ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo

%F eifal%fd bitkiler 8

•Download as PPTX, PDF•
•
Z
zeusundosu

sifali bitkiler ders notlari

1 of 42
Downloaded 25 times
DULAVRATOTU( Arctium lappa )
 Bitkinin adı/adları: Dulkarıgömleği, Hanımyaması, Pıtrak  Genel Özellikleri:Gölgelik ve nemli yerleri seven dulavratotu 30- 60 cm. boylanabilir.  Dallara ayrılan dik bir gövdesi; iri yaprakları; yaz aylarında açan parlak morumsu ya da kırmızı çiçekleri vardır.  Yapraklarının altı tüylü, damarlı ve beyaz renklidir.  Çiçek yakınındaki yaprakları daha küçük olur.  Çiçek bürgülerinin üzerindeki çengeller, kırda dolasan hayvanların postuna takılır.  Böylece bitkinin tohumu çevreye dağılır.  Bitki, bu tohumlarıyla çoğalır.  Yetiştiği Yer: Anayurdu bilinmeyen, ülkemizde Doğu ve Kuzey Anadolu bölgelerindeki kırsal kesimde ve yol kenarlarında yetişen çok yıllık dayanıklı otsu bitkidir.  Kullanılan Bölgeleri:Kökü,gövdesi,çiçekleri
 Taşıdığı Maddeler:Dulavratotunun rizomu (kökgövdesi) ve yaprakları inülin, uçucu yağ, tanen, acı glikozitler, mikrop kırıcı bazı maddeler ile alkaloitleri içerir.  Kullanım alanları:Sağlık, gıda  Kullanış Şekli: Dulavrat otunun kökü temizlenir. Dilimlenerek özenle kurutulur, 1 tatlı kaşığı kurumuş kökü 1 bardak suda kaynama noktasına getirilip ateş kısılır, ısıtma 10-15 dakika daha sürdürülerek hazırlanan dekoksiyondan günde üç kez birer bardak içilir  Sağlıkta Kullanımı: İdrar söktürücüdür. Hafif müshil etkisi vardır. Bedeni güçlendirici bir toniktir. Kani temizler. Terleticidir. Gut hastalığına karşı olumlu etkisi görülür. Sindirim ve safra salgılarını artırarak sindirimi kolaylaştırır, iştahı açar. Yağlı ve akneli ciltlere iyi gelir. Saçlardaki kepeği keser. Derideki yara ve ülserlerin iyileşmesini hızlandırır. Egzama ve sedef hastalıklarına karşı iyileştirici etkiler yapar.  Ürünleri:Drog
Mersin (Myrtus communis)
 Bitkinin diger adları: Mort, Murt, Sazak ağacı  Genel Özellikleri:Mersingiller familyasında yer alan aynı cinsten 1000 kadar bitki türünün genel adı Mersin'dir. Kış mevsiminde yapraklarını dökmeyen ve 2-5 m'ye kadar boylanabilen ağaç ya da agaççıklardır. Üst yüzeyinde pek çok saydam nokta (yağ bezeleri) bulunan yaprakları sert, meşinimsi, kenarları düz, küçük, üzeri koyu yeşil, altı daha açık yeşil ve tam ortası boydan boya çizgili olur. Mersinin yaz ortasından sonbahara kadar açan altın renkli erkek organlı beyaz çiçekleri ve yuvarlak kesitli, kırmızımsı renkte dalları vardır. Bitkinin ikinci yılında dalları bej renge dönüp odunsulaşır. Başlangıçta etli ve beyaz olan meyveleri, olgunlaştığında koyu mavi-siyah renge döner. Mersin bitkisinin dal, yaprak, çiçek ve meyveleri hoş kokuludur. Bitki, döktüğü tohumlarla kendiliğinden çoğalır ya da gövde çelikleriyle üretilir.
 Yetiştiği Yer: Anayurdu Amerika, Avustralya ve Yeni Zelanda’dır. Burada sözünü edeceğimiz, Yabani ya da Adi mersin (Myrtus communis) adı verilen tür, Akdeniz Bölgesi'nin bitkisi olup Batı ve Güney Anadolu kıyı şeridimizde bulunan güneşli ve kurak alanlardaki makiler arasında bol bol yetişmektedir.  Kullanılan Bölgeleri: Yaprakları, dalları, meyveleri  Taşıdıgı etken Maddeler:Mersinin yaprak ve çiçekli dallarında tanen, reçine, acı birtakım maddeler ile uçucu yağlar; meyvelerinde yüksek oranda A vitamini, tanen, şeker ve asitler bulunur.
 Kullanım alanları:Ssağlıkta, gıdada  Kullanış Şekli: Bitkinin yaprakları her mevsimde toplanır ve gölgelik, havadar bir yerde kurutulur, 1 tatlı kaşığı kurumuş mersin yaprağı üzerine 4 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika süreyle demlendirilerek hazırlanan infüzyon, günde iki kez birer bardak içilir.  Mersin, antiseptik etkiler taşır. Bu etkisinden yararlanmak üzere, bitkinin yapraklarından damıtılarak elde edilmiş, piyasada satışa sunulmuş suyu, dıştan bedene uygulanır.  Ayrıca A vitamini yönünden zengin olan mersin meyvesinden şurup yapılarak içilmesinin, görme yeteneğini artırdığı ileri sürülmektedir.  Sağlıkta Kullanımı:  Peklik verici ve özellikle çocuklarda diyareyi kesicidir.  İştah açıcıdır.  İdrar yolları enfeksiyonlarında antiseptik etkisi vardır.  Doku ve damar büzücü niteliği nedeniyle kanı dindirici etkileri görülür.  Ürünleri:Drog, toz, ekstrakt
Civanperçemi(Achillea millefolium)
 Bitkinin diger adları: Binbiryaprakotu, akbaşlı, barsamaotu, marsamaotu, binbiryaprak, kandilçiçeği, adi merkep ketesi, kandilçiçeği  Genel Özellikleri:Bileşikgiller familyasındandır. 100 cm. kadar boylanabilen, dayanıklı çokyıllık otsu bitkidir, içi boş olan ve dallara ayrılan gövdesi, yaz boyunca açan kirli beyaz, sarı ve kimi zaman da pembe renkli küçük çiçeklerinden oluşan çiçek salkımları vardır. Bitki, döktüğü minik tohumlarıyla çoğalır.  Yetiştiği Yer:Kuzey Yarıküre'nin ılıman iklim kuşağında yaygın olan civanperçemi, ülkemizde özellikle Kuzey ve Doğu Anadolu'daki kırlarda ve yol kenarlarında görülür.  Kullanılan Bölgeleri:Çiçekleri, dalları, yaprakları  Taşıdıgı etken Maddeler:Tüm civanperçemi bitkisi, insan bedenine yararlı olan uçucu yağ, tanen ile acı organik asitler ve yapışkan bitki sıvılarını içerir, ince ince kıyılan yaprakları salatalara katılarak yenir. Böylece bedene tonik etkisi sağlar.
