ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Gebelik dönemleri ve prenatal değerlendirme

•Download as PPTX, PDF•
•
S
sebhul

Gebelik dönemleri ve prenatal değerlendirme

1 of 30
Downloaded 33 times
GEBELİK DÖNEMLERİ VE PRENATAL DEĞERLENDİRME Prof. Dr. Sebahat ATAR
FETAL GELİŞİM DÖNEMLERİ  Embriyonik dönem: 5-10. Hf  Organ gelişimi  Fetal dönem: 11. hf – term  Farklılaşma, gelişme ve maturasyon  Birinci üçay (trimestir) : 2-14. hf  ikinci üçay :15-28 hf  Üçüncü üçay : 29-41 hf
GEBELİK İLE İLGİLİ TANIMLAR  Gravida  Parite  Abortus  Primigravida/Primipara  Multipara  Nulligravida/Nullipara
PRENATAL BAKIMIN HEDEFLERI Sağlıklı bebek doğurtulması, gebe ile ilgili risklerin en aza indirilmesi Gebelik yaşının doğru hesaplanması Yüksek riskli gebeliklerin belirlenmesi Gebelik ile ilgili sorunların ortaya çıkmadan saptanılarak önlenmesi Gebenin eğitimi
DOĞUM ÖNCESİ BAKIM (DÖB,PRENATAL BAKIM) Gebeliğin tanısı İlk muayene Peryodik muayeneler Tarama testleri Gebenin eğitimi
GEBELİK TANISI Şüpheli gebelik yakınma ve bulguları Olası gebelik bulguları Kesin gebelik bulguları
ŞÜPHELİ GEBELİK YAKINMA VE BULGULARI  Bulantı, kusma  Mesanede irritabilite  Halsizlik  Adet gecikmesi  Göğüslerde değişklikler  Vagina mukozası ve servikste konjesyon (Chadwick)  Cilt değişiklikleri
OLASI GEBELİK BULGULARI Karnın büyümesi Uterusta değişiklikler (Hegar, Piskacek) Servikste yumuşama (Goodell) Braxton-Hicks kasılmaları Fetusun el ile hissedilmesi Biyokimyasal testler (HCG, progesteron)
BİYOKİMYASAL TESTLER (HCG)  Sinsityotrofoblastlardan salgılanır   alt ünitesi hCG için spesifik  Fertilizasyondan 6-9 gün sonra saptanır  İkiye katlanma zamanı: 1.5-2 gün  Maksimum düzeye erişme: 70. gün  İdrar ile atılır
KESİN GEBELİK BULGULARI Fetal hareketlerin hissedilmesi Fetal kalp atımlarının saptanılması Ultrason ile fetusun görülmesi
İLK VİZİT-HİKAYE  Mevcut hastalıkları  Depresyon, epilepsi, HT, vb  Obstetrik risk faktörlerinin belirlenmesi  Erken doğum öyküsü  Tekrarlayan gebelik kayıpları, servikal yetmezlik  Preeklampsi/eklampsi  Gestasyonel diyabet  İntrauterin gelişme geriliği/makrozomik fetus  Zor doğum, müdahaleli doğum  Sezaryen  Diğerleri
İLK VİZİT-HİKAYE
GEBELİKTE ÖNERİLEN KİLO ALIMI Toplam kilo alımı (kg) İkiz gebelik Toplam kg Zayıf (< 18.5 kg/m²) 12.5-18.0 Bilgi yok Normal (18.5-24.9 kg/m²) 11.5-16.0 16.5-24 Kilolu (25.0-29.9 kg/m²) 7.0-11.5 14-22.5 Obez (≥ 30.0 kg/m²) 5.0-9.0 11-19  2009 IOM/NRC kılavuzu
İLK VİZİT Tam fizik muayene Pelvik muayene Ultrasonografi  Gebelik yaşı tayini CRL (baş-popo uzunluk ölçümü en güvenilir)  Tekil/çoğul gebelik ayırımı  İntrauterin gebeliğin gösterilmesi
İLK VİZİT-LABORATUVAR  Tüm gebelerden istenilecek  Tam kan sayımı (Hb, Htc, trombosit)  Kan grubu ve Rh tayini  IDC, HbA1c (Rh uyuşmazlığı var ise)  Rubella Ig G  VDRL  Gonore ve klamidya testi  İdrar kültürü  Hepatitis B yüzey antijeni (HBs Ag)  HIV testi  Pap yayma
