ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Federal Elektrik - Parafudrlar

•
•
M
Mehmet Emin Korkmaz

Parafudrlar Nedir? Parafudrlar Nasıl Üretilmektedir? Parafudrlar Neden Kullanılır? Parafudrlar Nerede Kullanılmaktadır? Parafudrlar Ne Zaman İhtiyaç Duyarız? Parafudrlar Kim Üretir?

1 of 38
Download to read offline
Giriş PARAFUDRLAR
Elektrik Mermer BilMart Doğalgaz 1990 yılında kurulan Federal Grup, alçak gerilim otomasyon ve şalt malzeme, doğalgaz sayacı, mermer ve imalat sanayi sektörlerinde hizmet vermektedir. Yapılan faaliyetler Federal markasını 2008 yılında Dünya’ da «Tanınmış Marka» olarak tescillenmesini sağladı. %100 Türk sermayesi ile kurulan tüm grup firmaları üretimlerinin %45-50 sini 50’den fazla ülkeye ihraç etmektedir.
1990 yılında kurulan Federal Elektrik, kısa sürede büyüyerek Dünya’ nın önde gelen Alçak Gerilim Şalt Cihazları üreticileri arasında yerini aldı. 25. 000 m2 lik alanda yüzde yüz yerli sermaye ile kurulu tesislerimizde 4000 ürün, 35.000 farklı parça üretimi bulunmaktadır. Bünyesinde 400 den fazla çalışanı bulunmaktadır.
1998 yılında kurulan Federal Mermer, kısa sürede büyüyerek 21.yy teknolojisi ve ISO 9001 Kalite Yönetim Standartları ile doğal taş sektöründe aranan bir firma olmuştur. 10.000m2 kapalı alan olmak üzere toplamda 70.000 m2 alanda üretim yapmaktadır. Bilecik’in Beyceköy ve Vezirhan beldesinde bulunan iki fabrika ve mevcut ocakları (Beyceköy-Beige, Kavacık-Lilium, Kuşça-Maya) ile hizmet vermektedir. Bu ocaklardan çıkartılan mermerler, Bilecik’teki yıllık 1 milyon m2 kapasiteli fabrikada istenilen her ebada uygun ve blok olarak Asya, Orta Doğu, Avrupa ve Uzak Doğu ülkelerine sunulmaktadır.
Lotus Beige, Lotus Cream, Lotus Rosalia, Golden Rose, Maya Cream ve Lilium Beige taşları ile dünya pazarına giren Federal Mermer, bu taşları, blok, fayans, ebatlı ürün ve plaka olarak işleyip, müşterilerine cilalı / cilasız / honlu ve eskitme seçenekleriyle sunmaktadır.
IHP (International High Power Test Laboratory) test laboratuvarı 2003 yılında Alçak Gerilim Elektrik Malzemelerinin deneylerini yapmak üzere kurulmuştur. IEC 17025 standartlarına uygun olarak Alman akreditasyon kuruluşu DakkS tarafından 29.03.2005 tarihinde akredite edilmiştir. O tarihten itibaren gerek yurt içi gerekse yurt dışından müşterilerine test hizmetleri sağlamış ve ülkemizdeki önemli bir açığı doldurmuştur. 2016 Nisan ayında TURKAK tarafından akredite edilmiştir. Yapılan Testler: Kızaran Tel Deneyi Kısa devre Deneyleri Kapama- Kesme Kapasite Deneyleri Elektriksel Ömür Deneyi Mekanik Ömür Deneyi Sıcaklık Artış Deneyi Dielektrik Deneyleri Aşırı Akım Deneyleri İzolasyon Direnci İklim Deneyleri Bağlantı Terminali Deneyleri Çeşitli Mekanik Deneyler ( Bilye deneyi, mekanik darbe deneyi v.b)
2009 yılında Doğalgaz üretimine başlayan firma, kısa bir süre içinde 2011 yılında Tip test laboratuvarını bünyesine katmıştır. Laboratuvarda; gaz dağıtım firmaları ve test kuruluşlarına EN 1359 standardına uygun, G4,G6,G10 sayaçlar için rutin (kalibrasyon-doğrulama) ve tip test ünitelerinin tasarım ve imalatını yapmaktadır. Kaliteyi her zaman ilk önceliğine koyan Federal, test laboratuvarı yatırımını yapan ilk firma olarak dışa bağımlılığın önüne geçmiştir.
Bilmart; Makine ve imalat sektöründe faaliyet göstermekte olup, 30,000’den fazla parça üretmektedir. Eksantrik Pres, Hidrolik Pres, Lazer Baskı, İnkjet Baskı, Tampon Baskı, Serigrafi, Sert Lehimleme, Hamurhane, Elektronik Dizgi, Plastik Enjeksiyon, BMC, Kaplama, Talaşlı İmalat ,Kalıphane, Kompozit Malzeme Üretimi ve Kaplama Proseslerini bünyesinde bulundurmaktadır. Geliştirmiş olduğu ERP yazılımı ve Entegre Barkot Sistemi ile tüm prosesler, kontrol noktaları ve stoklar, bilgisayar ile uzaktan takip edilebilme opsiyonuna sahiptir.
մİÇ
մİÇ
Üretilen Tüm ürünler ISO 9001: 2015, ISO14001 Yurt içinde ve yurt dışında 100’ e yakın marka , 1O'a yakın patent ve 200'e yakın tasarım tesciline sahiptir.
Ar-Ge bünyesinde 30' a yakın TÜBİTAK projesi , onaylanarak hayata geçmiştir. 2018 yılında 4 ayrı TÜBİTAK projesi kapsamında "Başarı Belgesi " ve Bakanlık tarafından da "Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi" alınmıştır. Geçmiş deneyimleri ve alınan başarılı projelerin oluşturduğu kültür ile Federal Elektrik, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Türkiye ' de 910. Ar-Ge Merkezi olarak tescil edilmiştir.