 Kullanım alanları:  Kullanış Şekli: Bitkinin gövde, yaprak ve çiçekleri yaz boyunca toplanarak gölge ve havadar bir yerde kurutulur, 1 bardak kaynar suya 1-2 tatlı kaşığı kurutulmuş, olan karışımı konulup 10-15 dakika süreyle demlendirilerek hazırlanan infüzyon günde iki-üç kez birer bardak ve sıcak olarak içilir.  Sağlıkta Kullanımı:  En etkili terletici şifalı otlardan biridir.  Soğuk algınlığının iyileştirilmesinde kullanılır.  Kılcal damarların genişlemesiyle oluşan yüksek tansiyonu düşürür.  Sindirimi kolaylaştırır.  Sistit enfeksiyonlarında antiseptik etkisi yapar.  Civanperçemi, aknelerin iyileştirilmesine yardımcı olur.Bunun için yukarıda anlatılan infüzyon yüze uygulanır.  Ayrıca iyi bir yara iyileştiricidir. Bunun için bitkinin yaprakları körpeyken ezilip yara lapası hazırlanır. Bir tülbentin içine konulan lapayla, yaraların üzerine kompres yapılır.  Hemoroitte de iyileştirici ve rahatlatıcıdır. Bunun için civanperçeminin yukarıda anlatılan yara lapası, basur memelerinin üzerine elle uygulanır.  Ürünleri:Drog
Enginar (Cynare scolymus L)
 Genel Özellikleri:50-150 cm. kadar boylanabilen bu çokyıllık otsu bitkinin kısa, kalın bir gövdesi ve bu gövdeden uzayan sürgünleri (çiçek sapları) vardır. Bitkinin rozet biçiminde gelişen almaşık dizili iri yaprakları, düz ya da çok parçalı, sapsız, gri-yeşil renkli ve yumuşak dikenlidir. Her çiçek sapının ucunda, sayısı 3-10 arasında değişen kömeçleri (baş, kelle) yer alır. 10-13 cm. çapa kadar erişebilen her başın çevresi kiremit gibi birbirinin üzerine binmiş morumsu yeşil renkli, sert burgu yaprakçıklarıyla sıkıca sarılıdır. Bu yaprakçıklar koparılıp açılınca, dipte yeralan çiçek tablasının üzerinde bulunan mavi renkli yüzlerce çiçek görülür.  Yetiştiği Yer:Anayurdu Akdeniz havzası olan enginar bitkisi, en çok bu bölgenin ülkelerinde ve gösterişsiz miktarda olsa da Türkiye'de yetiştirilmektedir.  Kullanılan Bölgeleri:Meyvesi, gövdesi, yaprakları  Taşıdıgı etken Maddeler: Fenolik bileşiklerden Cynarin, Klorojenik asit, kafeik asit  Kullanım alanları: Sağlıkta, gıdada
 Kullanış Şekli:1 fincan suyun içerisinde ( 150-200 ml ) bir tutam ( yaklaşık 2 gr ) bitki bir iki taşım kaynatılır. 1O-15 dk demlenmeye bırakılır. Günde 3 defa aç ve ya tok içilir.  YAN ETKİLERİ :  Çok nadir olarak alerjik reaksiyonlara yol açabilir.  Sağlıkta Kullanımı:  Karaciğer toksinlerini temizleyici  Karaciğeri koruyucu  Karaciğerin kendini yenilemesinde yardımcı olur.  Karaciğerin hücre ölümünün azaltılmasına yardımcı  Kolesterol seviyesini ayarlayıcı  Safa kesesi, böbrek ve bağırsakların düzenli çalışmasında yardımcı  Karaciğer ve safra kesesinde biriken nikotin ve alkol ve yağın atılmasında yardımcı  LDL ve Trigliserit miktarının düşürülmesinde yardımcı  Kandaki kolesterol seviyesinin ayarlanmasına yardımcı  Sindirimi kolaylaştırıcı  Ürünleri:Drog, ekstrakt
Kereviz ( Apium graveolens dulce )
 Bitkinin diger adları: Tatlı gerdeme, Bendik  Genel Özellikleri:Kereviz, maydanozgiller familyasına ait iki senelik bir bitkidir. Bir metre kadar boylanabilir. Çiçekleri kirli beyaz renktedir. Kereviz özellikle Güney Avrupa, Fransız ve ABD’ de mutfaklarda çok tercih edilen bir bitkidir. Kereviz tohumları baharat olarak kullanılır.  Yetiştiği Yer:Anayurdu Akdeniz havzası ile Kafkasya olan yabani kereviz adlı bitkinin ayıklanması ve ıslahıyla kültüre alınmıştır.  Kullanılan Bölgeleri:Kerevizin sapı, kökü, tohumları ve yaprağı kullanılır.  Taşıdıgı etken Maddeler:Potasyum, sodyum, kalsiyum, karbonat, fosfor, kükürt, demir, A, E, B vitaminleri, Apiin, sabit yağ, uçucu yağ  Kullanım alanları:Sağlıkta, gıdada  Kullanış Şekli:Kereviz tohumları baharat olarak kullanılır. Kereviz tohumu ve yemeklik tuz ile karıştırılarak kereviz tuzu olarak kullanılır. Yemek olarak tüketilir
 Sağlıkta Kullanımı:  Uyarıcı etkisi vardır.  Sinirsel rahatsızlıklarda faydalıdır.  Vücudu kuvvetlendirir.  Cinsel gücü ve isteği arttırır.  İktidarsızlığı gidermeye yardımcı olur.  İştah açıcı olarak kullanılır.  Ağız kokusunu giderir.  Öksürük kesici etkisi vardır.  Kanı temizleyici etkisi vardır.  Karaciğer şişkinliğini ve sarılığı giderir.  Sivilceleri azaltır.  Gaz söktürücü etkisi vardır.  Böbrek kumlarının ve taşlarının dökülmesine yardımcı olur.  Yüksek tansiyon, şeker ve prostat hastalıklarına faydalıdır.  Hipertansiyonu ve kolesterolü düşürür.  Mideyi kuvvetlendirir.  Ağrıları giderici etkisi vardır.  Cilde tazelik ve parlaklık verir.  Unutkanlığa karşı faydalıdır.  Anne sütünü arttırıcı etkisi vardır.  Romatizma ve gut şikayetlerini azaltır.  Ürünleri:Drog, toz
ANASON MEYVASI ( Pimpinella anisum )
 Bitkinin diger adları:Enison, nanahan, Mesirotu,Raziyanei – rumi.  Genel Özellikleri: Bu tür 30-70 cm yükseklikte, tüylü , beyaz çiçekli , bir yıllık , otsu bir bitkidir. 5-6 mm uzunluk ve 1-3 mm genişlikte , armut biçiminde , yeşilimsi gri renkli ve üzeri tüylü tanelerdir. Kuvvetli ve özel bir kokusu ve baharlı bir lezzeti vardır..  Yetiştiği Yer: Memleketimizde bilhassa Antalya , Aydın , Balıkesir , Burdur , İzmir ve Muğla illerinde yetiştirilmektedir.  Kullanılan Bölgeleri: Meyvesi
 Taşıdıgı etken Maddeler: Sabit yağ ve uçucu yağ (%2-4) taşımaktadır. Uçucu yağ içinde bilhassa anethol bulunmaktadır.  Kullanım alanları:Sağlıkta, gıdada,  Kullanış Şekli: Toz 0.5-1 gr , günde bir iki defa. İnfusyon (% 1-2) , günde 2-3 bardak içilir.  Sağlıkta Kullanımı: Gaz söktürücü , iştah açıcı , süt arttırıcı ve uyku verici gibi etkileri bulunmaktadır. Uygulamada bilhassa gaz söktürücü olarak kullanılmaktadır.  Ürünleri:Toz, drog, ekstrakt
YÃœKSÃœKOTU (Digitalis purpurea)
 Bitkinin diger adları: Kırmızı çiçekli yüksükotu, Mayasılotu, Parmakcıkotu.  Genel Özellikleri:Bu tür 50-150 cm yükseklikte, tüylü yapraklı kırmızı çiçekli, iki yıllık ve otsu bitkidir. Yaprağı 10-30 cm uzunluk ve 5-10 cm genişlikte, oval biçimli, saplı veya sapsız, buruşuk ve tüylü bir yapraktır.  Kokusu özel, lezzeti ise acıdır.
