ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo

%F eifal%fd bitkiler 6

•Download as PPTX, PDF•
•
Z
zeusundosu

Sifali Bitkiler Ders Notlari

Convert to study materialsBETA

Transform any presentation into ready-made study material—select from outputs like summaries, definitions, and practice questions.

1 of 35
Downloaded 27 times
ADAÇAYI (salvia officinalis)
 Bitkinin adı/adları: Dişotu, Tıbbi Adaçayı  Genel Özellikleri: Salvia officinalis L. (Labiatae) türünün çiçek açma zamanında toplanıp gölgede kurutulmuş yapraklarıdır. Bu tür 50-100 cm yükseklikte, morumsu mavi çiçekli, basit yapraklı, çok yıllık ve çalımsı bir bitkidir. 3-8 cm uzunluk ve 1-4 cm genişlikte, kenarları hafif dişli, her iki yüzden de sık tüylü ve gümüşi renkli, basit yapraklardır.  Yetiştiği Yer: Ada Çayı özellikle Orta Avrupa ve Balkanlarda, Akdeniz bölgesinde bulunur  Kullanılan Bölgeleri: Çiçek açma zamanında toplanıp gölgede kurutulmuş yapraklarıdır
 Taşıdıgı etken Maddeler: Tanen, acı madde, uçucu yağ (% 1- 2.5) taşımaktadır. Uçucu yağda tuyon (% 30-50), sineol (%15) ve borneol (% 10) bulunmaktadır.  Kullanım alanları:Sağlıkta  Kullanış Şekli: infusyon (% 1-5) dahilen veya gargara halinde.  Sağlıkta Kullanımı:Gaz söktürücü antiseptik (boğaz ve burun hastalıklarında), kuvvet verici ve uyarıcı etkilerden dolayı dahilen ve haricen kullanılır.  Ürünleri: Toz,Drog
ALIÇ MEYVASI (Fructus Crataegi)
 Bitkinin adı/adları: Beyazdiken, Ekşi muşmula, Edran, Geviş, Yemişen.  Genel Özellikleri: Crataegus türlerinin olgun meyvesidir. Türkiye de 20 kadar Crataegus türü bulunmaktadır. Bunlardan bazılarının olgun meyveleri, genellikle çocuklar tarafından yemiş olarak yenilir. Kasaba pazarlarında, sonbaharda ipe dizilmiş olarak, satılmaktadır. Meyvelerin kabız ve idrar arttırıcı etkileri bulunduğu söylenmektedir. Aktarlarda bulunmaz.  Yetiştiği Yer: 20 kadar alıç türü ülkemizde batı ve Güney Anadolu ağırlıkta olmak üzere çeşitli bölgelere yayılmıştır  Kullanılan Bölgeleri:Olgun meyvesi
 Taşıdıgı etken Maddeler: Aminler, tanen, vitamin C, triterpen türevleri, flavon türevleri ve acı maddeler taşımaktadır.  Kullanım alanları: Sağlıkta  Kullanış Şekli: Toz, günde 2-5 gr, infusyon ( %2 ) günde 2-3 bardak içilir.  Sağlıkta Kullanımı: Yirminci yüzyılın başından beri çiçekleri ( Flos Crataegi ) ‘nden hazırlanan hulâsalar yatıştırıcı ve tansiyon düşürücü olarak kullanılmaktadır. Etkili maddesi tam olarak bilinmemekte ve aminler olduğu sanılmaktadır. . Meyvelerin kabız ve idrar arttırıcı etkileri bulunduğu söylenmektedir.  Ürünleri:Toz, Drog
ARDIÇ KOZALAĞI (Juniperus communis)
 Bitkinin adı/adları: Ardıç tohumu, Cücek (Kayseri : Develi ve Adana : belen köy, Bican)  Genel Özellikleri: Juniperus communis türünün olgun kozalaklardır. Bu tür 1-7m yükseklikte, kışın yaprağını dökmeyen bir ağaççıktır. Yapraklar dar, sivri uçlu ve 6-18 mm uzunlukta. Meyve 6-9 mm büyüklüğünde, 3 tohumlu, önce yeşil ve olgunlukta parlak mavimsi siyah renklidir. Üzerinde ince bir mum tabakası bulunur. Orta Avrupada yaygın bir bitkidir. Memleketimizde yalnız Trakya da ve az miktarda bulunur  Yetiştiği Yer:Ülkemizde Ege, Akdeniz ve Trakya bölgesinde yaban ortamda yetişir.  Kullanılan Bölgeleri:Tohumları,dalları,kökü
 Taşıdıgı etken Maddeler: Şekerler ( glikoz, sakkaroz ), organik asitler, reçineli bileşikler, acı madde ve uçucu yağ ( % 0.5 – 2 ) taşımaktadır.  Kullanım alanları:Sağlıkta  Kullanış Şekli: İnfusyon (% 1-2), günde 2-3 bardak içilir. Uçucu yağ, haricen romatizma ağrılarını dindirici olarak, 10 gr uçucu yağın 100 gr zeytin yağındaki karışımı ile ağrıyan yer ovulur. Uçucu yağ dahilen günde 2-6 damla, suya veya kesme şekere damlatılarak alınır.  Sağlıkta Kullanımı: Orta çağda her derde deva bir ilâç olarak bilinirdi. İdrar arttırıcı, terletici, midevi ve antiseptik özellikleri vardır. Dahilen yüksek miktarlarda veya uzun süre alındığında böbrekleri tahriş eder ve kanlı idrar gelmesine neden olur.  Ürünleri:Drog
Biberiye(Rosmarinus officinalis)
 Bitkinin adı/adları: Beyaz püren, Biberya, Hasalban, Kuşdiliotu  Genel Özellikleri:Çok yıllık çalı görünüşlü bir bitkidir. 2 m‘ ye kadar boylanabildiği ve kışın yapraklarını dökmediği için bahçelerde süs ve çit bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Bitkinin gövdesi karemsi kesitli ve yeşilken, ikinci yılında odunsulaşır. Yaklaşık 2 cm. boyundaki iğne gibi ince uzun yapraklarının üstü parlak koyu yeşil ve altı gri renklidir. Bu yapraklar içe doğru kıvrılırlar. Yaz boyunca açan küçük çiçekleri mavi ya da eflatuni renklidir. Tohumları küçük, yağlı ve sari- kahverengidir. Biberiye bitkisi, tohumlarıyla ya da ağır büyüdüğü için gövde kalemleri veya daldırma yöntemleriyle çogaltılır.
