際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Gebiedsontwikkeling voor het echie Hogeschool Rotterdam Stedebouwkunde en Planologie 17 mei 2011
380 kV maakt voorlopig  einde aan plannen  Westflank 19 april 2011 De nieuwe hoogspanningsleiding voor de Randstad zal toch door het westen van de Haarlemmermeer lopen. Voor de gemeente Haarlemmermeer en de provincie betekent dat besluit van het kabinet het einde van de geplande grootschalige woningbouw in het westen van de polder. De ministers Verhagen (Economie) en Schultz (Infrastructuur) deelden hun besluit gisteren mee aan de gemeente, provincie, Rijnland en Schiphol. De verschillende partijen van het projectbureau Westflank beraden zich op de te nemen stappen.
RESULTAAT Drie jaar planvorming voor niets en een slordige 10 miljoen euro aan plankosten
Wigger Verschoor Nu:  Metafoor ( www.metafoor.nl )  Ruimtevolk ( www.ruimtevolk.nl ) Daarvoor:  Universiteit van Amsterdam RPD (nu: PBL) Stipo  IBM (Madrid) Jacob Fleming (Barcelona)
Cases Gebiedsontwikkeling Westflank - Haarlemmermeer http://www.westflankhaarlemmermeer.nl/ 2. Herstructurering Heerlerheide Centrum -    Heerlen http://www.heerlerheidecentrum.nl/
Definitie Gebiedsontwikkeling  Gebiedsontwikkeling  is een ruimtelijke ordeningsterm voor de ontwikkeling van een afgebakend gebied in al haar facetten, gericht op het op een lijn brengen van publieke, private en particuliere belangen die bestuurlijke en sectorale grenzen doorsnijden, waarbij overheden samenwerken met maatschappelijke partners en risicodragend participeren. Gebiedsontwikkeling is een vorm van publiek-private samenwerking.
Gebiedsontwikkeling voor het echie
Westflank Haarlemmermeer Opgave:  10.000 woningen, 3 miljoen m3 waterberging (2 miljoen m3 seizoensberging + 1 miljoen m3 piekberging) en 900 hectare groen Concept: Aansluiten bij en versterken van de parels in de polder Kleinschalige woningbouwvlakken Herstellen en vrijspelen oorspronkelijke polderstructuur Terugbrengen water
Gebiedsontwikkeling voor het echie
Gebiedsontwikkeling voor het echie
Westflank Haarlemmermeer Partijen: RVOB (Rijk), Provincie Noord-Holland, Hoogheemraadschap Holland-Rijnland, Gemeente Haarlemmermeer Proces: Lange voorbereidingstijd (賊 3 jaar) Publieke dominantie in definitiefase Rekenen en tekenen gaan gelijk op Verborgen agendas (?) Ontwikkelaars aan de poort
Westflank Haarlemmermeer Businesscase: Totaal investeringsvolume van 賊 300 miljoen euro, waarvan 50 miljoen toegekend vanuit het Nota Ruimtebudget ( http://www.project.vrom.nl/lijstweergave.asp?code_prgm=32 ) Relatief te overzien geraamd tekort bij aanvang van gebiedsontwikkeling Investeringsbereidheid van partijen (?) Organiseren van businesscase:  MIRT  ( http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/meerjarenprogramma-infrastructuur-ruimte-en-transport/mirt-projectenboek ) Nationaal Waterplan  ( http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/vragen-en-antwoorden/wat-is-het-nationaal-waterplan.html )
Westflank Haarlemmermeer Lessons Learned: Een opgave mag nooit alleen maar kwantitatief zijn verwoord Zonder een onderling afgesproken investerings-commitment loop je vast Tackle de heetste hangijzers als eerste, want van uitstel komt helaas geen afstel Organiseer je eigen urgentie en/of ga voor een quick win Gebruik de markt om je planvorming te testen en beter te maken
Gebiedsontwikkeling voor het echie
Herstructurering Heerlerheide Opgave: Het geven van een kwaliteitsimpuls aan het centrum van het stadsdeel Heerlerheide (賊 20.000 inwoners) door het inzetten op een compleet verdichtingsprogramma van wonen en winkelen aangevuld met plekken voor cultuur, onderwijs en welzijn & zorg Concept: Aanpassing van de stedenbouwkundige structuur incl. invulling kavels, diversiteit van het programma, inrichting openbare ruimte gericht op de centrale functie van het gebied voor wonen, winkelen, recre谷ren en verblijven.
