Galicia
- 2. BLOQUE OCCIDENTAL A este bloque pertencen as falas occidentais da Coru単a e de Pontevedra. Estas falas presentan alg炭ns trazos com炭ns, pero hai que saber que dentro deste grande bloque hai pequenas sub叩reas que pos炭en algunhas caracter鱈sticas ling端鱈sticas propias. As鱈 pois podemos dicir que neste bloque hai: 1.- Gheada ( amigha, ghali単a). Nas vilas costeiras o son aspirado propio deste fen坦meno pasa a ser pronunciado dun xeito moi semellante 坦 "j" do castel叩n (jarra) 2- Existe seseo implosivo (lus, des) en case t坦dalas falas do bloque, e seseo explosivo (faser, vesi単o) s坦 en parte. 3.- Terminaci坦n -叩n(s) , sen distinci坦n de x辿nero: meu irm叩n/mi単a irm叩n, vran, ran... 4.-O plural das palabras que rematan en -n faise engadindo -s , as鱈 temos cans, caix坦ns, calcet鱈ns. 5.- A forma ti como pronome suxeito de segunda persoa. 6.- Existen formas verbais como cant鱈n, cant辿n, cantein (en vez de cantei); cantar辿n (por cantarei ); hen, sen, von (no canto de hei, sei, vou) 7.- Formas como colleche(s), vendeste(s) en vez de colliche(s), vendiste(s). 8.-O sufixo de n炭mero e persoa para a P5 -des (cantades) 辿 o maioritario, pero tam辿n existen formas como cantandes, cantais, cant叩s, etc.
- 3. BLOQUE CENTRAL A este bloque pertencen a zona oriental das provincias de Pontevedra e da Coru単a, e as zonas occidentais e centrais das provincias de Lugo e Ourense. Neste bloque tam辿n citaremos as caracter鱈sticas com炭ns, pero non podemos esquecer que hai moitas particularidades de cada 叩rea e sub叩rea deste bloque. 1.- A gheada do bloque occidental penetra amplamente nestoutro bloque, pero non 辿 unha caracter鱈stica que afecte a toda esta 叩rea central. 2.- Na maior鱈a das falas non hai seseo. 3.- A terminaci坦n -ao/-叩 con oposici坦n de x辿nero 辿 a maioritaria: meu irmao/mi単a irm叩, vrao, ra. 4.- O plural das palabras que rematan en -n faise maioritariamente eliminando o -n e engadindo -s: cas, caix坦s, calcet鱈s. S坦 no suroeste ourens叩n e 坦 sur do val de Ver鱈n existe o plural en -ns (cans) . 5.- O pronome suxeito ti tam辿n ten algunha extensi坦n neste bloque, pero a forma tu tam辿n convive amplamente. 6.- O ditongo oi 辿 maioritario: moito, escoitar, loita, troita, noite, oito, vasoira... 7.- Formas colliche(s), vendiche(s). 8.- O sufixo de n炭mero e persoa -des 辿 maioritario na P5: cantades, cantabades, cantarades...
- 4. BLOQUE ORIENTAL Comprende todo o galego do leste de Lugo e de Ourense, as鱈 coma o galego chamado "exterior" por atoparse f坦ra das fronteiras administrativas da Comunidade Aut坦noma de Galicia: refer鱈monos o galego que se fala no occidente de Asturias, Le坦n e Zamora. Citaremos as caracter鱈sticas com炭ns a t坦dalas 叩reas que compo単en o bloque. 1.- Inexistencia de gheada e seseo. 2.- Conservaci坦n do u nas formas cuatro, cuando, guardar, etc. 3.- Terminaci坦n -鱈n no canto de -i単o : cam鱈n, vec鱈n (ag叩s no sur do bloque oriental). 4.- O plural dos nomes rematados en -n f坦rmase engadindo - is: cais, caixois, calcet鱈s. 5.- O pronome suxeito 辿 tu. 6.- A evoluci坦n dos grupos latinos -ULT-, -UCT-, ETC. d叩 como resultado formas do tipo muito, luita, noite, coiro; muto, luta, noite, coiro; mutio, lutia, noite, coiro. No tocante 坦 diptongo ai de caixa, baixar, pasa a caxa, baixar. 7.- Formas partiuo, deixouo, canteio. Formas incrementadas cun -n : cante(i)n, cantare(i)n e, en menor medida, he(i)n, se(i)n, von. 8.- As formas da P5 levan o sufixo en -is: cantais, colleis, partis; cant叩bais, coll鱈ais, part鱈ais...
- 6. PARTICULARIDADES SESEO IMPLOSIVO ( AO INICIO DA SLABA) EXPLOSIVO (AO FINAL DE SLABA)