 Yetiştiği Yer: Anayurdu Akdeniz havzası olup ülkemizde Bati ve Güney Anadolu kıyı şeridinde yetişir  Kullanılan Bölgeleri:Yaprak,taze sürgünleri,  Taşıdıgı etken Maddeler: Biberiyenin içerdiği uçucu yağlar arasında basta borneol olmak üzere linalol, kamfen, sineol ile kafuru ve bitkide ayrıca tanen, reçine ile diğer etkili maddeler vardır  Kullanım alanları:Kozmetik, Sağlık
 Kullanış Şekli: Biberiyenin yaprak ve taze sürgünleri yaz boyunca toplanır. Bitkinin tıbbi etkisi, çiçek açtığı zamanlarda en fazla olur. Yaprak ve ince sürgünler, aşırı sıcak olmayan, çok havadar ve gölge bir yerde ağır ağır kurutulur. Bir bardak kaynar suya l tatlı kaşığı yaprak ve taze sürgün konulup 10-15 dakika demlendirilerek yapılan infuzyon istendiği kadar içilebilir.Burkulma, ezik ve agrılarda ise biberiyenin yaprak ve genç sürgünleri suya atılıp iyice kaynatılarak bir dekoksiyon hazırlanır. Bu dekoksiyon, ağrılı yerler ya da saç dipleri elle iyice ovularak deriye yedirilir. Bir bez torbaya konulan biberiye yaprak ve taze sürgünleri banyo musluğunun altına asılarak üzerine sıcak su akıtılıp böylece doldurulan küvette banyo yapıldığında cildi derinden temizler, teni kayganlaştırır ve güzelleştirir. Şampuanla yıkanmaktan yıpranan saçları canlandırır. Bitkinin yaprak ve genç sürgünleri ezilerek yapılan lapa, kırışıklıkları gidererek cildi güzelleştirir
 Sağlıkta Kullanımı: Kan dolaşımını hızlandırır. • Sinirleri uyarır ve güçlendirir. • Mide ve bağırsakları uyarır. Böylece sindirime (özellikle yağlı yiyecek yendiğinde) yardımcı olur. • Hazımsızlıktan oluşan gazları söktürür. • Safra salgısını artırır. • idrar söktürücüdür. • Kadınlarda aybaşını düzene sokar. Gecikmeleri önler, iyi bir adet söktürücüdür. • Etkili bir toniktir. • Kas ağrılarını, siyatik ve nevraljiyi hafifletir. • Romatizma ağrılarını azaltır. • Burkulma ve eziklerde iyileştiricidir. • Saç diplerindeki bezleri uyarır. Erken saç dökülmelerini önler.  Ürünleri:Drog, toz, ekstrakt
Rezene(Foeniculum vulgare)
 Bitkinin adı/adları: Raziyane, Mayana, Arapsaçı  Genel Özellikleri: Maydanozgiller familyasındandır, 2 m. kadar boy atabilen, dayanıklı çok yıllık otsu bitkidir. Hoş kokulu, gri-açık yeşil renkte, ince uzun ipliksi görünüşlü yaprakları sonbaharda bronz renge döner. Gene hoş kokan küçük ve sarı çiçekleri yaz ortasında açar ve çiçek salkımları bileşik şemsiye görüntüsü kazanır. Aslında birer meyve olan hoş kokulu, küçük, silindir yapılı, üzeri çıkıntılı kıvrık tohumları yeşil-kahverengidir. Bitki, açıklık alanlarda tohumlarını dökerek çoğalır, insan eliyle yetiştirilenlerinde ise, yetişmiş bitki bölünerek çoğaltılır.  Yetiştiği Yer: Anayurdu Güney Avrupadır, ülkemizde fakir topraklarda doğal olarak yetistiği gibi, Ege ve Akdeniz bölgelerinin ılıman yerlerinde bahçelerde kültürü de yapılmaktadır.  Kullanılan Bölgeleri:Genellikle meyveleri ve tohumu.  Taşıdıgı etken Maddeler:Bitkinin tohumları yapışkan bitki sıvısı, şeker, nişasta, tanen, sabit ve uçucu yağlar içerir. Uçucu yağları tohuma anason kokusu verir ve bazı ülkelerde tohumu, anason yerine salata ve yemeklere çeşni katmak üzere az miktarda kullanılır.
 Kullanım alanları: Sağlıkta,kozmetikte  Kullanış Şekli:Bütün bu amaçlarla bitkinin ikinci yılının sonbaharında olgunlaşıp yarılan tohumları toplanıp kabukları tarakla temizlenerek gölgede hafifçe kurutulur. İnfüzyon hazırlanacağı zaman bu tohumlar biraz ezilir, 1 tatlı kaşığı tohumun üzerine 1 bardak kaynar su dökülerek 10 dakika süreyle bu tohumlar demlendirilir. Yukarıda sayılan durumlar için bu infüzyondan günde üç kez birer bardak içilir.  Sağlıkta Kullanımı: • Mide ve bağırsak hastalıklarında rahatlatıcıdır. Sindirime yardımcı olur. • Mide ve bağırsak gazlarını söktürür. • İştah açıcıdır. • Emziren annelerde, sütü artırıcıdır. • Bronşitte ve öksürük nöbetlerinde rahatlatıcı etkisi vardır. Öksürük ilaçlarına tat vermekte de kullanılır.  Ürünleri:Drog, toz, ekstrakt  Rezene, bedene aşırı dozlarda alınmamalıdır.
Tarçınlar(Cinnamomun türleri)
 Genel Özellikleri: Defnegiller familyasındandır. Tropikal bölgelerin bitkisi ve birçok türü olan hoş kokulu ağaç ya da agaçcıklardır. Bu türlerden önemli olan ikisi Seylan tarçını (C. zeylanicum) ile Çin tarçını (C. cassia)'dır.  Seylan tarçını Sri Lanka, Hindistan ve Myanmar'da yetiştirilir. Kisin yapraklarını dökmeyen alçak boylu ağaçtır. Bu ağacın körpe dalları kesilir. Kabukları soyulur, mantar tabakaları çıkarılır, tabakalar birbirinin içine konulup sarılarak kurutulur. Daha sonra ezilip baharat olarak Seylan tarçını adıyla satılır. Açık kahverengi ve tatlımsı tadı hoş olan bu tarçın türü makbuldür.  Çin tarçını daha büyük bir ağaç olup 10-12 m‘ ye kadar boylanabilir. Kisin yaprağını dökmeyen bu türün de gövde ve dallarının kabuğu soyularak yukarıdaki yöntemle elde edilen tarçın, Seylan tarçınına göre daha yakıcı, keskin ve daha az değerlidir.  Yetiştiği Yer:Anayurdu Güney ve Güneydoğu Asya'dır, iklimin uygun olmayışı nedeniyle tarçın ülkemizde yetişmez.  Kullanılan Bölgeleri: Dalları, meyvesi
 Taşıdıgı etken Maddeler:Her iki tür tarçının da başlıca bileşeni, uçucu bir yağ olan sinnamik aldehit'tir.  Kullanım alanları: Sağlıkta,baharat olarak, parfüm sanayide  Kullanış Şekli: tarçının toz hali yiyecek ve içeceklere katılıp istendiği kadar alınır ya da piyasadan sağlanan tarçın esansı 2-3 damla olarak kesme sekere damlatılıp emilir.  Sağlıkta Kullanımı: • Mide ve bağırsak gazlarını söktürür. • Hafif doku ve damar büzücü özelliği nedeniyle diyareyi kesici ve peklik vericidir. • İştah açıcıdır. • Sindirimi kolaylaştırır. • Mide bulantıları ve kusma refleksini bastırır. • Kan dolaşımını geliştirip hızlandırır.  Ürünleri:Drog, toz,  UYARI • Tarçın çok fazla alınırsa aşırı pekliğe neden olabilir.
