際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

Faillissementsrisico's & beschermingsmogelijkheden

J端rgen van de Sande
J端rgen van de Sande

Presentatie tijdens ontbijtsessie 'Goede Tijden Slechte Tijden en de relatie met de bank' van reijnders advocaten en De Wert accountants & belastingadviseurs. Gepresenteerd door J端rgen van de Sande. Vragen? Of interesse in het inregelen van een Veilige Haven? Neem contact op via: Telefoon: +31 (0)40 244 42 88 E-mail: info@dewert.nl Twitter: @jurgenvdsande Het verhaal achter deze slides horen? Ik houd me graag aanbevolen voor een lezing over deze materie binnen jouw netwerk(club).

1 of 93
Faillissementsrisicos & beschermingsmogelijkheden 13 september 2018 door J端rgen van de Sande
Programma Wie ben ik / wie is De Wert? Deel 1: Faillissementsrisicos Rechtsvorm onderneming Ontwikkelingen faillissementen Help de curator komt! Deel 2: Wat betekent dit in de praktijk? Casus (59 sheets) Deel 3: Beschermingsmogelijkheden Vanuit welk perspectief? Veilige Haven inregelen
Wie ben ik? J.J.J. (J端rgen) van de Sande AA accountant vennoot startende ondernemingen en (door)groeiers in het MKB jaarrekeningen, fiscale aangiften vraagstukken financiering, structuuroptimalisatie, overname
Wie ben ik?
#DeWertFietst
VISIE Het leven van een ondernemer kent belangrijke momenten. Wanneer je start met je bedrijf bijvoorbeeld, wanneer je uitbreidt of inkrimpt, als je wilt gaan samenwerken of ermee wilt stoppen. Je maakt keuzes die stuk voor stuk effect hebben op de toekomst van je onderneming. De Wert denkt graag met je mee. Al sinds 1959 ondersteunen wij ondernemers met accountancy, fiscaal-juridische, hrm/ loonadvies- en administratieve diensten. Dus in welke fase je je ook bevindt: met De Wert ben je zeker van je zaak. Wie is De Wert?
Starten
Groeien
Overdragen
Deel 1: Faillissementsrisicos
Een aantal vragen vooraf Wie is er ondernemer? Wie is er ondernemer voor de inkomstenbelasting? (je geniet dus winst uit onderneming vanuit eenmanszaak, vof en/of maatschap) Wie is er ondernemer in de BV?
Je bent dus ondernemer je bent optimistisch je bent trots op jouw bedrijf je bent het liefste met je vak bezig je bent een vakman
Dit maakt jou tot de persoon die je bent ... en daarom heb je de neiging om jezelf als goed ondernemer achter te stellen ten opzichte van anderen in aanloop naar het faillissement komen de kaarten anders te liggen waarna de spelregels worden veranderd!
Minder faillissementen Maar..
Wie zijn de pineut? Exclusief eenmanszaken en conform SBI 2008 Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek - maart 2018 21% 16% 10% 10% 7% 7% 6% 5% 18% Bouwnijverheid Handel (detail- & groot-) Horeca Industrie Verhuur & overige zakelijke dienstverlening Holding & beheer B.V.s Specialistische zakelijke dienstverlening Vervoer & opslag
Help de curator komt! Curator is belast met Beheer en vereffening van de failliete boedel (art 68 Fw) Curator zit er voor de schuldeisers: Maximalisatie van het actief Minimalisatie van het passief Maar curator zit er OOK voor ZIJN EIGEN SALARIS Rechter-commissaris is toezichthouder Curator moet toestemming vragen voor bepaalde handelingen, zoals verkoop, procedures, schikkingen Curator legt periodiek Rekening & Verantwoording af over voortgang
Activa Passiva Wie staan vooraan? Geliquideerd actief 800 Boedel crediteuren 200 curator, UWV, verhuurder, etc. Preferente crediteuren 200 belastingdienst Concurrente crediteuren 900 handelscred., groepsvorderingen, etc. tekort
Wie staan vooraan? Activa Passiva Geliquideerd actief 800 Boedel crediteuren 200 curator, UWV, verhuurder, etc. Preferente crediteuren 200 belastingdienst Concurrente crediteuren 900 handelscred., groepsvorderingen, etc. tekort Separatisten 500 hypotheek- en pandhouders (veelal: bank)
Deel 2: Wat betekent dit in de praktijk?
casus De casus in deze cursus is fictief en dient ter illustratie. Alle namen van bedrijven en personages zijn ontsproten aan de verbeelding van de auteur. Elke gelijkenis met bestaande personen of bedrijven berust op toeval. Er is g辿辿n rekening gehouden met rentevergoedingen op vorderingen, voorzieningen en reserveringen. BOUWBEDRIJF JOS VAN DRIMMELEN BV Een STER in bouwen 20
1988 Jos (31) start met zijn vrouw Annemarie (29) een v.o.f.: BB Jos van Drimmelen Onzekerheid 21
1995 Oprichting BV structuur Stamrecht in Beheer Fiscale Eenheid OB Management overeenkomst Fiscale Eenheid OB 22
2003 Aankoop pand Oprichting OG BV Borgtocht 50 Hypotheek OG 400K + 100K eigen geld Krediet Bouw in rek. crnt 100K Huurovereenkomst pand 100 Bank 100 RC 23 120 120K opname tbv woonhuis Hypotheek 400
2001 2007 2007 Jaren van groei verbouwing pand voor 75K in RC 75 ge誰nvesteerd in machines 24
2009 escalatie kredietcrisis Dalende omzet Vaste lasten Vergrijzing personeel Vooruitzichten niet positief Toenemende concurrentiedruk 25 hoe zijn risico's te beperken?
