Fizjologia nurkowania
Download as PPTX, PDF
1 like3,152 views
Prezentacja pod tytuem fizjologia nurkowania rozwija temat, jakim jest reakcja ukadu oddechowego i nie tylko na zmieniajce si warunki cinienia na du甜ych gbokociach. poruszone s tak甜e kwestie patologiczne zwizane z nurkowaniem. Zaprezentowana na seminarium 12 III 2013 w Olsztynie.
Fizjologia nurkowania
- 2. 1. Rodzaje nurkowania 2. Ukad oddechowy a nurkowanie 3. Dekompresja 1. Model dekompresji 2. Dekompresja lecznicza 3. Komora cinieniowa 4. Uraz cinieniowy puc
- 4. Oddychanie spr甜onymi gazami w warunkach nurkowania i hiperbarii ma znaczny wpyw na mechanik oddychania Dochodzi do zmian objtoci puc, klatki piersiowej i caego ukadu oddechowego zale甜nie od Cinienia Rodzaju ekspozycji hiperbarycznej
- 5. TLC FRC RV Najwiksze znaczenie w fizjologii oddychania pod zwikszonym cinieniem ma Cakowita pojemnod puc (TLC) Czynnociowa pojemnod zalegajca (FRC) Objtod zalegajca (RV) W czasie oddychania pokonywane musz byd opory elastyczne puc i ciany klatki piersiowej.
- 6. Cay ukad oddechowy wykazuje znaczn sztywnod, poniewa甜 w odpowiedzi na du甜e zmiany cinienia Reaguje niewielk zmian swojej objtoci
- 7. Podczas nurkowania na ukad oddechowy mog dziaad cinienia znacznie wiksze od wystpujcych w drogach oddechowych, co czsto kooczy si dla nurka bardzo niekorzystnie Przykadem tego jest zanurzenie i wynurzenie nurka z zatrzymanym oddechem. Doprowadzid to mo甜e do szeregu powa甜nych uszkodzeo okrelanych mianem zgniecenia puc i urazu cinieniowego puc Je甜eli nurek zatrzyma oddech z objtoci powietrza w pucach blisk wartoci TLC, w坦wczas wynurzenie nawet z 1-2 m morze spowodowad gro添ne dla 甜ycia pknicie puc.
- 8. TLC TLC Je甜eli powietrze w pucach ulegnie spr甜eniu do wartoci zbli甜onych do RV Dochodzi do znacznie wikszego przepywu krwi przez pcherzyki pucne i wydajniejszego nasycania gazem obojtnym Mo甜e to doprowadzid do rozwinicia si choroby cinieniowej po wielokrotnych, nastpujcych po sobie zanurzeniach z zatrzymanym oddechem na znaczne gbokoci RV RV
- 9. Oddychanie sprz甜onymi gazami z powodu wikszej ich gstoci wpywa na dynamik przepywu gaz坦w w drogach oddechowych. Przy ruchu du甜ych objtoci gaz坦w w drogach oddechowych (gbokie oddychanie) przepyw i op坦r przepywu s bardziej zale甜ne od gstoci gazu ni甜 przy ruchu maych objtoci gazu
- 10. MVV MVE Maksymalna wentylacja podczas wysiku (MVE) w warunkach normobarii stanowi okoo 50-60% wartoci maksymalnej wentylacji dowolnej (MVV, tj. zdolnoci do wiadomego wysiku oddechowego). atmpp atmpp MVV MVE W warunkach hiperbarii maksymalna wentylacja wysikowa znacznie wzrasta w stosunku do maksymalnej wentylacji dowolnej Zdolnod do wykonania wysiku zmniejsza si wraz ze wzrostem cinienia i zmniejszeniem si MVV ze wzgldu na: gstod czynnika oddechowego dodatkowe obci甜enia spowodowane przez elementy automatu oddechowego (ustnik, w甜e, zawory)
- 11. Zanurzenie wpywa na ukad oddechowy bezporednio poprzez dziaanie cinienia porednio przez wpyw na zmiany dystrybucji krwi w organizmie na podstawie licznych por坦wnao parametr坦w fizjologicznych badanych w warunkach zanurzenia i na powierzchni ustalono, 甜e podczas zanurzenia dochodzi do nastpujcych zmian w ukadzie oddechowym
- 12. Zmniejsza si pojemnod 甜yciowa puc (VC) podczas, gdy objtod oddechowa (TV) pozostaje prawie nie zmieniona Zmniejsza si czynnociowa objtod zalegajca (FRC) a甜 do ok. 66% wartoci wyjciowej Zwiksza si zdolnod puc do zwikszonej i przyspieszonej dyfuzji gaz坦w oddechowych przez bon pcherzykowo-woniczkow do krwi RV VC FRC TV FRC VC TV RV