Zencefil(Zinciber officinale)
 Bitkinin adı/adları: Zinciber officinale  Genel Özellikleri:120 cm.‘ ye kadar boylanabilen bitkinin bir yıllık ömrü olan gövdesinin, kamışınkini andıran durusu vardır. Tarçın kokusuna benzeyen özel kokulu, 15-20 cm. uzunluktaki sivri uçlu ve mızrak biçimli yaprakları, gövdeyi saran kılıflardan çıkar.  Kozalakları anımsatan küçük, beyaz ve üzeri mor lekeli çiçekleri pek seyrek açar ve kısır olurlar.  Zencefilin kalın, etli, lifli ve boğum boğum yapılı kökgövdesi (rizomu) kahverengi sarimsi olup bundan yumrukökler çıkarak çevreye yayılır.  Bitki, bu rizomların bölünüp ekilmesiyle çoğaltılır.  Yetiştiği Yer:Anayurdunun Güneydoğu Asya olduğu sanılmakta, günümüzde Hindistan ve Malezya ile diğer bazı tropikal bölgelerde yetiştirilmektedir.  Kullanılan Bölgeleri:Kökü  Taşıdıgı etken Maddeler:Zencefil zingiberon, zingiberol, fellandron, borneol, sineol sitrali içeren uçucu yağ ile nişasta, yapışkan bitki sıvısı ve reçine yönünden zengindir.
 Kullanım alanları:Sağlıkta, baharat olarak, ayrıca ekmek –pasta-şarap-likör- tatlı yapımındada kullanılır.  Kullanış Şekli:Taze kökleri sökülüp dilimlenerek bazı Uzakdoğu yemeklerine katılır.  Kurutulup öğütülerek toz haline getirilmiş kökleri ekmek, tatlı, pasta, şarap ve bazı likörlerin yapımında kullanılır.  Ayrıca zencefil tozu, baharat olarak tüketilir. Sağlıkta Kullanımı: • Hazımsızlık, mide ve bağırsakların gazlı olması ve karin ağrısı durumlarında sindirim salgılarını artırır ve gaz söktürücü etkiler yaparak iyileştirici olur. • Son yapılan araştırma sonuçlarına göre mideyi yatıştırıcı etkileri nedeniyle yolculuklarda kusma refleksini yok eder ve rahatlama sağlar. • Kan dolaşımının yetersiz kaldığı durumlarda, özellikle kılcal damarlardaki dolaşımı hızlandırır. • Ateşlilik durumunda terlemeyi artırır; bu yararlı terletici etkisiyle soğuk algınlığını çabuk iyileştirir. • Soğuk havalarda bedeni ısıtır, dayanıklılığını artırır. Bu etkileri sağlamak üzere zencefilin dekoksiyonu kullanılır. Elinizde zencefil tozu ya da dilimlenmiş kök parçaları varsa bunlardan 1,5 tatlı kasığı, 1 bardak su içine konulup önce kaynama noktasına kadar ısıtılır. Sonra, ateş kısılarak 5-10 dakika daha ısıtma sürdürülür. Böylece elde edilen dekoksiyon istendikçe içilebilir.  Ürünleri:Toz, drog,
Çörekotu (Nigella Sativa)
 Bitkinin diger adları: Siyah Kimyon, Siyah Susam, Karaca, Şevkerak, Karaçörek  Genel Özellikleri:Düğünçiçeğigillerden; susam iriliğinde siyah tohumları olan bir çeşit bitkidir. Güzel kokuludur. Hamurişlerine çeşni vermek için kullanılır. Yurdumuzda 12 türü vardır.  Yetiştiği Yer: Ege bölgesinde, Isparta, Burdur yörelerinde üretilmekte olup yaban ortamdada yetişen türleri bulunmaktadır.  Kullanılan Bölgeleri: Tohumu  Taşıdıgı etken Maddeler: Sabit yağ, uçucu yağ, acı madde, saponin, tanen, nigellin ve connigellin alkaloidleri.  Kullanım alanları: Sağlıkta, Gıdada  Kullanış Şekli:Kurutulan tohumları baharat olarak, suda kaynatılarak ya da yağı çıkarılarak kullanılır.
