際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Gerlach Instituut 
2014, derde jaar, les 6 
Schaarste
Zes overtuigingsprincipes 
 Wederkerigheid 
 Consistentie 
 Sociale bewijskracht 
 Sympathie 
 Autoriteit 
 Schaarste
Gerlach instituut; 2014, jaar 3, les 6; schaarste
De eerste Nederlandse 
postzegel 
 Uitgebracht in 
 1852 
 Geschatte waarde? 
  2.500 
 Wat maakt een postzegel duur? 
 Ouderdom? 
 Nominale waarde? 
 Vooral: schaarste
Wat vind je van de mensa? 
 Studenten: Matig 
 Negen dagen later: Heel behoorlijk 
 Aan het eten was niks veranderd 
 Wel was gezegd: mensa twee weken 
dicht wegens brand. 
 Naarmate producten moeilijker 
verkrijgbaar zijn, lijken ze waardevoller
Ga eens bij jezelf na 
 Wanneer ben je geneigd meer te kopen 
in een supermarkt? Als 
 het schap helemaal vol staat? 
 of als het schap bijna leeg is? 
 Wanneer heb jij je laten opjagen om iets 
te kopen omdat je dacht dat het schaars 
was? 
 Auto? 
 Huis?
Wat maakt ons hebberig? 
 Stel je voor: je hebt meer succes in je 
werk en bent gelukkiger in je relaties 
 Hoe voelt dat? 
 Stel je nu voor dat je minder succes hebt 
op je werk en minder gelukkig bent in je 
persoonlijke relaties 
 Is er verschil? Wat voelt sterker? 
 Niet zozeer de kans om iets te winnen, 
maar de gedachte iets te verliezen.
Hoe kunnen we deze regel 
benutten? 
 In pati谷ntenvoorlichting (mammografie, 
HIV-test, SOA-test etc) 
 Niet vertellen wat het oplevert als men 
het doet, maar wat men verliest als men 
het niet doet. 
 Dus niet: Nu stoppen met roken levert u 
tien extra levensjaren op 
 Maar: Doorgaan met roken kost u tien 
jaar van uw leven.
Volgzaamheidsexperts weten 
dit 
 Dit is het laatste model in deze 
uitvoering. Hij is niet meer leverbaar. 
 Ik ben alleen vandaag hier in de regio. 
 Dit is een eenmalige, speciale uitgave, 
luxe gebonden. 
 Soldaat van Oranje stopt! (en wordt 
vervolgens weer voor een halfjaar 
verlengd)
Psychologische reactantie 
 Treedt op als we keuzevrijheid verliezen 
 Dan verzetten we ons 
 We willen keuzevrijheid. Datgene wat we 
NIET kunnen krijgen, is het begeerlijkst 
 (ook in de liefde?!) 
 En als we eenmaal hebben wat we 
begeren?
Onderzoek bij kinderen van 2 
 2 stuks speelgoed, waarvan 1 achter 
scherm van plexiglas (30 cm hoog dus 
bereikbaar) 
 Geen voorkeur 
 Idem, nu scherm 60 cm hoog 
 Duidelijke voorkeur (3 x meer) voor lastig 
te bereiken speelgoed 
 Kortom: de beperking van keuzevrijheid 
werd bestreden
Ook (jong)volwassen willen 
keuzevrijheid 
 Pubers verzetten zich, streven naar 
optimale keuzevrijheid 
 Iets verbieden is synoniem aan 
stimuleren. Wat niet mag, trekt. 
 Denk aan drank en drugs 
 Een verboden liefde idem (Romeo & 
Julia, The Notebook). Een onbereikbare 
liefde is als een lastig te pakken stuk 
speelgoed
Pure fictie? 
 Nee. Onderzoek naar 140 tienerparen. Bij 
ouderlijke tegenstand: 
 hielden de twee meer van elkaar 
 wilden ze eerder trouwen 
 werd de liefde groter naarmate de 
ouderlijke tegenstand toenam. 
 Opvallend: nam de tegenstand af, dan 
bekoelde de relatie.
Aan- en afpraten 
 Kennesaw (Georgia): bezit van vuurwapen 
en munitie is verplicht. 
 Geen wapen? 200 dollar boete en halfjaar 
cel 
 Gevolg: explosieve stijging wapenverkoop 
 Nader onderzoek: kopers kwamen van 
elders, gevolg van publiciteit 
 Slechts handvol mensen uit Kennesaw 
kocht wapen omdat het verplicht was: 
psychologische reactantie.
Aan- en afpraten (2) 
 Bij Miami (Florida): verbod op 
wasmiddelen met fosfaten. 