- 13. Zwiksza si praca oddechowa. Spowodowane jest to cznie przez Wzrost gstoci mieszaniny oddechowej Zwikszenie opor坦w dla przepywu gaz坦w o niemal 30% Zwikszenie sztywnoci puc Wpyw cinienia hydrostatycznego na klatk piersiow
- 14. Zmniejsza si maksymalna pojemnod wentylacyjna (MBC) i maksymalna wentylacja dowolna (MVV). Zwalnia si i pogbia oddech, kt坦ry jest ok 1,5-2,5 razy gbszy ni甜 na powierzchni Zwikszenie pracy oddechowej i zmniejszenie wentylacji puc sprzyja retencji CO2 w pcherzykach pucnych MBC MVV atmpp atmpp MBC MVV
- 15. Czsto nurkowie trenuj tzw. oddech skokowy, kt坦ry obejmuje bardzo ma czstod oddechu, bardzo du甜 objtod oddechow (TV) i zatrzymanie oddechu w czasie szczytu Wykazano, 甜e ten spos坦b oddychania jest bardzo wydajny w odniesieniu do pucnej wymiany gazowej Z drugiej strony, kontrolowane ograniczenie czstoci oddechu wybitnie zmniejsza reakcj na CO2
- 16. 1. Model dekompresji 2. Prdkod wynurzania 3. Przystanki bezpieczeostwa 4. Dekompresja lecznicza 5. Komora cinieniowa
- 19. 18m/min pcherzyki gazowe o rednicy ponad 20亮m -> mikrozatory 10m/min pcherzyki o rednicy poni甜ej 5亮m Liczba pcherzyk坦w kr甜cych zmniejsza si do ok. 1/5 przy 3-minutowym przystanku bezpieczeostwa na 3m jeszcze bardziej przez 1-minutowy przystanek na 6m i 4-minutowy przystanek na 3m
- 20. Gboki przystanek bez zmiany prdkoci wynurzania zmniejsza wska添nik du甜ych pcherzyk坦w do blisko 0 z 30% dla wynurzenia bez przystanku Przy maej prdkoci wynurzania i gbokich przystankach dekompresyjnych > bezpieczna i skuteczna eliminacja gazu obojtnego z organizmu nurka
- 21. Specjalny rodzaj dekompresji stosowany tylko w chorobach nurkowych takich jak: Choroba cinieniowa Powietrzne zatory ttnicze w przebiegu urazu cinieniowego puc Zatrucie tlenkiem wgla Koniecznym warunkiem jest uprzednia rekompresja chorego do cinienia odpowiadajcego wybranemu sposobowi leczenia Rekompresja i dekompresja lecznicza jest niezastpiona w chorobach nurkowych Efekty leczenia zale甜 g坦wnie od czasu w jakim si je rozpoczyna Zabronione jest ponowne zanurzanie chorego nurka i prowadzenie rekompresji leczniczej w wodzie
- 24. Leczenie chor坦b nurkowych Prowadzenie dekompresji przerywanej Zabezpieczenie prac i operacji podwodnych Ratowanie za坦g okrt坦w podwodnych i nurk坦w niemogcych wynurzyd si Prowadzenie trening坦w cinieniowych nurk坦w Przeprowadzenie test坦w tolerancji tlenowej Przeprowadzanie dowiadczeo i prac badawczych pod zwikszonym cinieniem Przeznaczenie kom坦r cinieniowych
- 25. Obecnod 甜ylnych pcherzyk坦w gazowych N2 rozpuszcza si w organizmie nurka > szybkie wynurzanie powoduje gwatowne wydzielanie N2 z tkanek w postaci pcherzyk坦w gazowych (mog powodowad ogniskowe uszkodzenie m坦zgowia) Niedowady n坦g i rk Trudnoci w oddychaniu Nudnoci Zaburzenia wzroku, mowy i wiadomoci Objawy ustpuj samoistnie lub po rekompresji
- 26. W 1931 r. w USA przedstawiono dwa przypadki niezwykej choroby cinieniowej po nurkowaniu na gbokoci 16 st坦p (5 m). Rozdcie i pknicie puc urazu cinieniowego puc co powodowao dostanie si powietrza do 甜y pucnych. Nastpnie powietrze wdrowao do lewego serca i w koocu do m坦zgu ttniczy zator powietrzny. Jest chorob nurkow bardzo rzadk: 0,02% Uraz cinieniowy puc mo甜e wystpid najczciej podczas wynurzania i bardzo rzadko podczas zanurzania.