2010 Oprichting 'Materieel BV' Uitbreiding RC krediet bank naar 200K (c.j) 80 Borg 50K Bank 200K Lening 80K in RC 26
2010 Verkoop activa door een factuur + betaling van de boekwaarde (sale and lease-back) Uitbreiding Fiscale Eenheid VPB Inventaris 120K (machines) Transportmiddelen 40K (autobussen) Bouwmaterieel 5K (steigers) Voor de huur van het materieel wordt maandelijks gefactureerd: 4K activa 165K huur Fiscale Eenheid VPB 27
2013 Intercompany wordt (behalve huur pand) niets meer betaald, maar geboekt in r.c. Beheer leent Bouw 120K verbouwing 75 90 onbetaalde huur materieel 80 lening lening 120 Beheer zit krap en priv辿 wordt er betaald met de pin-pas van de zaak opname 7 28
2013 Risico in rc posities opschonen in jaarcijfers 2013 Onzekerheid over de toekomst PANIEK!! 75 90 80 120 7 RC bouw 75 Aan: RC materieel 75 Onroerend goed D C RC onroerend goed 75 Aan: RC bouw 75 Materieel RC materieel 75 Aan: RC onroerend goed 75 Bouw 0 5 15 29
2014 Sinds 2009 bezig met ontwikkeling noviteit om crisis het hoofd te kunnen bieden 120 SEGO Boekwaarde 65K (arbeid en materiaal) Betaling via verrekening Toekomst of laatste strohalm?? 55 Veiligstellen SEGOdoor verkoop IVA 30
augustus 2014 Door de bouwvak is de druk op de liquiditeit onhoudbaar geworden. Een faillissement met een doorstart lijkt de enige uitweg. 31
BOUWBEDRIJF JOS VAN DRIMMELEN BV dinsdag. Een STER in bouwen 26 augustus 2014. 32
. wat is nu de stand van zaken? 33
Situatie bij faillissement 5 15 120 7 55 100 bank 200 SEGO machines transportmiddelen steigers 34
Situatie bij faillissement 35
36 7000 70.000 pand machines transportmiddelen steiger SEGO pensioen groep Priv辿
laten we gaan kijken... wat gebeurt er nu het gaat branden ? staat de holding- structuur als een huis ? 37
Minimaliseren van het passief; Maximaliseren van het actief; Onderzoeken hoe de boedel verder aangevuld kan worden (veelal vanuit intercompany verbanden) YOU WANNA LOSE SMALL, I WANNA WIN BIG Die ochtend stelt de curator zich aan Jos voor en legt uit wat er zoal gaat gebeuren. 38
. ter inventarisatie vraagt de curator de volgende stukken op: Positie van de bank Overige pandhouders/separatisten Debiteuren- en crediteurenlijst Voorraadlijst Overzicht van materi谷le vaste activa (inventarislijst) Overzicht van de onderhanden werken 39
Separatisten en hun vorderingen Bank obligo 200K in RC zekerheden: - pandrechten op: voorraad, debiteuren, inventaris - Borgtocht 50K Borg 50K Pandhouder op voorraden, debiteuren, inventaris Bank 40 De debiteuren bedragen 450K. Hiermee lost de curator de bank af
Vorderingen opname 7 wat is voor wie? Nu de bank betaald is, zijn de overige handelsdebiteuren ( 250K) voor de curator Vorderingen binnen de groep (rekening- courant) zijn direct opeisbaar bij faillissement De curator eist de vordering van 7K op Jos en Annemarie priv辿 direct op 41
Activa: Inventaris (machines) Zijn de machines van Materieel? Vereisten voor eigendomsoverdracht zijn: Titel, beschikkingsbevoegdheid en levering (3:84 BW) Wanneer levering niet fysiek plaatsvindt wordt er een akte van levering vereist (3:90 BW jo 3:115 BW sub a), zgn. cp- levering. De curator stelt dat de machines de boedel nooit hebben verlaten. Voor het gebruik wordt de waarde-vermindering geclaimd +120 25 machines Materieel heeft recht op terugbetaling koopsom (120). Na verrekening waardevermindering (25) resteert een vordering (95) op Bouw (concurrent=onverhaalbaar) Rb. Limburg 28 mei 2014, ECLI:NL:RBLIM:2014:4975X7 wat is voor wie? De leveringsakte ontbreekt! = 95 42
Activa: Transportmiddelen Zijn de transportmiddelen van Materieel? auto's Rb. Limburg 28 mei 2014, ECLI:NL:RBLIM:2014:4975X7 Hof Arnhem 20 november 2007, JOR 2008/57X8 wat is voor wie? Art. 2:247BW vereist een schriftelijke overeenkomst van rechtshandelingen tussen gelieerde vennootschappen. Bij gebreke waarvan ze vernietigbaar zijn voor zover de rechtshandeling buiten de normale bedrijfsuitoefening valt. Een factuur is onvoldoende. De auto's zijn gefactureerd, betaald 辿n geleverd door het overhandigen van sleutels en het 'op naam zetten' bij de RDW. 43
Activa: Transportmiddelen Zijn de transportmiddelen van Materieel? De auto's zijn gefactureerd, betaald 辿n geleverd door het overhandigen van sleutels en het 'op naam zetten' bij de RDW De curator vernietigt de rechtshandeling omdat het verkopen van auto's buiten de normale bedrijfsuitoefening valt. +40 35 auto's Er wordt schade geclaimd voor het gebruik en de auto's die inmiddels door Materieel zijn verkocht. wat is voor wie? Materieel heeft recht op terugbetaling koopsom (40). Na verrekening schade (35) resteert een vordering (5) op Bouw (concurrent=onverhaalbaar) = 5 44
Is het steigermaterieel van Materieel? Het steigermaterieel is verkocht aan Materieel aan tegen boekwaarde. 20 De curator stelt dat de boedel benadeeld is door verkoop van het steigermaterieel tegen een te lage waarde en claimt 20K Activa: Steigermaterieel wat is voor wie? Omdat de boekwaarde vaak geen vrije verkoopwaarde is, kun je een lastige discussie krijgen met de curator over de betaalde waarde. 45
. wat is nu de tussenstand? 46
Tussenstand 95 7 55 bank 200 (afgelost) steigers machines transportmiddelen debiteuren (deel) vordering van 7 op Priv辿 'onverhaalbaar' 'onverhaalbaar' 47