Gebiedsontwikkeling voor het echie
Gebiedsontwikkeling voor het echie
http://youtu.be/zcGh5HdAcck Gebaseerd op het mijnverleden van het gebied! Mijnwaterproject
Herstructurering Heerlerheide Partijen: Gemeente Heerlen en woningcorporatie Weller plus  externe ontwikkelaars Proces: Visie en masterplan onderdeel van samenwerkingsovereenkomst met Weller 卒Iedereen doet waar hij goed in is卒 Grondinbreng en verdeling naar rato met gesloten beurzen Partijen voeren separaat projectmanagement
Herstructurering Heerlerheide Businesscase: 75 miljoen investeringsvolume, waarvan 15 miljoen door gemeente en 32 miljoen door Weller Strategisch aankopen grond en opstallen in het gebied Resultaat van 10 deelprojecten onderling afhankelijk Looptijd: 1996-2013 Uiteindelijk levert dit 3-4 jaar vertraging op
Herstructurering Heerlerheide Programma- en projectmanagement: G = Geld > (on)zekerheid van kosten en baten O = Organisatie > intern en extern K = Kwaliteit > niveau en bewaking I  = Informatie > transparantie en communicatie T = Tijd > planning R = Risico > samenkomen van hierboven en  vooraf inschatten en managen van  potentiele risicos
Herstructurering Heerlerheide Lessons Learned: Innovatieve projectonderdelen alsmede het kwaliteitsniveau binnen het programma helpen mee om draagvlak te krijgen voor het project zowel bij direct betrokkenen als investeerders Samenwerking tussen partijen behoeft een blijvende investering in wederzijds vertrouwen. Zo niet dan leidt dit tot conflicten Onvoldoende gestuurd op het (tijdig) binnenkomen van de benodigde baten, terwijl de kosten wel doorliepen
Watskeburt? Toenemende demografische krimp Er staan 200.000 woningen te koop, waarvan een derde meer dan 1 jaar Leegstand van commercieel vastgoed lokaal tot 30% en deels structureel Bescheiden stijging van de koopkracht verwacht in de komende jaren Voor particulieren vermindert de leencapaciteit in de vorm van hypotheken Hogere bouwkosten door prijzen van grondstoffen en energienormen Exploitatietekort van gemiddeld 10.000/woning bij binnenstedelijke bouwen Gemeentelijke grondexploitaties duiken in rode cijfers Ontwikkelaars worstelen met grond en vastgoed op hun balans Corporaties hebben minder investeringscapaciteit Banken moeten hun solvabiliteit versterken in het kader van Basel-3 Het Rijk staat voor een langjarige bezuinigingsoperatie, direct voelbaar in gemeentefondsen Gemeenten hebben 賊  12 miljard euro ge誰nvesteerd in bouwgrond
Whats next? Organische gebiedsontwikkeling Kleinschalig Vraaggericht DIY
Als dit de werkelijkheid wordt. wat wordt dan onze rol? Multidisciplinariteit of het kunnen organiseren ervan Opzoeken van nieuwe stakeholders (=klanten) Niet alleen meer denken, maar ook doen
Maar de grote opgaven dan ? Infrastructuur, water, landbouw, krimp, maar ook woningbouw etc.... Gebiedsontwikkeling is meer dan alleen de ontwikkeling van een ruimtelijk programma Het belang van meekoppelende belangen Tijd voor het juiste bestuurlijke schaalniveau dat kan sturen op schaarste
