5. -is one of the cities that comprise Metro Manila.
Caloocan is the country's third most populous
city with a population of 1,489,040 as of the
2010 census.
-Caloocan is divided into two separate areas:
1. Southern Caloocan
2. Northern Caloocan
- Caloocan's northern part is much larger than
its southern half.
Caloocan (Kalookan)
6. - 188 barangays.
- Most residents speak both
Filipino and English, with
considerable numbers speaking
other language and dialects.
12. - Makati is the financial center of the
Philippines. It has the highest concentration of
multinational and local corporations in the
country.
- Makati is also known for being a major
cultural and entertainment hub in Metro
Manila.
Makati
13. - Makati has a population of 529,039 as of the
2010 census.
- has 21 barangays.
- Makati is the 16th-largest city in the country
and ranked as the 41st most densely populated
city in the world.
18. - Marikina became the capital of the Province of
Manila from 1898 to 1899.
- Marikina was given the title Shoe Capital of
the Philippines because of its notable shoe
industry, being the biggest manufacturer of
shoes in the Philippines.
Marikina
19. -The total land area of Marikina is approximately
21.5 square kilometers or 2,150 hectares. At
present, the city is composed of 16 barangays.
- - "Most Competitive Cities in the Philippines"
awarded by National Competitiveness Council in
2003 and 2005.
24. -Para単aque is one of the major trade and
business centers in the Philippines.
-Para単aque is composed of two
congressional districts and two legislative
districts which are further subdivided into
16 Barangays.
Paranaque
29. - 33.7 sq. km.
- is a highly urbanized city located in south-
eastern portion of Metro Manila in the
Philippines. From a thriving fishing
community along the shores of Laguna de
Bay, it is now an important residential,
commercial and industrial center.
- 644,473 population as of 2010
Taguig
32. Pananatili sa bahayhanggang sa sumapit na ang
araw ng kasal
Pagbabawal sa pagsusukat ng damit sa kasal
Pagtatapakan ng paa pagkataos ng kasal
Pag-uunahan sa pagtayo sa harapng altar
pagkatapos ng kasal
Pag-una ng lalaki sa simbahan
Pagpapatunog sa baso kung nais na halikan ng
bagong kasal na lalaki ang babae.
Sa pagpapakasal
33. Paghinto at pagdarasal kung orasyon
Pagrorosaryo
Paniniwala sa pasko
Semana Santa
Flores De Mayo
Santakrusan
Pagbabasaan kung araw ng San Juan Bautista
Sa Pananampalataya
34. Pamamanata sa :
Senor Nazareno sa Quiapo
Sto. Nino sa Tondo
Bata y Flores sa Ermita
Ina ng lagging Saklolo sa Baclaran
35. Ang dalagang maganda, Batiin mot tumatawa
Mang-away na ang lahat ng tao sa daan huwag
lang ang magkasintahan sa loob ng bahay
Sa inahing mapagkupkop, Di man anak
sumusukob
Sa Salawikain at Kasabihan
36. Malayo pa ang sibat, nganga na ang sugat
---Bibig
Sa Bugtong
38. - naging guro ni Balagtas sa pagtula. Nakilala siya
sa pagsulat ng mga Korido at Komedya noong
panahon pa rin ng Kastila.
- Isinilang siya sa Tondo, Maynila noong
Disyembre 20, 1746. Hindi siya nakapag-aral
ngunit sa sariling pagsisikap ay natuto ng
Katon at Cartilla, Doctrina Cristiana, Pilosopiya
at Teolohiya.
Jos辿 de la Cruz o Huseng Sisiw
39. - Ikinapit sa kanya ang taguring
Huseng Sisiw dahil kung may
nagpapagawa sa kanya ng patulang
liham ng pag-ibig, ang hinihingi
niyang kabayaran ay sisiw.
Korido:
Rodrigo de Villas
Doce Peres de Francia
Historia Famosa de Bernardo Carpio
Komedya:
La Guerra de Granada
Hernandez at Galinzandra
Prinsipe Valdovino
El Amor y la Envidia
40. - Tubong Tondo, Maynila noong
hunyo 6, 1876. Siya ay
nakababatang kapatis ni Rafael
Palma na nagging pangulo ng
Unibersidad ng Pilipinas. Mahilig
gumawa ng tula kaysa mag-aral
ng leksyon. Pinakadakilang
naimbag niya sa panitikang
Pilipino ang titik ng ating
Pambansang Awit. akda rin niya
ang Ven, Oh, Paz, El Filibustrismo
(tula) at Al Matir.