48 70.000 7000 pand machines transportmiddelen steiger SEGO pensioen 150.000 groep Priv辿
Vorderingen binnen de groep Sale- and leaseback nu grotendeels vernietigd De machines en transportmiddelen hebben de boedel nooit verlaten, dus huur voor het materieel kon niet gevraagd worden 192 curator claimt de huur van het materieel terug, zijnde: 192K pre-faillissement 49
Verrekening binnen de groep Jos verweert zich want de huur is feitelijk nooit betaald maar geboekt in rekening-courant Dat de vordering maar 15K is komt door een verrekening De curator vernietigt de verrekening, waardoor de oorspronkelijke vorderingen herleven en Bouw een vordering van 75K op OG verkrijgt 75 90 80 0 5 15 Verrekening kan alleen tussen A en B (6:127 BW). Verrekening tussen A, B en C kan alleen na cessie (3:93 BW) of via clearing: (verrekenings-overeenkomst + bestendig gebruik) Rb Den Haag 26 mei 2010, JOR 2010/206 X15 Er is g辿辿n overeenkomst pre-faillissement 50
Betaling door verrekening Zijn er meer mutaties in het grootboek die verband houden met groepsvennootschappen? Beheer moet hierdoor (alsnog) 65K betalen 65 Betaling via verrekening is onverplicht en het licht van het op handen zijnde faillissement kan de curator de paulianeuze verrekening vernietigen (42Fw jo 43Fw) X16 Rb. Overijssel 17 april 2013, ECLI:NL:RBOVE:2013:CA0016 De betaling van SEGO heeft plaatsgevonden via verrekening pre-faillissement 51
Regres en subrogatie De bank is volledig afgelost ( 200K) ten laste van de boedel. De boedel vordert 50K van iedere BV 50 50 50 Door de betaling subrogeert de boedel in de rechten van de bank (6:12 BW) en claimt de curator een regresvordering (6:10 BW) op de groepsvennootschappen te hebben HR 18 april 2003, JOR 2003/160 (Rivier de Lek arrest) HR13 juli 2012, JOR 2012/306 (Janssen q.q./JVS) X13 X14 De curator stelt dat alle vier de BV's de kredietovereenkomst met de bank zijn aangegaan, waardoor ieder tenminste voor 村e deel aansprakelijk is. na faillissement 52
de tussenstand. 53
De tussenstand na verrekening. 80 95+85 120 7 55100 242 125 115 machines transportmiddelen steiger 54
De tussenstand na verrekening. 80 120 7 100 72 125 60 machines transportmiddelen steiger 55
56 7000 machines transportmiddelen 264.000 pand steiger SEGO pensioen groep Priv辿 150.000
door de grote vordering op Materieel BV (met alleen een steiger) is een faillissement onvermijdelijk 57
Fiscale gevolgen inzake OB Bouw en Materieel hebben BTW in vooraftrek genomen van crediteuren die niet meer betaald gaan worden De fiscus vordert 160K OB van de fiscale eenheid op basis van een crediteurensaldo van 930K Faillissement verbreekt de Fiscale Eenheid v.w.b. de OB. Op grond van 29 lid 2 OB vordert de fiscus hoofdelijk de BTW binnen de overgebleven BV's van de fiscale eenheid fiscus 160 III zie notitie "Fiscale eenheden"; Appendix III 58
de gesprekken over een doorstart waren kort. De managementovereenkomst heeft een opgenomen relatie- & concurrentiebeding. De curator houdt Jos hieraan, tenzij hij bereid is om dit af te kopen voor 30K. Geld is er niet, waardoor een doorstart niet tot de mogelijkheden behoort. Doorstart Jos bedenkt dat een doorstart perspectief biedt op revenuen waaruit de rente en aflossingsverplichtingen van het bedrijfspand kunnen worden voldaan 59
Onroerend Goed, Veilige Haven? Met een flinke vordering op OG en het ontbreken van enig perspectief op een doorstart, zegt de bank het vertrouwen op, failleert OG en gaat over tot executie van het pand Het pand wordt per executie verkocht door de bank en brengt 450K op. Dit gaat naar de bank ter aflossing van de geldlening ( 270K) en gemaakte kosten ( 30K). Het overige ( 150K) is voor de boedel. 125 60
Onroerend Goed, Veilige Haven? Beheer had nog 100K te vorderen en ontvangt dit na aftrek van boedelkosten Daarmee lost Beheer haar schuld van 60 K aan Bouw af Beheer heeft dan nog 40K liquide middelen 100 Het faillissement van Bouw, Materieel en OG kan worden opgeheven 60 60 100 61
62 7000 machines transportmiddelen 264.000 pand steiger SEGO pensioen groep Priv辿
63 SEGO pensioen groep Priv辿 pand
Opheffing van het faillissement boedel opbrengst Verkoop pand 450 Hypotheekhouder -300 (bank) 150 Boedelkosten -50 (curator) Crediteuren -100 (Beheer) Rest 0 die rechtspersoon wordt na afwikkeling ontbonden onroerend goed 64
Opheffing van het faillissement boedel opbrengst Debiteuren 450 Pandhouders -200 (bank) Vordering op directie 7 Vordering op Beheer 60 Verkoop inventaris 70 Verkoop transportmiddelen 13 400 Boedelkosten -50 (curator) Boedelkosten (270) -270 (loongar.reg. UWV) Preferente crediteuren (120) -80 (fiscus) Rest 0 deze faillissementen worden opgeheven bij gebrek aan baten boedel opbrengst Verkoop steiger 5 Boedelkosten -5 (curator) Rest 0 bouw materieel 65
en wat nu verder? 66
Fokker II-arrest "Een debiteur is niet reeds door zijn faillissement bevrijd van zijn schulden, ook niet na het verbindend worden van de slotuitdelingslijst." HR 18 oktober 2002, JOR 2003/95 (Fokker II)X9 67 Hierdoor vallen de onbetaald gebleven schulden vrij en wordt dit als winst aangemerkt in moeder binnen de Fiscale Eenheid.