Yurtiçindeki Tüm Elektrik Dağıtım Kurumlarında onaylıdır.
Federal Elektrik - Parafudrlar
Federal Elektrik - Parafudrlar
Federal Elektrik - Parafudrlar
Yüksek gerilim hat arızaları, yıldırım düşmeleri ve kesici açması gibi nedenler sonucu enerji iletim hatlarında meydana gelen yüksek gerilim dalgalarının hasar etkisini önleyen cihazlara veya kısaca enerji nakil hatlarında meydana gelen aşırı gerilimi toprağa deşarj eden koruma elamanlarına parafudr denir. Yüksek gerilim dalgalarının meydana gelme sebepleri ; yüksek gerilim hatlarında arızalar, yıldırım düşmeleri, kesici açmaları, çok yüksek güçlü motorların ani bir şekilde devreden düşmeleri, yakın çevrede bir paratoner üzerinden toprağa akıtılan gerilimin etkileridir.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar • Parafudr üzerindeki yeşil gösterge, parafudrun ani bir yüksek gerilime karşı hazır konumda olduğunu belirtmektedir. Kırmızı gösterge ise parafudrun yıldırımdan ya da iç gerilimden kaynaklanan yüksek gerilimi toprağa ilettiği ve yenisi ile değiştirilmesi gerektiği anlamına gelmektedir. • Paratoner sistemleri, tesisleri yalnızca yıldırımın fiziki etkilerinden korumaktadır. Bu durum elektriksel cihazların tam anlamıyla korunacak anlamına gelmemektedir. Elektriksel koruma için tesislerde parafudr (iç yıldırımlık) bulunması gerekmektedir. • Ana panolarda kullanılan parafudrun tali panolarıda koruyacağı anlamına gelmez. Aşırı gerilim darbelerinin büyük bir kısmı iç aşırı gerilim kaynaklıdır ve bu tip gerilimlere karşı C sınıfı parafudrlar kullanılmalıdır. • IEC 62305 Standardına ve Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği’ ne göre tesislerde AG parafudr kullanımı zorunludur. • Parafudrlar toprak hattına en kısa mesafeden bağlanmalıdır. B sınıfı ürünler 16mm2, C sınıfı ürünler 6mm2 kesitli kablo ile bağlanmalıdır.
Parafudr tipleri B,C,D ; SINIF I-II-III ; TİP 1-2-3 şeklinde farklı farklı adlandırılmaktadır. Bu farklı adlandırılmalar standartlardan kaynaklanmaktadır. Alman standardına göre parafudrlar SINIF B-C-D ; Uluslararası standarda göre SINIF I-II-III ; Avrupa standardına göre ise TİP 1-2-3 şeklinde adlandırılmaktadır. Federal Elektrik olarak TİP 1-2-3 adlandırmasını Avrupa bölgesinde yer aldığımız ve Avrupa normlarına tabii olduğumuzdan dolayı kullanmaktayız. Tip 1-2-3 adlandırmasının kısaltması olarak parafudrlar üzerinde T1, T2, T3 ibareleri yer almaktadır.
Federal Elektrik - Parafudrlar
Kullanım yerlerine göre Tip 1 (B), Tip 2 (C), Tip 3 (D) ve Tip 1+2 (B+C) olmak üzere 4 tip parafudr vardır. Seçimde dikkat edilmesi gereken hususlar: Coğrafi koşullar: Yüksek rakımlı yerler, metal yapılar, yüksek yapılar, fırtına gün sayısı fazla olan ve yıldırım düşme riski fazla olan yerlerde mutlaka parafudr kullanılmalıdır. Koruma seviyesi tespiti: İşletmedeki hassas ekipmanların darbelere karşı ihtiyaç duyduğu Up (Kv) koruma seviyesi tespit edilmelidir. IEC 60664 Standardında belirtilen bazı cihazların olması gereken darbe dayanım değerleri aşağıdaki gibidir: • Elektronik ekipmanlar : 1.5 – 2 kV (Bilgisayar, TV, telsiz vb.) • Elektrikli ev aletleri: 2.5 kV (Çamaşır makinesi, buzdolabı vb.) • Dağıtım panoları, tali panolar vb. sistemler: 4 kV • Ağır endüstriyel tip makinalar vb. ürün ve sistemler : 6 kV Up(kV) : Koruma seviyesidir. Bu değer ne kadar düşükse tesisata etki eden anlık, yüksek darbe gerilimi o kadar az demektir.
Yıldırım riskine bağlı olarak ana dağıtım panosu parafudrları için Iimp değeri, tali panolar için Imax değeri belirlenmelidir. Yıldırım riski yüksek çok yağış alan bölgelerde veya yüksek rakımlı yerlerde Iimp ve Imax değerleri yüksek parafudr seçmek teknik açıdan daha doğrudur. • Iimp: Tip 1 (B) parafudrlar için maksimum darbe akımı, ana dağıtım panosu parafudrlarında bu değer yazar. • Imax: Tip 2 (C) parafudrlar için maksimum deşarj akımı, tali pano parafudrlarında bu değer yazar. Not: DC alçak gerilim parafudrları özellikle güneş enerjisi sistemlerinde yıldırım ve ani aşırı gerilim darbelerine karşı tesisi ve bileşenlerini korumak amacıyla kullanılmaktadır. Güneş enerjisi santrallerinde özellikle, DC toplama kutuları (combiner box) başta olmak üzere, DC hatları koruma altına almak sürdürülebilir bir üretim için oldukça önemlidir.