Jose Palma
41. - Isinilang sa Orion, Bataan, ang kanyang likha ay
kinilala nang maraming may akda noong panahon
nang amerikano.
- Siya ay isa sa mga babaeng manunulat noong
panahon ng mga amerikano.
Ilan sa kanyang mga nobela:
Ulilang Tahanan
Mutyang Itinapon
Tanikalang ng Pagtitiis
Kalayaan
Rosalia Aguinaldo
42. -Isinilang siya sa Sampaloc, Maynila noong
Nobyembre 29, 1946.
-Premyadong Makata. Nagkamit ng mga
gamtimpalang Carlos Palangca Award, Panitik
Balagtas Award at Gantimpala mula sa Surian
ng Wikang pambansa at Cultural Center of the
Philippines.
Teo Antonio
43. - Patuloy na kinikilala ang
kanyang husay sa
pagtula at balagtasan
hanggang sa
kasalukuyan.
44. - Isinilang sa Ermita, Manila noong 10 Enero 1887.
- Kanyang naabot ang taluktok ng kanyang
tagumpay bilang isang manunulat noong
Nobyembre 1938 ng ang kaniyang Mi Casa de
Nipa, isang pagsasama-sama ng kaniyang mga
pinakamahusay ng mga tula, ay nagbigay sa
kaniya bilang pang-unang gantimpala sa pang
Nasyunal na Pampanitikang Patimpalak noong
1940
Jesus Balomore
45. - Nagsimulang magsulat sa gulang na sampu.
Mula sa kanyang panulat ang:
Rimas Malaya
Balagtasan
Mi Casa de Nipa
El Hombra y La Mujera
Himno A Rizal
46. KUNG TUYO NA ANG LUHA
MO, AKING BAYAN
ni Amando V. Hernandes
47. Kahali-halina ang alamat ng Pasig, minsan pay
pinatunayan nito ang tunay na ibig sabihin ng wagas
ngpagmamahal.
Nuong unang panahon, bago pa man dumating
ang mga kastila nangyari ang kwentong ito na siyang
pinagmulan ng Pasig. Maganda ang lugar na ito,
maganda ang tubo ng mga halaman, may napakalinis
na ilog, at higit sa lahathitik ito sa magagandang
48. dalaga at makikisig na binata. Kasama ng mga ito
ang kaakit-akit na si Paz at ang masipag at
guwapong si Me. Si Paz ay ang anak ng
pinakamayamang pamilya sa lugar na iyon.
Samantalang si Me ay ulilang lubos na.
Nabubuhay siya ng mag-isa at tanging kinukunan
niya ng salapi ay ang pangingisda sa ilog na kung
tawaginngayon ayPasig.
49. Ang ilog Pasig noon ay napakaganda, napakalinis nito at
sagana pa sa ibat-ibang uri ng isda. Dito sa baybayin ng
ilog nagkakilala si Paz at si Me at simula noon ay naging
madalas ang pagkikita ng dalawa dito hanggang
tulayang mahulog ang loob ni Paz kay Me at ang dalawa
ay nagingmagkasintahan.
Nang malaman ng maykayang pamilya ni Paz ang
relasyon ngdalawa ay hindina nagpalipas
50. pa ng matagal na panahon ang mga ito, gumawa sila
ng paraan upang magkahiwalay ang dalawa. Dadalhin
ng pamilya ni Paz ang babae sa malayong lugar upang
di na muling magkita pa ni Me. Isang araw bago
lumisan si Paz sa lugar na iyon ay nagkaroon siya ang
pagkakataong makaharap ang minamahal mula sa
tulong ng kanyang tapat na kaibigan.
51. Nasindak si Me sa nais gawin ng mga magulang ni Paz
kung kayat binalak nilang umalis noong gabing yaon
upang magtungo sa malayong lugar na kung saan silang
dalawa ay manirahan at para di na muling magkahiwalay.
Ang hindi nila alam ay nasundan sila ng mga magulang ni
Paz. Kasalukuyang silay nasa bangka ng makarinig sila ng
isang putok na tila babala na itigil nila ang
52. kanilang bangka,kinutuban kaagad si Me na
nasundan sila ng mga magulang ni Paz kung kayat lao
niyang binilisan ang pagsagwan ng bangka. Mabilis,
pabilis ng pabilis hanggang mawalan ng balance ang
kanilang sinasakyan at itoy tuluyang tumaob.