Fokker II-arrest Dit mag verrekend worden met de kosten voor het vereffenen van het faillissement (curator: 55K) en de compensabele verliezen 105K schuld Belastingdienst 40 Crediteuren 930 BTW deel (29 lid 2 OB) -160 810 Beheer krijgt aldus een VPB aanslag over 650K winst en moet 153K betalen welke schulden worden NIET betaald? 68
Beheer moet samen met de claim uit 29 lid 2 OB ( 160K) nu 313K betalen 69
70 SEGO pensioen groep Priv辿 pand
71 SEGO pensioen groep Priv辿 313.000
ook Beheer gaat failliet 72
Faillissement Beheer In Beheer staat een priv辿-opname in RC De curator eist deze vordering per direct op Jos en Annemarie hebben ook een vordering op Beheer in de vorm van pensioen en stamrecht en besluiten dit te verrekenen 120 Hierdoor beschouwt de fiscus het stamrecht als opgenomen en kunnen Jos en Annemarie een aanslag van 75K priv辿 verwachten (52% IB tarief + 20% revisierente) pensioen & stamrecht 73
74 Priv辿 SEGO pensioen groep
Jos (57) en Annemarie (55) dachten alles goed geregeld te hebben Dachten jullie dat ook ? 75
Jos (57) en Annemarie (55) dachten alles goed geregeld te hebben g辿辿n bedrijf g辿辿n mogelijkheid tot doorstart g辿辿n werk (arbeidsperspectief??) g辿辿n pensioen 76 w辿l een belastingschuld in priv辿 van 75.000,-
Zoals ik jullie aan het begin liet zien vergaat het de meeste ondernemers op deze wijze. 77
Sluiten jullie je ogen hiervoor? 78
Deel 3: Beschermingsmogelijkheden
Vanuit welk perspectief?
Going-concern? 100% 100%
Vanuit welk perspectief dan? 100% 100%
Discontinu誰teit 100% 100% Financi谷le / vermogensplanning Discontinu誰teit Veilige Haven
Veilige haven inregelen Inperken risicos Benutten van kansen Onderhoud
Inperken risicos 85 Maatregel Effect Overeenkomst om vordering op te lossen Domino effect wordt niet ingezet (> 1 jaar) Inter-company afspraken vastleggen om verrekening/saldering te verplichten Faciliteert mogelijkheden tot herstructurering kort voor faillissement Direct opeisbare vordering op priv辿 inkleden als langlopende geldlening Vangnet bij faillissement van Holding, niet direct opeisbaar; voorkomt priv辿 faillissement Draagplichtovereenkomst concernfinanciering Voorkomt regres/subrogatievordering van boedel (Non)regres overeenkomst voor concernfinanciering Vangnet i.g.v. regres- /subrogatievordering zou ontstaan Contractueel voorwaardelijk maken van OB regres/subrogatievordering van Holding op dochter i.g.v. aanspraak fiscus Vordering verhaalbaar
Benutten van kansen 86 Maatregel Effect Pandrechten Holding op dochters Vorderingen verhaalbaar (na bank) Wederzijds zekerheden arrangement Vordering zuster BVs op failliete boedel is verhaalbaar Opzegtermijn huur pand (3 maanden o.g.v. art 39Fw) Boedelvordering met pandrechten zijn superpreferent en gaat voor op fiscaal bodemvoorrecht (art 21 Iw) bodemzaken veilig Golden parachute management fee Vordering Holding verhaalbaar op boedel Golden parachute huur activa Vordering activa (deels) verhaalbaar op boedel Civielrechtelijke draagplicht Vpb Voorkomt (toekomstige) vordering van dochter op Holding wegens de door moeder verrekende verliezen
87 Instandhouding pandrechten dagelijks + maandelijks (o.b.v. volmacht) Bijhouden rechtsontwikkeling continu Jaarlijkse revisie bijsturing en aanpassing waar nodig Onderhoud
Activa Passiva Geliquideerd actief 800 Boedel crediteuren 200 curator, UWV, verhuurder, etc. Preferente crediteuren 200 belastingdienst Concurrente crediteuren 900 handelscred., groepsvorderingen, etc. tekort Wie staan vooraan? Separatisten 500 hypotheek- en pandhouders (veelal: bank)
Activa Passiva Geliquideerd actief 800 Boedel crediteuren 200 curator, UWV, verhuurder, etc. Preferente crediteuren 200 belastingdienst Concurrente crediteuren 900 handelscred., groepsvorderingen, etc. tekort Wie staan nu vooraan! Separatisten 500 hypotheek- en pandhouders (veelal: bank) EN JOUW HOLDING!!!