 Yetiştiği Yer:Orta ve Batı Avrupa ormanlarında bulunur.Türkiyede yabani olarak yetişmemektedir.Bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir.  Türkiyede 8 kadar Digitalis türü yetişmekte olup bunların yayılış alanları aşağıda gösterilmiştir.  D. cariensis Boiss. ex Jaub. et Spach (Muğla yüksükotu): Güney Anadolu.  D. davisiana Heywood: Muğla, İsparta, Antal- ya.  D.ferruginea L. (Pasrenkli yüksükotu): Karade- niz bölgesi (Resim: 28).  D. grandiflora Miller (Büyükçiçekli yüksüko- tu): Kırklareli:  D. lamarckii İvan. (Syn: D. orientalis Lam.) (Doğu yüksükotu): Kuzey ve Orta Anadolu.  D. lanata Ehrh. (Yünlü yüksükotu): Trakya (Re- sim: 29).  D. trojana İvan. (Truva yüksükotu): Çanakkale ve Balıkesir.  D. viridiflora Lindley (Yeşilçiçekli yüksükotu):  Kırklareli.
 Kullanılan Bölgeleri:Çiçekleri, yaprakları  Taşıdıgı etken Maddeler: Primer ve sekonder glikozitler (digitoksin, gitoksin vs.), saponinler, tanen taşımaktadır. Digitaline ismi ile tedavide kullanılan bileşik, bu bitkinin yapraklarından elde edilen bir glikozit karışımıdır.  Kullanım alanları: Peyzaj, Sağlıkta  Kullanış Şekli:Eskiden bilhassa infusyon veya tentür halinde kullanılırdı.  0.20-0.80 gr yaprak 150 ml su ile infusyon yapılır ve bu miktar 4-5 defa da ve bir günde alınır.  Bir günde alınabilecek en yüksek miktar 1 gr yapraktır.  Halen tedavide digital glikozitlerinden hazırlanmış preparatlar kullanılmaktadır.  Sağlıkta Kullanımı:Etkisi kalp ve böbrekler üzerindedir. İyi bir kalp kuvvetlendirici ve idrar artırıcıdır. Çok etkili bileşikler taşıdığı için ancak hekim tavsiyesi ve kontrolü altında kullanılabilir. Yüksükotu yaprağının etkileri ve kullanılışı hakkındaki ilk bilgiler Türkiyeye Şani Zade Mehmet Ataullah (1771-1826) tarafından getirilmiştir. Toksikolojik etki:  Yüksükotu, taşıdığı kalp üzerine etkili glikozitler nedeniyle, insan ve hayvanlar için zehirli etkilere sahiptir.  10 gr kuru veya 40 gr taze yaprağın alınması insanlarda ölümle sonuçlanan zehirlenmeler meydana getirir.  Hayvanlarda 25-140 gr taze yaprak ölümle sonuçlanan zehirlen meler yapmaktadır .  Ürünleri:Drog, ekstrakt
 NOTLAR:Türkiyede yetişen türlerden bazıları üzerinde morfolojik, anatomik ve farmakolojik araştırmalar yapılmıştır.  Yapılan farmakolojik ve toksikolojik araştırmalar sonunda en aktif olan türün D. lamarckii İvan. olduğu saptanmıştır.  Bu türlerin kimyasal yapıları (glikozitleri) ve farmakolojik etkileri oldukça iyi bir şekilde bilinmektedir.  Buna karşılık bunlardan hiçbiri memleketimizde ne halk arasında ve ne de ilaç endüstrisinde kullanılmamaktadır.  Bunlar halen ancak zehirli bitki olarak bir öneme sahiptirler.  Türkiye'de doğal olarak yetişen Digitalis türleri üzerinde ilk inceleme Abdurrahman Naci Efendi (Louis Charrel) (1839- 1924) tarafından yapılarak 1889 yılında, aşağıdaki sonuçlar ile yayınlanmıştır.
SİNEMAKİLER (Cassia türleri)
• Baklagiller familyasındandır. • Dünyanın sıcak bölgelerinde ve çok çesitli yerlerde 400'ü aşkın sinameki türü yetişmektedir. • Ülkemizde de Güney Ege ve Akdeniz bölgelerinde bazı sinameki türleri süs bitkisi olarak yetiştirilir. • Genelde sinameki bitkisi 100-150 cm‘ ye kadar boylanabilen, çalı görünüşünde agaçcıktır. Ama, 7-10 m‘ ye kadar yükselen ağaç türleri de vardır. • Sinameki türleri bileşik yapraklı, çoğunlukla sari çiçekli, baklaya benzeyen yassı, odunumsu ve sert meyveli bitkilerdir. Bu meyvelerinin içinde, rengi kırmızımsı tatlı tohumları bulunur.
• Burada konumuzu en çok ilgilendiren sinameki türleri Afrika'da çeşitli bölgelerde yetişen iskenderiye sinamekisi ya da Sivri yapraklı sinameki (C. acutifolia) ile daha çok Hindistan'da yetiştirilmesine karşın Arabistan sinamekisi veya Dar yapraklı sinameki (C. angustifolia) diye adlandırılan türleridir. • Sinameki türlerinin yaprak ve tohumlarında reçine, flavon türevleri ile etkili madde olarak serbest ya da glikozit durumunda antrasen türevleri bulunur.
Bitkinin tibbi etkilerinden, içi yumusatıcı ve müshil olarak yararlanılır. Ülkemizde halk arasında en çok kullanılan müshil ilaçlarından birisidir. Bu etkisinden yararlanmak için bitkinin kuru yaprakları ya toz haline getirilir ya da sinamekinin tohumlarını taşıyan meyvesi ilik suda 6-12 saat bekletilir. Toz halindeki yapraklarından 2-3 tatlı kasığı alınıp 1 bardak kaynar suda 10-15 dakika demlendirilerek elde edilen infüzyon, günde iki-üç kez birer bardak olarak içilir. Ilık suda bekletilen meyvelerinden 3-6 tanesi sudan çıkarılır. Meyveleri 1 bardak kaynar suda 10-15 dakika demlendirilerek elde edilen infüzyon, günde iki-üç kez birer bardak içilir. Bazı sinameki türlerinden elde edilen infüzyonun tadı çok kötü ve içimi zor olduğundan, sütlü kahveye katılarak bunların alımı kolaylastırılabilir.
