際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

FIL 7 Unang Linggo Unang Markahan powerpoint

Download as PPTX, PDF
M
MaikaJulian

Filipino 7

1 of 64
Download to read offline
Unang Araw
SINEY ITEY?
ITA
IFUGAO
MARANAO
ITA IFUGAO MARANAO
Anong pangyayari ang naaalala mula sa mga larawan? Sa inyong palagay, marunong na bang sumulat ang ating mga ninuno?
FIL 7 Unang Linggo Unang Markahan powerpoint
FIL 7 Unang Linggo Unang Markahan powerpoint
FIL 7 Unang Linggo Unang Markahan powerpoint
SURIIN MO!
Ang Baybayin (baybay, to spell) ay ang isa sa sinaunang sistema ng pagsulat ng mga sinaunang Pilipino bago pa dumating ang mga Kastila. Ang mga titik ay binubuo ng mga katinig at patinig at kadalasang sinusulat mula kaliwa patungong kanan.
Paano natin mapapahalagahan ang ating lumang alpabeto? Sariling kultura?
Ang tuon sa unang kuwarter ay tungkol sa Panitikan sa Panahon ng Katutubo. Ang pag-aaral tungkol dito ay magpapalalim ng ating pag-unawa at pagpapahalaga sa kulturang Pilipino. Ito ay magbibigay kaalaman tungkol sa ating identidad, tradisyon, kultura at lipunan.
BUO-AKROSTIK: Isulat ang ALAM NA tungkol sa panitikan sa pamaraang akrostik. P- A- N- I- T- I- K- A- N- Ang akrostik ay isang pamaraan sa pagsulat na ginagamit ang bawat letra ng napiling salita sa pagbibigay ng mensahe, paliwanag o depinisyon.
FIL 7 Unang Linggo Unang Markahan powerpoint
TIPAANINK PANITIKAN
Ang PANITIKAN ay nagmula sa salitang Latin na litera na ang ibig sabihin ay titik.
Ito ay tumutukoy sa kabuuan ng mga akdang pampanitikan ng isang bayan o bansa, kabilang dito ang mga tula, kwento, dula, sanaysay, at iba pang uri ng pagsulat na naglalarawan ng karanasan, kaisipan, at kalinangan ng isang lipunan.
ALIDNILASAP PASALINDILA
Ang PASALINDILA ay pagbigkas o pasalitang pagbabahagi, pagtuturo o pagpapalaganap, o paglilipat ng karunungan sa pamamagitan ng pasalitang tradisyon.
Isang paraan ng pagpapasa ng kaalaman, kwento, at tradisyon mula sa isang henerasyon patungo sa susunod sa pamamagitan ng pagsasalita o pasalitang paraan, hindi sa pamamagitan ng pagsusulat.
ONGTUGB BUGTONG
Ang BUGTONG ay isang pahayag na may nakatagong kahulugan upang lutasin. Ito ay payak at maikli lamang.
Isang uri ng palaisipan o patulang tanong na kadalasang ginagamit bilang laro o libangan, kung saan ang layunin ay hulaan ang bagay o kaisipang inilalarawan sa pamamagitan ng matalinhagang pahayag.
WIKAINAS SAWIKAIN
Ang SAWIKAIN ay tinatawag na maiiksing kasabihang may dalang aral.
Mga pahayag na hindi tuwirang nagbibigay ng kahulugan; kadalasang nagtataglay ng mga matalinghagang salita o parirala na may mas malalim o naiibang kahulugan kaysa sa literal nitong pahayag. Tinatawag din itong idyoma.
TINGYANBAAWI AWITING BAYAN
Ang AWITING BAYAN ay tradisyunal na awit tungkol sa damdamin, opinyon at karanasan ng ating mga ninuno.
Mga tradisyunal na awit na nagmula sa iba't ibang rehiyon ng Pilipinas, karaniwang nagpapahayag ng damdamin, karanasan, o kaugalian ng mga tao sa isang partikular na lugar. Halimbawa nito ay ang mga kundiman, harana, at iba pa.
