1. Funksioni
Relacioni f me bashkesi fillimi X dhe bashkesi mbarimi Y quhet funksion kur cdo element i X-it lidhet
me nje element te vetem te Y-it. Funksioni f: XY ,ku X-i dhe Y-i jane nenbashkesite bashkesise se
numrave reale R quhet funksion numerik .Grafiku I funksionit numerik f: XR ne planin koordinativ
xOy quhet bashkesia e te gjitha pikave (x, f(x)), ku xX.
1. Grafiku I funksionit linear y=ax+b (ku a0)
eshte nje drejtez jo paralele me me boshtin
Oy. Per ndertimin e saj mjafton te gjejme 2
pika te drejtezes,bashkesia e percaktimit te
funksionit eshte R.
2. Grafiku I funfsionit te fuqise se dyte y=ax2
+bx+c
xR eshte nje parabole .Per ta ndertuar ate gjejme
kulmin C(m;n) m=
2
dhe n=
4
dhe dy pika te
tjera ne secilen ane te kulmit .
3. Grafiku I funksionit perpjestimor te zhdrejte
=
,xR*
(a0) eshte nje vije e perkulur
(hiperbole )e perbere nga dy pjese. Kur a>0 njera
nga keto pjese ndodhet ne kuadratin e pare dhe
tjetra ne kuadratin e trete. Kur a<0 pjeset
ndodhen njera ne kuadratin e dyte tjetra ne
kuadratin e katert.
2. 4.Grafiku I funksionit Y=ax2
,xR (ku a0) eshte nje
vije e perkulur (parabole) qe ka si boshte simetrie
boshtin Oy dhe si kulm origjinen O. Kur a>0 kjo
parabole ndodhet ne gjysme planin e siperm dhe
deget e saj shkojne lart pambarimisht ;a<0 kjo
parabole ndodhet ne gjysme planin e poshtem dhe
degte e saj shkone poshte pambarimisht.
5.Grafiku I funksionit eksponencial Y=ax
, xR kur a>1 eshte nje vije e lemuar ,
ndodhet mbi boshtin Ox dhe pret
boshtin Oy ne piken me koordinata (0;1).
Me rritjen e abshises x,rritet dhe
ordinate y e pikes. Kur a<1 eshte nje vije
e lemuar , ndodhet mbi boshtin Ox dhe e
pr棚t boshtin Oy ne piken me kooordinata
(0;1). Me rritjen e abshises ordinata y e
pikes zvogelohet.
6.Grafiket e funksioneve y=ax
,xR dhe y=(
1
)x
,xR jane simetrike te mjeri-tjetrit kundrejt bushtit Oy.
3. 7.Grafiku I funksionit y= log ku 0<a1 x ]0,+[
eshte nje vije e lemuar. Grafiku eshte I vendosur ne te
djathte te boshtit oy dhe e pret boshtin ox ne piken (1,0).
Me rritjen e vlerave te x-it grafiku vjen duke u rritur (kur
a>1) dhe duke zbritur (kur o<a<1).
8.Sinusi I x-it quhet ordinate e pikes M:sinx=yM. Sinx
R. sinx eshte pozitiv(+) ne kuadratin e pare dhe te dyte
ndersa negative(-) ne kuadratin e trete dhe te katert.
Eshte periodik T=2 ,eshte I kufizuar .Sin(-x)=-sinx
funksioni y=sinx eshte tek ne R.
9.kosinusi I X-it quhet abshisa e pikes M:cosx=XM.
Cosx R. cosx eshte pozitiv(+) ne kuadratin e pare
dhe te katert ndersa negativ(-) ne kuadratin e dyte
dhe te trete.Eshte periodic
T= 2 ,eshte I kufizuar. Cos(-x)=cosx funksioni
y=cosx eshte cift ne R.
4. Funksioni logaritmik
Funksion logaritmik quhet funksioni i form谷s y
=loga x ku a > 0, a 1 dhe x > 0.
Nisur nga ky p谷rkufizim kemi nj谷vlershm谷rin谷 y
=log <=> ay = x.
P谷r x 1 shprehja y = log1x, nuk v谷rtetohet. Pra,
formula y = log1x 谷sht谷 funksion vet谷m n谷 se
bashk谷sia e fillimit 谷sht谷 X = {1}. Po k谷shtu do t谷
ndodhte n谷se baza 谷sht谷 0 apo nj谷 num谷r negativ.
Bashk谷sia e p谷rcaktimit 谷sht谷 X = R*+, nd谷rsa
bashk谷sia e vlerave F = ]; +[ = R.
Per a > 1 funksioni eshte rrites ne ] 0; + [ dhe
rritet nga - ne +
kur 0 < a < 1 funksioni eshte zbrites ne ] 0; + [ dhe
zbret nga nga + ne - .Bashkesia e percaktimit E =
] 0; +[ Per a>1 funksioni eshte I kufizuar nga larte
dhe I pakufizuar nga poshte. Per o<a<1Funksioni
eshte I kufizuar nga poshte e I pakufizuar nga larte.
Minimumi I funksionit eksponencial eshte x=0 ,maksimumi I funksionit logaritmik eshte x=+.
Ky funksion e pret boshtin e abshisave ne piken (1;0).
Funksioni eksponencial
Funksioni i form谷s f(x) = ax ku a > 0 dhe a 1 quhet
funksion eksponencial.
Bashk谷sia e p谷rcaktimit 谷sht谷 E = R = ]; +[, nd谷rsa
bashk谷sia e vlerave 谷sht谷 F = R*+. N谷 p谷rkufizimin e dh谷n谷
p谷r funksionin eksponencial jan谷 p谷rjashtuar bazat a = 1, a
= 0. sht谷 b谷r谷 p谷r arsyen e thjesht谷 se f(x) = 1x = 1 dhe f(x)
= 0x = 0 jan谷 funksione konstante. Jan谷 p谷rjashtuar,
gjithashtu, edhe vlerat negative t谷 a-s谷 sepse numrat negativ
nuk mund t谷 p谷rdoren si baza. Funksioni eksponencial
eshte I kufizuar nga poshte dhe I pakufizuar nga larte. Per
a>1 funksioni eshte rrites . Per 0<a<1 funksioni eshte
zbrites. Minimumi I funksionit eksponencial eshte x=,
maksimumi I funksionit eksponencial eshte x=+. Ky
funksion e pret boshti e ordinatave ne piken (0;1).