UYARI • Aşırı diyare durumuna neden olabileceğinden, kolit ve spastik peklik çeken kişiler sinameki kullanmamalıdır. • Sinameki güçlü bir müshildir. Aşırı miktarda kullanılırsa kusma ve bulantılara neden olabilir.
ZAHTER(Thymbra Spicata)
 Bitkinin Diger İsimleri:Kara Kekik, Dağ Kekiği • Pembe renkli çiçekler açan, 50 cm boylarında bir bitkidir. • Uçucu yağ ve tanen içerir.
Faydaları  İştah açar ve hazmı kolaylastırır.  Kalp çarpıntısını giderir ve sinirleri kuvvetlendirir.  Bağırsak, böbrek ve mesane şikayetlerinde faydalıdır.  İdrar söktürür.  Uyarıcı ve bedeni kuvvetlendiricidir.  Mikrop öldürücüdür.  Yaraların iyileşmesine yardımcı olur.  Mantar şikayetlerine karsı da faydalıdır.
Kullanılışı: • Bitki çiçekleriyle birlikte toplanıp kurutulduktan sonra toz haline getirilir ve çay ya da kahve olarak tüketilebilir.  Baharat olarak da kullanılmaktadır.  Ayrıca, haricen yaraların üzerine mikrop öldürücü olarak sürülebilir. UYARI: Hamilelikte ve guatr şikayeti olanlarda kullanımı tavsiye edilmemektedir.
KEDÄ° OTU (Valeriana officinalis)
 Diğer İsimleri : Valeriana, Valeriana officinalis, Valeriane, Garden heliotrope, Herbe aux chats  Botanik Bilgi : İkiçenekliler sınıfının, kediotugiller familyasındandır. Normal olarak kedi otu 0,5-1,2 metre boyundadır. Gövde yuvarlak, içi boş, esmer, kahverengimsi veya kızılımsı esmer veya esmerimsi yeşil renktedir ve çatallaşmadan yükselir. Çiçekleri, şemsiye görünümündedir. Çok küçük olan çiçeklerinin taç yaprakları 2-7 metre büyüklüğünde, pembe, açık pembe veya beyaz renktedir. Kökleri bir yumru şeklinde 3-5 cm uzunluğunda, ana kök ve saçak köklerin dışı sarımsı gri veya açık esmer renktedir.
 Faydaları :  Kedi kökü uyku rahatsızlıklarında en çok kullanılan 5-6 şifalı bitkiden en önemlisidir.   Sık sık uyanma ve hafif uyuma, huzursuzluk ve sinirsel nedenlerle uyuyamamaya karşı kullanılır.   Sinirsel huzursuzluk, sinirsel mide bağırsak ağrıları, sinirsel kalp rahatsızlıklarında kullanılır.   Gerginlik ve telaş, korku, stres gibi rahatsızlıklara karşı kullanılır.   Spazm çözücüdür. Bedende oluşan krampları, bağırsaklarda duyulan ani ağrıları ve regl ağrılarından ortaya çıkan kramp ve sancıları yok eder.  Sinirsel kökenli baş ağrılarına ve migrene iyi gelir.
 Kullanım Şekli : İki kahve kaşığı kedi kökü demliğe konur ve üzerine 300-500 ml kaynar su ilave edilerek 5- 10 dakika demlenmesi beklenir ve sonra süzülerek içilir.   UYARI : Aşırı dozajda ve uzun süre kullanılır ise baş ağrısı, baş dönmesi ve bulantı gibi geçici rahatsızlıklara neden olabilir.
POLEN
 Tarihte bilinen en eski besin takviyelerinden birisi polendir. Osmanlı İmparatorluğunda, baldan ve polenden gıda takviyesi olarak faydalanıldığı bilinmektedir.  Polen, hayatımızın her alanında bulunan çiçeklerin erkek organ hücresidir. Arılar bir çiçeğe kondukları zaman çiçek üzerindeki polen tozları arı üzerine yapışırlar, arılar üzerlerine yapışan bu toz zerreciklerini salgıladıkları sıvı yardımıyla bir birine yapıştırarak ayaklarına tuttururlar ve kovana taşırlar.
 Polende insan vücuduna yararlı tam 22 çeşit aminoasit, 27 çeşit madensel tuz, doğal hormon, enzim, pigment, karbonhidrat ve ferment bulunmaktadır. Ayrıca polende bulunan elementlerden bazıları da demir, bakır, kalsiyum, sodyum, magnezyum, silisyumdur. Alüminyum, nikel, titanyum ve çinko da polende bulunan iz elementlerdir. Polende bulunan vitaminler de, A, B1, B2, B3, B4, B5, B6, B7, B8, B9, B12, C, D, E, H ve P vitaminleridir.
 Polenin insan vücuduna faydaları; * H vitamini sayesinde gelişmeyi kolaylaştırır ve hızlandırır, deri ve göz kapağı iltihaplarını önler * İçinde bulunan rutin sayesinde fazla kanamayı engeller. * Kalp kasının çalışmasını güçlendirir. * Bağırsak iltihaplarını iyileştirir  * İştah açıcıdır. * Kabızlık ve tıkanmaları ortadan kaldırır. * İshali giderir. * Bağırsak mikroplarını düzenler. * İnsanlarda sinirliliği ortadan kaldırır. * İnsanlarda kuvvet şurubu etkisi yapar. * Düşünme yeteneğini artırır. * Kandaki alyuvar sayısını % 25-30 oranında artırır. * Hemoglobini % 15 oranında artırır. * Görme yetisini artırır. * Cystin aminoasidi, saçın gelişmesine katkıda bulunur. * Prostat hastalığına faydası vardır. * Güzellik kremi olarak da kullanılır.
 * Yüksek tansiyonu düzenler. * Soğuk algınlığını giderir. * Kalp kasının çalışmasını hızlandırır. * Kanser tedavisinde destekleyici olarak görev yapar. * Alerjilere karşı vücut direncini artırır. * Atletler enerjilerini ve dirençlerini artırmak için kullanırlar.

