2. KeuzesGemeenten kennen een breed spectrum aan risico’s80% van de risico’s komt voor bij elke gemeenteOver het algemeen beheersen gemeenten hun risico’sInnovatie (risico’s nemen) en risicomanagement gaan goed samenHet gaat er niet om óf je risico’s beheerst, maar of je ze effectÃef beheerst Menselijk handelen grootste risicoRemko BoonstraOrganisatieadvies
3. Achtergrond risicomanagement Public Governance (goed bestuur)TransparantieZeggenschapVerantwoording Gevolg: bestuurders (en ambtenaren) worden in toenemende mate afgerekend als er iets fout gaat in hun organisatieRemko BoonstraOrganisatieadvies
4. Waarom Risicomanagement, een greep uit de persAmsterdamse huizen verzakt door metrolijnWinterswijk onoplettend bij fraude ambtenaarOok Groningen dupe van crisis IJslandGemeente schikt met ING Bank inzake freule-fraude zaak Woonwagenbewoners verhalen schade op gemeenteVeel mis met declaraties gemeentebestuurdersRemko BoonstraOrganisatieadvies
30. Steeds meer vragen vanuit raad/ rekenkamer/accountant/provincieDoel van RisicomanagementZorgen dat de mate van risico die een organisatie loopt overeenkomt met de mate van risico die de organisatie wenst te lopen op weg naar het bereiken van haar doelstellingen.Remko BoonstraOrganisatieadvies
32. RisicobeleidHet is vrijwel onmogelijk om alle risico’s op een bepaald moment te kennen, of te beschrijven en te beheersen. Het risicomanagement- en controlesysteem richt zich op de belangrijkste risico’s. ‘Belangrijk’ betekent hier dat deze risico’s van wezenlijke invloed kunnen zijn op de uitkomsten van geformuleerde doelstellingen of van belang zijn voor de kwaliteit van de uit te oefenen taak en het vermogen om te voldoen aan wet- en regelgeving.Remko BoonstraOrganisatieadvies
34. Analyse; Kwantificering van de risico’sRisicoscore = kans (verwachting) x gevolg (impact)Bruto verwachte omvang = Verwachte gevolgschade van een risico-/- reductie door beheersmaatregelen-/- compensatie van derden (verzekering, Rijk, provincie, etc.)-/- reeds gedekt/voorzien (reserve, voorziening, stelpost, etc.)--------------------------------------------------Netto verwachte omvang = Nog te dekken gevolg van risicoOmvang van het risico (gevolgschade) ïƒ Risicoklassen
51. Algemene uitgangspunten RisicorapportagesManagement is primair verantwoordelijk voor informatievoorzieningRapporten moeten een geïntegreerd beeld geven van de risico'sRapportage per aandachtsgebiedVaste periodiciteitTussentijdse en ad hoc rapportages bij incidenten of crisis.Controller creëert samenhang tussen financial control en risico- en procescontrol en maakt het mogelijk het gewenste evenwicht tussen de belangen vanuit de taak, efficiency en risico te vinden. Remko BoonstraOrganisatieadvies
52. Rapportages t.b.v. Weerstandsvermogenalleen die risico’s worden weergegeven die een bepaalde risicoscore behalen. risico’s met een risicoscore (= kans (verwachting) x gevolg (impact)) van 10 of hoger. Per risico worden dan de volgende elementen vermeld:Welk programma en welk product
59. ActiemanagementCruciaal om de verbeteringen daadwerkelijk door te voeren en te borgenOp basis van de rapportages worden acties gedefinieerd en uitvoering wordt belegd bij de verantwoordelijke manager. Controller monitort de acties en maakt de voortgangsrapportagesActiemanagement kan worden vastgelegd in een databaseRemko BoonstraOrganisatieadvies
60. WeerstandsvermogenRemko BoonstraOrganisatieadviesBeschikbare weerstandcapaciteitRatio weerstandsvermogen = -----------------------------------------------Benodigde weerstandcapaciteitBeschikbare weerstandscapaciteit Het totaal van alle middelen waarover de gemeente kan beschikken om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te dekkenBenodigde weerstandscapaciteit Som (verwachte omvang risico’s x waarschijnlijkheid risico’s) + minimumnorm (2% van AU & OZW capaciteit)
61. Beleid ten aanzien van de weerstandscapaciteitRemko BoonstraOrganisatieadviesHoe wordt het weerstandsvermogen op peil gehouden?Ratio weerstandsvermogen < 1als een beroep wordt gedaan op de weerstandscapaciteit;als de risico’s zijn toegenomen.Ratio weerstandsvermogen < 1;beschikbare weerstandscapaciteit aanvullen.benodigde weerstandscapaciteit (risico’s) terugbrengenIndien een beroep wordt gedaan op de weerstandscapaciteit moet in dezelfde besluitvorming (B&W nota) worden aangegeven welke concrete maatregelen worden getroffen om de weerstandscapaciteit op niveau te brengen.
62. Beleid ten aanzien van de weerstandscapaciteitRemko BoonstraOrganisatieadviesWanneer wordt de beschikbare weerstandscapaciteitafgeroomd? Beschikbare weerstandcapaciteit Ratio weerstandsvermogen = ----------------------------------------------------- > 1 Benodigde weerstandcapaciteit en Aanwezige weerstandcapaciteitRatio weerstandsvermogen = -------------------------------------------------- > 0,75 Benodigde weerstandcapaciteitElk jaar mag bij de begroting maximaal 33% van het overschot afgeroomd en ingezet worden.Dit beperkt de jaarlijkse fluctuaties
