla yayg脹n olarak kullan脹lan bir beslenme desteidir. Bal脹ca kullan脹m alan脹 y端ksek kolesterol seviyesini d端端rmek i巽indir. Kolesterol端n dengelenmesine bal脹 olarak damarlar脹 korur ve kalp krizi, inme riskini azalt脹r. Ancak bal脹k ya脹 dozaj脹 bir uzman taraf脹ndan belirlenmelidir 巽端nk端 fazla t端ketimi ters etkiye yol a巽arak bu tip hastal脹klar脹n g旦r端lme riskini y端kseltebilir.
- 49. Faydalar脹 bal脹k ya脹 depresyon, psikoz, dikkat eksiklii, hiperkativite bozukluu, Alzheimer ve beyni ilgilendiren dier rahats脹zl脹klarda s脹k kullan脹lmaktad脹r. Baz脹 insanlar g旦z kuruluu, glokom ve yaa bal脹 makula dejenerasyonu gibi ciddi g旦rme sorunlar脹na neden olabilen g旦z rahats脹zl脹klar脹n脹n tedavisinde bal脹k ya脹 kullanmaktad脹r. Uzmanlar bal脹k ya脹n脹 y端ksek tansiyonu olan kiilere, y端kselen tansiyonu ila巽 kullanmadan, doal yollarla belirli oranlarda d端端rmek i巽in 旦nermektedir. Bal脹k ya脹nda bulunan omega-3 ya asitleri damalar脹n bir miktar genilemesini salayarak kan bas脹nc脹n脹n normal deerlere 巽ekilmesine yard脹mc脹 olur.
- 50. Bal脹k ya脹, kalp hastal脹klar脹yla yak脹ndan ilgili olan y端ksek trigliseridi d端端rmek i巽in kullan脹lan doal 巽旦z端mler aras脹nda ilk s脹ralarda yer almaktad脹r. Bal脹k ya脹n脹n tansiyonu d端端ren ve trigliserit deerlerini normal d端zeylere 巽eken etkisi genel olarak kalp sal脹脹n脹 korumak i巽in kullan脹labilir. Ancak halihaz脹rda kalp ilac脹 kullan脹yorsan脹z (statin gibi) bal脹k ya脹 alman脹n ekstra bir faydas脹 olmayacakt脹r.
- 51. Bal脹k ya脹 tek ba脹na veya ila巽 tedavisine destek olmas脹 i巽in romatoid artritin neden olduu sabah ar脹lar脹n脹 hafifletmek i巽in kullan脹labilir. Baz脹 durumlarda artrit ila巽lar脹n脹n azalt脹lmas脹 i巽in bal脹k ya脹 destei 旦nerilmektedir. Tek ba脹na bal脹k ya脹 almak veya B12 vitamini ile birlikte bal脹k ya脹 kullanmak iddetli adet sanc脹lar脹n脹 hafifletebilir. Adet d旦neminde ar脹 kesici ila巽lar kullanmak istemiyorsan脹z bal脹k ya脹n脹 deneyebilirsiniz. Uzmanlar dikkat eksiklii ve hiperaktivite bozukluu g旦r端len 8-12 ya aras脹 巽ocuklara bal脹k ya脹 旦nermektedir.
- 52. Doktorlar bal脹k ya脹n脹n B12 takviyesi ile birlikte kullan脹ld脹脹nda kolesterol端 d端端rmede olduk巽a etkili bir 巽旦z端m sunduu konusunda birlemektedir. Bal脹k ya脹 ast脹m hastalar脹nda hava ak脹脹n脹 gelimesine, 旦ks端r端端n azalmas脹n脹 ve 旦zellikle 巽ocuklarda ast脹m脹 hafifletmek i巽in kullan脹lan ila巽lar脹n azalt脹lmas脹na yard脹mc脹 olabilir. Baz脹 arat脹rmalarda d端zenli olarak bal脹k yemenin a脹r脹 kilolu kiilerde kilo vermeye yard脹mc脹 olduu, kan ekerini dengeledii ve y端ksek tansiyonu d端端rd端端 sonu巽lar脹 elde edilmitir.