More Related Content

%F eifal%fd bitkiler 8

  • 2. ï‚— Bitkinin adı/adları: DulkarıgömleÄŸi, Hanımyaması, Pıtrak ï‚— Genel Özellikleri:Gölgelik ve nemli yerleri seven dulavratotu 30- 60 cm. boylanabilir. ï‚— Dallara ayrılan dik bir gövdesi; iri yaprakları; yaz aylarında açan parlak morumsu ya da kırmızı çiçekleri vardır. ï‚— Yapraklarının altı tüylü, damarlı ve beyaz renklidir. ï‚— Çiçek yakınındaki yaprakları daha küçük olur. ï‚— Çiçek bürgülerinin üzerindeki çengeller, kırda dolasan hayvanların postuna takılır. ï‚— Böylece bitkinin tohumu çevreye dağılır. ï‚— Bitki, bu tohumlarıyla çoÄŸalır. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer: Anayurdu bilinmeyen, ülkemizde DoÄŸu ve Kuzey Anadolu bölgelerindeki kırsal kesimde ve yol kenarlarında yetiÅŸen çok yıllık dayanıklı otsu bitkidir. ï‚— Kullanılan Bölgeleri:Kökü,gövdesi,çiçekleri
  • 3. ï‚— Taşıdığı Maddeler:Dulavratotunun rizomu (kökgövdesi) ve yaprakları inülin, uçucu yaÄŸ, tanen, acı glikozitler, mikrop kırıcı bazı maddeler ile alkaloitleri içerir. ï‚— Kullanım alanları:SaÄŸlık, gıda ï‚— Kullanış Åžekli: Dulavrat otunun kökü temizlenir. Dilimlenerek özenle kurutulur, 1 tatlı kaşığı kurumuÅŸ kökü 1 bardak suda kaynama noktasına getirilip ateÅŸ kısılır, ısıtma 10-15 dakika daha sürdürülerek hazırlanan dekoksiyondan günde üç kez birer bardak içilir ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı: Ä°drar söktürücüdür. Hafif müshil etkisi vardır. Bedeni güçlendirici bir toniktir. Kani temizler. Terleticidir. Gut hastalığına karşı olumlu etkisi görülür. Sindirim ve safra salgılarını artırarak sindirimi kolaylaÅŸtırır, iÅŸtahı açar. YaÄŸlı ve akneli ciltlere iyi gelir. Saçlardaki kepeÄŸi keser. Derideki yara ve ülserlerin iyileÅŸmesini hızlandırır. Egzama ve sedef hastalıklarına karşı iyileÅŸtirici etkiler yapar. ï‚— Ãœrünleri:Drog
  • 5. ï‚— Bitkinin diger adları: Mort, Murt, Sazak aÄŸacı ï‚— Genel Özellikleri:Mersingiller familyasında yer alan aynı cinsten 1000 kadar bitki türünün genel adı Mersin'dir. Kış mevsiminde yapraklarını dökmeyen ve 2-5 m'ye kadar boylanabilen aÄŸaç ya da agaççıklardır. Ãœst yüzeyinde pek çok saydam nokta (yaÄŸ bezeleri) bulunan yaprakları sert, meÅŸinimsi, kenarları düz, küçük, üzeri koyu yeÅŸil, altı daha açık yeÅŸil ve tam ortası boydan boya çizgili olur. Mersinin yaz ortasından sonbahara kadar açan altın renkli erkek organlı beyaz çiçekleri ve yuvarlak kesitli, kırmızımsı renkte dalları vardır. Bitkinin ikinci yılında dalları bej renge dönüp odunsulaşır. BaÅŸlangıçta etli ve beyaz olan meyveleri, olgunlaÅŸtığında koyu mavi-siyah renge döner. Mersin bitkisinin dal, yaprak, çiçek ve meyveleri hoÅŸ kokuludur. Bitki, döktüğü tohumlarla kendiliÄŸinden çoÄŸalır ya da gövde çelikleriyle üretilir.
  • 6. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer: Anayurdu Amerika, Avustralya ve Yeni Zelanda’dır. Burada sözünü edeceÄŸimiz, Yabani ya da Adi mersin (Myrtus communis) adı verilen tür, Akdeniz Bölgesi'nin bitkisi olup Batı ve Güney Anadolu kıyı ÅŸeridimizde bulunan güneÅŸli ve kurak alanlardaki makiler arasında bol bol yetiÅŸmektedir. ï‚— Kullanılan Bölgeleri: Yaprakları, dalları, meyveleri ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler:Mersinin yaprak ve çiçekli dallarında tanen, reçine, acı birtakım maddeler ile uçucu yaÄŸlar; meyvelerinde yüksek oranda A vitamini, tanen, ÅŸeker ve asitler bulunur.
  • 7. ï‚— Kullanım alanları:SsaÄŸlıkta, gıdada ï‚— Kullanış Åžekli: Bitkinin yaprakları her mevsimde toplanır ve gölgelik, havadar bir yerde kurutulur, 1 tatlı kaşığı kurumuÅŸ mersin yaprağı üzerine 4 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika süreyle demlendirilerek hazırlanan infüzyon, günde iki kez birer bardak içilir.  Mersin, antiseptik etkiler taşır. Bu etkisinden yararlanmak üzere, bitkinin yapraklarından damıtılarak elde edilmiÅŸ, piyasada satışa sunulmuÅŸ suyu, dıştan bedene uygulanır.  Ayrıca A vitamini yönünden zengin olan mersin meyvesinden ÅŸurup yapılarak içilmesinin, görme yeteneÄŸini artırdığı ileri sürülmektedir. ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı:  Peklik verici ve özellikle çocuklarda diyareyi kesicidir.  Ä°ÅŸtah açıcıdır.  Ä°drar yolları enfeksiyonlarında antiseptik etkisi vardır.  Doku ve damar büzücü niteliÄŸi nedeniyle kanı dindirici etkileri görülür. ï‚— Ãœrünleri:Drog, toz, ekstrakt
  • 9. ï‚— Bitkinin diger adları: Binbiryaprakotu, akbaÅŸlı, barsamaotu, marsamaotu, binbiryaprak, kandilçiçeÄŸi, adi merkep ketesi, kandilçiçeÄŸi ï‚— Genel Özellikleri:BileÅŸikgiller familyasındandır. 100 cm. kadar boylanabilen, dayanıklı çokyıllık otsu bitkidir, içi boÅŸ olan ve dallara ayrılan gövdesi, yaz boyunca açan kirli beyaz, sarı ve kimi zaman da pembe renkli küçük çiçeklerinden oluÅŸan çiçek salkımları vardır. Bitki, döktüğü minik tohumlarıyla çoÄŸalır. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer:Kuzey Yarıküre'nin ılıman iklim kuÅŸağında yaygın olan civanperçemi, ülkemizde özellikle Kuzey ve DoÄŸu Anadolu'daki kırlarda ve yol kenarlarında görülür. ï‚— Kullanılan Bölgeleri:Çiçekleri, dalları, yaprakları ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler:Tüm civanperçemi bitkisi, insan bedenine yararlı olan uçucu yaÄŸ, tanen ile acı organik asitler ve yapışkan bitki sıvılarını içerir, ince ince kıyılan yaprakları salatalara katılarak yenir. Böylece bedene tonik etkisi saÄŸlar.