 2 reacties: 
 1: smokkelen en hamsteren 
 2: ander beeld van wasmiddelen met 
fosfaten (beter product, minder agressief, 
effectiever bij koud water, wittere was). 
 Kortom: wij reageren soms averechts als 
de overheid de keuze schaarser maakt.
Censuur: beperking 
van informatie 
 Studenten hoorden: speech tegen 
studentenflats was verboden 
 Gevolg: weerstand tegen deze flats nam toe 
 De verboden informatie werd 
geloofwaardiger geacht 
 Dus: doe alsof jou de mond wordt gesnoerd! 
 Van Kemenade: Vergeet dat rolletje 
 Net zoiets als Denk NIET aan een olifant
Stel: Amerikaanse rechter 
verbiedt bewijsmateriaal 
 In feite is het te laat: de jury kent de inhoud 
van het materiaal, maar mag het niet 
meenemen in haar oordeel 
 Uitgaande van psychologische reactantie: 
wat zal het gevolg zijn? 
 Denk aan Tom Cruise in A Few Good Men: 
ondanks diverse sustained objections gaat 
hij door met zijn betoog
Dolle Dwaze Dagen 
 Grote meute voor de deur, stormt naar 
binnen 
 Koopjes (= aas) op? Dan kopen we iets 
anders wat goedkoop lijkt 
 We MOETEN het hebben
The Poseidon Adventure 
 Kosten eenmalige uitzending (1973): 3,2 
miljoen dollar (daarvoor: Patton, 2 miljoen) 
 Maximale opbrengst: 2 miljoen 
 Aangekocht door uiterst capabele en 
ervaren directeur. Waarom? 
 Voor de eerste keer film verkocht in veiling. 
 Drie grote netwerken boden tegen elkaar 
op, gingen veel verder dan slim was.
Talloze voorbeelden 
 Opheffingsuitverkoop, nu of nooit, 
eenmalig 
 Klok die terugloopt op website 
 Booking.com: in dit hotel zijn nog  kamers 
beschikbaar (het zijn er meer!!) 
 Groupon, social deal, hotelbon 
 Wat zijn jouw eigen voorbeelden?
Verdediging 
 Lastig Als we iets graag willen en het 
wordt schaars, verliezen we ons verstand 
 Wees alert op je emotie, je opwinding. 
 Voel je je opgejaagd? Wellicht is schaarste 
in stelling gebracht 
 Wat schenkt het genoegen: het gebruik van 
een schaars product of het bezit ervan? 
 Wil je het gebruiken? Schaarse producten 
(mensa) zijn niet beter, enkel omdat ze 
schaars zijn.
Tot slot: 
Bedankt voor jullie aandacht!

More Related Content

Gerlach instituut; 2014, jaar 3, les 6; schaarste

  • 1. Gerlach Instituut 2014, derde jaar, les 6 Schaarste
  • 2. Zes overtuigingsprincipes Wederkerigheid Consistentie Sociale bewijskracht Sympathie Autoriteit Schaarste
  • 4. De eerste Nederlandse postzegel Uitgebracht in 1852 Geschatte waarde? 2.500 Wat maakt een postzegel duur? Ouderdom? Nominale waarde? Vooral: schaarste
  • 5. Wat vind je van de mensa? Studenten: Matig Negen dagen later: Heel behoorlijk Aan het eten was niks veranderd Wel was gezegd: mensa twee weken dicht wegens brand. Naarmate producten moeilijker verkrijgbaar zijn, lijken ze waardevoller
  • 6. Ga eens bij jezelf na Wanneer ben je geneigd meer te kopen in een supermarkt? Als het schap helemaal vol staat? of als het schap bijna leeg is? Wanneer heb jij je laten opjagen om iets te kopen omdat je dacht dat het schaars was? Auto? Huis?
  • 7. Wat maakt ons hebberig? Stel je voor: je hebt meer succes in je werk en bent gelukkiger in je relaties Hoe voelt dat? Stel je nu voor dat je minder succes hebt op je werk en minder gelukkig bent in je persoonlijke relaties Is er verschil? Wat voelt sterker? Niet zozeer de kans om iets te winnen, maar de gedachte iets te verliezen.
  • 8. Hoe kunnen we deze regel benutten? In pati谷ntenvoorlichting (mammografie, HIV-test, SOA-test etc) Niet vertellen wat het oplevert als men het doet, maar wat men verliest als men het niet doet. Dus niet: Nu stoppen met roken levert u tien extra levensjaren op Maar: Doorgaan met roken kost u tien jaar van uw leven.