- 27. Najczciej przyczyn urazu cinieniowego puc jest za technika wynurzania. do zej techniki wynurzania dochodzi, gdy nurek przestraszy si pod wod, wypuci ustnik, aparat oddechowy poda mu wod. W坦wczas nurek w obawie, 甜e zabraknie mu powietrza, wstrzymujc wydech, jak najszybciej chce osignd powierzchni. Zatrzymane w pucach powietrze w czasie wynurzania rozpr甜a si, doprowadzajc do uszkodzenia pcherzyk坦w pucnych, drzewa oskrzelowego, a nawet do rozerwania opucnej.
- 28. Najczstsze przyczyny urazu cinieniowego puc: Wynurzanie z zatrzymanym oddechem podczas nurkowania z nurkowym aparatem oddechowym Niekontrolowane lub szybkie wynurzanie si Odruchowy skurcz krtani na skutek paniki pod wod Upoledzona dro甜nod dr坦g oddechowych Palenie uwa甜ane jest za jedn z mo甜liwych przyczyn urazu cinieniowego puc, gdy甜 generalnie powoduje zwikszenie iloci wydzieliny zalegajcej w drogach oddechowych. Niszczenie surfaktantu.
- 29. R坦甜nica cinieo na zewntrz i wewntrz puc osiga 60-80cm H2O >>> uszkodzenie mi甜szu pucnego przez przekroczenie wytrzymaoci ciany pcherzyka pucnego Rozerwanie pcherzyka >>> rozerwanie otaczajcych naczyo krwiononych >>> krew w pcherzyku i przestrzeni midzypcherzykowej >>> wyczenie z funkcji zalanego pcherzyka oraz go otaczajcych (przez ucisk) Wzrost cinienia w pucach >>> powietrze pcherzykowe wtoczone do wenuli >>> pcherzyki powietrza do lewego przedsionka, aorty, naczyo g坦rnej czci ciaa zwaszcza zaopatrujcych m坦zg (ttniczy zator gazowy = arterial gas embolism)
- 30. Przy rozerwaniu pcherzyk坦w pucnych le甜cych podopucnowo mo甜e dojd do rozerwania bony opucnowej. Powietrze dostaje si w坦wczas do jamy opucnowej i powstaje odma opucnowa. Przy rozerwaniu pcherzyk坦w pucnych le甜cych blisko g坦wnych oskrzeli powietrze mo甜e przemieszczad si wzdu甜 nich do r坦dpiersia, tworzc odm r坦dpiersia. Dalsza wdr坦wka powietrza w g坦r klatki piersiowej i do szyi spowoduje odm podsk坦rn w tych okolicach.