  • 10. ï‚— Kullanım alanları: ï‚— Kullanış Åžekli: Bitkinin gövde, yaprak ve çiçekleri yaz boyunca toplanarak gölge ve havadar bir yerde kurutulur, 1 bardak kaynar suya 1-2 tatlı kaşığı kurutulmuÅŸ, olan karışımı konulup 10-15 dakika süreyle demlendirilerek hazırlanan infüzyon günde iki-üç kez birer bardak ve sıcak olarak içilir. ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı:  En etkili terletici ÅŸifalı otlardan biridir.  SoÄŸuk algınlığının iyileÅŸtirilmesinde kullanılır.  Kılcal damarların geniÅŸlemesiyle oluÅŸan yüksek tansiyonu düşürür.  Sindirimi kolaylaÅŸtırır.  Sistit enfeksiyonlarında antiseptik etkisi yapar.  Civanperçemi, aknelerin iyileÅŸtirilmesine yardımcı olur.Bunun için yukarıda anlatılan infüzyon yüze uygulanır.  Ayrıca iyi bir yara iyileÅŸtiricidir. Bunun için bitkinin yaprakları körpeyken ezilip yara lapası hazırlanır. Bir tülbentin içine konulan lapayla, yaraların üzerine kompres yapılır.  Hemoroitte de iyileÅŸtirici ve rahatlatıcıdır. Bunun için civanperçeminin yukarıda anlatılan yara lapası, basur memelerinin üzerine elle uygulanır. ï‚— Ãœrünleri:Drog
  • 12. ï‚— Genel Özellikleri:50-150 cm. kadar boylanabilen bu çokyıllık otsu bitkinin kısa, kalın bir gövdesi ve bu gövdeden uzayan sürgünleri (çiçek sapları) vardır. Bitkinin rozet biçiminde geliÅŸen almaşık dizili iri yaprakları, düz ya da çok parçalı, sapsız, gri-yeÅŸil renkli ve yumuÅŸak dikenlidir. Her çiçek sapının ucunda, sayısı 3-10 arasında deÄŸiÅŸen kömeçleri (baÅŸ, kelle) yer alır. 10-13 cm. çapa kadar eriÅŸebilen her başın çevresi kiremit gibi birbirinin üzerine binmiÅŸ morumsu yeÅŸil renkli, sert burgu yaprakçıklarıyla sıkıca sarılıdır. Bu yaprakçıklar koparılıp açılınca, dipte yeralan çiçek tablasının üzerinde bulunan mavi renkli yüzlerce çiçek görülür. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer:Anayurdu Akdeniz havzası olan enginar bitkisi, en çok bu bölgenin ülkelerinde ve gösteriÅŸsiz miktarda olsa da Türkiye'de yetiÅŸtirilmektedir. ï‚— Kullanılan Bölgeleri:Meyvesi, gövdesi, yaprakları ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler: Fenolik bileÅŸiklerden Cynarin, Klorojenik asit, kafeik asit ï‚— Kullanım alanları: SaÄŸlıkta, gıdada
  • 13. ï‚— Kullanış Åžekli:1 fincan suyun içerisinde ( 150-200 ml ) bir tutam ( yaklaşık 2 gr ) bitki bir iki taşım kaynatılır. 1O-15 dk demlenmeye bırakılır. Günde 3 defa aç ve ya tok içilir. ï‚— YAN ETKÄ°LERÄ° : ï‚— Çok nadir olarak alerjik reaksiyonlara yol açabilir. ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı: ï‚— KaraciÄŸer toksinlerini temizleyici ï‚— KaraciÄŸeri koruyucu ï‚— KaraciÄŸerin kendini yenilemesinde yardımcı olur. ï‚— KaraciÄŸerin hücre ölümünün azaltılmasına yardımcı ï‚— Kolesterol seviyesini ayarlayıcı ï‚— Safa kesesi, böbrek ve bağırsakların düzenli çalışmasında yardımcı ï‚— KaraciÄŸer ve safra kesesinde biriken nikotin ve alkol ve yağın atılmasında yardımcı ï‚— LDL ve Trigliserit miktarının düşürülmesinde yardımcı ï‚— Kandaki kolesterol seviyesinin ayarlanmasına yardımcı ï‚— Sindirimi kolaylaÅŸtırıcı ï‚— Ãœrünleri:Drog, ekstrakt
  • 14. Kereviz ( Apium graveolens dulce )
  • 15. ï‚— Bitkinin diger adları: Tatlı gerdeme, Bendik ï‚— Genel Özellikleri:Kereviz, maydanozgiller familyasına ait iki senelik bir bitkidir. Bir metre kadar boylanabilir. Çiçekleri kirli beyaz renktedir. Kereviz özellikle Güney Avrupa, Fransız ve ABD’ de mutfaklarda çok tercih edilen bir bitkidir. Kereviz tohumları baharat olarak kullanılır. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer:Anayurdu Akdeniz havzası ile Kafkasya olan yabani kereviz adlı bitkinin ayıklanması ve ıslahıyla kültüre alınmıştır. ï‚— Kullanılan Bölgeleri:Kerevizin sapı, kökü, tohumları ve yaprağı kullanılır. ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler:Potasyum, sodyum, kalsiyum, karbonat, fosfor, kükürt, demir, A, E, B vitaminleri, Apiin, sabit yaÄŸ, uçucu yaÄŸ ï‚— Kullanım alanları:SaÄŸlıkta, gıdada ï‚— Kullanış Åžekli:Kereviz tohumları baharat olarak kullanılır. Kereviz tohumu ve yemeklik tuz ile karıştırılarak kereviz tuzu olarak kullanılır. Yemek olarak tüketilir
  • 16. ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı: ï‚— Uyarıcı etkisi vardır. ï‚— Sinirsel rahatsızlıklarda faydalıdır. ï‚— Vücudu kuvvetlendirir. ï‚— Cinsel gücü ve isteÄŸi arttırır. ï‚— Ä°ktidarsızlığı gidermeye yardımcı olur. ï‚— Ä°ÅŸtah açıcı olarak kullanılır. ï‚— Ağız kokusunu giderir. ï‚— Öksürük kesici etkisi vardır. ï‚— Kanı temizleyici etkisi vardır. ï‚— KaraciÄŸer ÅŸiÅŸkinliÄŸini ve sarılığı giderir. ï‚— Sivilceleri azaltır. ï‚— Gaz söktürücü etkisi vardır. ï‚— Böbrek kumlarının ve taÅŸlarının dökülmesine yardımcı olur. ï‚— Yüksek tansiyon, ÅŸeker ve prostat hastalıklarına faydalıdır. ï‚— Hipertansiyonu ve kolesterolü düşürür. ï‚— Mideyi kuvvetlendirir. ï‚— AÄŸrıları giderici etkisi vardır. ï‚— Cilde tazelik ve parlaklık verir. ï‚— Unutkanlığa karşı faydalıdır. ï‚— Anne sütünü arttırıcı etkisi vardır. ï‚— Romatizma ve gut ÅŸikayetlerini azaltır. ï‚— Ãœrünleri:Drog, toz
  • 17. ANASON MEYVASI ( Pimpinella anisum )
  • 18. ï‚— Bitkinin diger adları:Enison, nanahan, Mesirotu,Raziyanei – rumi. ï‚— Genel Özellikleri: Bu tür 30-70 cm yükseklikte, tüylü , beyaz çiçekli , bir yıllık , otsu bir bitkidir. 5-6 mm uzunluk ve 1-3 mm geniÅŸlikte , armut biçiminde , yeÅŸilimsi gri renkli ve üzeri tüylü tanelerdir. Kuvvetli ve özel bir kokusu ve baharlı bir lezzeti vardır.. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer: Memleketimizde bilhassa Antalya , Aydın , Balıkesir , Burdur , Ä°zmir ve MuÄŸla illerinde yetiÅŸtirilmektedir. ï‚— Kullanılan Bölgeleri: Meyvesi
  • 19. ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler: Sabit yaÄŸ ve uçucu yaÄŸ (%2-4) taşımaktadır. Uçucu yaÄŸ içinde bilhassa anethol bulunmaktadır. ï‚— Kullanım alanları:SaÄŸlıkta, gıdada, ï‚— Kullanış Åžekli: Toz 0.5-1 gr , günde bir iki defa. Ä°nfusyon (% 1-2) , günde 2-3 bardak içilir. ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı: Gaz söktürücü , iÅŸtah açıcı , süt arttırıcı ve uyku verici gibi etkileri bulunmaktadır. Uygulamada bilhassa gaz söktürücü olarak kullanılmaktadır. ï‚— Ãœrünleri:Toz, drog, ekstrakt
  • 21. ï‚— Bitkinin diger adları: Kırmızı çiçekli yüksükotu, Mayasılotu, Parmakcıkotu. ï‚— Genel Özellikleri:Bu tür 50-150 cm yükseklikte, tüylü yapraklı kırmızı çiçekli, iki yıllık ve otsu bitkidir. Yaprağı 10-30 cm uzunluk ve 5-10 cm geniÅŸlikte, oval biçimli, saplı veya sapsız, buruÅŸuk ve tüylü bir yapraktır. ï‚— Kokusu özel, lezzeti ise acıdır.