- 54. Dier 聴simleri : Koz Aac脹, Juglans regia, Juglandaceae Botanik Bilgi : Boyu 25 m kadar y端kselir.Daha yapraklanmadan, May脹s ta 巽i巽eklenir.Meyveleri kal脹n ve yeil kabuk i巽indedir. Taze yapraklar脹 Haziran da, kolayca delinebilecek durumdaki meyveleri Haziran ortas脹nda ve olgunlar脹 ise Eyl端lde toplan脹r.K脹脹n yaprak d旦ken g旦sterili bir aa巽t脹r. Yapraklar tek t端ys端, yaprak巽脹klar tam kenarl脹 ve kuvvetli kokuludur. Drog elde etmek i巽in yapraklar Haziran ve Temmuz aylar脹nda toplan脹r, havadar ve g旦lgeli bir yere serilerek kurutulur ve ince k脹y脹larak hava almayan kaplarda saklan脹r. Ceviz aac脹, Kuzey dou ve dou Anadolu da yabani olarak yetitii gibi, bah巽elerde de yetitirilmektedir. Yapraklar脹 tanen, eterli u巽ucu ya, juglan (mantar hastal脹klar脹na kar脹 etkili), C vitamini ve flavonlar i巽ermektedir.
- 55. Cevizin Besin Deeri 28 gram, yakla脹k olarak 7 adet d脹 kabuu soyulmu ceviz; 185 kaloridir Kolesterol i巽ermez G端nl端k besin lifi ihtiyac脹n脹n %8ini kar脹lar (2gr) G端nl端k kalsiyum ihtiyac脹n脹n %3端n端 kar脹lar G端nl端k demir ihtiyac脹n脹n %5ini kar脹lar G端nl端k tiamin ihtiyac脹n脹n %6s脹n脹 kar脹lar (0,01mg) G端nl端k folat ihtiyac脹n脹n %7sini kar脹lar (27,7mcg) G端nl端k magnezyum ihtiyac脹n脹n %11ini kar脹lar (44,6mg) G端nl端k fosfor ihtiyac脹n脹n %10unu kar脹lar (97,8mg) G端nl端k 巽inko ihtiyac脹n脹n %6s脹n脹 kar脹lar (0,9mg) G端nl端k bak脹r ihtiyac脹n脹n %22sini kar脹lar (0,4mg) G端nl端k manganez ihtiyac脹n脹n %48ini kar脹lar (1mg) G端nl端k selenyum ihtiyac脹n脹n %2sini kar脹lar (1,4mcg) Ayn脹 miktarda ceviz (7 adet) yakla脹k 2500mg omega 3 ve 11000mg omega 6 ya asidi i巽ermektedir.
- 56. Faydalar脹 01. Cevizin yapraklar脹n脹 i巽eren bir ila巽 ekli kas tedavisinde ve sindirim sistemini yat脹t脹rmadakullan脹lm脹t脹r. 02. Ceviz ba rahats脹zl脹klar脹n脹n tedavisinde faydal脹d脹r. 03. Zihni gelitirmede baar脹yla kullan脹l脹r. 04. Duygu, his ve heyecan脹 kontrol alt脹na almada bitkisel ila巽 olarak kullan脹l脹r. 05. Ceviz, daha sal脹kl脹 bir yaam tarz脹 i巽in her yatan insan脹n mutlaka g端nl端k diyetine eklenmesi gerekeng脹dalardan belki de en 旦nde gelenidir. G端nde 3-5 tane ceviz t端ketimi, bir insan脹n sal脹脹na katk脹da bulunmas脹n脹n en kolay yoludur. 06. Cevizdeki y端ksek orandaki omega-3 ya asitleri kalp hastal脹klar脹n脹, inmeyi, diyabeti, y端ksek kanbas脹nc脹n脹 ve klinik depresyonu azalt脹yor. 07. Ceviz t端ketimi kandaki kolesterol seviyesini d端端r端yor, kalp at脹lar脹nda d端zensizlii 旦nl端yor. 08. Cevizdeki fitosteroller, kal脹n ba脹rsak, g旦端s ve prostat kanseri gibi kanser t端rlerinden korunmasal脹yor, ba脹脹kl脹k sistemini g端巽lendiriyor.
- 57. 09. Ceviz, damarlarda daha az p脹ht脹lama 旦zellii olan kan tipinin 端retimine ve iyi kolesterol oran脹n脹n k旦t端 kolesterol oran脹na g旦re artmas脹na yard脹m eder. 10. Kolesterol端n damarlar脹 t脹kama aamas脹nda 旦nemli bir ad脹m olan ime ve k脹zar脹kl脹脹 azal脹yor. 11. Cevizdeki l-arginin kan damarlar脹n脹n i巽 taraf脹n脹n p端r端zs端z ve d端zg端n olmas脹n脹 salayarak kan-damarsisteminin rahatlamas脹n脹 sal脹yor. 12. Cevizdeki ya asitlerinin kalp hastal脹klar脹n脹 旦nleme etkileri var. 13. Beyne benzeyen ceviz, kavrama ve anlamay脹 gelitiriyor. 14. Omega-3 ya oran脹 d端端k 巽ocuklarda daha y端ksek hiperaktif olma 旦zellii, daha fazla 旦renim ve davran脹bozukluklar脹, daha fazla huysuzluk ve uyku d端zensizlikleri g旦zlemleniyor. Ceviz, bu sorunlar脹 旦nleyen omega-3 bak脹m脹ndan 巽ok zengindir. 15. Cevizdeki ya profili, fitosteroller ve magnezyum, safra ta脹 oluumunun 旦n端ne ge巽iyor.