Maar hoe gaan we dit in vredesnaam organiseren ? Andere manier van investeren Andere manier van plannen Andere manier van samenwerken Zie: Het Watertorenberaad ( www.watertorenberaad.nl )
Andere manier van investeren  Waardeontwikkeling en commitment (Ver)nieuw(d) instrumentarium! Of is er meer nodig?   Kwaliteitsfonds Tijdelijke Erfpacht Verwijderingsbijdrage Leegstand Vastgoed Stichting Woningaankoop Collectief Particulier Opdrachtgeverschap Bouwclaim Nieuwe Stijl Ontwikkelend Beheer Coaliton Led Development Bron:  http://www.kei-centrum.nl/view.cfm?page_id=5854
Andere manier van investeren  Waardeontwikkeling en commitment  Nieuwe verdienmogelijkheden http://www.gebiedsontwikkeling.nu/actualiteit/verslagen/op-zoek-naar-nieuwe-verdienmodellen/  Inventarisatie financieringsconstructies http://www.kei-centrum.nl/view.cfm?page_id=1901&item_type=documentatie&item_id=2410
Andere manier van plannen (2x)  Netwerkplanning gericht op ondernemen Procesomkering en de eindgebruiker centraal Overkoepelende gebiedsregie om bottom-up inbreng voor planvorming mogelijk te maken Sociaal plan in plaats van structuurvisie
Andere manier van samenwerken  Flexibiliteit, transparantie en vertrouwen Nieuwe samenwerkingsvormen bijv. Gebiedscoalities met beleggers Nieuwe rollen van bestaande partijen bijv. Vereniging van Wijkeigenaren (VWE) met gebiedsbudgetten en-beheer Het betrekken van nieuwe partijen bijv. energiebedrijven, zorginstellingen, sportontwikkelaars, multinationals
Vragen ?

More Related Content

Gebiedsontwikkeling voor het echie

  • 1. Gebiedsontwikkeling voor het echie Hogeschool Rotterdam Stedebouwkunde en Planologie 17 mei 2011
  • 2. 380 kV maakt voorlopig einde aan plannen Westflank 19 april 2011 De nieuwe hoogspanningsleiding voor de Randstad zal toch door het westen van de Haarlemmermeer lopen. Voor de gemeente Haarlemmermeer en de provincie betekent dat besluit van het kabinet het einde van de geplande grootschalige woningbouw in het westen van de polder. De ministers Verhagen (Economie) en Schultz (Infrastructuur) deelden hun besluit gisteren mee aan de gemeente, provincie, Rijnland en Schiphol. De verschillende partijen van het projectbureau Westflank beraden zich op de te nemen stappen.
  • 3. RESULTAAT Drie jaar planvorming voor niets en een slordige 10 miljoen euro aan plankosten
  • 4. Wigger Verschoor Nu: Metafoor ( www.metafoor.nl ) Ruimtevolk ( www.ruimtevolk.nl ) Daarvoor: Universiteit van Amsterdam RPD (nu: PBL) Stipo IBM (Madrid) Jacob Fleming (Barcelona)
  • 5. Cases Gebiedsontwikkeling Westflank - Haarlemmermeer http://www.westflankhaarlemmermeer.nl/ 2. Herstructurering Heerlerheide Centrum - Heerlen http://www.heerlerheidecentrum.nl/
  • 6. Definitie Gebiedsontwikkeling Gebiedsontwikkeling is een ruimtelijke ordeningsterm voor de ontwikkeling van een afgebakend gebied in al haar facetten, gericht op het op een lijn brengen van publieke, private en particuliere belangen die bestuurlijke en sectorale grenzen doorsnijden, waarbij overheden samenwerken met maatschappelijke partners en risicodragend participeren. Gebiedsontwikkeling is een vorm van publiek-private samenwerking.