 Sağlıkta Kullanımı:  Vücuda kuvvet ve zindelik verir. Bağışıklık sistemini güçlendirir.  İştahı açar.  Hazmı kolaylaştırır.  Mide ve bağırsak gazlarını söktürür.  Kokusu baş ağrısını keser.  Anne sütünü arttırır.  İdrar ve adet söktürücüdür.  Nefes darlığı, astım ve öksürüğe karşı faydalıdır.  Romatizma şikayetlerini azaltır.  Kolesterolü düşürmeye yardımcı olur.  Çörekotu yağı saç dökülmesini ve kepeği azaltır.  Sirke ile kaynatılıp gargara yapılırsa diş ağrılarını hafifletir.  Suyu ile sivilcelere pansuman yapılırsa faydası görülür.  Ürünleri:Drog, toz, ekstrakt
Ebegümeci(Malva sylvestris)
 Bitkinin adı/adları: Ebegömeci, Kazankarası  Genel Özellikleri:Ülkemizde 8 ebegümeci türü yetişmektedir.  Bunlardan en önemlisi, Büyük ebegümeci (M. sylvestris) türüdür.  20-30 cm. arasında boylanabilen bu türün yaprakları yuvarlağımsı biçimli, kenarları dişli, uzun saplı, tüylü, almaşık dizili, 3-7 parçalı ve palmiye gibi damarlıdır.  Yaz boyu ve sonbahar başlarında açan pembe renkli, eflatuni çizgili çiçekleri, yaprakların koltuklarından çıkar.  Meyveleri 10 parçaya bölünen, olgunlaştığında açılmayan kuru tohumlar halindedir.  Bitki, döktüğü tohumlarıyla çoğalır. Ebegümecinin yaprakları büyük oranda yapışkan bitki sıvısı; ayrıca glikoz, pektin, yağ esansları ile az miktarda tanen içerir.  Yaprak ve sapları hafif kokulu ve yavan lezzetlidir. Bazı yerlerde sebze olarak yenilir.  Yetiştiği Yer:Dünyanın hemen hemen her yerinde yaygın olan ebegümeci türleri, tüm iklim koşullarına ve her toprağa uyum göstermiş, çok yıllık otsu bitkilerdir.  Kullanılan Bölgeleri:Yaprakları,gövdesi,çicekleri
 Taşıdıgı etken Maddeler:Malvin, müsilaj, pektin, tanen, glikoz  Kullanım alanları:Saglıkta  Kullanış Şekli:Yaz boyunca ve sonbahar başlarında, bitki çiçekli olduğu sürece, yaprak ve çiçekleri toplanıp gölge ve havadar yerde kurutulur. 2 tatlı kaşığı kurumuş yaprak ve çiçek karışımı üzerine 1 bardak kaynar su dökülerek 10-15 dakika demlendirilip infüzyon hazırlanır. Bu infüzyondan günde üç kez birer bardak içilir. Ebegümeci ayrıca ciltteki çıban, yara ve küçük yanıklarda iyileştirici etki yapar. Bunun için, bitkinin taze yaprak ve çiçekler ezilerek hazırlanan yara lapası, bir tülbentin içine konularak, şikâyet edilen yere kompre seklinde uygulanır.  Sağlıkta Kullanımı: Gastrit ve mide ülserlerinde iyileştiricidir.  Üst solunum yolları nezlesi ile bronşitte göğsü yumusatıcı; balgam söktürücü ve öksürüğü kesicidir.  Ürünleri:Drog, toz, ekstrakt
Kuşburnu [Yabani Gül](Rosa Canina)
 Bitkinin adı/adları: Köpek gülü  Genel Özellikleri: Orman açıklıkları, kayalık kırsal yöreler ve yol kenarlarında kendi kendine yetişen yabani gül, 1-3,5 m. kadar boylanabilen, gövdesi ve dalları dikenli olan bir ağaççıktır. Kenarları dişli oval biçimli 5-7 yaprakçıktan oluşan yaprakları; ilkbahardan baslayıp yaz boyunca açan, açık ya da koyu pembe, bazen beyaz renkli küçük, güzel kokulu çiçekleri vardır. Bu çiçeklerin tabanı olgunlaşınca taçyaprakları dökülür ve kuşburnu denilen, 1,5-2 cm. uzunlukta parlak kırmızı meyvelere dönüşür. Gerçekte yabani gül bitkisinin meyvesi, kuşburnunun içindeki beyaz renkli tüylü çekirdeklerdir.  Yetiştiği Yer: Ülkemizde doğal olarak genelde ormanlık alanlarda yetişmektedir.  Kullanılan Bölgeleri:Meyvesi  Taşıdıgı etken Maddeler:Kuşburnu, özellikle C vitamini ile tanen, pektin, karoten, meyve asitleri ve yağ yönünden zengindir.
 Kullanım alanları:Sağlık,gıda sanayi  Kullanış Şekli:Bu meyveler, Anadolu'da taze ya da kurutulmuş olarak yenir. Ayrıca kompostosu, reçeli, şerbeti, ezmesi ya da pekmezi yapılarak tüketilir. Çay gibi demlendirilip içilir. Kuşburnu meyveleri sonbaharda toplanır. 2,5 tatlı kaşığı dolusu kuşburnu, ortalarından kesilip bir bardak suya konularak, su kaynama noktasına kadar ısıtılır. Sonra ateş kısılarak 10-15 dakika daha ısıtma sürdürülür. İnsanı rahatsız eden tüylü çekirdeklerinin ayrılması için bunlar süzülür. Böylece hazırlanan dekoksiyondan istenildiği kadar içilebilir. Eğer bu dekoksiyonun içimi hoş gelmezse, kaynama sırasında içine biraz bal ya da seker katılır ve şurup haline getirilerek alınır.  Sağlıkta Kullanımı:En iyi doğal C vitamini kaynağıdır. Enfeksiyonlara ve soğuk algınlıklarına karşı bedenin direncini artırır.  Hafif müshil etkisi vardır.  Hafif idrar söktürücü etki taşır.  Tonik ve besleyicidir: Bedendeki güçsüzlük ve bitkinlik durumlarına karşı en iyi doğal ilaçtır.  Hafif bir doku ve damar büzücüdür. Diyare durumunda ishali kesici etki yapar.  Safra kesesi, böbrek ve mesane sorunlarında bedeni destekler.  Ürünleri: Drog, toz, ekstrakt
KEBERE (Gemmae Capparidis)
 Bitkinin diger adları: Gebre, Kapari, Keditırnağı (Alanya).  Genel Özellikleri:Bu türler beyaz çiçekli, dikenli, genellikle yere yatık, çalı görünüşünde bitkilerdir. Tomurcuklar flavon türevleri (rutin) taşımaktadır. Kuraklığa dayanıklı olması nedeniyle son yıllarda, toprak kaybını önlemek amacıyla, kurak arazide yetiştirilmektedir.  Yetiştiği Yer:Anadolu da oldukça yaygın türlerdir.  Kullanılan Bölgeleri:Tomurcukları, meyvası, kök, kabuk.