KOPIE EPIKO
Nagsasaad ng kabayanihan ang pangunahing tauhan sa EPIKO
Isang mahabang tulang pasalaysay na karaniwang tumatalakay sa kabayanihan ng isang tauhan o mga tauhan na may pambihirang lakas o kapangyarihan, at madalas ay may kaugnayan sa mga diyos o mga elementong supernatural. Ang mga epiko ay nagpapakita ng kultura at paniniwala ng mga sinaunang tao.
Ikalawang Araw
TALA-SAGOT! It Itala ang mga Katutubong Panitikan na alam na/ nabasa/napakinggan. Isulat ang sagot sa grapikong presentasyon sa ibaba.
Bilang mag-aaral, paano kayo makakatulong upang maraming kabataan ang mahikayat na bumasa ng panitikang Pilipino? Mula sa inyong sagot, ano ang inyong kinagigiliwan? Bakit?
HULA SAGOT! Punan ang kolum na HULANG SAGOT batay sa iyong nalalaman. Pagkatapos na basahin ang teksto, sagutin ang huling kolum.
Bago pa man ang pananakop ng mga Kastila noong ika-16 na siglo, may mayamang kaban ng panitikan na ang ating mga ninuno. Nagtataglay ang panitikang ito ng kasaysayan ng ating lahi mga bugtong, sawikain, kuwentong-bayan, alamat, epiko, kasabihan, palaisipan, at iba pa.
Ang panitikang Pilipino ay katulad din ng panitikan ng ibang bansa na pasalindila (oral) at pasalinsulat (written) na nagpapahayag ng mga damdaming ukol sa mga gawi at kaugaliang panlipunan, paraan ng pamumuhay, kaisipang pampulitika, relihiyon, adhikain at mga pangarap.
Kalimitang nagtitipon-tipon ang mga katutubo upang pakinggan ang mga salaysayin, pamamahayag at iba pa. Paulit-ulit na pinapakinggan ang mga panitikan hanggang sa itoy matanim sa kanilang isipan. Sa palagiang pakikinig at pagbigkas ng mga panitikan, nagawa nilang maisalin ito sa susunod na henerasyon. Isinulat at iginuhit naman ang ibang akda sa mga kahoy, kawayan, bato at dahon.
Ayon sa kasaysayan, ipinasunog ng mga Kastila ang sinaunang panitikan sa paniniwalang galing ito sa diyablo. Ngunit di nalipol ang lahat na panitikan mga kantahing-bayan, bugtong, salawikain, kasabihan at iba pa dahil ito ay nagpasalin- salin na sa bibig ng mga tao.
Batay sa Waves Migration Theory ni Henry Otley Bayer (Chua, 2013) ang kauna-unahang naninirahan sa Pilipinas ay ang mga Ita o Negrito na ang ibig sabihin ay maliit at maitim na tao. Mayroon na silang mga bulong, awitin at kasabihan na ginagamit noon. ITA o NEGRITO
ITA o NEGRITO
Ang mga Indones o Indonesyo na nagmula sa Timog-silangang Asya na may kabihasnang nakahihigit sa mga Negrito ay nakarating din ng bansa. Marunong na silang magtanim ng halaman at mangisda. Mayroon silang mga alamat at epiko, pamahiin at mga bulong na uri ng panitikan. Ang mga Ifugao at mga Kalinga sa Mountain Province ay mula sa unang Indones sa bansa.