Binanızda veya binanızın 50 m yakınında paratoner var ise; •Ana pano ile tali pano arası mesafe >10 m ise B+C Sınıfı (Tip 1+2) •Ana pano ile tali pano arası mesafe <10 m ise  B Sınıfı (Tip 1) •Tali pano ile hassas cihaz panosu arası mesafe >30 m ise  D Sınıfı (Tip 3) •Tali panoda  C Sınıfı (Tip 2)
Binanızda veya binanızın 50 m yakınında paratoner yok ise; •Ana panoda  C sınıfı (Tip 2) •Tali pano ile hassas cihaz panosu arası mesafe >30 m ise  D sınıfı (Tip 3) Not: Burada anlatılan paratoner olmaması durumu, paratonerin olmadığı her yerde bu seçim yapılmalıdır anlamı taşımamaktadır. Bir işletme ya da bölgede gerekli yıldırım risk analizinin yapılmış olduğu ve analiz sonucunda paratoner konulmasına gerek görülmemesi durumunda bu parafudr seçimi yapılmalıdır.
Yukarıda verilen aşırı gerilim düşüş grafiğinde, başlangıç aşırı gerilimi, tesisata etki eden başlangıç aşırı gerilimidir. Bu aşırı gerilim ilk olarak ana panolarda bulunan B tipi parafudrlar tarafından belirli bir kademeye kadar sönümlenir. Kalan gerilim tali panolarda bulunan C tipi parafudrlar tarafından belirli bir kademeye kadar sönümlenir. Kalan gerilim, hassas cihaz panolarında (evlerde) bulunan D tipi parafudrlar tarafından, korumasız cihazlar (televizyon, beyaz eşya, bilgisayar vb.) tarafından kabul edilebilir gerilim değerine düşürülerek, elektrikli cihazların aşırı gerilim dalgasından zarar görmesi engellenir. Bu grafikten de anlaşılacağı üzere tam bir elektriksel koruma için sadece ana panolarda bulunan parafudrlar yeterli olmamaktadır.
B sınıfı parafudr, yapının en dış noktasında sayaç öncesi kullanılarak hassasiyeti en düşük, ani aşırı akım iletim kapasitesi en yüksek olandır. C sınıfı parafudr, yapının sayaç sonrasına takılarak B sınıfının iletemediği ani aşırı akımların daha hassas korumayla sisteme girişini engelleyerek toprağa akışını sağlamaktadır. D sınıfı parafudr, korunacak elektronik ürün hedef seçilerek B ve C sınıfı parafudrlardan daha hassas korumalar için tercih edilmektedir. Hassas cihaz öncesi, B ve C sınıfı parafudrların sönümleyemediği ani aşırı akımları toprağa deşarj eder.
Federal Elektrik - Parafudrlar
Parafudr toprak hattı, tesisatta ana toprak hattına bağlanmalıdır. Ancak ana torpak hattının uzak kaldığı durumlarda parafudr toprak hattının, ana toprak hattına bağlanması zorunlu değildir. Bu tip durumlarda en yakın eş değer toprak hattına parafudr toprak hattına bağlanabilmektedir. Bu bağlantıda performans daha yüksek olacaktır. Parafudr toprak kablosunun çok uzun olması gerilim düşümlerine sebep olabilmektedir. Genel olarak bu kablo uzunluğunun mümkün mertebe 0,5 metre uzunluğu geçmemesi tavsiye edilmektedir. Aynı zamanda tavsiye edilen kablo kalınlıkları deşarj akımının maksimum değeri ile bağlantılıdır. Ana topraklama hattının uzak olduğu durumlarda kablo uzunluklarını telafi etmek adına kablo kalınlıklarının arttırılması tavsiye edilen bir durum değildir. Yüksek frekanslarda iletkenlerin empedans değerleri doğrudan uzunluklarına bağlıdır.
Parafudr 0,5 m kuralı Teoride, yıldırım sebebiyle meydana gelen ve elektrikli bir cihaza uygulanan Ut gerilimi, parafudrun koruma gerilimi olan Up (Imax için) değerine eşittir, ama pratikte daha yüksektir. Parafudr bağlantısını sağlayan iletkenlerin iç dirençlerinden dolayı meydana gelen gerilim azalmaları ve parafudrdan önce yerleştirilmiş sigortanın iki ucundaki gerilim değeri toplanır: Ut = Ul1 + Ud + Ul2 + Up + Ul3 Örnek olarak 10 kA’lik bir darbe akımının, 10 ms süresince 1m iletkende meydana getireceği gerilim düşümü 1000 V’ dir.
Parafudr 0,5 m kuralı Dolayısıyla Lt mesafesi mümkün mertebe kısa olmalıdır. Pratikte bu mesafenin maksimum 0,5 m olması tavsiye edilmektedir.
Parafudr çalışma yapısı Parafudrların içinde çok sayıda çinko oksit (ZnO) parçaları mevcuttur. Bu çinko oksit parçacıkları tesisatta aşırı akım yüklenmesi olmaması durumunda tam bir rezistans (direnç) görevi görerek akıma yol vermezler (yalıtım durumu). Tesisata yıldırım etki etmesi ya da iç aşırı gerilim yüklenmesi olduğu durumda bu çinko oksit parçacıkları birleşerek, aşırı akımı toprağa deşarj etmek için bir akım yolu oluştururlar. Bu çinko oksit parçacıklarının rezistans değeri, tesisata etki eden yüksek akımın şiddeti ile ters orantılı olmaktadır. Yani akım şiddeti ne kadar yüksek olursa, bu parçacıkların rezistans değeri o derece küçük olur ve daha çok deşarj sağlayarak kapasitesi yükselir.