 Taşıdıgı etken Maddeler:Flavon türleri, tanen ve karbonhidratlar  Kullanım alanları:Sağlıkta, gıdada  Kullanış Şekli:Dekoksiyon veya infusyon (% 1-3) halinde alınır.  Sağlıkta Kullanımı:Çiçek tomurcukları, meyvası ve kök kabuğu idrar söktürücü, ishal kesici ve kuvvet verici olarak tanınmıştır. Drogun içindeki acı maddeler tükürük salgısını artırarak iştah verici etki sağlar. Karaciger ve dalak hastalıklarında yararlıdır.Ayrıca kapari Multiple Skleroz MS hastalarını iyileştirmektedir. İçerigindeki reduktoz bileşikler gözde katarakt oluşumunu engellemektedir.  Ürünleri:Drog, tentür

More Related Content

%F eifal%fd bitkiler 6

  • 2. ï‚— Bitkinin adı/adları: DiÅŸotu, Tıbbi Adaçayı ï‚— Genel Özellikleri: Salvia officinalis L. (Labiatae) türünün çiçek açma zamanında toplanıp gölgede kurutulmuÅŸ yapraklarıdır. Bu tür 50-100 cm yükseklikte, morumsu mavi çiçekli, basit yapraklı, çok yıllık ve çalımsı bir bitkidir. 3-8 cm uzunluk ve 1-4 cm geniÅŸlikte, kenarları hafif diÅŸli, her iki yüzden de sık tüylü ve gümüşi renkli, basit yapraklardır. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer: Ada Çayı özellikle Orta Avrupa ve Balkanlarda, Akdeniz bölgesinde bulunur ï‚— Kullanılan Bölgeleri: Çiçek açma zamanında toplanıp gölgede kurutulmuÅŸ yapraklarıdır
  • 3. ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler: Tanen, acı madde, uçucu yaÄŸ (% 1- 2.5) taşımaktadır. Uçucu yaÄŸda tuyon (% 30-50), sineol (%15) ve borneol (% 10) bulunmaktadır. ï‚— Kullanım alanları:SaÄŸlıkta ï‚— Kullanış Åžekli: infusyon (% 1-5) dahilen veya gargara halinde. ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı:Gaz söktürücü antiseptik (boÄŸaz ve burun hastalıklarında), kuvvet verici ve uyarıcı etkilerden dolayı dahilen ve haricen kullanılır. ï‚— Ãœrünleri: Toz,Drog
  • 5. ï‚— Bitkinin adı/adları: Beyazdiken, EkÅŸi muÅŸmula, Edran, GeviÅŸ, YemiÅŸen. ï‚— Genel Özellikleri: Crataegus türlerinin olgun meyvesidir. Türkiye de 20 kadar Crataegus türü bulunmaktadır. Bunlardan bazılarının olgun meyveleri, genellikle çocuklar tarafından yemiÅŸ olarak yenilir. Kasaba pazarlarında, sonbaharda ipe dizilmiÅŸ olarak, satılmaktadır. Meyvelerin kabız ve idrar arttırıcı etkileri bulunduÄŸu söylenmektedir. Aktarlarda bulunmaz. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer: 20 kadar alıç türü ülkemizde batı ve Güney Anadolu ağırlıkta olmak üzere çeÅŸitli bölgelere yayılmıştır ï‚— Kullanılan Bölgeleri:Olgun meyvesi
  • 6. ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler: Aminler, tanen, vitamin C, triterpen türevleri, flavon türevleri ve acı maddeler taşımaktadır. ï‚— Kullanım alanları: SaÄŸlıkta ï‚— Kullanış Åžekli: Toz, günde 2-5 gr, infusyon ( %2 ) günde 2-3 bardak içilir. ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı: Yirminci yüzyılın başından beri çiçekleri ( Flos Crataegi ) ‘nden hazırlanan hulâsalar yatıştırıcı ve tansiyon düşürücü olarak kullanılmaktadır. Etkili maddesi tam olarak bilinmemekte ve aminler olduÄŸu sanılmaktadır. . Meyvelerin kabız ve idrar arttırıcı etkileri bulunduÄŸu söylenmektedir. ï‚— Ãœrünleri:Toz, Drog
  • 8. ï‚— Bitkinin adı/adları: Ardıç tohumu, Cücek (Kayseri : Develi ve Adana : belen köy, Bican) ï‚— Genel Özellikleri: Juniperus communis türünün olgun kozalaklardır. Bu tür 1-7m yükseklikte, kışın yaprağını dökmeyen bir aÄŸaççıktır. Yapraklar dar, sivri uçlu ve 6-18 mm uzunlukta. Meyve 6-9 mm büyüklüğünde, 3 tohumlu, önce yeÅŸil ve olgunlukta parlak mavimsi siyah renklidir. Ãœzerinde ince bir mum tabakası bulunur. Orta Avrupada yaygın bir bitkidir. Memleketimizde yalnız Trakya da ve az miktarda bulunur ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer:Ãœlkemizde Ege, Akdeniz ve Trakya bölgesinde yaban ortamda yetiÅŸir. ï‚— Kullanılan Bölgeleri:Tohumları,dalları,kökü
  • 9. ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler: Åžekerler ( glikoz, sakkaroz ), organik asitler, reçineli bileÅŸikler, acı madde ve uçucu yaÄŸ ( % 0.5 – 2 ) taşımaktadır. ï‚— Kullanım alanları:SaÄŸlıkta ï‚— Kullanış Åžekli: Ä°nfusyon (% 1-2), günde 2-3 bardak içilir. Uçucu yaÄŸ, haricen romatizma aÄŸrılarını dindirici olarak, 10 gr uçucu yağın 100 gr zeytin yağındaki karışımı ile aÄŸrıyan yer ovulur. Uçucu yaÄŸ dahilen günde 2-6 damla, suya veya kesme ÅŸekere damlatılarak alınır. ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı: Orta çaÄŸda her derde deva bir ilâç olarak bilinirdi. Ä°drar arttırıcı, terletici, midevi ve antiseptik özellikleri vardır. Dahilen yüksek miktarlarda veya uzun süre alındığında böbrekleri tahriÅŸ eder ve kanlı idrar gelmesine neden olur. ï‚— Ãœrünleri:Drog
  • 11. ï‚— Bitkinin adı/adları: Beyaz püren, Biberya, Hasalban, KuÅŸdiliotu ï‚— Genel Özellikleri:Çok yıllık çalı görünüşlü bir bitkidir. 2 m‘ ye kadar boylanabildiÄŸi ve kışın yapraklarını dökmediÄŸi için bahçelerde süs ve çit bitkisi olarak yetiÅŸtirilmektedir. Bitkinin gövdesi karemsi kesitli ve yeÅŸilken, ikinci yılında odunsulaşır. Yaklaşık 2 cm. boyundaki iÄŸne gibi ince uzun yapraklarının üstü parlak koyu yeÅŸil ve altı gri renklidir. Bu yapraklar içe doÄŸru kıvrılırlar. Yaz boyunca açan küçük çiçekleri mavi ya da eflatuni renklidir. Tohumları küçük, yaÄŸlı ve sari- kahverengidir. Biberiye bitkisi, tohumlarıyla ya da ağır büyüdüğü için gövde kalemleri veya daldırma yöntemleriyle çogaltılır.