- 31. Kaszel Odksztuszanie plwociny podbarwionej krwi i krwioplucie Skr坦cenie i spycenie oddechu B坦le podczas oddychania Dusznod Sinica Uszkodzenie mi甜szu pucnego
- 32. Odma r坦dpiersia mediastinal emphysema B坦l w klatce piersiowej Gniecenie za mostkiem Skr坦cenie oddechu Zaburzenia/b坦l podczas poykania Odma podsk坦rna subcutaneous emphysema Trzeszczenie przy ucisku sk坦ry nad obojczykami i sk坦ry szyi Asymetria okolic nadobojczykowych Znieksztacenie szyi Odma opucnowapneumothorax Kr坦tki, ostry b坦l w klatce piersiowej w momencie pkania opucnej Asymetria klatki piersiowej Skr坦cenie i przyspieszenie oddechu Silna, szybko narastajca dusznod Przyspieszenie ttna
- 34. W naczyniach m坦zgowych B坦le gowy Utrata przytomnoci Zaburzenia psychiczne i czuciowe Drgawki Niedowady i pora甜enia mini oraz orodk坦w m坦zgowych Zaburzenia r坦wnowagi, koordynacji, wzroku, suchu i mowy Zgon W naczyniach wieocowych B坦l za mostkiem promieniujcy do lewej kooczyny g坦rnej, szyi, karku i 甜uchwy Szybkie i sabo wyczuwalne ttno Spadek cinienia ttniczego krwi Zaburzenia rytmu serca Zatrzymanie pracy serca
- 35. Podstawow zalecan pierwsz pomoc w wypadku jakiegokolwiek urazu cinieniowego jest podanie tlenu. Tlen jest pomocny na dwa sposoby: 1. oddychanie tlenem powoduje obni甜enie cinienia parcjalnego azotu w pcherzykach pucnych, i przez to wzrost gradientu cinienia azotu pomidzy krwi a wiatem pcherzyka. Przyspiesza to usuwanie azotu z organizmu, spowalnia i zapobiega wzrostowi pcherzyk坦w w naczyniach i uatwia ich usuwanie. 2. pcherzyki w organizmie powoduj uszkodzenia wywoujc lokaln hipoksj - blokujc przepyw krwi nioscej tlen; dlatego oddychanie tlenem zwiksza st甜enie tlenu we krwi i "efektywnod" krwi docierajcej do tkanek dotknitych hipoksj. Jest to szczeg坦lnie wa甜ne w wypadku m坦zgowej embolii gazowej, gdy甜 dotknit tkank jest m坦zg, szczeg坦lnie wra甜liwy na niedotlenienie.
- 36. Jeli u nurka doszo do zatoru gazowego (embolii), kluczowa jest szybka rekompresja w celu zmniejszenia iloci i rozmiaru pcherzyk坦w w krwiobiegu i ponownego przeprowadzenia gazu do roztworu. Skutecznie przywraca to przepyw krwi do tkanek. 纏aden inny uraz cinieniowy nie wymaga rekompresji
- 37. Odma opucnowa mo甜e wymagad chirurgicznego usunicia gazu poprzez dren wprowadzony przez cian klatki piersiowej do jamy opucnowej. Rekompresja pacjenta, u kt坦rego wystpia jednoczenie embolia gazowa i odma opucnowa, mo甜e byd skomplikowana, ze wzgldu na rozpr甜anie si powietrza w opucnej podczas dekompresji. W takim wypadku, leczenie odmy musi zostad przeprowadzone w komorze przed przywr坦ceniem pacjenta do cinienia atmosferycznego. Odma r坦dpiersiowa i podsk坦rna ustpi samoczynnie, gdy甜 krew bdzie powoli reabsorbowad uwizione powietrze.
- 38. Uraz cinieniowy puc Choroba cinieniowa Gbokod nurkowania Do 10 m Od 10m Czas nurkowania Nie ma wpywu Zwykle przekracza wartod dla dekompresji zerowej Najczstsza przyczyna Wynurzanie z zatrzymanym oddechem Za dekompresja Czas wystpienia objaw坦w Do 30 min Do 12 h Pierwsze objawy chorobowe Kaszel z krwiopluciem, b坦le w klatce piersiowej B坦le staw坦w, wid sk坦ry Rodzaj zator坦w gazowych Powietrzne Azotowe Lokalizacja zator坦w gazowych M坦zgowie, misieo sercowy Sk坦ra, cigna, koci, puca, rdzeo krgowy, m坦zgowie, ucho wewntrzne Objawy neurologiczne Uszkodzenie m坦zgowia Uszkodzenie dolnego odcinka rdzenia krgowego, m坦zgowia, przedsionka