İLK VİZİT-LABORATUVAR  Toksoplazma taraması  Kontamine çiğ et yeme  Kontamine su içme  Kedi besleme ve toxo şüphesi  Gonore taraması  25 yaş altında olma  Çok sayıda seksüel partnerin olması  Cinsel yolla geçen enf öyküsü  Herpes Simplex V taraması  Cinsel yolla geçen hastalık riski yüksek  İmmün düşkün
İLK VİZİT-LABORATUVAR  Tbc taraması  Fakirlik  İlaç kullanımı  HIV enf varlığı  Tbc endemik alandan gelme  CMV taraması  Kreşte çalışma  Adolesanlar  Birden fazla cinsel partneri olanlar  Cinsel yolla hastalık öyküsü
İLK VİZİT-LABORATUVAR  Hepatit C taraması  Kan transfüzyonu öyküsü  Organ transplantasyonu öyküsü  IV uyuşturucu/ilaç kullanımı  Pap yayma  21 yaşın üzerinde  Son bir yıl içinde tarama yok  TSH  Tiroid disfonksiyon ile ilişkili yakınmaları varlığı  Hipo/Hipertiroidi öyküsü
İLK VİZİT-LABORATUVAR Kromozom anomali tarama testleri ile ilgili bilgi verilir  İkili Test (fBhCG+PAPP-A)  Kombine Test (Nukal + İkili Test)  Üçlü Test (aFP+hCG+uE3)  Dörtlü Test (aFP+fBhCG+uE3+Inhibin-A)  İntegre Test (NT+PAPP-A+Dörtlü test)  Fetal DNA testi
KROMOZOM ANOMALI TARAMA TESTLERINE GENEL BAKIŞ Kombine test  NT İkili test (fBhCG+PAPP-A)  Saptama oranı: %80-%85  Zamanı: 11-14. hf  Yalancı pozitiflik: %5 Üçlü test  aFP+hCG+uE3  Saptama oranı: %60-%70  Yapılma zamanı: 15-22 hf  Yalancı pozitiflik: %5
KROMOZOM ANOMALI TARAMA TESTLERINE GENEL BAKIŞ  Dörtlü test  aFP+fBhCG+uE3+Inhibin-A  Saptama oranı: %65-80  Zamanı: 15-22 hf  Yalanca pozitiflik: %5  İntegre test  NT+PAPP-A+Dörtlü test  Zamanı: 11-14 ve 15-22 hf  Saptama oranı: %95  Yalanca pozitiflik: %-%5
FETAL DNA TESTİ  Sinonimler  Cell-free fetal DNA testi  Non-invasive prenatal test (NIPT)  Saptama oranı: %99  Yalancı pozitiflik: % 0.1-%0.5  Tanısal test değildir.  Pozitif sonuçların karyotipleme ile doğrulanması gerekir  Trizomi 21, 13, 18, monozomi X, seks kromozom anöploidileri
FETAL DNA TESTİNİN İSTENİLDİĞİ DURUMLAR  İleri anne yaşı  Kromozom anomalili bebek doğurma öyküsü  Diğer tarama testinde pozitif sonuç çıkması  Ultrason ile kromozom anomali riskinde artış ile birlikte olan bulgu varlığı (major anomaliler hariç)  Gebe veya eşinde kromozom 21, 18 veya 13 translokasyon varlığı  Diğer durumlar
İKINCI TRIMESTER MUAYENESI (14-28 HF)  14-24 hf arası muayene  Kromozom anomali taraması  Nöral tüp defekti taraması  AFP (15-22 hf)  Fizik muayene  Kilo, -Kan basıncı,  Kalp atımlarının dinlenilmesi  Fundus yüksekliğinin ölçülmesi  Ayrıntılı USG (18-22 hf)  Fetusta yapısal anomali bakılması  Genetik sonogram  Maternal/fetal Doppler (uterin arter, duktus venosus, vb)
İKINCI TRIMESTER MUAYENESI (14-28 HF)  24-28 hf arası muayene  Hb, Htc  Tam idrarda protein  İlk gebelik  Patolojik uterin arter doppleri  Preeklampsi/eklampsi öyküsü  Gebede böbrek hastalığı  Gebede kr HT öyküsü  Gestasyonel diyabet tarama/tanı testi  50 gr tarama / 100 gr yükleme veya  75 gr tanısal test