Hassas cihaz sigorta panosu bağlantı şeması (D sınıfı parafudr)
Parafudr sigorta kutusu bağlantı şeması Bir önceki slaytta yer alan bağlantı şemasında görüldüğü üzere parafudr, elektrik devresine paralel olarak bağlanmaktadır. Bunun amacı, herhangi bir yıldırım düşmesinden kaynaklı darbe akımının, elektrik tesisatının zarar görmeden toprağa deşarj edilmesidir. Bu bağlantıda parafudr, uygun kA değerinde bir sigorta ya da kartuş sigortalı devre kesici ile korunmalıdır. Bunun sebepleri ise ; - Parafudrlar bir süre sonra ömürlerini tamamlamaktadır ve bu aşamadan sonra yedek kartuşlar ile ömrünü tamamlayan kartuşlar değiştirilmelidir. Elektrik tesisatının beslediği yüklerin enerjisini kesmeden parafudr kartuşunun değiştirilebilmesi için parafudr önüne sigorta bağlanmaktadır. - Parafudr herhangi bir darbe geriliminde harekete geçtiğinde ters yönde bir kısa devreye yol açabilmektedir. Bağlantıda parafudrlar ana şalterden sonra paralel olarak bağlandıkları için bu oluşan kısa devre ana kesicinin açmasına yol açabilecektir. Bunun önüne geçebilmek için bir sigorta yada kartuş sigortalı devre kesiciler kullanılmaktadır.
Tip-1 parafudrlar, 10/350 mikron dalga boyundaki yıldırım etkisini toprağa iletmektedir. Ana dağıtım panolarında kullanılmaktadır ve Tip-1 testlerine tabidir. Elektrik piyasasında ve elektrik tesislerinde ana dağıtım panosu, tali pano gibi çok farklı tipte panolar bulunmaktadır. Ana dağıtım parafudrlarında kesinlike Tip-1 yani B sınıfı parafudr tercih edilmesini önermekteyiz. Tip-2 parafudrlar, 8/20 mikron dalga boyundaki en direkt yıldırım etkisini toprağa iletmektedir. Tali dağıtım panolarında kullanılmaktadır. Tip-2 testlerine tabidir. Tali panolarda Tip-2 yani C sınıfı parafudr tercih edilmesini önermekteyiz. Tip-3 parafudr, yakın koruma grubu parafudrlarıdır. Bu parafudr sınıfı alıcıya en yakın konumlandırılan ve hassas cihaz koruması yapan parafudr sınıfıdır. Iimp dediğimiz değer, Tip-1 parafudr üzerinde belirtilen değerdir. Bu değer, Tip-1 parafudrun zarar görmeden darbelere karşı 5 kez dayanabileceği değeri ifade etmektedir. Ana dağıtım parafudrların da bu değer beyan edilmektedir.
Parafudrlarda Iimp değeri, Imax değerine göre daha küçük sayılarla ifade edilir. Tip 2 parafudrlarda Imax değeri beyan edilmektedir. Imax değeri, parafudrun üzerinden bir kez geçirebileceği maksimum akımı ifade etmektedir. Bu konu bazen kafa karışıklığı yaratabilmektedir. Örnek olarak Tip-2 parafudr da Imax değeri 40 kA olarak beyan edilirken, Tip-1 parafudr da Iimp değeri 10-15 kA değerlerinde beyan edilmektedir. Bu durumda Tip-2 parafdur daha çok akım deşarj edebilir şeklinde bir yanılgı oluşmamalıdır. Tip-1 ana dağıtım parafudrları, Tip-1 testlerine tabi oldukları için bu parafudrlarda Iimp değeri beyan edilmektedir. Iimp değeri, parafudr üzerinden 5 kez geçebilecek akımı ifade ederlen, Imax değeri ise parafudr üzerinden bir kez geçebilecek maksimum değeri ifade etmektedir. Parafudrlar üzerinde beyan edilen bir değer ise Up değeridir. Bu değer parafudr seçiminde kritik değerlerden biridir. Up değeri parafudrun koruma gerilim seviyesini ifade etmektedir.
Up değeri ne kadar düşük ise elektrik tesisatına etki eden anlık yüksek darbe gerilimi o kadar az demektir. Yani Up değeri, parafudr üzerine düşen darbe geriliminin indirgeneceği değerdir. Parafudr üzerine gelen darbe gerilimini üzerinde belirtilen Up değerine düşürür. Dolayısıyla bu parafudrdan sonra tesisata Up değeri kadar bir gerilim etki ediyor. Burdan da parafdurların üzerine gelen darbe gerilimlerini %100 deşarj etmediğini ve sistemde ayrı ayrı parafudrların kullanılması gerektiğini anlamaktayız. Elektrikli cihazların dayanabileceği gerilim seviyeleri kV cinsinden standartlarda belirtilmiştir. Bu cihazlar, belirtilen kV cinsinden belirtilen darbe gerilimlerine dayanabilmektedir. Hassas cihaz panolarında kullanılan parafudrların Up değeri de bu cihazların darbe gerilimlerinin altında seçilmelidir. Bu durum sağlıklı bir koruma için önemlidir. Önceki slaytlarda bazı elektrikli cihazların standartlarda belirtilen Up değerleri verilmiştir. Örnek olarak bilgisayarlar yaklaşık olarak 2 kV darbe gerilimine dayanabilmektedir. Seçilecek olan yakın koruma parafudrun Up değerinin, sağlıklı bir koruma için 2 kV’nin altında olması gerekmektedir.
Parafudrlar yıldırım darbesi koruması için B sınıfı (Sınıf-1 veya Tip-1), iç aşırı gerilime karşı korumak için C sınıfı (Sınıf-2 veya Tip-2) ve hassas sistemlerin korunması için D sınıfı (Sınıf-3 veya Tip-3) olarak üretilirler. Parafudr kullanım alanları - Trafo girişleri - Ana panolar - Tali panolar - LED aydınlatma sistemleri - CCTV (kapalı devre görüntüleme sistemleri,MOBESE) - Kamera - Yangın alarm sistemleri - Yenilenebilir enerji sistemleri - Otomasyon ve haberleşme hatları
Teşekkürler Bu sunumdan sonra incelemediyseniz “MİNYATÜR DEVRE KESİCİLER” sunumunu da incelemenizi tavsiye ederiz. Diğer ürün kataloglarımızı görüntülemek için tıklayın. Ürünlerimiz için iletişim kurmak isterseniz; t: +90 (264) 291 45 00 m: federal@federal.com.tr

More Related Content

Federal Elektrik - Parafudrlar

  • 2. Elektrik Mermer BilMart Doğalgaz 1990 yılında kurulan Federal Grup, alçak gerilim otomasyon ve şalt malzeme, doğalgaz sayacı, mermer ve imalat sanayi sektörlerinde hizmet vermektedir. Yapılan faaliyetler Federal markasını 2008 yılında Dünya’ da «Tanınmış Marka» olarak tescillenmesini sağladı. %100 Türk sermayesi ile kurulan tüm grup firmaları üretimlerinin %45-50 sini 50’den fazla ülkeye ihraç etmektedir.