INDONES o INDONESYO
Sila naman ay nagdala ng pananampalatayang pagano at awiting panrelihiyon. Sila ay mga ninuno ng mga Musilm sa Mindanao. Ngunit sa teorya naman ni Peter Bellwood ng Australian National University, naniniwala siyang ang tunay na mga ninuno ng ating lahi ay ang mga Austronesian na eksperto sa paglalayag. Malay o Malayo
Sinuportahan naman ito ng Pilipinong historian na si Floro Quibuyen noong 2020 na naniniwalang nagmula sa Taiwan ang mga Austronesian. Sa kabuoan, ang katutubong panitikan ay tagapagbatid ng kultura sa bawat rehiyon ng bansa. Sa pamamagitan ng panitikan, naipapahayag ang kanilang damdamin hinggil sa daigdig na nakapalibot sa kanila. Sa mga tulang Pilipino, makikita ang pagiging orihinal at malikhain. Malay o Malayo
MALAY o MALAYO
Ano ang pasalindila at pasalinsulat na panitikan? Ano ang mga panitikan sa panahon ng katutubo?
SAGOT SA PINAL! Punan ang kolum na PINAL NA SAGOT batay sa iyong nalalaman. Lagyan ng emojis kung naunawaan ba ito o hindi.
Ikatlong Araw
LISTA-PANITIKAN! Uriin ang mga panitikang pasalindila at pasalinsulat.
BUO-SLOGAN! Bumuo ng isang islogan na naglalahad ng natutuhan tungkol sa aralin.
LIKHA-TAUHAN! Mula sa binasa ay bumuo ng character profile. Ipakilala ang mga katutubo sa binasang teksto at ang panitikang dala nila. Ang character profile ay mga detalye tungkol sa isang tao o pangkat. Ililista ang mahahalagang detalye nila upang madaling makikilala at matatandaan.
LIKHA-TAUHAN! 1. Sino-sino ang unang pangkat ng mga katutubo sa bansa? 2. Ano ang mga katangiang katangian taglay ng bawat pangkat? 3. Ano ang mga panitikan sa panahon ng katutubo? 4. Bakit mahalagang malaman ang kasaysayan ng Katutubong Panitikan?
Ikaapat na Araw
TATAK-IMPAK! Magpahayag ng realisasyon, integrasyon, emosyon at aksiyon mula sa paksang tinalakay. Realisasyon ay tungkol sa bagong natutunan. Integrasyon ay ang pag- uugnay ng natutunan sa iyong buhay. Emosyon ay ang damdamin mula sa binasa. Aksiyon ay ang angkop na tugon o kilos mula sa natutunan.
TATAK-IMPAK! Magpahayag ng realisasyon, integrasyon, emosyon at aksiyon mula sa paksang tinalakay.
BINTANA-UNAWA! Ilahad ang natutunan mula sa talakayan.
GABAY-NILAY! Dugtungan ang mga pahayag batay sa iyong karanasan.
SURI-KAALAMAN! Lagyan ng tsek (/) kung ang pahayag ay may kaugnayan sa paksang tinalakay. Kung walang kaugnayan ay mangyaring isulat ang tamang sagot. 1. Bago dumating ang mga mananakop, may sariling panitikan na ang Pilipinas. 2. Ang mga pangkat-etniko ay mayroong tula, awiting-bayan at mga epiko. 3. Ang kalikasan, tulad ng katutubong panitikan, ay nanganganib noong unang panahon. 4. Nasunog lahat at wala nang natira sa mga panitikang Pilipino 5. Maarami sa mga katutubong panitikan ay hango sa ibang bansa.
SURI-KAALAMAN! Lagyan ng tsek (/) kung ang pahayag ay may kaugnayan sa paksang tinalakay. Kung walang kaugnayan ay mangyaring isulat ang tamang sagot. 6. Naglalarawan ng mayamang tradisyon at kaugalian ang mga katutubong panitikan. 7. Ang sistema ng pagsulat noon ay tinatawag a ALIBATA. 8. Hango sa karanasan ng tao ang mga kasabihan noon ngunit nakakasakit-damdamin ang mga kahulugan nito. 9. Ang mga Muslim ay nagmula sa lahing Malay. 10. Sinunog ang mga katutubong panitikan ng mga Espanyol dahil ito raw ay gawa ng diyablo.