ÜÇÜNCÜ TRİMESTER MUAYENESİ (28-31 HF)  Fizik muayene  Kilo  Kan basıncı  Fetal kalp atımlarının dinlenmesi  Fundus yükseklik ölçümü  36. hf fetal geliş tayini  36. hf fetal geliş makat ise eksternal sefalik versiyon  Bilgilendirme  Emzirme ve yenidoğanın beslenmesi  Yenidoğan ile ilk vücut teması  Bebek ile evde yaşam
ÜÇÜNCÜ TRİMESTER MUAYENESİ (28-31 HF)  Laboratuvar Grup B step vajen ve rektal kültürleri (35-37 hf) NST (veya diğer iyilik hali testleri) IDC (Rh uyuşmazlığı) Cinsel yolla geçeh hastalık riski yüksek grupta Klamidya, gonore, sifiliz, HIV, Herpes, HBs Ag
DÜŞÜK RİSK GRUBUNDA TAKİP MUAYENELERİ  28. Hf kadar  4 hf ara ile  28-36 hf arasında  3 hf ara ile  36 hf-doğum  1 hf ara ile  Her muayenede  Gebenin kilosu, kan basıncı, tam idrar  Fetal kalp atımları dinlenir (10. hf sonra)  Fundus yükseklik ölçümü (20. hf sonra)  Fetal hareketler sorgulanır (20. hf sonra)
DOĞUM SONRASI MUAYENE Zamanı  Doğumdan 3-4 hf sonra en geç 6 hf sonra  Erken kontrol: Doğumdan 1-2 hf sonra Sezaryen olguları Doğum sonu depresyon riski yüksek olanlar Fizik muayene  Kilo ölçümü -Kan basıncı ölçümü  Tiroid, meme, karın muayenesi  Pelvik muayene
Depresyon skalası ile değerlendirme Bilgilendirme  Emzirme  Cinsellik  Gebelikte korunma  Psikolojik durum Laboratuvar  HbA1c (Gestasonel diyabet olguları) DOĞUM SONRASI MUAYENE

More Related Content

Gebelik dönemleri ve prenatal değerlendirme

  • 1. GEBELİK DÖNEMLERİ VE PRENATAL DEĞERLENDİRME Prof. Dr. Sebahat ATAR
  • 2. FETAL GELİŞİM DÖNEMLERİ  Embriyonik dönem: 5-10. Hf  Organ gelişimi  Fetal dönem: 11. hf – term  Farklılaşma, gelişme ve maturasyon  Birinci üçay (trimestir) : 2-14. hf  ikinci üçay :15-28 hf  Üçüncü üçay : 29-41 hf
  • 3. GEBELİK İLE İLGİLİ TANIMLAR  Gravida  Parite  Abortus  Primigravida/Primipara  Multipara  Nulligravida/Nullipara
  • 4. PRENATAL BAKIMIN HEDEFLERI Sağlıklı bebek doğurtulması, gebe ile ilgili risklerin en aza indirilmesi Gebelik yaşının doğru hesaplanması Yüksek riskli gebeliklerin belirlenmesi Gebelik ile ilgili sorunların ortaya çıkmadan saptanılarak önlenmesi Gebenin eğitimi
  • 5. DOĞUM ÖNCESİ BAKIM (DÖB,PRENATAL BAKIM) Gebeliğin tanısı İlk muayene Peryodik muayeneler Tarama testleri Gebenin eğitimi
  • 6. GEBELİK TANISI Şüpheli gebelik yakınma ve bulguları Olası gebelik bulguları Kesin gebelik bulguları
  • 7. ŞÜPHELİ GEBELİK YAKINMA VE BULGULARI  Bulantı, kusma  Mesanede irritabilite  Halsizlik  Adet gecikmesi  Göğüslerde değişklikler  Vagina mukozası ve servikste konjesyon (Chadwick)  Cilt değişiklikleri
  • 8. OLASI GEBELİK BULGULARI Karnın büyümesi Uterusta değişiklikler (Hegar, Piskacek) Servikste yumuşama (Goodell) Braxton-Hicks kasılmaları Fetusun el ile hissedilmesi Biyokimyasal testler (HCG, progesteron)