  • 3. 1990 yılında kurulan Federal Elektrik, kısa sürede büyüyerek Dünya’ nın önde gelen Alçak Gerilim Şalt Cihazları üreticileri arasında yerini aldı. 25. 000 m2 lik alanda yüzde yüz yerli sermaye ile kurulu tesislerimizde 4000 ürün, 35.000 farklı parça üretimi bulunmaktadır. Bünyesinde 400 den fazla çalışanı bulunmaktadır.
  • 4. 1998 yılında kurulan Federal Mermer, kısa sürede büyüyerek 21.yy teknolojisi ve ISO 9001 Kalite Yönetim Standartları ile doğal taş sektöründe aranan bir firma olmuştur. 10.000m2 kapalı alan olmak üzere toplamda 70.000 m2 alanda üretim yapmaktadır. Bilecik’in Beyceköy ve Vezirhan beldesinde bulunan iki fabrika ve mevcut ocakları (Beyceköy-Beige, Kavacık-Lilium, Kuşça-Maya) ile hizmet vermektedir. Bu ocaklardan çıkartılan mermerler, Bilecik’teki yıllık 1 milyon m2 kapasiteli fabrikada istenilen her ebada uygun ve blok olarak Asya, Orta Doğu, Avrupa ve Uzak Doğu ülkelerine sunulmaktadır.
  • 5. Lotus Beige, Lotus Cream, Lotus Rosalia, Golden Rose, Maya Cream ve Lilium Beige taşları ile dünya pazarına giren Federal Mermer, bu taşları, blok, fayans, ebatlı ürün ve plaka olarak işleyip, müşterilerine cilalı / cilasız / honlu ve eskitme seçenekleriyle sunmaktadır.
  • 6. IHP (International High Power Test Laboratory) test laboratuvarı 2003 yılında Alçak Gerilim Elektrik Malzemelerinin deneylerini yapmak üzere kurulmuştur. IEC 17025 standartlarına uygun olarak Alman akreditasyon kuruluşu DakkS tarafından 29.03.2005 tarihinde akredite edilmiştir. O tarihten itibaren gerek yurt içi gerekse yurt dışından müşterilerine test hizmetleri sağlamış ve ülkemizdeki önemli bir açığı doldurmuştur. 2016 Nisan ayında TURKAK tarafından akredite edilmiştir. Yapılan Testler: Kızaran Tel Deneyi Kısa devre Deneyleri Kapama- Kesme Kapasite Deneyleri Elektriksel Ömür Deneyi Mekanik Ömür Deneyi Sıcaklık Artış Deneyi Dielektrik Deneyleri Aşırı Akım Deneyleri İzolasyon Direnci İklim Deneyleri Bağlantı Terminali Deneyleri Çeşitli Mekanik Deneyler ( Bilye deneyi, mekanik darbe deneyi v.b)
  • 7. 2009 yılında Doğalgaz üretimine başlayan firma, kısa bir süre içinde 2011 yılında Tip test laboratuvarını bünyesine katmıştır. Laboratuvarda; gaz dağıtım firmaları ve test kuruluşlarına EN 1359 standardına uygun, G4,G6,G10 sayaçlar için rutin (kalibrasyon-doğrulama) ve tip test ünitelerinin tasarım ve imalatını yapmaktadır. Kaliteyi her zaman ilk önceliğine koyan Federal, test laboratuvarı yatırımını yapan ilk firma olarak dışa bağımlılığın önüne geçmiştir.
  • 8. Bilmart; Makine ve imalat sektöründe faaliyet göstermekte olup, 30,000’den fazla parça üretmektedir. Eksantrik Pres, Hidrolik Pres, Lazer Baskı, İnkjet Baskı, Tampon Baskı, Serigrafi, Sert Lehimleme, Hamurhane, Elektronik Dizgi, Plastik Enjeksiyon, BMC, Kaplama, Talaşlı İmalat ,Kalıphane, Kompozit Malzeme Üretimi ve Kaplama Proseslerini bünyesinde bulundurmaktadır. Geliştirmiş olduğu ERP yazılımı ve Entegre Barkot Sistemi ile tüm prosesler, kontrol noktaları ve stoklar, bilgisayar ile uzaktan takip edilebilme opsiyonuna sahiptir.
  • 11. Üretilen Tüm ürünler ISO 9001: 2015, ISO14001 Yurt içinde ve yurt dışında 100’ e yakın marka , 1O'a yakın patent ve 200'e yakın tasarım tesciline sahiptir.
  • 12. Ar-Ge bünyesinde 30' a yakın TÜBİTAK projesi , onaylanarak hayata geçmiştir. 2018 yılında 4 ayrı TÜBİTAK projesi kapsamında "Başarı Belgesi " ve Bakanlık tarafından da "Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi" alınmıştır. Geçmiş deneyimleri ve alınan başarılı projelerin oluşturduğu kültür ile Federal Elektrik, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Türkiye ' de 910. Ar-Ge Merkezi olarak tescil edilmiştir.
  • 13. Yurtiçindeki Tüm Elektrik Dağıtım Kurumlarında onaylıdır.