SURI-KAALAMAN! Sagot: 1. / 2. / 3. Di nanganganib 4. May natira pa dahil sa pagsasalindila 5. orihinal mula sa sariling bansa 6. / 7. Baybayin 8. Di nakasasakit damdamin 9. / 10. /

More Related Content

FIL 7 Unang Linggo Unang Markahan powerpoint

  • 3. ITA
  • 7. Anong pangyayari ang naaalala mula sa mga larawan? Sa inyong palagay, marunong na bang sumulat ang ating mga ninuno?
  • 12. Ang Baybayin (baybay, to spell) ay ang isa sa sinaunang sistema ng pagsulat ng mga sinaunang Pilipino bago pa dumating ang mga Kastila. Ang mga titik ay binubuo ng mga katinig at patinig at kadalasang sinusulat mula kaliwa patungong kanan.
  • 13. Paano natin mapapahalagahan ang ating lumang alpabeto? Sariling kultura?
  • 14. Ang tuon sa unang kuwarter ay tungkol sa Panitikan sa Panahon ng Katutubo. Ang pag-aaral tungkol dito ay magpapalalim ng ating pag-unawa at pagpapahalaga sa kulturang Pilipino. Ito ay magbibigay kaalaman tungkol sa ating identidad, tradisyon, kultura at lipunan.
  • 15. BUO-AKROSTIK: Isulat ang ALAM NA tungkol sa panitikan sa pamaraang akrostik. P- A- N- I- T- I- K- A- N- Ang akrostik ay isang pamaraan sa pagsulat na ginagamit ang bawat letra ng napiling salita sa pagbibigay ng mensahe, paliwanag o depinisyon.
  • 18. Ang PANITIKAN ay nagmula sa salitang Latin na litera na ang ibig sabihin ay titik.
  • 19. Ito ay tumutukoy sa kabuuan ng mga akdang pampanitikan ng isang bayan o bansa, kabilang dito ang mga tula, kwento, dula, sanaysay, at iba pang uri ng pagsulat na naglalarawan ng karanasan, kaisipan, at kalinangan ng isang lipunan.
  • 21. Ang PASALINDILA ay pagbigkas o pasalitang pagbabahagi, pagtuturo o pagpapalaganap, o paglilipat ng karunungan sa pamamagitan ng pasalitang tradisyon.
  • 22. Isang paraan ng pagpapasa ng kaalaman, kwento, at tradisyon mula sa isang henerasyon patungo sa susunod sa pamamagitan ng pagsasalita o pasalitang paraan, hindi sa pamamagitan ng pagsusulat.
  • 24. Ang BUGTONG ay isang pahayag na may nakatagong kahulugan upang lutasin. Ito ay payak at maikli lamang.
  • 25. Isang uri ng palaisipan o patulang tanong na kadalasang ginagamit bilang laro o libangan, kung saan ang layunin ay hulaan ang bagay o kaisipang inilalarawan sa pamamagitan ng matalinhagang pahayag.
  • 27. Ang SAWIKAIN ay tinatawag na maiiksing kasabihang may dalang aral.
  • 28. Mga pahayag na hindi tuwirang nagbibigay ng kahulugan; kadalasang nagtataglay ng mga matalinghagang salita o parirala na may mas malalim o naiibang kahulugan kaysa sa literal nitong pahayag. Tinatawag din itong idyoma.
  • 30. Ang AWITING BAYAN ay tradisyunal na awit tungkol sa damdamin, opinyon at karanasan ng ating mga ninuno.
  • 31. Mga tradisyunal na awit na nagmula sa iba't ibang rehiyon ng Pilipinas, karaniwang nagpapahayag ng damdamin, karanasan, o kaugalian ng mga tao sa isang partikular na lugar. Halimbawa nito ay ang mga kundiman, harana, at iba pa.
  • 33. Nagsasaad ng kabayanihan ang pangunahing tauhan sa EPIKO
  • 34. Isang mahabang tulang pasalaysay na karaniwang tumatalakay sa kabayanihan ng isang tauhan o mga tauhan na may pambihirang lakas o kapangyarihan, at madalas ay may kaugnayan sa mga diyos o mga elementong supernatural. Ang mga epiko ay nagpapakita ng kultura at paniniwala ng mga sinaunang tao.