  • 9. BİYOKİMYASAL TESTLER (HCG)  Sinsityotrofoblastlardan salgılanır   alt ünitesi hCG için spesifik  Fertilizasyondan 6-9 gün sonra saptanır  İkiye katlanma zamanı: 1.5-2 gün  Maksimum düzeye erişme: 70. gün  İdrar ile atılır
  • 10. KESİN GEBELİK BULGULARI Fetal hareketlerin hissedilmesi Fetal kalp atımlarının saptanılması Ultrason ile fetusun görülmesi
  • 11. İLK VİZİT-HİKAYE  Mevcut hastalıkları  Depresyon, epilepsi, HT, vb  Obstetrik risk faktörlerinin belirlenmesi  Erken doğum öyküsü  Tekrarlayan gebelik kayıpları, servikal yetmezlik  Preeklampsi/eklampsi  Gestasyonel diyabet  İntrauterin gelişme geriliği/makrozomik fetus  Zor doğum, müdahaleli doğum  Sezaryen  Diğerleri
  • 13. GEBELİKTE ÖNERİLEN KİLO ALIMI Toplam kilo alımı (kg) İkiz gebelik Toplam kg Zayıf (< 18.5 kg/m²) 12.5-18.0 Bilgi yok Normal (18.5-24.9 kg/m²) 11.5-16.0 16.5-24 Kilolu (25.0-29.9 kg/m²) 7.0-11.5 14-22.5 Obez (≥ 30.0 kg/m²) 5.0-9.0 11-19  2009 IOM/NRC kılavuzu
  • 14. İLK VİZİT Tam fizik muayene Pelvik muayene Ultrasonografi  Gebelik yaşı tayini CRL (baş-popo uzunluk ölçümü en güvenilir)  Tekil/çoğul gebelik ayırımı  İntrauterin gebeliğin gösterilmesi
  • 15. İLK VİZİT-LABORATUVAR  Tüm gebelerden istenilecek  Tam kan sayımı (Hb, Htc, trombosit)  Kan grubu ve Rh tayini  IDC, HbA1c (Rh uyuşmazlığı var ise)  Rubella Ig G  VDRL  Gonore ve klamidya testi  İdrar kültürü  Hepatitis B yüzey antijeni (HBs Ag)  HIV testi  Pap yayma
  • 16. İLK VİZİT-LABORATUVAR  Toksoplazma taraması  Kontamine çiğ et yeme  Kontamine su içme  Kedi besleme ve toxo şüphesi  Gonore taraması  25 yaş altında olma  Çok sayıda seksüel partnerin olması  Cinsel yolla geçen enf öyküsü  Herpes Simplex V taraması  Cinsel yolla geçen hastalık riski yüksek  İmmün düşkün
  • 17. İLK VİZİT-LABORATUVAR  Tbc taraması  Fakirlik  İlaç kullanımı  HIV enf varlığı  Tbc endemik alandan gelme  CMV taraması  Kreşte çalışma  Adolesanlar  Birden fazla cinsel partneri olanlar  Cinsel yolla hastalık öyküsü
  • 18. İLK VİZİT-LABORATUVAR  Hepatit C taraması  Kan transfüzyonu öyküsü  Organ transplantasyonu öyküsü  IV uyuşturucu/ilaç kullanımı  Pap yayma  21 yaşın üzerinde  Son bir yıl içinde tarama yok  TSH  Tiroid disfonksiyon ile ilişkili yakınmaları varlığı  Hipo/Hipertiroidi öyküsü
  • 19. İLK VİZİT-LABORATUVAR Kromozom anomali tarama testleri ile ilgili bilgi verilir  İkili Test (fBhCG+PAPP-A)  Kombine Test (Nukal + İkili Test)  Üçlü Test (aFP+hCG+uE3)  Dörtlü Test (aFP+fBhCG+uE3+Inhibin-A)  İntegre Test (NT+PAPP-A+Dörtlü test)  Fetal DNA testi
  • 20. KROMOZOM ANOMALI TARAMA TESTLERINE GENEL BAKIŞ Kombine test  NT İkili test (fBhCG+PAPP-A)  Saptama oranı: %80-%85  Zamanı: 11-14. hf  Yalancı pozitiflik: %5 Üçlü test  aFP+hCG+uE3  Saptama oranı: %60-%70  Yapılma zamanı: 15-22 hf  Yalancı pozitiflik: %5