  • 8. Westflank Haarlemmermeer Opgave: 10.000 woningen, 3 miljoen m3 waterberging (2 miljoen m3 seizoensberging + 1 miljoen m3 piekberging) en 900 hectare groen Concept: Aansluiten bij en versterken van de parels in de polder Kleinschalige woningbouwvlakken Herstellen en vrijspelen oorspronkelijke polderstructuur Terugbrengen water
  • 11. Westflank Haarlemmermeer Partijen: RVOB (Rijk), Provincie Noord-Holland, Hoogheemraadschap Holland-Rijnland, Gemeente Haarlemmermeer Proces: Lange voorbereidingstijd (賊 3 jaar) Publieke dominantie in definitiefase Rekenen en tekenen gaan gelijk op Verborgen agendas (?) Ontwikkelaars aan de poort
  • 12. Westflank Haarlemmermeer Businesscase: Totaal investeringsvolume van 賊 300 miljoen euro, waarvan 50 miljoen toegekend vanuit het Nota Ruimtebudget ( http://www.project.vrom.nl/lijstweergave.asp?code_prgm=32 ) Relatief te overzien geraamd tekort bij aanvang van gebiedsontwikkeling Investeringsbereidheid van partijen (?) Organiseren van businesscase: MIRT ( http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/meerjarenprogramma-infrastructuur-ruimte-en-transport/mirt-projectenboek ) Nationaal Waterplan ( http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/vragen-en-antwoorden/wat-is-het-nationaal-waterplan.html )
  • 13. Westflank Haarlemmermeer Lessons Learned: Een opgave mag nooit alleen maar kwantitatief zijn verwoord Zonder een onderling afgesproken investerings-commitment loop je vast Tackle de heetste hangijzers als eerste, want van uitstel komt helaas geen afstel Organiseer je eigen urgentie en/of ga voor een quick win Gebruik de markt om je planvorming te testen en beter te maken
  • 15. Herstructurering Heerlerheide Opgave: Het geven van een kwaliteitsimpuls aan het centrum van het stadsdeel Heerlerheide (賊 20.000 inwoners) door het inzetten op een compleet verdichtingsprogramma van wonen en winkelen aangevuld met plekken voor cultuur, onderwijs en welzijn & zorg Concept: Aanpassing van de stedenbouwkundige structuur incl. invulling kavels, diversiteit van het programma, inrichting openbare ruimte gericht op de centrale functie van het gebied voor wonen, winkelen, recre谷ren en verblijven.
  • 18. http://youtu.be/zcGh5HdAcck Gebaseerd op het mijnverleden van het gebied! Mijnwaterproject
  • 19. Herstructurering Heerlerheide Partijen: Gemeente Heerlen en woningcorporatie Weller plus externe ontwikkelaars Proces: Visie en masterplan onderdeel van samenwerkingsovereenkomst met Weller 卒Iedereen doet waar hij goed in is卒 Grondinbreng en verdeling naar rato met gesloten beurzen Partijen voeren separaat projectmanagement
  • 20. Herstructurering Heerlerheide Businesscase: 75 miljoen investeringsvolume, waarvan 15 miljoen door gemeente en 32 miljoen door Weller Strategisch aankopen grond en opstallen in het gebied Resultaat van 10 deelprojecten onderling afhankelijk Looptijd: 1996-2013 Uiteindelijk levert dit 3-4 jaar vertraging op
  • 21. Herstructurering Heerlerheide Programma- en projectmanagement: G = Geld > (on)zekerheid van kosten en baten O = Organisatie > intern en extern K = Kwaliteit > niveau en bewaking I = Informatie > transparantie en communicatie T = Tijd > planning R = Risico > samenkomen van hierboven en vooraf inschatten en managen van potentiele risicos