  • 36. TALA-SAGOT! It Itala ang mga Katutubong Panitikan na alam na/ nabasa/napakinggan. Isulat ang sagot sa grapikong presentasyon sa ibaba.
  • 37. Bilang mag-aaral, paano kayo makakatulong upang maraming kabataan ang mahikayat na bumasa ng panitikang Pilipino? Mula sa inyong sagot, ano ang inyong kinagigiliwan? Bakit?
  • 38. HULA SAGOT! Punan ang kolum na HULANG SAGOT batay sa iyong nalalaman. Pagkatapos na basahin ang teksto, sagutin ang huling kolum.
  • 39. Bago pa man ang pananakop ng mga Kastila noong ika-16 na siglo, may mayamang kaban ng panitikan na ang ating mga ninuno. Nagtataglay ang panitikang ito ng kasaysayan ng ating lahi mga bugtong, sawikain, kuwentong-bayan, alamat, epiko, kasabihan, palaisipan, at iba pa.
  • 40. Ang panitikang Pilipino ay katulad din ng panitikan ng ibang bansa na pasalindila (oral) at pasalinsulat (written) na nagpapahayag ng mga damdaming ukol sa mga gawi at kaugaliang panlipunan, paraan ng pamumuhay, kaisipang pampulitika, relihiyon, adhikain at mga pangarap.
  • 41. Kalimitang nagtitipon-tipon ang mga katutubo upang pakinggan ang mga salaysayin, pamamahayag at iba pa. Paulit-ulit na pinapakinggan ang mga panitikan hanggang sa itoy matanim sa kanilang isipan. Sa palagiang pakikinig at pagbigkas ng mga panitikan, nagawa nilang maisalin ito sa susunod na henerasyon. Isinulat at iginuhit naman ang ibang akda sa mga kahoy, kawayan, bato at dahon.
  • 42. Ayon sa kasaysayan, ipinasunog ng mga Kastila ang sinaunang panitikan sa paniniwalang galing ito sa diyablo. Ngunit di nalipol ang lahat na panitikan mga kantahing-bayan, bugtong, salawikain, kasabihan at iba pa dahil ito ay nagpasalin- salin na sa bibig ng mga tao.
  • 43. Batay sa Waves Migration Theory ni Henry Otley Bayer (Chua, 2013) ang kauna-unahang naninirahan sa Pilipinas ay ang mga Ita o Negrito na ang ibig sabihin ay maliit at maitim na tao. Mayroon na silang mga bulong, awitin at kasabihan na ginagamit noon. ITA o NEGRITO
  • 45. Ang mga Indones o Indonesyo na nagmula sa Timog-silangang Asya na may kabihasnang nakahihigit sa mga Negrito ay nakarating din ng bansa. Marunong na silang magtanim ng halaman at mangisda. Mayroon silang mga alamat at epiko, pamahiin at mga bulong na uri ng panitikan. Ang mga Ifugao at mga Kalinga sa Mountain Province ay mula sa unang Indones sa bansa.
  • 47. Sila naman ay nagdala ng pananampalatayang pagano at awiting panrelihiyon. Sila ay mga ninuno ng mga Musilm sa Mindanao. Ngunit sa teorya naman ni Peter Bellwood ng Australian National University, naniniwala siyang ang tunay na mga ninuno ng ating lahi ay ang mga Austronesian na eksperto sa paglalayag. Malay o Malayo
  • 48. Sinuportahan naman ito ng Pilipinong historian na si Floro Quibuyen noong 2020 na naniniwalang nagmula sa Taiwan ang mga Austronesian. Sa kabuoan, ang katutubong panitikan ay tagapagbatid ng kultura sa bawat rehiyon ng bansa. Sa pamamagitan ng panitikan, naipapahayag ang kanilang damdamin hinggil sa daigdig na nakapalibot sa kanila. Sa mga tulang Pilipino, makikita ang pagiging orihinal at malikhain. Malay o Malayo
  • 50. Ano ang pasalindila at pasalinsulat na panitikan? Ano ang mga panitikan sa panahon ng katutubo?