Handbiker Tim de Vries
Een BV verloren, maar Van een faillissement voor de hele groepsstructuur naar een Veilige Haven met benutte kansen op een doorstart
De Wert is er. Ook voor bescherming van je vermogen en het voortbestaan van je onderneming in geval van faillissement. Met De Wert ben je zeker van je zaak. www.dewert.nl
Vragen?

More Related Content

Faillissementsrisico's & beschermingsmogelijkheden

  • 2. Programma Wie ben ik / wie is De Wert? Deel 1: Faillissementsrisicos Rechtsvorm onderneming Ontwikkelingen faillissementen Help de curator komt! Deel 2: Wat betekent dit in de praktijk? Casus (59 sheets) Deel 3: Beschermingsmogelijkheden Vanuit welk perspectief? Veilige Haven inregelen
  • 3. Wie ben ik? J.J.J. (J端rgen) van de Sande AA accountant vennoot startende ondernemingen en (door)groeiers in het MKB jaarrekeningen, fiscale aangiften vraagstukken financiering, structuuroptimalisatie, overname
  • 6. VISIE Het leven van een ondernemer kent belangrijke momenten. Wanneer je start met je bedrijf bijvoorbeeld, wanneer je uitbreidt of inkrimpt, als je wilt gaan samenwerken of ermee wilt stoppen. Je maakt keuzes die stuk voor stuk effect hebben op de toekomst van je onderneming. De Wert denkt graag met je mee. Al sinds 1959 ondersteunen wij ondernemers met accountancy, fiscaal-juridische, hrm/ loonadvies- en administratieve diensten. Dus in welke fase je je ook bevindt: met De Wert ben je zeker van je zaak. Wie is De Wert?
  • 11. Een aantal vragen vooraf Wie is er ondernemer? Wie is er ondernemer voor de inkomstenbelasting? (je geniet dus winst uit onderneming vanuit eenmanszaak, vof en/of maatschap) Wie is er ondernemer in de BV?
  • 12. Je bent dus ondernemer je bent optimistisch je bent trots op jouw bedrijf je bent het liefste met je vak bezig je bent een vakman
  • 13. Dit maakt jou tot de persoon die je bent ... en daarom heb je de neiging om jezelf als goed ondernemer achter te stellen ten opzichte van anderen in aanloop naar het faillissement komen de kaarten anders te liggen waarna de spelregels worden veranderd!
  • 15. Wie zijn de pineut? Exclusief eenmanszaken en conform SBI 2008 Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek - maart 2018 21% 16% 10% 10% 7% 7% 6% 5% 18% Bouwnijverheid Handel (detail- & groot-) Horeca Industrie Verhuur & overige zakelijke dienstverlening Holding & beheer B.V.s Specialistische zakelijke dienstverlening Vervoer & opslag
  • 16. Help de curator komt! Curator is belast met Beheer en vereffening van de failliete boedel (art 68 Fw) Curator zit er voor de schuldeisers: Maximalisatie van het actief Minimalisatie van het passief Maar curator zit er OOK voor ZIJN EIGEN SALARIS Rechter-commissaris is toezichthouder Curator moet toestemming vragen voor bepaalde handelingen, zoals verkoop, procedures, schikkingen Curator legt periodiek Rekening & Verantwoording af over voortgang
  • 17. Activa Passiva Wie staan vooraan? Geliquideerd actief 800 Boedel crediteuren 200 curator, UWV, verhuurder, etc. Preferente crediteuren 200 belastingdienst Concurrente crediteuren 900 handelscred., groepsvorderingen, etc. tekort
  • 18. Wie staan vooraan? Activa Passiva Geliquideerd actief 800 Boedel crediteuren 200 curator, UWV, verhuurder, etc. Preferente crediteuren 200 belastingdienst Concurrente crediteuren 900 handelscred., groepsvorderingen, etc. tekort Separatisten 500 hypotheek- en pandhouders (veelal: bank)
  • 19. Deel 2: Wat betekent dit in de praktijk?
  • 20. casus De casus in deze cursus is fictief en dient ter illustratie. Alle namen van bedrijven en personages zijn ontsproten aan de verbeelding van de auteur. Elke gelijkenis met bestaande personen of bedrijven berust op toeval. Er is g辿辿n rekening gehouden met rentevergoedingen op vorderingen, voorzieningen en reserveringen. BOUWBEDRIJF JOS VAN DRIMMELEN BV Een STER in bouwen 20
  • 21. 1988 Jos (31) start met zijn vrouw Annemarie (29) een v.o.f.: BB Jos van Drimmelen Onzekerheid 21
  • 22. 1995 Oprichting BV structuur Stamrecht in Beheer Fiscale Eenheid OB Management overeenkomst Fiscale Eenheid OB 22
  • 23. 2003 Aankoop pand Oprichting OG BV Borgtocht 50 Hypotheek OG 400K + 100K eigen geld Krediet Bouw in rek. crnt 100K Huurovereenkomst pand 100 Bank 100 RC 23 120 120K opname tbv woonhuis Hypotheek 400
  • 24. 2001 2007 2007 Jaren van groei verbouwing pand voor 75K in RC 75 ge誰nvesteerd in machines 24
  • 25. 2009 escalatie kredietcrisis Dalende omzet Vaste lasten Vergrijzing personeel Vooruitzichten niet positief Toenemende concurrentiedruk 25 hoe zijn risico's te beperken?