Nahulog ang kapwa dalawa sa Bangka na kung saan
silaynasa pinakamalalim na bahagi ng ilog.
53. Nakakapit si Me sa Bangka at si Paz ay hindi.
Lalanguyin ito palayo sa kanila, sa gayon ay hindi na sila
makakaalis pa roon kung kayat hinintay nalaman niyang
si Paz ay lumapit sa kanya, habang pinipilit niyang lumapit
si Paz, at kanyang sinigaw Paz, sige pa, Me inuulit-ulit
niya ang katagang ito.
54. Ngunit hindi na nakayanan ni Paz na lumapit pa
sa kanya at tuluyan na itong nanghina at nalunod.
Halos mbaliw siya ng masaksihang paglahong parong
bula ni Paz, si Me. at ayw na niyang mabuhay pa, ano
pa ang halaga ng buhay niya kung hindi niya rin
makakasama si Paz. Bumitaw si Me sa kinakapitang
bangka at itoy tuluyang nalunod.
55. Samantalang sa di kalayuan ay narinig pala ng
mga humahabol kina Paz at Me ang sigaw kanina ni
Me ngunit sa malayoy ang narinig na lamang nila ay
Paz sigiu. Nahabag ang mga ito ng makita ang
dalawang nag-iibiganna pilit nilang pinaglalayona
ngayoy dinuduyan-duyan ng mga alon ng tubig ang
mga walang buhay na katawan habang ang kanilang
mga kamayaynakakapi pa man din.
56. Nahabag pati ang ibang tao sa bayan at dahil
ditto sa lubos na pagsisisi ng pamilya ni Paz at
paghanga na rin sa pag-iibigan ng dalawa ay
tinawag nila ng Paz sigui ang ilog na iyon sa
paglipas ng panahon ay pati na rin ang bayan na
iyon ay tinawag na ring Paz sigui. ang mga araw pa
ay nagdaan at ang Paz sigui aynaging Pasig.
58. Lumuluha ka, aking bayan:Buong lungkotmong iluha
Ang kawawangkapalaranng lupainmong kawawa;
Ang bandilangsagisagmo'y lukobng dayong bandila,
Patiwikang minanamo'y busabosng ibangwika;
Ganitoring araw noon nang agawanka ng laya,
Labintatlong Agostonang saklutinang Maynila.
59. Lumuhaka, habangsilaay palalongnagdiriwang,
Sa libinganng maliit,ang malaki'ymay libingan;
Katuladmo ay si Hulinaalipingbayad-utang;
Katuladmo aysi Sisa,binaliwngng kahirapan;
Walanglakas na magtanggol,walangtapangnalumaban,
Tumataghoy, kung paslangin;tumatangis,kung
nakawan!
60. Iluhamo ang sambuntongkasawiangnagatalakop
Na saiyo'y pampahirap,sa banyaga'ypampalusog;
Ang lahatmong kayamana'y kamal-kamal na naubos,
Ang lahatmong kalayaa'ysabay-sabayna natapos;
Masdanmo ang iyonglupa,dayong hukboy'y nakatanod,
Masdanmo ang 'yong dagat,dagongbapor, nasa laot!
61. Lumuluha ka kung sa pusoay nagmaliw na ang layon,
Kung ang arawsa langitmo ay laging dapithapon,
Kung ang alonsa dagatmo ay ayaw nang magdaluyong,
Kung ang bulkansa dib-dibay hindina umuungol,
Kung walang maglalamaysagabivng pagbabangon,
Lumuluha ka nang lumuna'tang layamo'y nakaburol.
62. May araw dinang luhamo'y masasaid,matutuyo,
May araw dinvdi na luhasamata mong namumugto
Ang dadaloy,kundi apo'yat apoyna kulay dugo,
Samantalngang dugomo ay aserongkumukulo;
Sisigawkang buong gitingsa liyabng libongsulo
At ang lumang tanikala'ylalagutinmo ng punlo!
63. Lumuluha ka kung sa pusoay nagmaliw na ang layon,
Kung ang arawsa langitmo ay laging dapithapon,
Kung ang alonsa dagatmo ay ayaw nang magdaluyong,
Kung ang bulkansa dib-dibay hindina umuungol,
Kung walang maglalamaysagabivng pagbabangon,
Lumuluha ka nang lumuna'tang layamo'y nakaburol.