- 58. 16. Cevizdeki melatonin, beyin bezesi taraf脹ndan salg脹lanan melatoninin insan v端cudunun kullan脹ma haz脹rformunu i巽eriyor. Melatonin, gece 巽al脹an ve zaman fark脹ndan dolay脹 uyku d端zensizlii 巽eken kiilerde uyuma rahats脹zl脹klar脹n脹 ortadan kald脹rabiliyor. 17. Cevizin, antioksidan 旦zellii dolay脹s脹yla kardiyovask端ler ve sinir sistemine zarar veren parkinson vealzheimer gibi 巽ok kuvvetli hastal脹klar脹n geliimini erteleyebilecei veya azaltabilecei ileri s端r端l端yor. 18. Ceviz, antioksidan savunmada 旦nemli olan birtak脹m enzimlerde zorunlu kofakt旦rler olarak g旦rev yapanmanganez ve bak脹r i巽eriyor. 19. Mide gaz脹n脹 giderir. 20. Grip ve nezleye iyi gelir. 21. ks端r端端 keser. 22. Ceviz ya脹 y端z lekelerinin 端zerine s端r端l端p masaj yap脹l脹rsa lekeler yok olur.
- 59. 23. Sindirim sistemi bozukluunu giderir 24. eker hastalar脹 i巽in hayati 旦nemi olan ins端lini art脹r脹r 25. Ceviz, damar t脹kan脹kl脹脹 ve eker hastal脹脹n脹n tedavisinde kullan脹lmaktad脹r. 26. Yorgunluu ve bitkinlii giderir 27. Damar sertliini 旦nler. 28. Ceviz ya脹, mide ve ba脹rsaklar脹 temizleyerek, yumuak kalmalar脹n脹 salar 29. Basur i巽in faydal脹 olduu rivayet edilmekte ve bunun i巽in balla kar脹t脹r脹larak yenilmesi tavsiye edilmektedir. 30. Ciere, mideye ve dimaa kuvvet verip a脹z kokusunu da giderir. 31. Zehirlenmelere ve zehre kar脹 etkilidir. 32. Zindelemeyi salar 33. Yapraklar脹 ve kabuklar脹yla haz脹rlanan ila巽lar kan脹 temizler, kans脹zl脹脹 giderir.
- 60. 34. 聴shal ve dizanteriyi keser. 35. Verem ve eker hastal脹脹nda hem besleyici, hem de tedavi edicidir. 36. Yapraklar脹 ve yeil kabuklar脹 Sa巽 ve elleri boyamakta da kullan脹l脹r. 37. Bitki bilimcilere g旦re bol miktarda A, B1, B2, C, E ve K vitaminleri ile Chinon Juglon adl脹 aktif maddei巽eren cevizin hem i巽i, hem aac脹n脹n kabuklar脹 hem de yapraklar脹 pek 巽ok sal脹k sorununa iyi geliyor. 38. Her sabah kahvalt脹da bir miktar ceviz i巽i yenmesinin zekay脹 gelitirdiini belirten uzmanlar, yeil ceviz meyvelerinin kabuklar脹 kaynat脹larak i巽ildiinde erkeklerde cinsel g端c端 art脹rd脹脹n脹 belirtiyor. 39. Nas脹rlar 端zerine konulan ceviz ya脹 zamanla bunlar脹n yok olmas脹n脹 salar. 40. Taze dallar脹n kabuklar脹 ve meyvelerinin kabuklar脹 ile kar脹t脹r脹l脹p kaynat脹larak elde edilen s脹v脹 mideyikuvvetlendirir. 41. Ceviz yapraklar脹ndan yap脹lan 巽ay itah a巽ar, mideyi kuvvetlendirir, boaz hastal脹klar脹na iyi gelir. 42. Bir miktar ceviz yapra脹 banyo suyuna kar脹t脹r脹l脹rsa cilt hastal脹klar脹na iyi gelir. 43. Ceviz yapraklar脹 piirilerek 巽脹banlar脹n 端zerine sar脹l脹rsa iyilemesini salar. 44. Kal脹n bag脹rsak, prostat ve g旦g端s kanserinde 旦nleyici etkiye sahiptir.