  • 26. 2010 Oprichting 'Materieel BV' Uitbreiding RC krediet bank naar 200K (c.j) 80 Borg 50K Bank 200K Lening 80K in RC 26
  • 27. 2010 Verkoop activa door een factuur + betaling van de boekwaarde (sale and lease-back) Uitbreiding Fiscale Eenheid VPB Inventaris 120K (machines) Transportmiddelen 40K (autobussen) Bouwmaterieel 5K (steigers) Voor de huur van het materieel wordt maandelijks gefactureerd: 4K activa 165K huur Fiscale Eenheid VPB 27
  • 28. 2013 Intercompany wordt (behalve huur pand) niets meer betaald, maar geboekt in r.c. Beheer leent Bouw 120K verbouwing 75 90 onbetaalde huur materieel 80 lening lening 120 Beheer zit krap en priv辿 wordt er betaald met de pin-pas van de zaak opname 7 28
  • 29. 2013 Risico in rc posities opschonen in jaarcijfers 2013 Onzekerheid over de toekomst PANIEK!! 75 90 80 120 7 RC bouw 75 Aan: RC materieel 75 Onroerend goed D C RC onroerend goed 75 Aan: RC bouw 75 Materieel RC materieel 75 Aan: RC onroerend goed 75 Bouw 0 5 15 29
  • 30. 2014 Sinds 2009 bezig met ontwikkeling noviteit om crisis het hoofd te kunnen bieden 120 SEGO Boekwaarde 65K (arbeid en materiaal) Betaling via verrekening Toekomst of laatste strohalm?? 55 Veiligstellen SEGOdoor verkoop IVA 30
  • 31. augustus 2014 Door de bouwvak is de druk op de liquiditeit onhoudbaar geworden. Een faillissement met een doorstart lijkt de enige uitweg. 31
  • 32. BOUWBEDRIJF JOS VAN DRIMMELEN BV dinsdag. Een STER in bouwen 26 augustus 2014. 32
  • 33. . wat is nu de stand van zaken? 33
  • 34. Situatie bij faillissement 5 15 120 7 55 100 bank 200 SEGO machines transportmiddelen steigers 34
  • 37. laten we gaan kijken... wat gebeurt er nu het gaat branden ? staat de holding- structuur als een huis ? 37
  • 38. Minimaliseren van het passief; Maximaliseren van het actief; Onderzoeken hoe de boedel verder aangevuld kan worden (veelal vanuit intercompany verbanden) YOU WANNA LOSE SMALL, I WANNA WIN BIG Die ochtend stelt de curator zich aan Jos voor en legt uit wat er zoal gaat gebeuren. 38
  • 39. . ter inventarisatie vraagt de curator de volgende stukken op: Positie van de bank Overige pandhouders/separatisten Debiteuren- en crediteurenlijst Voorraadlijst Overzicht van materi谷le vaste activa (inventarislijst) Overzicht van de onderhanden werken 39
  • 40. Separatisten en hun vorderingen Bank obligo 200K in RC zekerheden: - pandrechten op: voorraad, debiteuren, inventaris - Borgtocht 50K Borg 50K Pandhouder op voorraden, debiteuren, inventaris Bank 40 De debiteuren bedragen 450K. Hiermee lost de curator de bank af
  • 41. Vorderingen opname 7 wat is voor wie? Nu de bank betaald is, zijn de overige handelsdebiteuren ( 250K) voor de curator Vorderingen binnen de groep (rekening- courant) zijn direct opeisbaar bij faillissement De curator eist de vordering van 7K op Jos en Annemarie priv辿 direct op 41
  • 42. Activa: Inventaris (machines) Zijn de machines van Materieel? Vereisten voor eigendomsoverdracht zijn: Titel, beschikkingsbevoegdheid en levering (3:84 BW) Wanneer levering niet fysiek plaatsvindt wordt er een akte van levering vereist (3:90 BW jo 3:115 BW sub a), zgn. cp- levering. De curator stelt dat de machines de boedel nooit hebben verlaten. Voor het gebruik wordt de waarde-vermindering geclaimd +120 25 machines Materieel heeft recht op terugbetaling koopsom (120). Na verrekening waardevermindering (25) resteert een vordering (95) op Bouw (concurrent=onverhaalbaar) Rb. Limburg 28 mei 2014, ECLI:NL:RBLIM:2014:4975X7 wat is voor wie? De leveringsakte ontbreekt! = 95 42
  • 43. Activa: Transportmiddelen Zijn de transportmiddelen van Materieel? auto's Rb. Limburg 28 mei 2014, ECLI:NL:RBLIM:2014:4975X7 Hof Arnhem 20 november 2007, JOR 2008/57X8 wat is voor wie? Art. 2:247BW vereist een schriftelijke overeenkomst van rechtshandelingen tussen gelieerde vennootschappen. Bij gebreke waarvan ze vernietigbaar zijn voor zover de rechtshandeling buiten de normale bedrijfsuitoefening valt. Een factuur is onvoldoende. De auto's zijn gefactureerd, betaald 辿n geleverd door het overhandigen van sleutels en het 'op naam zetten' bij de RDW. 43
  • 44. Activa: Transportmiddelen Zijn de transportmiddelen van Materieel? De auto's zijn gefactureerd, betaald 辿n geleverd door het overhandigen van sleutels en het 'op naam zetten' bij de RDW De curator vernietigt de rechtshandeling omdat het verkopen van auto's buiten de normale bedrijfsuitoefening valt. +40 35 auto's Er wordt schade geclaimd voor het gebruik en de auto's die inmiddels door Materieel zijn verkocht. wat is voor wie? Materieel heeft recht op terugbetaling koopsom (40). Na verrekening schade (35) resteert een vordering (5) op Bouw (concurrent=onverhaalbaar) = 5 44
  • 45. Is het steigermaterieel van Materieel? Het steigermaterieel is verkocht aan Materieel aan tegen boekwaarde. 20 De curator stelt dat de boedel benadeeld is door verkoop van het steigermaterieel tegen een te lage waarde en claimt 20K Activa: Steigermaterieel wat is voor wie? Omdat de boekwaarde vaak geen vrije verkoopwaarde is, kun je een lastige discussie krijgen met de curator over de betaalde waarde. 45