  • 51. SAGOT SA PINAL! Punan ang kolum na PINAL NA SAGOT batay sa iyong nalalaman. Lagyan ng emojis kung naunawaan ba ito o hindi.
  • 53. LISTA-PANITIKAN! Uriin ang mga panitikang pasalindila at pasalinsulat.
  • 54. BUO-SLOGAN! Bumuo ng isang islogan na naglalahad ng natutuhan tungkol sa aralin.
  • 55. LIKHA-TAUHAN! Mula sa binasa ay bumuo ng character profile. Ipakilala ang mga katutubo sa binasang teksto at ang panitikang dala nila. Ang character profile ay mga detalye tungkol sa isang tao o pangkat. Ililista ang mahahalagang detalye nila upang madaling makikilala at matatandaan.
  • 56. LIKHA-TAUHAN! 1. Sino-sino ang unang pangkat ng mga katutubo sa bansa? 2. Ano ang mga katangiang katangian taglay ng bawat pangkat? 3. Ano ang mga panitikan sa panahon ng katutubo? 4. Bakit mahalagang malaman ang kasaysayan ng Katutubong Panitikan?
  • 58. TATAK-IMPAK! Magpahayag ng realisasyon, integrasyon, emosyon at aksiyon mula sa paksang tinalakay. Realisasyon ay tungkol sa bagong natutunan. Integrasyon ay ang pag- uugnay ng natutunan sa iyong buhay. Emosyon ay ang damdamin mula sa binasa. Aksiyon ay ang angkop na tugon o kilos mula sa natutunan.
  • 59. TATAK-IMPAK! Magpahayag ng realisasyon, integrasyon, emosyon at aksiyon mula sa paksang tinalakay.
  • 61. GABAY-NILAY! Dugtungan ang mga pahayag batay sa iyong karanasan.
  • 62. SURI-KAALAMAN! Lagyan ng tsek (/) kung ang pahayag ay may kaugnayan sa paksang tinalakay. Kung walang kaugnayan ay mangyaring isulat ang tamang sagot. 1. Bago dumating ang mga mananakop, may sariling panitikan na ang Pilipinas. 2. Ang mga pangkat-etniko ay mayroong tula, awiting-bayan at mga epiko. 3. Ang kalikasan, tulad ng katutubong panitikan, ay nanganganib noong unang panahon. 4. Nasunog lahat at wala nang natira sa mga panitikang Pilipino 5. Maarami sa mga katutubong panitikan ay hango sa ibang bansa.
  • 63. SURI-KAALAMAN! Lagyan ng tsek (/) kung ang pahayag ay may kaugnayan sa paksang tinalakay. Kung walang kaugnayan ay mangyaring isulat ang tamang sagot. 6. Naglalarawan ng mayamang tradisyon at kaugalian ang mga katutubong panitikan. 7. Ang sistema ng pagsulat noon ay tinatawag a ALIBATA. 8. Hango sa karanasan ng tao ang mga kasabihan noon ngunit nakakasakit-damdamin ang mga kahulugan nito. 9. Ang mga Muslim ay nagmula sa lahing Malay. 10. Sinunog ang mga katutubong panitikan ng mga Espanyol dahil ito raw ay gawa ng diyablo.
  • 64. SURI-KAALAMAN! Sagot: 1. / 2. / 3. Di nanganganib 4. May natira pa dahil sa pagsasalindila 5. orihinal mula sa sariling bansa 6. / 7. Baybayin 8. Di nakasasakit damdamin 9. / 10. /

Editor's Notes

  1. Ako Bilang Ako! Ang mga piling mag-aaral ay bubuo ng mga idea batay sa mga paunang pangungusap na nasa ibaba. Nakilala ko ang aming lahi bilang _________________________ Napapahalagahan ko ang aking ___________________________ Ipagpapatuloy kong ipalaganap ___________________________