  • 17. Yüksek gerilim hat arızaları, yıldırım düşmeleri ve kesici açması gibi nedenler sonucu enerji iletim hatlarında meydana gelen yüksek gerilim dalgalarının hasar etkisini önleyen cihazlara veya kısaca enerji nakil hatlarında meydana gelen aşırı gerilimi toprağa deşarj eden koruma elamanlarına parafudr denir. Yüksek gerilim dalgalarının meydana gelme sebepleri ; yüksek gerilim hatlarında arızalar, yıldırım düşmeleri, kesici açmaları, çok yüksek güçlü motorların ani bir şekilde devreden düşmeleri, yakın çevrede bir paratoner üzerinden toprağa akıtılan gerilimin etkileridir.
  • 18. Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar • Parafudr üzerindeki yeşil gösterge, parafudrun ani bir yüksek gerilime karşı hazır konumda olduğunu belirtmektedir. Kırmızı gösterge ise parafudrun yıldırımdan ya da iç gerilimden kaynaklanan yüksek gerilimi toprağa ilettiği ve yenisi ile değiştirilmesi gerektiği anlamına gelmektedir. • Paratoner sistemleri, tesisleri yalnızca yıldırımın fiziki etkilerinden korumaktadır. Bu durum elektriksel cihazların tam anlamıyla korunacak anlamına gelmemektedir. Elektriksel koruma için tesislerde parafudr (iç yıldırımlık) bulunması gerekmektedir. • Ana panolarda kullanılan parafudrun tali panolarıda koruyacağı anlamına gelmez. Aşırı gerilim darbelerinin büyük bir kısmı iç aşırı gerilim kaynaklıdır ve bu tip gerilimlere karşı C sınıfı parafudrlar kullanılmalıdır. • IEC 62305 Standardına ve Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği’ ne göre tesislerde AG parafudr kullanımı zorunludur. • Parafudrlar toprak hattına en kısa mesafeden bağlanmalıdır. B sınıfı ürünler 16mm2, C sınıfı ürünler 6mm2 kesitli kablo ile bağlanmalıdır.
  • 19. Parafudr tipleri B,C,D ; SINIF I-II-III ; TİP 1-2-3 şeklinde farklı farklı adlandırılmaktadır. Bu farklı adlandırılmalar standartlardan kaynaklanmaktadır. Alman standardına göre parafudrlar SINIF B-C-D ; Uluslararası standarda göre SINIF I-II-III ; Avrupa standardına göre ise TİP 1-2-3 şeklinde adlandırılmaktadır. Federal Elektrik olarak TİP 1-2-3 adlandırmasını Avrupa bölgesinde yer aldığımız ve Avrupa normlarına tabii olduğumuzdan dolayı kullanmaktayız. Tip 1-2-3 adlandırmasının kısaltması olarak parafudrlar üzerinde T1, T2, T3 ibareleri yer almaktadır.
  • 21. Kullanım yerlerine göre Tip 1 (B), Tip 2 (C), Tip 3 (D) ve Tip 1+2 (B+C) olmak üzere 4 tip parafudr vardır. Seçimde dikkat edilmesi gereken hususlar: Coğrafi koşullar: Yüksek rakımlı yerler, metal yapılar, yüksek yapılar, fırtına gün sayısı fazla olan ve yıldırım düşme riski fazla olan yerlerde mutlaka parafudr kullanılmalıdır. Koruma seviyesi tespiti: İşletmedeki hassas ekipmanların darbelere karşı ihtiyaç duyduğu Up (Kv) koruma seviyesi tespit edilmelidir. IEC 60664 Standardında belirtilen bazı cihazların olması gereken darbe dayanım değerleri aşağıdaki gibidir: • Elektronik ekipmanlar : 1.5 – 2 kV (Bilgisayar, TV, telsiz vb.) • Elektrikli ev aletleri: 2.5 kV (Çamaşır makinesi, buzdolabı vb.) • Dağıtım panoları, tali panolar vb. sistemler: 4 kV • Ağır endüstriyel tip makinalar vb. ürün ve sistemler : 6 kV Up(kV) : Koruma seviyesidir. Bu değer ne kadar düşükse tesisata etki eden anlık, yüksek darbe gerilimi o kadar az demektir.
  • 22. Yıldırım riskine bağlı olarak ana dağıtım panosu parafudrları için Iimp değeri, tali panolar için Imax değeri belirlenmelidir. Yıldırım riski yüksek çok yağış alan bölgelerde veya yüksek rakımlı yerlerde Iimp ve Imax değerleri yüksek parafudr seçmek teknik açıdan daha doğrudur. • Iimp: Tip 1 (B) parafudrlar için maksimum darbe akımı, ana dağıtım panosu parafudrlarında bu değer yazar. • Imax: Tip 2 (C) parafudrlar için maksimum deşarj akımı, tali pano parafudrlarında bu değer yazar. Not: DC alçak gerilim parafudrları özellikle güneş enerjisi sistemlerinde yıldırım ve ani aşırı gerilim darbelerine karşı tesisi ve bileşenlerini korumak amacıyla kullanılmaktadır. Güneş enerjisi santrallerinde özellikle, DC toplama kutuları (combiner box) başta olmak üzere, DC hatları koruma altına almak sürdürülebilir bir üretim için oldukça önemlidir.
  • 23. Binanızda veya binanızın 50 m yakınında paratoner var ise; •Ana pano ile tali pano arası mesafe >10 m ise B+C Sınıfı (Tip 1+2) •Ana pano ile tali pano arası mesafe <10 m ise  B Sınıfı (Tip 1) •Tali pano ile hassas cihaz panosu arası mesafe >30 m ise  D Sınıfı (Tip 3) •Tali panoda  C Sınıfı (Tip 2)
  • 24. Binanızda veya binanızın 50 m yakınında paratoner yok ise; •Ana panoda  C sınıfı (Tip 2) •Tali pano ile hassas cihaz panosu arası mesafe >30 m ise  D sınıfı (Tip 3) Not: Burada anlatılan paratoner olmaması durumu, paratonerin olmadığı her yerde bu seçim yapılmalıdır anlamı taşımamaktadır. Bir işletme ya da bölgede gerekli yıldırım risk analizinin yapılmış olduğu ve analiz sonucunda paratoner konulmasına gerek görülmemesi durumunda bu parafudr seçimi yapılmalıdır.