  • 12. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer: Anayurdu Akdeniz havzası olup ülkemizde Bati ve Güney Anadolu kıyı ÅŸeridinde yetiÅŸir ï‚— Kullanılan Bölgeleri:Yaprak,taze sürgünleri, ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler: Biberiyenin içerdiÄŸi uçucu yaÄŸlar arasında basta borneol olmak üzere linalol, kamfen, sineol ile kafuru ve bitkide ayrıca tanen, reçine ile diÄŸer etkili maddeler vardır ï‚— Kullanım alanları:Kozmetik, SaÄŸlık
  • 13. ï‚— Kullanış Åžekli: Biberiyenin yaprak ve taze sürgünleri yaz boyunca toplanır. Bitkinin tıbbi etkisi, çiçek açtığı zamanlarda en fazla olur. Yaprak ve ince sürgünler, aşırı sıcak olmayan, çok havadar ve gölge bir yerde ağır ağır kurutulur. Bir bardak kaynar suya l tatlı kaşığı yaprak ve taze sürgün konulup 10-15 dakika demlendirilerek yapılan infuzyon istendiÄŸi kadar içilebilir.Burkulma, ezik ve agrılarda ise biberiyenin yaprak ve genç sürgünleri suya atılıp iyice kaynatılarak bir dekoksiyon hazırlanır. Bu dekoksiyon, aÄŸrılı yerler ya da saç dipleri elle iyice ovularak deriye yedirilir. Bir bez torbaya konulan biberiye yaprak ve taze sürgünleri banyo musluÄŸunun altına asılarak üzerine sıcak su akıtılıp böylece doldurulan küvette banyo yapıldığında cildi derinden temizler, teni kayganlaÅŸtırır ve güzelleÅŸtirir. Åžampuanla yıkanmaktan yıpranan saçları canlandırır. Bitkinin yaprak ve genç sürgünleri ezilerek yapılan lapa, kırışıklıkları gidererek cildi güzelleÅŸtirir
  • 14. ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı: Kan dolaşımını hızlandırır. • Sinirleri uyarır ve güçlendirir. • Mide ve bağırsakları uyarır. Böylece sindirime (özellikle yaÄŸlı yiyecek yendiÄŸinde) yardımcı olur. • Hazımsızlıktan oluÅŸan gazları söktürür. • Safra salgısını artırır. • idrar söktürücüdür. • Kadınlarda aybaşını düzene sokar. Gecikmeleri önler, iyi bir adet söktürücüdür. • Etkili bir toniktir. • Kas aÄŸrılarını, siyatik ve nevraljiyi hafifletir. • Romatizma aÄŸrılarını azaltır. • Burkulma ve eziklerde iyileÅŸtiricidir. • Saç diplerindeki bezleri uyarır. Erken saç dökülmelerini önler. ï‚— Ãœrünleri:Drog, toz, ekstrakt
  • 16. ï‚— Bitkinin adı/adları: Raziyane, Mayana, Arapsaçı ï‚— Genel Özellikleri: Maydanozgiller familyasındandır, 2 m. kadar boy atabilen, dayanıklı çok yıllık otsu bitkidir. HoÅŸ kokulu, gri-açık yeÅŸil renkte, ince uzun ipliksi görünüşlü yaprakları sonbaharda bronz renge döner. Gene hoÅŸ kokan küçük ve sarı çiçekleri yaz ortasında açar ve çiçek salkımları bileÅŸik ÅŸemsiye görüntüsü kazanır. Aslında birer meyve olan hoÅŸ kokulu, küçük, silindir yapılı, üzeri çıkıntılı kıvrık tohumları yeÅŸil-kahverengidir. Bitki, açıklık alanlarda tohumlarını dökerek çoÄŸalır, insan eliyle yetiÅŸtirilenlerinde ise, yetiÅŸmiÅŸ bitki bölünerek çoÄŸaltılır. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer: Anayurdu Güney Avrupadır, ülkemizde fakir topraklarda doÄŸal olarak yetistiÄŸi gibi, Ege ve Akdeniz bölgelerinin ılıman yerlerinde bahçelerde kültürü de yapılmaktadır. ï‚— Kullanılan Bölgeleri:Genellikle meyveleri ve tohumu. ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler:Bitkinin tohumları yapışkan bitki sıvısı, ÅŸeker, niÅŸasta, tanen, sabit ve uçucu yaÄŸlar içerir. Uçucu yaÄŸları tohuma anason kokusu verir ve bazı ülkelerde tohumu, anason yerine salata ve yemeklere çeÅŸni katmak üzere az miktarda kullanılır.
  • 17. ï‚— Kullanım alanları: SaÄŸlıkta,kozmetikte ï‚— Kullanış Åžekli:Bütün bu amaçlarla bitkinin ikinci yılının sonbaharında olgunlaşıp yarılan tohumları toplanıp kabukları tarakla temizlenerek gölgede hafifçe kurutulur. Ä°nfüzyon hazırlanacağı zaman bu tohumlar biraz ezilir, 1 tatlı kaşığı tohumun üzerine 1 bardak kaynar su dökülerek 10 dakika süreyle bu tohumlar demlendirilir. Yukarıda sayılan durumlar için bu infüzyondan günde üç kez birer bardak içilir. ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı: • Mide ve bağırsak hastalıklarında rahatlatıcıdır. Sindirime yardımcı olur. • Mide ve bağırsak gazlarını söktürür. • Ä°ÅŸtah açıcıdır. • Emziren annelerde, sütü artırıcıdır. • BronÅŸitte ve öksürük nöbetlerinde rahatlatıcı etkisi vardır. Öksürük ilaçlarına tat vermekte de kullanılır. ï‚— Ãœrünleri:Drog, toz, ekstrakt ï‚— Rezene, bedene aşırı dozlarda alınmamalıdır.
  • 19. ï‚— Genel Özellikleri: Defnegiller familyasındandır. Tropikal bölgelerin bitkisi ve birçok türü olan hoÅŸ kokulu aÄŸaç ya da agaçcıklardır. Bu türlerden önemli olan ikisi Seylan tarçını (C. zeylanicum) ile Çin tarçını (C. cassia)'dır. ï‚— Seylan tarçını Sri Lanka, Hindistan ve Myanmar'da yetiÅŸtirilir. Kisin yapraklarını dökmeyen alçak boylu aÄŸaçtır. Bu aÄŸacın körpe dalları kesilir. Kabukları soyulur, mantar tabakaları çıkarılır, tabakalar birbirinin içine konulup sarılarak kurutulur. Daha sonra ezilip baharat olarak Seylan tarçını adıyla satılır. Açık kahverengi ve tatlımsı tadı hoÅŸ olan bu tarçın türü makbuldür. ï‚— Çin tarçını daha büyük bir aÄŸaç olup 10-12 m‘ ye kadar boylanabilir. Kisin yaprağını dökmeyen bu türün de gövde ve dallarının kabuÄŸu soyularak yukarıdaki yöntemle elde edilen tarçın, Seylan tarçınına göre daha yakıcı, keskin ve daha az deÄŸerlidir. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer:Anayurdu Güney ve GüneydoÄŸu Asya'dır, iklimin uygun olmayışı nedeniyle tarçın ülkemizde yetiÅŸmez. ï‚— Kullanılan Bölgeleri: Dalları, meyvesi
  • 20. ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler:Her iki tür tarçının da baÅŸlıca bileÅŸeni, uçucu bir yaÄŸ olan sinnamik aldehit'tir. ï‚— Kullanım alanları: SaÄŸlıkta,baharat olarak, parfüm sanayide ï‚— Kullanış Åžekli: tarçının toz hali yiyecek ve içeceklere katılıp istendiÄŸi kadar alınır ya da piyasadan saÄŸlanan tarçın esansı 2-3 damla olarak kesme sekere damlatılıp emilir. ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı: • Mide ve bağırsak gazlarını söktürür. • Hafif doku ve damar büzücü özelliÄŸi nedeniyle diyareyi kesici ve peklik vericidir. • Ä°ÅŸtah açıcıdır. • Sindirimi kolaylaÅŸtırır. • Mide bulantıları ve kusma refleksini bastırır. • Kan dolaşımını geliÅŸtirip hızlandırır. ï‚— Ãœrünleri:Drog, toz, ï‚— UYARI • Tarçın çok fazla alınırsa aşırı pekliÄŸe neden olabilir.