  • 22. ï‚— YetiÅŸtiÄŸi Yer:Orta ve Batı Avrupa ormanlarında bulunur.Türkiyede yabani olarak yetiÅŸmemektedir.Bahçelerde süs bitkisi olarak yetiÅŸtirilir. ï‚— Türkiyede 8 kadar Digitalis türü yetiÅŸmekte olup bunların yayılış alanları aÅŸağıda gösterilmiÅŸtir. ï‚— D. cariensis Boiss. ex Jaub. et Spach (MuÄŸla yüksükotu): Güney Anadolu. ï‚— D. davisiana Heywood: MuÄŸla, Ä°sparta, Antal- ya. ï‚— D.ferruginea L. (Pasrenkli yüksükotu): Karade- niz bölgesi (Resim: 28). ï‚— D. grandiflora Miller (Büyükçiçekli yüksüko- tu): Kırklareli: ï‚— D. lamarckii Ä°van. (Syn: D. orientalis Lam.) (DoÄŸu yüksükotu): Kuzey ve Orta Anadolu. ï‚— D. lanata Ehrh. (Yünlü yüksükotu): Trakya (Re- sim: 29). ï‚— D. trojana Ä°van. (Truva yüksükotu): Çanakkale ve Balıkesir. ï‚— D. viridiflora Lindley (YeÅŸilçiçekli yüksükotu): ï‚— Kırklareli.
  • 23. ï‚— Kullanılan Bölgeleri:Çiçekleri, yaprakları ï‚— Taşıdıgı etken Maddeler: Primer ve sekonder glikozitler (digitoksin, gitoksin vs.), saponinler, tanen taşımaktadır. Digitaline ismi ile tedavide kullanılan bileÅŸik, bu bitkinin yapraklarından elde edilen bir glikozit karışımıdır. ï‚— Kullanım alanları: Peyzaj, SaÄŸlıkta ï‚— Kullanış Åžekli:Eskiden bilhassa infusyon veya tentür halinde kullanılırdı. ï‚— 0.20-0.80 gr yaprak 150 ml su ile infusyon yapılır ve bu miktar 4-5 defa da ve bir günde alınır. ï‚— Bir günde alınabilecek en yüksek miktar 1 gr yapraktır. ï‚— Halen tedavide digital glikozitlerinden hazırlanmış preparatlar kullanılmaktadır. ï‚— SaÄŸlıkta Kullanımı:Etkisi kalp ve böbrekler üzerindedir. Ä°yi bir kalp kuvvetlendirici ve idrar artırıcıdır. Çok etkili bileÅŸikler taşıdığı için ancak hekim tavsiyesi ve kontrolü altında kullanılabilir. Yüksükotu yaprağının etkileri ve kullanılışı hakkındaki ilk bilgiler Türkiyeye Åžani Zade Mehmet Ataullah (1771-1826) tarafından getirilmiÅŸtir. Toksikolojik etki: ï‚— Yüksükotu, taşıdığı kalp üzerine etkili glikozitler nedeniyle, insan ve hayvanlar için zehirli etkilere sahiptir. ï‚— 10 gr kuru veya 40 gr taze yaprağın alınması insanlarda ölümle sonuçlanan zehirlenmeler meydana getirir. ï‚— Hayvanlarda 25-140 gr taze yaprak ölümle sonuçlanan zehirlen meler yapmaktadır . ï‚— Ãœrünleri:Drog, ekstrakt
  • 24. ï‚— NOTLAR:Türkiyede yetiÅŸen türlerden bazıları üzerinde morfolojik, anatomik ve farmakolojik araÅŸtırmalar yapılmıştır. ï‚— Yapılan farmakolojik ve toksikolojik araÅŸtırmalar sonunda en aktif olan türün D. lamarckii Ä°van. olduÄŸu saptanmıştır. ï‚— Bu türlerin kimyasal yapıları (glikozitleri) ve farmakolojik etkileri oldukça iyi bir ÅŸekilde bilinmektedir. ï‚— Buna karşılık bunlardan hiçbiri memleketimizde ne halk arasında ve ne de ilaç endüstrisinde kullanılmamaktadır. ï‚— Bunlar halen ancak zehirli bitki olarak bir öneme sahiptirler. ï‚— Türkiye'de doÄŸal olarak yetiÅŸen Digitalis türleri üzerinde ilk inceleme Abdurrahman Naci Efendi (Louis Charrel) (1839- 1924) tarafından yapılarak 1889 yılında, aÅŸağıdaki sonuçlar ile yayınlanmıştır.
  • 26. • Baklagiller familyasındandır. • Dünyanın sıcak bölgelerinde ve çok çesitli yerlerde 400'ü aÅŸkın sinameki türü yetiÅŸmektedir. • Ãœlkemizde de Güney Ege ve Akdeniz bölgelerinde bazı sinameki türleri süs bitkisi olarak yetiÅŸtirilir. • Genelde sinameki bitkisi 100-150 cm‘ ye kadar boylanabilen, çalı görünüşünde agaçcıktır. Ama, 7-10 m‘ ye kadar yükselen aÄŸaç türleri de vardır. • Sinameki türleri bileÅŸik yapraklı, çoÄŸunlukla sari çiçekli, baklaya benzeyen yassı, odunumsu ve sert meyveli bitkilerdir. Bu meyvelerinin içinde, rengi kırmızımsı tatlı tohumları bulunur.
  • 27. • Burada konumuzu en çok ilgilendiren sinameki türleri Afrika'da çeÅŸitli bölgelerde yetiÅŸen iskenderiye sinamekisi ya da Sivri yapraklı sinameki (C. acutifolia) ile daha çok Hindistan'da yetiÅŸtirilmesine karşın Arabistan sinamekisi veya Dar yapraklı sinameki (C. angustifolia) diye adlandırılan türleridir. • Sinameki türlerinin yaprak ve tohumlarında reçine, flavon türevleri ile etkili madde olarak serbest ya da glikozit durumunda antrasen türevleri bulunur.
  • 28. Bitkinin tibbi etkilerinden, içi yumusatıcı ve müshil olarak yararlanılır. Ãœlkemizde halk arasında en çok kullanılan müshil ilaçlarından birisidir. Bu etkisinden yararlanmak için bitkinin kuru yaprakları ya toz haline getirilir ya da sinamekinin tohumlarını taşıyan meyvesi ilik suda 6-12 saat bekletilir. Toz halindeki yapraklarından 2-3 tatlı kasığı alınıp 1 bardak kaynar suda 10-15 dakika demlendirilerek elde edilen infüzyon, günde iki-üç kez birer bardak olarak içilir. Ilık suda bekletilen meyvelerinden 3-6 tanesi sudan çıkarılır. Meyveleri 1 bardak kaynar suda 10-15 dakika demlendirilerek elde edilen infüzyon, günde iki-üç kez birer bardak içilir. Bazı sinameki türlerinden elde edilen infüzyonun tadı çok kötü ve içimi zor olduÄŸundan, sütlü kahveye katılarak bunların alımı kolaylastırılabilir.