  • 25. Yukarıda verilen aşırı gerilim düşüş grafiğinde, başlangıç aşırı gerilimi, tesisata etki eden başlangıç aşırı gerilimidir. Bu aşırı gerilim ilk olarak ana panolarda bulunan B tipi parafudrlar tarafından belirli bir kademeye kadar sönümlenir. Kalan gerilim tali panolarda bulunan C tipi parafudrlar tarafından belirli bir kademeye kadar sönümlenir. Kalan gerilim, hassas cihaz panolarında (evlerde) bulunan D tipi parafudrlar tarafından, korumasız cihazlar (televizyon, beyaz eşya, bilgisayar vb.) tarafından kabul edilebilir gerilim değerine düşürülerek, elektrikli cihazların aşırı gerilim dalgasından zarar görmesi engellenir. Bu grafikten de anlaşılacağı üzere tam bir elektriksel koruma için sadece ana panolarda bulunan parafudrlar yeterli olmamaktadır.
  • 26. B sınıfı parafudr, yapının en dış noktasında sayaç öncesi kullanılarak hassasiyeti en düşük, ani aşırı akım iletim kapasitesi en yüksek olandır. C sınıfı parafudr, yapının sayaç sonrasına takılarak B sınıfının iletemediği ani aşırı akımların daha hassas korumayla sisteme girişini engelleyerek toprağa akışını sağlamaktadır. D sınıfı parafudr, korunacak elektronik ürün hedef seçilerek B ve C sınıfı parafudrlardan daha hassas korumalar için tercih edilmektedir. Hassas cihaz öncesi, B ve C sınıfı parafudrların sönümleyemediği ani aşırı akımları toprağa deşarj eder.
  • 28. Parafudr toprak hattı, tesisatta ana toprak hattına bağlanmalıdır. Ancak ana torpak hattının uzak kaldığı durumlarda parafudr toprak hattının, ana toprak hattına bağlanması zorunlu değildir. Bu tip durumlarda en yakın eş değer toprak hattına parafudr toprak hattına bağlanabilmektedir. Bu bağlantıda performans daha yüksek olacaktır. Parafudr toprak kablosunun çok uzun olması gerilim düşümlerine sebep olabilmektedir. Genel olarak bu kablo uzunluğunun mümkün mertebe 0,5 metre uzunluğu geçmemesi tavsiye edilmektedir. Aynı zamanda tavsiye edilen kablo kalınlıkları deşarj akımının maksimum değeri ile bağlantılıdır. Ana topraklama hattının uzak olduğu durumlarda kablo uzunluklarını telafi etmek adına kablo kalınlıklarının arttırılması tavsiye edilen bir durum değildir. Yüksek frekanslarda iletkenlerin empedans değerleri doğrudan uzunluklarına bağlıdır.
  • 29. Parafudr 0,5 m kuralı Teoride, yıldırım sebebiyle meydana gelen ve elektrikli bir cihaza uygulanan Ut gerilimi, parafudrun koruma gerilimi olan Up (Imax için) değerine eşittir, ama pratikte daha yüksektir. Parafudr bağlantısını sağlayan iletkenlerin iç dirençlerinden dolayı meydana gelen gerilim azalmaları ve parafudrdan önce yerleştirilmiş sigortanın iki ucundaki gerilim değeri toplanır: Ut = Ul1 + Ud + Ul2 + Up + Ul3 Örnek olarak 10 kA’lik bir darbe akımının, 10 ms süresince 1m iletkende meydana getireceği gerilim düşümü 1000 V’ dir.
  • 30. Parafudr 0,5 m kuralı Dolayısıyla Lt mesafesi mümkün mertebe kısa olmalıdır. Pratikte bu mesafenin maksimum 0,5 m olması tavsiye edilmektedir.
  • 31. Parafudr çalışma yapısı Parafudrların içinde çok sayıda çinko oksit (ZnO) parçaları mevcuttur. Bu çinko oksit parçacıkları tesisatta aşırı akım yüklenmesi olmaması durumunda tam bir rezistans (direnç) görevi görerek akıma yol vermezler (yalıtım durumu). Tesisata yıldırım etki etmesi ya da iç aşırı gerilim yüklenmesi olduğu durumda bu çinko oksit parçacıkları birleşerek, aşırı akımı toprağa deşarj etmek için bir akım yolu oluştururlar. Bu çinko oksit parçacıklarının rezistans değeri, tesisata etki eden yüksek akımın şiddeti ile ters orantılı olmaktadır. Yani akım şiddeti ne kadar yüksek olursa, bu parçacıkların rezistans değeri o derece küçük olur ve daha çok deşarj sağlayarak kapasitesi yükselir.
  • 32. Hassas cihaz sigorta panosu bağlantı şeması (D sınıfı parafudr)
  • 33. Parafudr sigorta kutusu bağlantı şeması Bir önceki slaytta yer alan bağlantı şemasında görüldüğü üzere parafudr, elektrik devresine paralel olarak bağlanmaktadır. Bunun amacı, herhangi bir yıldırım düşmesinden kaynaklı darbe akımının, elektrik tesisatının zarar görmeden toprağa deşarj edilmesidir. Bu bağlantıda parafudr, uygun kA değerinde bir sigorta ya da kartuş sigortalı devre kesici ile korunmalıdır. Bunun sebepleri ise ; - Parafudrlar bir süre sonra ömürlerini tamamlamaktadır ve bu aşamadan sonra yedek kartuşlar ile ömrünü tamamlayan kartuşlar değiştirilmelidir. Elektrik tesisatının beslediği yüklerin enerjisini kesmeden parafudr kartuşunun değiştirilebilmesi için parafudr önüne sigorta bağlanmaktadır. - Parafudr herhangi bir darbe geriliminde harekete geçtiğinde ters yönde bir kısa devreye yol açabilmektedir. Bağlantıda parafudrlar ana şalterden sonra paralel olarak bağlandıkları için bu oluşan kısa devre ana kesicinin açmasına yol açabilecektir. Bunun önüne geçebilmek için bir sigorta yada kartuş sigortalı devre kesiciler kullanılmaktadır.