  • 22. Herstructurering Heerlerheide Lessons Learned: Innovatieve projectonderdelen alsmede het kwaliteitsniveau binnen het programma helpen mee om draagvlak te krijgen voor het project zowel bij direct betrokkenen als investeerders Samenwerking tussen partijen behoeft een blijvende investering in wederzijds vertrouwen. Zo niet dan leidt dit tot conflicten Onvoldoende gestuurd op het (tijdig) binnenkomen van de benodigde baten, terwijl de kosten wel doorliepen
  • 23. Watskeburt? Toenemende demografische krimp Er staan 200.000 woningen te koop, waarvan een derde meer dan 1 jaar Leegstand van commercieel vastgoed lokaal tot 30% en deels structureel Bescheiden stijging van de koopkracht verwacht in de komende jaren Voor particulieren vermindert de leencapaciteit in de vorm van hypotheken Hogere bouwkosten door prijzen van grondstoffen en energienormen Exploitatietekort van gemiddeld 10.000/woning bij binnenstedelijke bouwen Gemeentelijke grondexploitaties duiken in rode cijfers Ontwikkelaars worstelen met grond en vastgoed op hun balans Corporaties hebben minder investeringscapaciteit Banken moeten hun solvabiliteit versterken in het kader van Basel-3 Het Rijk staat voor een langjarige bezuinigingsoperatie, direct voelbaar in gemeentefondsen Gemeenten hebben 賊 12 miljard euro ge誰nvesteerd in bouwgrond
  • 24. Whats next? Organische gebiedsontwikkeling Kleinschalig Vraaggericht DIY
  • 25. Als dit de werkelijkheid wordt. wat wordt dan onze rol? Multidisciplinariteit of het kunnen organiseren ervan Opzoeken van nieuwe stakeholders (=klanten) Niet alleen meer denken, maar ook doen
  • 26. Maar de grote opgaven dan ? Infrastructuur, water, landbouw, krimp, maar ook woningbouw etc.... Gebiedsontwikkeling is meer dan alleen de ontwikkeling van een ruimtelijk programma Het belang van meekoppelende belangen Tijd voor het juiste bestuurlijke schaalniveau dat kan sturen op schaarste
  • 27. Maar hoe gaan we dit in vredesnaam organiseren ? Andere manier van investeren Andere manier van plannen Andere manier van samenwerken Zie: Het Watertorenberaad ( www.watertorenberaad.nl )
  • 28. Andere manier van investeren Waardeontwikkeling en commitment (Ver)nieuw(d) instrumentarium! Of is er meer nodig? Kwaliteitsfonds Tijdelijke Erfpacht Verwijderingsbijdrage Leegstand Vastgoed Stichting Woningaankoop Collectief Particulier Opdrachtgeverschap Bouwclaim Nieuwe Stijl Ontwikkelend Beheer Coaliton Led Development Bron: http://www.kei-centrum.nl/view.cfm?page_id=5854
  • 29. Andere manier van investeren Waardeontwikkeling en commitment Nieuwe verdienmogelijkheden http://www.gebiedsontwikkeling.nu/actualiteit/verslagen/op-zoek-naar-nieuwe-verdienmodellen/ Inventarisatie financieringsconstructies http://www.kei-centrum.nl/view.cfm?page_id=1901&item_type=documentatie&item_id=2410
  • 30. Andere manier van plannen (2x) Netwerkplanning gericht op ondernemen Procesomkering en de eindgebruiker centraal Overkoepelende gebiedsregie om bottom-up inbreng voor planvorming mogelijk te maken Sociaal plan in plaats van structuurvisie
  • 31. Andere manier van samenwerken Flexibiliteit, transparantie en vertrouwen Nieuwe samenwerkingsvormen bijv. Gebiedscoalities met beleggers Nieuwe rollen van bestaande partijen bijv. Vereniging van Wijkeigenaren (VWE) met gebiedsbudgetten en-beheer Het betrekken van nieuwe partijen bijv. energiebedrijven, zorginstellingen, sportontwikkelaars, multinationals