  • 9. Volgzaamheidsexperts weten dit Dit is het laatste model in deze uitvoering. Hij is niet meer leverbaar. Ik ben alleen vandaag hier in de regio. Dit is een eenmalige, speciale uitgave, luxe gebonden. Soldaat van Oranje stopt! (en wordt vervolgens weer voor een halfjaar verlengd)
  • 10. Psychologische reactantie Treedt op als we keuzevrijheid verliezen Dan verzetten we ons We willen keuzevrijheid. Datgene wat we NIET kunnen krijgen, is het begeerlijkst (ook in de liefde?!) En als we eenmaal hebben wat we begeren?
  • 11. Onderzoek bij kinderen van 2 2 stuks speelgoed, waarvan 1 achter scherm van plexiglas (30 cm hoog dus bereikbaar) Geen voorkeur Idem, nu scherm 60 cm hoog Duidelijke voorkeur (3 x meer) voor lastig te bereiken speelgoed Kortom: de beperking van keuzevrijheid werd bestreden
  • 12. Ook (jong)volwassen willen keuzevrijheid Pubers verzetten zich, streven naar optimale keuzevrijheid Iets verbieden is synoniem aan stimuleren. Wat niet mag, trekt. Denk aan drank en drugs Een verboden liefde idem (Romeo & Julia, The Notebook). Een onbereikbare liefde is als een lastig te pakken stuk speelgoed
  • 13. Pure fictie? Nee. Onderzoek naar 140 tienerparen. Bij ouderlijke tegenstand: hielden de twee meer van elkaar wilden ze eerder trouwen werd de liefde groter naarmate de ouderlijke tegenstand toenam. Opvallend: nam de tegenstand af, dan bekoelde de relatie.
  • 14. Aan- en afpraten Kennesaw (Georgia): bezit van vuurwapen en munitie is verplicht. Geen wapen? 200 dollar boete en halfjaar cel Gevolg: explosieve stijging wapenverkoop Nader onderzoek: kopers kwamen van elders, gevolg van publiciteit Slechts handvol mensen uit Kennesaw kocht wapen omdat het verplicht was: psychologische reactantie.
  • 15. Aan- en afpraten (2) Bij Miami (Florida): verbod op wasmiddelen met fosfaten. 2 reacties: 1: smokkelen en hamsteren 2: ander beeld van wasmiddelen met fosfaten (beter product, minder agressief, effectiever bij koud water, wittere was). Kortom: wij reageren soms averechts als de overheid de keuze schaarser maakt.
  • 16. Censuur: beperking van informatie Studenten hoorden: speech tegen studentenflats was verboden Gevolg: weerstand tegen deze flats nam toe De verboden informatie werd geloofwaardiger geacht Dus: doe alsof jou de mond wordt gesnoerd! Van Kemenade: Vergeet dat rolletje Net zoiets als Denk NIET aan een olifant
  • 17. Stel: Amerikaanse rechter verbiedt bewijsmateriaal In feite is het te laat: de jury kent de inhoud van het materiaal, maar mag het niet meenemen in haar oordeel Uitgaande van psychologische reactantie: wat zal het gevolg zijn? Denk aan Tom Cruise in A Few Good Men: ondanks diverse sustained objections gaat hij door met zijn betoog
  • 18. Dolle Dwaze Dagen Grote meute voor de deur, stormt naar binnen Koopjes (= aas) op? Dan kopen we iets anders wat goedkoop lijkt We MOETEN het hebben
  • 19. The Poseidon Adventure Kosten eenmalige uitzending (1973): 3,2 miljoen dollar (daarvoor: Patton, 2 miljoen) Maximale opbrengst: 2 miljoen Aangekocht door uiterst capabele en ervaren directeur. Waarom? Voor de eerste keer film verkocht in veiling. Drie grote netwerken boden tegen elkaar op, gingen veel verder dan slim was.
  • 20. Talloze voorbeelden Opheffingsuitverkoop, nu of nooit, eenmalig Klok die terugloopt op website Booking.com: in dit hotel zijn nog kamers beschikbaar (het zijn er meer!!) Groupon, social deal, hotelbon Wat zijn jouw eigen voorbeelden?
  • 21. Verdediging Lastig Als we iets graag willen en het wordt schaars, verliezen we ons verstand Wees alert op je emotie, je opwinding. Voel je je opgejaagd? Wellicht is schaarste in stelling gebracht Wat schenkt het genoegen: het gebruik van een schaars product of het bezit ervan? Wil je het gebruiken? Schaarse producten (mensa) zijn niet beter, enkel omdat ze schaars zijn.
  • 22. Tot slot: Bedankt voor jullie aandacht!