  • 34. Tip-1 parafudrlar, 10/350 mikron dalga boyundaki yıldırım etkisini toprağa iletmektedir. Ana dağıtım panolarında kullanılmaktadır ve Tip-1 testlerine tabidir. Elektrik piyasasında ve elektrik tesislerinde ana dağıtım panosu, tali pano gibi çok farklı tipte panolar bulunmaktadır. Ana dağıtım parafudrlarında kesinlike Tip-1 yani B sınıfı parafudr tercih edilmesini önermekteyiz. Tip-2 parafudrlar, 8/20 mikron dalga boyundaki en direkt yıldırım etkisini toprağa iletmektedir. Tali dağıtım panolarında kullanılmaktadır. Tip-2 testlerine tabidir. Tali panolarda Tip-2 yani C sınıfı parafudr tercih edilmesini önermekteyiz. Tip-3 parafudr, yakın koruma grubu parafudrlarıdır. Bu parafudr sınıfı alıcıya en yakın konumlandırılan ve hassas cihaz koruması yapan parafudr sınıfıdır. Iimp dediğimiz değer, Tip-1 parafudr üzerinde belirtilen değerdir. Bu değer, Tip-1 parafudrun zarar görmeden darbelere karşı 5 kez dayanabileceği değeri ifade etmektedir. Ana dağıtım parafudrların da bu değer beyan edilmektedir.
  • 35. Parafudrlarda Iimp değeri, Imax değerine göre daha küçük sayılarla ifade edilir. Tip 2 parafudrlarda Imax değeri beyan edilmektedir. Imax değeri, parafudrun üzerinden bir kez geçirebileceği maksimum akımı ifade etmektedir. Bu konu bazen kafa karışıklığı yaratabilmektedir. Örnek olarak Tip-2 parafudr da Imax değeri 40 kA olarak beyan edilirken, Tip-1 parafudr da Iimp değeri 10-15 kA değerlerinde beyan edilmektedir. Bu durumda Tip-2 parafdur daha çok akım deşarj edebilir şeklinde bir yanılgı oluşmamalıdır. Tip-1 ana dağıtım parafudrları, Tip-1 testlerine tabi oldukları için bu parafudrlarda Iimp değeri beyan edilmektedir. Iimp değeri, parafudr üzerinden 5 kez geçebilecek akımı ifade ederlen, Imax değeri ise parafudr üzerinden bir kez geçebilecek maksimum değeri ifade etmektedir. Parafudrlar üzerinde beyan edilen bir değer ise Up değeridir. Bu değer parafudr seçiminde kritik değerlerden biridir. Up değeri parafudrun koruma gerilim seviyesini ifade etmektedir.
  • 36. Up değeri ne kadar düşük ise elektrik tesisatına etki eden anlık yüksek darbe gerilimi o kadar az demektir. Yani Up değeri, parafudr üzerine düşen darbe geriliminin indirgeneceği değerdir. Parafudr üzerine gelen darbe gerilimini üzerinde belirtilen Up değerine düşürür. Dolayısıyla bu parafudrdan sonra tesisata Up değeri kadar bir gerilim etki ediyor. Burdan da parafdurların üzerine gelen darbe gerilimlerini %100 deşarj etmediğini ve sistemde ayrı ayrı parafudrların kullanılması gerektiğini anlamaktayız. Elektrikli cihazların dayanabileceği gerilim seviyeleri kV cinsinden standartlarda belirtilmiştir. Bu cihazlar, belirtilen kV cinsinden belirtilen darbe gerilimlerine dayanabilmektedir. Hassas cihaz panolarında kullanılan parafudrların Up değeri de bu cihazların darbe gerilimlerinin altında seçilmelidir. Bu durum sağlıklı bir koruma için önemlidir. Önceki slaytlarda bazı elektrikli cihazların standartlarda belirtilen Up değerleri verilmiştir. Örnek olarak bilgisayarlar yaklaşık olarak 2 kV darbe gerilimine dayanabilmektedir. Seçilecek olan yakın koruma parafudrun Up değerinin, sağlıklı bir koruma için 2 kV’nin altında olması gerekmektedir.
  • 37. Parafudrlar yıldırım darbesi koruması için B sınıfı (Sınıf-1 veya Tip-1), iç aşırı gerilime karşı korumak için C sınıfı (Sınıf-2 veya Tip-2) ve hassas sistemlerin korunması için D sınıfı (Sınıf-3 veya Tip-3) olarak üretilirler. Parafudr kullanım alanları - Trafo girişleri - Ana panolar - Tali panolar - LED aydınlatma sistemleri - CCTV (kapalı devre görüntüleme sistemleri,MOBESE) - Kamera - Yangın alarm sistemleri - Yenilenebilir enerji sistemleri - Otomasyon ve haberleşme hatları
  • 38. Teşekkürler Bu sunumdan sonra incelemediyseniz “MİNYATÜR DEVRE KESİCİLER” sunumunu da incelemenizi tavsiye ederiz. Diğer ürün kataloglarımızı görüntülemek için tıklayın. Ürünlerimiz için iletişim kurmak isterseniz; t: +90 (264) 291 45 00 m: federal@federal.com.tr