  • 21. KROMOZOM ANOMALI TARAMA TESTLERINE GENEL BAKIŞ  Dörtlü test  aFP+fBhCG+uE3+Inhibin-A  Saptama oranı: %65-80  Zamanı: 15-22 hf  Yalanca pozitiflik: %5  İntegre test  NT+PAPP-A+Dörtlü test  Zamanı: 11-14 ve 15-22 hf  Saptama oranı: %95  Yalanca pozitiflik: %-%5
  • 22. FETAL DNA TESTİ  Sinonimler  Cell-free fetal DNA testi  Non-invasive prenatal test (NIPT)  Saptama oranı: %99  Yalancı pozitiflik: % 0.1-%0.5  Tanısal test değildir.  Pozitif sonuçların karyotipleme ile doğrulanması gerekir  Trizomi 21, 13, 18, monozomi X, seks kromozom anöploidileri
  • 23. FETAL DNA TESTİNİN İSTENİLDİĞİ DURUMLAR  İleri anne yaşı  Kromozom anomalili bebek doğurma öyküsü  Diğer tarama testinde pozitif sonuç çıkması  Ultrason ile kromozom anomali riskinde artış ile birlikte olan bulgu varlığı (major anomaliler hariç)  Gebe veya eşinde kromozom 21, 18 veya 13 translokasyon varlığı  Diğer durumlar
  • 24. İKINCI TRIMESTER MUAYENESI (14-28 HF)  14-24 hf arası muayene  Kromozom anomali taraması  Nöral tüp defekti taraması  AFP (15-22 hf)  Fizik muayene  Kilo, -Kan basıncı,  Kalp atımlarının dinlenilmesi  Fundus yüksekliğinin ölçülmesi  Ayrıntılı USG (18-22 hf)  Fetusta yapısal anomali bakılması  Genetik sonogram  Maternal/fetal Doppler (uterin arter, duktus venosus, vb)
  • 25. İKINCI TRIMESTER MUAYENESI (14-28 HF)  24-28 hf arası muayene  Hb, Htc  Tam idrarda protein  İlk gebelik  Patolojik uterin arter doppleri  Preeklampsi/eklampsi öyküsü  Gebede böbrek hastalığı  Gebede kr HT öyküsü  Gestasyonel diyabet tarama/tanı testi  50 gr tarama / 100 gr yükleme veya  75 gr tanısal test
  • 26. ÜÇÜNCÜ TRİMESTER MUAYENESİ (28-31 HF)  Fizik muayene  Kilo  Kan basıncı  Fetal kalp atımlarının dinlenmesi  Fundus yükseklik ölçümü  36. hf fetal geliş tayini  36. hf fetal geliş makat ise eksternal sefalik versiyon  Bilgilendirme  Emzirme ve yenidoğanın beslenmesi  Yenidoğan ile ilk vücut teması  Bebek ile evde yaşam
  • 27. ÜÇÜNCÜ TRİMESTER MUAYENESİ (28-31 HF)  Laboratuvar Grup B step vajen ve rektal kültürleri (35-37 hf) NST (veya diğer iyilik hali testleri) IDC (Rh uyuşmazlığı) Cinsel yolla geçeh hastalık riski yüksek grupta Klamidya, gonore, sifiliz, HIV, Herpes, HBs Ag
  • 28. DÜŞÜK RİSK GRUBUNDA TAKİP MUAYENELERİ  28. Hf kadar  4 hf ara ile  28-36 hf arasında  3 hf ara ile  36 hf-doğum  1 hf ara ile  Her muayenede  Gebenin kilosu, kan basıncı, tam idrar  Fetal kalp atımları dinlenir (10. hf sonra)  Fundus yükseklik ölçümü (20. hf sonra)  Fetal hareketler sorgulanır (20. hf sonra)
  • 29. DOĞUM SONRASI MUAYENE Zamanı  Doğumdan 3-4 hf sonra en geç 6 hf sonra  Erken kontrol: Doğumdan 1-2 hf sonra Sezaryen olguları Doğum sonu depresyon riski yüksek olanlar Fizik muayene  Kilo ölçümü -Kan basıncı ölçümü  Tiroid, meme, karın muayenesi  Pelvik muayene
  • 30. Depresyon skalası ile değerlendirme Bilgilendirme  Emzirme  Cinsellik  Gebelikte korunma  Psikolojik durum Laboratuvar  HbA1c (Gestasonel diyabet olguları) DOĞUM SONRASI MUAYENE