2. H庄噛一顎稼岳噛温 bat bizi ahal da gramatika
batu barik, lege aitorpen barik eta
presentzia publiko barik. Baina ezin da
bizi hiztun barik. Edo behin eta berriz
beharrik izan barik gaztelaniara igarotzen
direlako hizkuntza hori erabiltzen ez
duten hiztunekin.
Joan Tudela (AVUI, 06/06/06)
3. Hizkuntza hautua
A hizkunt. B hizkunt.
errefortzua zigorrak errefortzua zigorrak
Erantzun Erantzun
Positib. Negatib. Zuzena Positib. Negatib. Zuzena
kostua kostua
3
4. Probabilitatea = f (Erref/Zig)
ERREFORTZUAK ZIGORRAK
Helburuak lortzea Endredoak sortzeko
denbora galtzeke arriskua
Arreta lortzea Denbora eta energia
kostua
Onartua izatea
Azalpenak eskatzea
Anonimatuari eustea
Konnotazio politikoa
Ulertuko zaituztela
jakitea Tratu txarra jasotzeko
arriskua
4
5. Euskal hiztunen
hizkuntza-jokaerak
ASERTIBITATEA
LEIALTASUN AHULA
Leialtasuna minimoa
HIZKUNTZA
SUMISIOA
UKO EGITEA
5
SUMISIOA
6. Hizkuntza sumisioa
Solaskidearen hizkuntzara
(dominatzailera) sistematikoki
aldatzea
Beti euskaldunak ez da kortesia
Sistematikoki ez da aukera librea
7. Nork praktikatzen du hizkuntza
sumisioa?
Honelako euskaldunek
Edozein klase sozial eta kultur mailatakoek
Edozein joera politiko edo ideologietakoek
Hizkuntza kontzientzia maila guztietakoek
Nornahirekin (lehen hizkuntza gaztelania
dutenekin, beste hizkuntza batzuetako
hiztunekin, beste euskaldun batzuekin....)
ETB-2 eredua
8. Euskararen inguruko berezitasunak
Distantzia linguistikoa:
Zailtasunaren mitoa
Ulertezintasun osoaren mitoa
eta agur eta folklorekeria instituzionala
Kaixo
Guraso eta seme-alaben artean, baina ez gurasoen
artean
Euskaldunen artean gaztelaniara aldatzea
Elebakarren aurrean
Gaiak?
Erdarakadak / euska単ola
8
9. Nola ikasi dugu jokabide
hori?
Pertsonen oinarrizko ikaskuntza mekanismoak:
Errefortzua / Zigorra/ Babesgabetasuna/
Modelatzea
10. Zigorra Saihestea
Zuzena: abertsiozko estimulo kontingentea
Erantzun kostua: eskuragarri den errefortzu baten
deuseztatze kontingentea
Errefortzua Errepikatzea
Positiboa: estimulo atsegingarri kontingentea
Negatiboa: zigor baten deuseztatze kontingentea
11. Gaztelania indartzea
Errefortzu positiboa
Historian
Gaur egun
Errefortzu negatiboa
Anonimatoari eustea
Hizkuntza neutroa
Komunikatzeko zailtasunak saihestea
12. Euskara zigortzea
Historian
''Nunca fue la nuestra, lengua de imposici坦n, sino de
encuentro; a nadie se le oblig坦 nunca a hablar en castellano:
fueron los pueblos m叩s diversos quienes hicieron suyo por
voluntad lib辿rrima, el idioma de Cervantes''
Juan Carlos I (2001)
13. Gaur egungo zigorrak
Legeak
Komunikatzeko zailtasunak
Konnotazio politikoa
Gatazka nekea
Deserosotasuna=
erantzun kostua
edukazio
itxia txarrekoa intolerantea
baserritarra
erradikala
intsolidarioa
....
antigualekoa
15. Babesgabetasun ikasiaren eragina
animalietan
Deskarga saihesten ikasten
duten animalien %a
NORMALA BABESGABEA
15
Weiss et al., 1975
16. Pertsonetako eraginak
Motibazioa jaistea (Cowling, 2006)
Autoestima txikia (Weems i Silverman, 2006)
Gaitasun txikiagoa kontrola antzemateko
(Maldonado, 2002), eta arazoak konpontzeko (Gonzalez,
Goeppinger i Lorig, 1990)
Memoria gorabeherak (Kim, Song i Kosten, 2006)
Depresioa
(Sloman, Farvolden, Gilbert i Price, 2006)
Sumisioa, mendekotasuna
(Kao, Nagata i Peterson, 1997) 16
20. HIZKUNTZA KONTZIENTZIA ETA
BABESGABETASUNA
A
N
GAZTELANIAZ EGITEA SU
PRESIO
TA
SOZIALA Ordezkatzea bultzatuO
S
O
ER
Kontzientzia txarra
ES
D
HIZKUNTZA
INTERAKZIOKO
EGOERA
KATALANEZ EGITEA A
N
Estresantea da SU
TA
Aurkariak sortzen ditu
SO
Gaia aldarazten du (hizkuntza)
RO
SE
Konnotazio politikoa
E
D sortzen du nekea
Gatazka
21. Gutxitutako hizkuntza bateko
hiztunen babesgabetasuna
Ez dago jokabide ezik
Ez dago hizkuntza hautu neutrorik:
euskaldundu edo erdaldundu egiten dugu
Ez dago gustuko hauturik (zigor
bikoitza) 21
22. Errefortzua eta zigorra pertsonetan
Errefortzuak eta zigorrak: baldintzatu
gabeak eta baldintzatuak
Garun garatu baten pisu espezifikoa:
Faktore kognitiboak kontingentzien eraginaren
modulatzaile gisa
22
24. Zer falta dugu normaltasuna lortzeko?
Planteamendu tradizionala
HIZKUNTZA FIDELTASUNA
Kontzientzia
Hizkuntza dimisioa
25. Planteamendu honen arazoak
Gizarte arazo bat dagoela
jakitea
Nik egiten dudana
1. Kontzientzia =
garrantzitsua dela jakitea
Neure gaitasunak ezagutzea
2. Hizkuntza kontzientzia izateak ez du esan nahi
sumisioa nola saihestu dakienik 25
26. Gure planteamendua (osagarria)
KATALANAREN ERABILERA
Zer pentsatu ERAGINKORRA
Zer esan eta egin
Nola sentitu
Kontzientzia
HIZKUNTZA
FIDELTASUNA
(katalanez egin nahi izatea)
27. Aukerak
eragitea:
Estimuluan
Modelatzea aldatzea
Hizkuntza hautuari lotutako
kontingentziak aldatzea
eragitea:
Erantzunean
Zigorraren eragina murriztea
Errefortzuen eragina handitzea
27
28. Jokabidea aztertzeko mailak
ZER PENTSATU?
PENTSAMENTUAK
ZER ESAN? ZER EGIN?
NOLA SENTITU?
KOMUNIKAZIOA 28
EMOZIOAK
29. Estimuluan eragitea:
Modelatzea aldatzea
Botere publikoak
Hedabideak
Idoloak
Presentziazko ereduak:
Gurasoak
Beste senide batzuk
Irakasleak
Idolo lokalak
29
30. Estimuluan eragitea:
Kontingentziak aldatzea
Botere publikoak
Legeak
Ohiturak (ereduak)
Masa kritikoa
30
31. Erantzunean eragitea:
Zigorraren eragina murriztea
Gizarte sarea: bakardade sentimentua
hautsi
Prozesamendu kognitiboa:
Baliabide kognitiboak: autozentratzea,
helburuak finkatzea...
Komunikazio baliabideak: interakzioa
kontrolatzea, deserosotasuna murriztea
Baliabide fisiologikoak: aurre hartzea, emozio
negatiboen kontrola 31
32. Erantzunean eragitea:
Errefortzuen eragina handitzea
Gizarte sartea:
Helburu berberen inguruan elkartzea...
Balorazio kognitiboa:
Lortutako helburuak baloratzea
32
35. Helburuak
Norbanakoaren maila:
Katalanez egiteari lotutako
deserosotasuna murriztea.
Hizkuntza jokabide asertiboari esker
gusturago egotea.
Baliabide gehiago sortzea.
Gizarte maila: hizkuntza jokabideko eredu
berriak finkatzea eragin espantsiboa.
35
36. Puntu garrantzitsuak
Populazio helburua: katalanez egiteko gogoa duten
hiztunak (hizkuntza kontzientziadunak).
Beste maila batzuetan hizkuntzaren alde jardun
beharra ez du zalantzan jartzen.
Hizkuntza asertibitatea lortzeko progresibotasuna.
36
37. 50 edizio
Lehena: Alboraig (Pa鱈s Valenci), 2003ko azaroan
Azkena: Universitat de Val竪ncia, 2007ko irailean
Egokitzapenak
Funtzionarioentzat: jendaurreko arretarako hizkuntza ohituren
tailerra (6 ordu).
Euskaraz: 3 edizio Euskal Herrian + formatzaileen formazioko
ikastaro bat (EMUN).
Unibertsitate hedapenerako ikastaroa (40 ordu)
Hizkuntza Aholkularitzako Masterra (UV, 2 kreditu) 37
39. Ez dugu hau esan nahi izan...
...
hizkuntza diskriminazioaren konponbide
bakarra denik norbanakoen jokabidea aldatzea.
norbanakoen jokabide batzuk aldatzeak
konponduko duenik euskal kulturaren egoera
anormalizatua.
...
azterketaren maila psikologikoa besteak baino
garrantzitsuagoa edo emankorragoa denik.
40. Hauxe esan dugu...
...
maila psikologikoan ere lan egin behar dela
pertsonen jokabideak aldatzen.
...banakako aukerek ezinbesteko gizarte
aldaketak eragiten laguntzen dutela.
...pertsona baten jokabideak beste askorenean
eragin dezakeela (eragin espantsiboa).
...denok ikas dezakegula hobeto bizi izaten
hizkuntza harremanak, eta horrek katalanaren
gizarte presentzia handitu egingo duela.