  • 22. ï‚— Bitkinin adı/adları: Zinciber officinale ï‚— Genel Özellikleri:120 cm.‘ ye kadar boylanabilen bitkinin bir yıllık ömrü olan gövdesinin, kamışınkini andıran durusu vardır. Tarçın kokusuna benzeyen özel kokulu, 15-20 cm. uzunluktaki sivri uçlu ve mızrak biçimli yaprakları, gövdeyi saran kılıflardan çıkar. ï‚— Kozalakları anımsatan küçük, beyaz ve üzeri mor lekeli çiçekleri pek seyrek açar ve kısır olurlar. ï‚— Zencefilin kalın, etli, lifli ve boÄŸum boÄŸum yapılı kökgövdesi (rizomu) kahverengi sarimsi olup bundan yumrukökler çıkarak çevreye yayılır. ï‚— Bitki, bu rizomların bölünüp ekilmesiyle çoÄŸaltılır. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer:Anayurdunun GüneydoÄŸu Asya olduÄŸu sanılmakta, günümüzde Hindistan ve Malezya ile diÄŸer bazı tropikal bölgelerde yetiÅŸtirilmektedir. ï‚— Kullanılan Bölgeleri:Kökü ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler:Zencefil zingiberon, zingiberol, fellandron, borneol, sineol sitrali içeren uçucu yaÄŸ ile niÅŸasta, yapışkan bitki sıvısı ve reçine yönünden zengindir.
  • 23. ï‚— Kullanım alanları:SaÄŸlıkta, baharat olarak, ayrıca ekmek –pasta-ÅŸarap-likör- tatlı yapımındada kullanılır. ï‚— Kullanış Åžekli:Taze kökleri sökülüp dilimlenerek bazı UzakdoÄŸu yemeklerine katılır. ï‚— Kurutulup öğütülerek toz haline getirilmiÅŸ kökleri ekmek, tatlı, pasta, ÅŸarap ve bazı likörlerin yapımında kullanılır. ï‚— Ayrıca zencefil tozu, baharat olarak tüketilir. SaÄŸlıkta Kullanımı: • Hazımsızlık, mide ve bağırsakların gazlı olması ve karin aÄŸrısı durumlarında sindirim salgılarını artırır ve gaz söktürücü etkiler yaparak iyileÅŸtirici olur. • Son yapılan araÅŸtırma sonuçlarına göre mideyi yatıştırıcı etkileri nedeniyle yolculuklarda kusma refleksini yok eder ve rahatlama saÄŸlar. • Kan dolaşımının yetersiz kaldığı durumlarda, özellikle kılcal damarlardaki dolaşımı hızlandırır. • AteÅŸlilik durumunda terlemeyi artırır; bu yararlı terletici etkisiyle soÄŸuk algınlığını çabuk iyileÅŸtirir. • SoÄŸuk havalarda bedeni ısıtır, dayanıklılığını artırır. Bu etkileri saÄŸlamak üzere zencefilin dekoksiyonu kullanılır. Elinizde zencefil tozu ya da dilimlenmiÅŸ kök parçaları varsa bunlardan 1,5 tatlı kasığı, 1 bardak su içine konulup önce kaynama noktasına kadar ısıtılır. Sonra, ateÅŸ kısılarak 5-10 dakika daha ısıtma sürdürülür. Böylece elde edilen dekoksiyon istendikçe içilebilir. ï‚— Ãœrünleri:Toz, drog,
  • 25. ï‚— Bitkinin diger adları: Siyah Kimyon, Siyah Susam, Karaca, Åževkerak, Karaçörek ï‚— Genel Özellikleri:DüğünçiçeÄŸigillerden; susam iriliÄŸinde siyah tohumları olan bir çeÅŸit bitkidir. Güzel kokuludur. HamuriÅŸlerine çeÅŸni vermek için kullanılır. Yurdumuzda 12 türü vardır. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer: Ege bölgesinde, Isparta, Burdur yörelerinde üretilmekte olup yaban ortamdada yetiÅŸen türleri bulunmaktadır. ï‚— Kullanılan Bölgeleri: Tohumu ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler: Sabit yaÄŸ, uçucu yaÄŸ, acı madde, saponin, tanen, nigellin ve connigellin alkaloidleri. ï‚— Kullanım alanları: SaÄŸlıkta, Gıdada ï‚— Kullanış Åžekli:Kurutulan tohumları baharat olarak, suda kaynatılarak ya da yağı çıkarılarak kullanılır.