  • 46. . wat is nu de tussenstand? 46
  • 47. Tussenstand 95 7 55 bank 200 (afgelost) steigers machines transportmiddelen debiteuren (deel) vordering van 7 op Priv辿 'onverhaalbaar' 'onverhaalbaar' 47
  • 49. Vorderingen binnen de groep Sale- and leaseback nu grotendeels vernietigd De machines en transportmiddelen hebben de boedel nooit verlaten, dus huur voor het materieel kon niet gevraagd worden 192 curator claimt de huur van het materieel terug, zijnde: 192K pre-faillissement 49
  • 50. Verrekening binnen de groep Jos verweert zich want de huur is feitelijk nooit betaald maar geboekt in rekening-courant Dat de vordering maar 15K is komt door een verrekening De curator vernietigt de verrekening, waardoor de oorspronkelijke vorderingen herleven en Bouw een vordering van 75K op OG verkrijgt 75 90 80 0 5 15 Verrekening kan alleen tussen A en B (6:127 BW). Verrekening tussen A, B en C kan alleen na cessie (3:93 BW) of via clearing: (verrekenings-overeenkomst + bestendig gebruik) Rb Den Haag 26 mei 2010, JOR 2010/206 X15 Er is g辿辿n overeenkomst pre-faillissement 50
  • 51. Betaling door verrekening Zijn er meer mutaties in het grootboek die verband houden met groepsvennootschappen? Beheer moet hierdoor (alsnog) 65K betalen 65 Betaling via verrekening is onverplicht en het licht van het op handen zijnde faillissement kan de curator de paulianeuze verrekening vernietigen (42Fw jo 43Fw) X16 Rb. Overijssel 17 april 2013, ECLI:NL:RBOVE:2013:CA0016 De betaling van SEGO heeft plaatsgevonden via verrekening pre-faillissement 51
  • 52. Regres en subrogatie De bank is volledig afgelost ( 200K) ten laste van de boedel. De boedel vordert 50K van iedere BV 50 50 50 Door de betaling subrogeert de boedel in de rechten van de bank (6:12 BW) en claimt de curator een regresvordering (6:10 BW) op de groepsvennootschappen te hebben HR 18 april 2003, JOR 2003/160 (Rivier de Lek arrest) HR13 juli 2012, JOR 2012/306 (Janssen q.q./JVS) X13 X14 De curator stelt dat alle vier de BV's de kredietovereenkomst met de bank zijn aangegaan, waardoor ieder tenminste voor 村e deel aansprakelijk is. na faillissement 52
  • 57. door de grote vordering op Materieel BV (met alleen een steiger) is een faillissement onvermijdelijk 57
  • 58. Fiscale gevolgen inzake OB Bouw en Materieel hebben BTW in vooraftrek genomen van crediteuren die niet meer betaald gaan worden De fiscus vordert 160K OB van de fiscale eenheid op basis van een crediteurensaldo van 930K Faillissement verbreekt de Fiscale Eenheid v.w.b. de OB. Op grond van 29 lid 2 OB vordert de fiscus hoofdelijk de BTW binnen de overgebleven BV's van de fiscale eenheid fiscus 160 III zie notitie "Fiscale eenheden"; Appendix III 58
  • 59. de gesprekken over een doorstart waren kort. De managementovereenkomst heeft een opgenomen relatie- & concurrentiebeding. De curator houdt Jos hieraan, tenzij hij bereid is om dit af te kopen voor 30K. Geld is er niet, waardoor een doorstart niet tot de mogelijkheden behoort. Doorstart Jos bedenkt dat een doorstart perspectief biedt op revenuen waaruit de rente en aflossingsverplichtingen van het bedrijfspand kunnen worden voldaan 59
  • 60. Onroerend Goed, Veilige Haven? Met een flinke vordering op OG en het ontbreken van enig perspectief op een doorstart, zegt de bank het vertrouwen op, failleert OG en gaat over tot executie van het pand Het pand wordt per executie verkocht door de bank en brengt 450K op. Dit gaat naar de bank ter aflossing van de geldlening ( 270K) en gemaakte kosten ( 30K). Het overige ( 150K) is voor de boedel. 125 60
  • 61. Onroerend Goed, Veilige Haven? Beheer had nog 100K te vorderen en ontvangt dit na aftrek van boedelkosten Daarmee lost Beheer haar schuld van 60 K aan Bouw af Beheer heeft dan nog 40K liquide middelen 100 Het faillissement van Bouw, Materieel en OG kan worden opgeheven 60 60 100 61
  • 64. Opheffing van het faillissement boedel opbrengst Verkoop pand 450 Hypotheekhouder -300 (bank) 150 Boedelkosten -50 (curator) Crediteuren -100 (Beheer) Rest 0 die rechtspersoon wordt na afwikkeling ontbonden onroerend goed 64
  • 65. Opheffing van het faillissement boedel opbrengst Debiteuren 450 Pandhouders -200 (bank) Vordering op directie 7 Vordering op Beheer 60 Verkoop inventaris 70 Verkoop transportmiddelen 13 400 Boedelkosten -50 (curator) Boedelkosten (270) -270 (loongar.reg. UWV) Preferente crediteuren (120) -80 (fiscus) Rest 0 deze faillissementen worden opgeheven bij gebrek aan baten boedel opbrengst Verkoop steiger 5 Boedelkosten -5 (curator) Rest 0 bouw materieel 65
  • 66. en wat nu verder? 66
  • 67. Fokker II-arrest "Een debiteur is niet reeds door zijn faillissement bevrijd van zijn schulden, ook niet na het verbindend worden van de slotuitdelingslijst." HR 18 oktober 2002, JOR 2003/95 (Fokker II)X9 67 Hierdoor vallen de onbetaald gebleven schulden vrij en wordt dit als winst aangemerkt in moeder binnen de Fiscale Eenheid.