  • 29. UYARI • Aşırı diyare durumuna neden olabileceÄŸinden, kolit ve spastik peklik çeken kiÅŸiler sinameki kullanmamalıdır. • Sinameki güçlü bir müshildir. Aşırı miktarda kullanılırsa kusma ve bulantılara neden olabilir.
  • 31. ï‚— Bitkinin Diger Ä°simleri:Kara Kekik, DaÄŸ KekiÄŸi • Pembe renkli çiçekler açan, 50 cm boylarında bir bitkidir. • Uçucu yaÄŸ ve tanen içerir.
  • 32. Faydaları ï‚— Ä°ÅŸtah açar ve hazmı kolaylastırır. ï‚— Kalp çarpıntısını giderir ve sinirleri kuvvetlendirir. ï‚— Bağırsak, böbrek ve mesane ÅŸikayetlerinde faydalıdır. ï‚— Ä°drar söktürür. ï‚— Uyarıcı ve bedeni kuvvetlendiricidir. ï‚— Mikrop öldürücüdür. ï‚— Yaraların iyileÅŸmesine yardımcı olur. ï‚— Mantar ÅŸikayetlerine karsı da faydalıdır.
  • 33. Kullanılışı: • Bitki çiçekleriyle birlikte toplanıp kurutulduktan sonra toz haline getirilir ve çay ya da kahve olarak tüketilebilir. ï‚— Baharat olarak da kullanılmaktadır. ï‚— Ayrıca, haricen yaraların üzerine mikrop öldürücü olarak sürülebilir. UYARI: Hamilelikte ve guatr ÅŸikayeti olanlarda kullanımı tavsiye edilmemektedir.
  • 34. KEDÄ° OTU (Valeriana officinalis)
  • 35. ï‚— DiÄŸer Ä°simleri : Valeriana, Valeriana officinalis, Valeriane, Garden heliotrope, Herbe aux chats ï‚— Botanik Bilgi : Ä°kiçenekliler sınıfının, kediotugiller familyasındandır. Normal olarak kedi otu 0,5-1,2 metre boyundadır. Gövde yuvarlak, içi boÅŸ, esmer, kahverengimsi veya kızılımsı esmer veya esmerimsi yeÅŸil renktedir ve çatallaÅŸmadan yükselir. Çiçekleri, ÅŸemsiye görünümündedir. Çok küçük olan çiçeklerinin taç yaprakları 2-7 metre büyüklüğünde, pembe, açık pembe veya beyaz renktedir. Kökleri bir yumru ÅŸeklinde 3-5 cm uzunluÄŸunda, ana kök ve saçak köklerin dışı sarımsı gri veya açık esmer renktedir.
  • 36. ï‚— Faydaları : ï‚— Kedi kökü uyku rahatsızlıklarında en çok kullanılan 5-6 ÅŸifalı bitkiden en önemlisidir. ï‚— ï‚— Sık sık uyanma ve hafif uyuma, huzursuzluk ve sinirsel nedenlerle uyuyamamaya karşı kullanılır. ï‚— ï‚— Sinirsel huzursuzluk, sinirsel mide bağırsak aÄŸrıları, sinirsel kalp rahatsızlıklarında kullanılır. ï‚— ï‚— Gerginlik ve telaÅŸ, korku, stres gibi rahatsızlıklara karşı kullanılır. ï‚— ï‚— Spazm çözücüdür. Bedende oluÅŸan krampları, bağırsaklarda duyulan ani aÄŸrıları ve regl aÄŸrılarından ortaya çıkan kramp ve sancıları yok eder. ï‚— Sinirsel kökenli baÅŸ aÄŸrılarına ve migrene iyi gelir.
  • 37. ï‚— Kullanım Åžekli : Ä°ki kahve kaşığı kedi kökü demliÄŸe konur ve üzerine 300-500 ml kaynar su ilave edilerek 5- 10 dakika demlenmesi beklenir ve sonra süzülerek içilir. ï‚— ï‚— UYARI : Aşırı dozajda ve uzun süre kullanılır ise baÅŸ aÄŸrısı, baÅŸ dönmesi ve bulantı gibi geçici rahatsızlıklara neden olabilir.
  • 38. POLEN
  • 39. ï‚— Tarihte bilinen en eski besin takviyelerinden birisi polendir. Osmanlı Ä°mparatorluÄŸunda, baldan ve polenden gıda takviyesi olarak faydalanıldığı bilinmektedir. ï‚— Polen, hayatımızın her alanında bulunan çiçeklerin erkek organ hücresidir. Arılar bir çiçeÄŸe kondukları zaman çiçek üzerindeki polen tozları arı üzerine yapışırlar, arılar üzerlerine yapışan bu toz zerreciklerini salgıladıkları sıvı yardımıyla bir birine yapıştırarak ayaklarına tuttururlar ve kovana taşırlar.
  • 40. ï‚— Polende insan vücuduna yararlı tam 22 çeÅŸit aminoasit, 27 çeÅŸit madensel tuz, doÄŸal hormon, enzim, pigment, karbonhidrat ve ferment bulunmaktadır. Ayrıca polende bulunan elementlerden bazıları da demir, bakır, kalsiyum, sodyum, magnezyum, silisyumdur. Alüminyum, nikel, titanyum ve çinko da polende bulunan iz elementlerdir. Polende bulunan vitaminler de, A, B1, B2, B3, B4, B5, B6, B7, B8, B9, B12, C, D, E, H ve P vitaminleridir.
  • 41. ï‚— Polenin insan vücuduna faydaları; * H vitamini sayesinde geliÅŸmeyi kolaylaÅŸtırır ve hızlandırır, deri ve göz kapağı iltihaplarını önler * İçinde bulunan rutin sayesinde fazla kanamayı engeller. * Kalp kasının çalışmasını güçlendirir. * Bağırsak iltihaplarını iyileÅŸtirir ï‚— * Ä°ÅŸtah açıcıdır. * Kabızlık ve tıkanmaları ortadan kaldırır. * Ä°shali giderir. * Bağırsak mikroplarını düzenler. * Ä°nsanlarda sinirliliÄŸi ortadan kaldırır. * Ä°nsanlarda kuvvet ÅŸurubu etkisi yapar. * Düşünme yeteneÄŸini artırır. * Kandaki alyuvar sayısını % 25-30 oranında artırır. * Hemoglobini % 15 oranında artırır. * Görme yetisini artırır. * Cystin aminoasidi, saçın geliÅŸmesine katkıda bulunur. * Prostat hastalığına faydası vardır. * Güzellik kremi olarak da kullanılır.
  • 42. ï‚— * Yüksek tansiyonu düzenler. * SoÄŸuk algınlığını giderir. * Kalp kasının çalışmasını hızlandırır. * Kanser tedavisinde destekleyici olarak görev yapar. * Alerjilere karşı vücut direncini artırır. * Atletler enerjilerini ve dirençlerini artırmak için kullanırlar.