65. Ako'y ikakasal.....
Ang aming tahana'y
Masayangkatulad ng parol kung pista, magarat makulay;
Kangina pa'y walang patlang na tugtugan,
Agos ng regalo't buhos ng inuman;
Ang aking magiging kabiyak sabuhay
Isang kanluraning mutyang paraluman;
Marilag, marangya, balita, mayaman,
66. Sadyang pulot-gata sabibig ng isangmundong kaibigan.
Sa tanging sasakyan
Nang kami'y lumulan,
Maynatanaw ako satapat ng bahag
Na isangmatandang babaing luhaan;
Subalit sagitna ng kaligayahan,
Sa harap ng aking gintong kapalaran, Siya ay hindi ko binati
man lamang,
67. Tuloy-tuloy kami sanagagayakang simbahan sabayan.
Kapwa maligayang nagsilihodvsaaltar,
Sa paang altar, sapilak at sagintong masamyong dambana;
Pagkasaya-saya't ang mga kampana
Ay nagtitimalapak sa pagbabalita
Na ang aming kasalanlubhang maharlika;
Dapatwa;
Ang larawng buhay ng kaawa-awa
68. Ang matandang yaonwari'y nakalimbag samata ko't
diwa;
At ang tumutulong luha ng kandila
Tila ang kanyaring masaklapna luha;
Gayon man, sapiling ng kahanga-hanga
At sakdalng ganda kaisangpuso ko'y ni walang bahala
Ang pagkabalisa, at ang aking budhi'y daling pinayapa
69. Natapos ang kasal.....
Maligayang bati, birong maaanghang
At saboy ng bigas ang tinanggap naming pagbaba saaltar
Nang mgasandali pasakay na kami saaming sasakyan
Ay may alingasngas akong napakinggan.....
At aking natanaw;
Yaong ding matandaang lingid ng taong di magkamayaw;
Ako'y itinulak ng mahiwagang lakas na di mapigilan
70. At siya'y tatakbong aking nilapitan;
Nang kandungin ko na saaking kandungan
Sa mata'y napahid ang lahat ng luha, dusa't kalungkutan.
Masuyong nangiti't maamong tinuran;
"Bunso ko, paalam,
Ako ang iina mong sawing kapalaran..."
At ang kulangpalad aynapalungayngay,
At nang aking hagkan
71. Ay walang buhay, sananginginig kong bisigdin namatay!
Siya'y nayakap ko nang nakapatagal:
Inang! Inang! Inang!
Ayaw ng balikan
Ng tibok ng pusong sahirap nawindang.
Kahit dinilig ko ng saganang luha ang kawawang bangkay.
Noon ko natantong ang Ina kong mahal
72. Ang Inang wikakong saaki'y nagbigay
Ng lahat kong muni, pangarap, at dangal,
Subalit tinikis sagitna ng aking ginhawa't tagumpay
At mandi'y pulubing lumango'y sa labisna karalitan,
Nang ako'y saibang mapaladmagmahal,
Nang ako'y...tuluyang pakasal sawikang Dayuhan!
74. Panuto: Piliin ang letra ng tamang
sagot.
1. Anong lungsod sa Kalakhang Maynila
ang pinangalanang Financial Center
ng Pilipinas?
a. Caloocan b. Makati
c. Paranaque d. Taguig
75. 2. Anong lungsod sa Kalakhang
maynila ang kilala sa titulong Shoe
Capital of the Philippines?
a. Caloocan b. Makati
c. Paranaque d. Taguig
76. 3. Pinakadakilang naimbag niya sa
panitikang Pilipino ang titik ng ating
Pambansang Awit.
a. Teo Antonio
b. Jose Palma
c. Rosalia Aguinaldo
d. Jesus Balomori
77. 4. Pinarangalan bilang Makatang
Pandaigdig sa Kastila.
a. Teo Antonio
b. Jose Palma
c. Rosalia Aguinaldo
d. Jesus Balomori
78. 5. May akda ng tulang Inangwika
a. Teo Antonio
b. Jose Palma
c. Armando V. Hernandez
d. Jesus Balomori
79. 6. Siya ang minamamahal ni Paz sa
Alamat ng Pasig.
a. Me b. Yu
c. Ikaw d. Tayo
80. 7. Saan unang nagkita si Paz At Me sa
kwento?
a. Bukid b. Dagat
c. Patag d. Ilog
81. 8. Sino Ang pinakasalan sa tulang
Inangwika?
a. Amerikano b. Hapones
c. Dayuhang Wika d. Pilipino
82. 9. Ano ang isinigaw ni Me nang
nalulunod si Paz?
10. Ano ang narinig ng mga kapamilya
ni Paz na sinigaw ni Me sa Malayo?