  • 26. ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı:  Vücuda kuvvet ve zindelik verir. Bağışıklık sistemini güçlendirir.  Ä°ÅŸtahı açar.  Hazmı kolaylaÅŸtırır.  Mide ve bağırsak gazlarını söktürür.  Kokusu baÅŸ aÄŸrısını keser.  Anne sütünü arttırır.  Ä°drar ve adet söktürücüdür.  Nefes darlığı, astım ve öksürüğe karşı faydalıdır.  Romatizma ÅŸikayetlerini azaltır.  Kolesterolü düşürmeye yardımcı olur.  Çörekotu yağı saç dökülmesini ve kepeÄŸi azaltır.  Sirke ile kaynatılıp gargara yapılırsa diÅŸ aÄŸrılarını hafifletir.  Suyu ile sivilcelere pansuman yapılırsa faydası görülür. ï‚— Ãœrünleri:Drog, toz, ekstrakt
  • 28. ï‚— Bitkinin adı/adları: Ebegömeci, Kazankarası ï‚— Genel Özellikleri:Ãœlkemizde 8 ebegümeci türü yetiÅŸmektedir.  Bunlardan en önemlisi, Büyük ebegümeci (M. sylvestris) türüdür.  20-30 cm. arasında boylanabilen bu türün yaprakları yuvarlağımsı biçimli, kenarları diÅŸli, uzun saplı, tüylü, almaşık dizili, 3-7 parçalı ve palmiye gibi damarlıdır.  Yaz boyu ve sonbahar baÅŸlarında açan pembe renkli, eflatuni çizgili çiçekleri, yaprakların koltuklarından çıkar.  Meyveleri 10 parçaya bölünen, olgunlaÅŸtığında açılmayan kuru tohumlar halindedir.  Bitki, döktüğü tohumlarıyla çoÄŸalır. Ebegümecinin yaprakları büyük oranda yapışkan bitki sıvısı; ayrıca glikoz, pektin, yaÄŸ esansları ile az miktarda tanen içerir.  Yaprak ve sapları hafif kokulu ve yavan lezzetlidir. Bazı yerlerde sebze olarak yenilir. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer:Dünyanın hemen hemen her yerinde yaygın olan ebegümeci türleri, tüm iklim koÅŸullarına ve her topraÄŸa uyum göstermiÅŸ, çok yıllık otsu bitkilerdir. ï‚— Kullanılan Bölgeleri:Yaprakları,gövdesi,çicekleri
  • 29. ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler:Malvin, müsilaj, pektin, tanen, glikoz ï‚— Kullanım alanları:Saglıkta ï‚— Kullanış Åžekli:Yaz boyunca ve sonbahar baÅŸlarında, bitki çiçekli olduÄŸu sürece, yaprak ve çiçekleri toplanıp gölge ve havadar yerde kurutulur. 2 tatlı kaşığı kurumuÅŸ yaprak ve çiçek karışımı üzerine 1 bardak kaynar su dökülerek 10-15 dakika demlendirilip infüzyon hazırlanır. Bu infüzyondan günde üç kez birer bardak içilir. Ebegümeci ayrıca ciltteki çıban, yara ve küçük yanıklarda iyileÅŸtirici etki yapar. Bunun için, bitkinin taze yaprak ve çiçekler ezilerek hazırlanan yara lapası, bir tülbentin içine konularak, ÅŸikâyet edilen yere kompre seklinde uygulanır.  SaÄŸlıkta Kullanımı: Gastrit ve mide ülserlerinde iyileÅŸtiricidir.  Ãœst solunum yolları nezlesi ile bronÅŸitte göğsü yumusatıcı; balgam söktürücü ve öksürüğü kesicidir. ï‚— Ãœrünleri:Drog, toz, ekstrakt
  • 31. ï‚— Bitkinin adı/adları: Köpek gülü ï‚— Genel Özellikleri: Orman açıklıkları, kayalık kırsal yöreler ve yol kenarlarında kendi kendine yetiÅŸen yabani gül, 1-3,5 m. kadar boylanabilen, gövdesi ve dalları dikenli olan bir aÄŸaççıktır. Kenarları diÅŸli oval biçimli 5-7 yaprakçıktan oluÅŸan yaprakları; ilkbahardan baslayıp yaz boyunca açan, açık ya da koyu pembe, bazen beyaz renkli küçük, güzel kokulu çiçekleri vardır. Bu çiçeklerin tabanı olgunlaşınca taçyaprakları dökülür ve kuÅŸburnu denilen, 1,5-2 cm. uzunlukta parlak kırmızı meyvelere dönüşür. Gerçekte yabani gül bitkisinin meyvesi, kuÅŸburnunun içindeki beyaz renkli tüylü çekirdeklerdir. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer: Ãœlkemizde doÄŸal olarak genelde ormanlık alanlarda yetiÅŸmektedir. ï‚— Kullanılan Bölgeleri:Meyvesi ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler:KuÅŸburnu, özellikle C vitamini ile tanen, pektin, karoten, meyve asitleri ve yaÄŸ yönünden zengindir.
  • 32. ï‚— Kullanım alanları:SaÄŸlık,gıda sanayi ï‚— Kullanış Åžekli:Bu meyveler, Anadolu'da taze ya da kurutulmuÅŸ olarak yenir. Ayrıca kompostosu, reçeli, ÅŸerbeti, ezmesi ya da pekmezi yapılarak tüketilir. Çay gibi demlendirilip içilir. KuÅŸburnu meyveleri sonbaharda toplanır. 2,5 tatlı kaşığı dolusu kuÅŸburnu, ortalarından kesilip bir bardak suya konularak, su kaynama noktasına kadar ısıtılır. Sonra ateÅŸ kısılarak 10-15 dakika daha ısıtma sürdürülür. Ä°nsanı rahatsız eden tüylü çekirdeklerinin ayrılması için bunlar süzülür. Böylece hazırlanan dekoksiyondan istenildiÄŸi kadar içilebilir. EÄŸer bu dekoksiyonun içimi hoÅŸ gelmezse, kaynama sırasında içine biraz bal ya da seker katılır ve ÅŸurup haline getirilerek alınır.  SaÄŸlıkta Kullanımı:En iyi doÄŸal C vitamini kaynağıdır. Enfeksiyonlara ve soÄŸuk algınlıklarına karşı bedenin direncini artırır.  Hafif müshil etkisi vardır.  Hafif idrar söktürücü etki taşır.  Tonik ve besleyicidir: Bedendeki güçsüzlük ve bitkinlik durumlarına karşı en iyi doÄŸal ilaçtır.  Hafif bir doku ve damar büzücüdür. Diyare durumunda ishali kesici etki yapar.  Safra kesesi, böbrek ve mesane sorunlarında bedeni destekler. ï‚— Ãœrünleri: Drog, toz, ekstrakt
  • 34. ï‚— Bitkinin diger adları: Gebre, Kapari, Keditırnağı (Alanya). ï‚— Genel Özellikleri:Bu türler beyaz çiçekli, dikenli, genellikle yere yatık, çalı görünüşünde bitkilerdir. Tomurcuklar flavon türevleri (rutin) taşımaktadır. Kuraklığa dayanıklı olması nedeniyle son yıllarda, toprak kaybını önlemek amacıyla, kurak arazide yetiÅŸtirilmektedir. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer:Anadolu da oldukça yaygın türlerdir. ï‚— Kullanılan Bölgeleri:Tomurcukları, meyvası, kök, kabuk.
  • 35. ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler:Flavon türleri, tanen ve karbonhidratlar ï‚— Kullanım alanları:SaÄŸlıkta, gıdada ï‚— Kullanış Åžekli:Dekoksiyon veya infusyon (% 1-3) halinde alınır. ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı:Çiçek tomurcukları, meyvası ve kök kabuÄŸu idrar söktürücü, ishal kesici ve kuvvet verici olarak tanınmıştır. Drogun içindeki acı maddeler tükürük salgısını artırarak iÅŸtah verici etki saÄŸlar. Karaciger ve dalak hastalıklarında yararlıdır.Ayrıca kapari Multiple Skleroz MS hastalarını iyileÅŸtirmektedir. İçerigindeki reduktoz bileÅŸikler gözde katarakt oluÅŸumunu engellemektedir. ï‚— Ãœrünleri:Drog, tentür