  • 68. Fokker II-arrest Dit mag verrekend worden met de kosten voor het vereffenen van het faillissement (curator: 55K) en de compensabele verliezen 105K schuld Belastingdienst 40 Crediteuren 930 BTW deel (29 lid 2 OB) -160 810 Beheer krijgt aldus een VPB aanslag over 650K winst en moet 153K betalen welke schulden worden NIET betaald? 68
  • 69. Beheer moet samen met de claim uit 29 lid 2 OB ( 160K) nu 313K betalen 69
  • 72. ook Beheer gaat failliet 72
  • 73. Faillissement Beheer In Beheer staat een priv辿-opname in RC De curator eist deze vordering per direct op Jos en Annemarie hebben ook een vordering op Beheer in de vorm van pensioen en stamrecht en besluiten dit te verrekenen 120 Hierdoor beschouwt de fiscus het stamrecht als opgenomen en kunnen Jos en Annemarie een aanslag van 75K priv辿 verwachten (52% IB tarief + 20% revisierente) pensioen & stamrecht 73
  • 75. Jos (57) en Annemarie (55) dachten alles goed geregeld te hebben Dachten jullie dat ook ? 75
  • 76. Jos (57) en Annemarie (55) dachten alles goed geregeld te hebben g辿辿n bedrijf g辿辿n mogelijkheid tot doorstart g辿辿n werk (arbeidsperspectief??) g辿辿n pensioen 76 w辿l een belastingschuld in priv辿 van 75.000,-
  • 77. Zoals ik jullie aan het begin liet zien vergaat het de meeste ondernemers op deze wijze. 77
  • 78. Sluiten jullie je ogen hiervoor? 78
  • 82. Vanuit welk perspectief dan? 100% 100%
  • 84. Veilige haven inregelen Inperken risicos Benutten van kansen Onderhoud
  • 85. Inperken risicos 85 Maatregel Effect Overeenkomst om vordering op te lossen Domino effect wordt niet ingezet (> 1 jaar) Inter-company afspraken vastleggen om verrekening/saldering te verplichten Faciliteert mogelijkheden tot herstructurering kort voor faillissement Direct opeisbare vordering op priv辿 inkleden als langlopende geldlening Vangnet bij faillissement van Holding, niet direct opeisbaar; voorkomt priv辿 faillissement Draagplichtovereenkomst concernfinanciering Voorkomt regres/subrogatievordering van boedel (Non)regres overeenkomst voor concernfinanciering Vangnet i.g.v. regres- /subrogatievordering zou ontstaan Contractueel voorwaardelijk maken van OB regres/subrogatievordering van Holding op dochter i.g.v. aanspraak fiscus Vordering verhaalbaar
  • 86. Benutten van kansen 86 Maatregel Effect Pandrechten Holding op dochters Vorderingen verhaalbaar (na bank) Wederzijds zekerheden arrangement Vordering zuster BVs op failliete boedel is verhaalbaar Opzegtermijn huur pand (3 maanden o.g.v. art 39Fw) Boedelvordering met pandrechten zijn superpreferent en gaat voor op fiscaal bodemvoorrecht (art 21 Iw) bodemzaken veilig Golden parachute management fee Vordering Holding verhaalbaar op boedel Golden parachute huur activa Vordering activa (deels) verhaalbaar op boedel Civielrechtelijke draagplicht Vpb Voorkomt (toekomstige) vordering van dochter op Holding wegens de door moeder verrekende verliezen
  • 87. 87 Instandhouding pandrechten dagelijks + maandelijks (o.b.v. volmacht) Bijhouden rechtsontwikkeling continu Jaarlijkse revisie bijsturing en aanpassing waar nodig Onderhoud
  • 88. Activa Passiva Geliquideerd actief 800 Boedel crediteuren 200 curator, UWV, verhuurder, etc. Preferente crediteuren 200 belastingdienst Concurrente crediteuren 900 handelscred., groepsvorderingen, etc. tekort Wie staan vooraan? Separatisten 500 hypotheek- en pandhouders (veelal: bank)
  • 89. Activa Passiva Geliquideerd actief 800 Boedel crediteuren 200 curator, UWV, verhuurder, etc. Preferente crediteuren 200 belastingdienst Concurrente crediteuren 900 handelscred., groepsvorderingen, etc. tekort Wie staan nu vooraan! Separatisten 500 hypotheek- en pandhouders (veelal: bank) EN JOUW HOLDING!!!
  • 91. Een BV verloren, maar Van een faillissement voor de hele groepsstructuur naar een Veilige Haven met benutte kansen op een doorstart
  • 92. De Wert is er. Ook voor bescherming van je vermogen en het voortbestaan van je onderneming in geval van faillissement. Met De Wert ben je zeker van je zaak. www.dewert.nl