4. De eerste Nederlandse
postzegel
Uitgebracht in
1852
Geschatte waarde?
2.500
Wat maakt een postzegel duur?
Ouderdom?
Nominale waarde?
Vooral: schaarste
5. Wat vind je van de mensa?
Studenten: Matig
Negen dagen later: Heel behoorlijk
Aan het eten was niks veranderd
Wel was gezegd: mensa twee weken
dicht wegens brand.
Naarmate producten moeilijker
verkrijgbaar zijn, lijken ze waardevoller
6. Ga eens bij jezelf na
Wanneer ben je geneigd meer te kopen
in een supermarkt? Als
het schap helemaal vol staat?
of als het schap bijna leeg is?
Wanneer heb jij je laten opjagen om iets
te kopen omdat je dacht dat het schaars
was?
Auto?
Huis?
7. Wat maakt ons hebberig?
Stel je voor: je hebt meer succes in je
werk en bent gelukkiger in je relaties
Hoe voelt dat?
Stel je nu voor dat je minder succes hebt
op je werk en minder gelukkig bent in je
persoonlijke relaties
Is er verschil? Wat voelt sterker?
Niet zozeer de kans om iets te winnen,
maar de gedachte iets te verliezen.
8. Hoe kunnen we deze regel
benutten?
In pati谷ntenvoorlichting (mammografie,
HIV-test, SOA-test etc)
Niet vertellen wat het oplevert als men
het doet, maar wat men verliest als men
het niet doet.
Dus niet: Nu stoppen met roken levert u
tien extra levensjaren op
Maar: Doorgaan met roken kost u tien
jaar van uw leven.
9. Volgzaamheidsexperts weten
dit
Dit is het laatste model in deze
uitvoering. Hij is niet meer leverbaar.
Ik ben alleen vandaag hier in de regio.
Dit is een eenmalige, speciale uitgave,
luxe gebonden.
Soldaat van Oranje stopt! (en wordt
vervolgens weer voor een halfjaar
verlengd)
10. Psychologische reactantie
Treedt op als we keuzevrijheid verliezen
Dan verzetten we ons
We willen keuzevrijheid. Datgene wat we
NIET kunnen krijgen, is het begeerlijkst
(ook in de liefde?!)
En als we eenmaal hebben wat we
begeren?
11. Onderzoek bij kinderen van 2
2 stuks speelgoed, waarvan 1 achter
scherm van plexiglas (30 cm hoog dus
bereikbaar)
Geen voorkeur
Idem, nu scherm 60 cm hoog
Duidelijke voorkeur (3 x meer) voor lastig
te bereiken speelgoed
Kortom: de beperking van keuzevrijheid
werd bestreden
12. Ook (jong)volwassen willen
keuzevrijheid
Pubers verzetten zich, streven naar
optimale keuzevrijheid
Iets verbieden is synoniem aan
stimuleren. Wat niet mag, trekt.
Denk aan drank en drugs
Een verboden liefde idem (Romeo &
Julia, The Notebook). Een onbereikbare
liefde is als een lastig te pakken stuk
speelgoed
13. Pure fictie?
Nee. Onderzoek naar 140 tienerparen. Bij
ouderlijke tegenstand:
hielden de twee meer van elkaar
wilden ze eerder trouwen
werd de liefde groter naarmate de
ouderlijke tegenstand toenam.
Opvallend: nam de tegenstand af, dan
bekoelde de relatie.
14. Aan- en afpraten
Kennesaw (Georgia): bezit van vuurwapen
en munitie is verplicht.
Geen wapen? 200 dollar boete en halfjaar
cel
Gevolg: explosieve stijging wapenverkoop
Nader onderzoek: kopers kwamen van
elders, gevolg van publiciteit
Slechts handvol mensen uit Kennesaw
kocht wapen omdat het verplicht was:
psychologische reactantie.
15. Aan- en afpraten (2)
Bij Miami (Florida): verbod op
wasmiddelen met fosfaten.
2 reacties:
1: smokkelen en hamsteren
2: ander beeld van wasmiddelen met
fosfaten (beter product, minder agressief,
effectiever bij koud water, wittere was).
Kortom: wij reageren soms averechts als
de overheid de keuze schaarser maakt.
16. Censuur: beperking
van informatie
Studenten hoorden: speech tegen
studentenflats was verboden
Gevolg: weerstand tegen deze flats nam toe
De verboden informatie werd
geloofwaardiger geacht
Dus: doe alsof jou de mond wordt gesnoerd!
Van Kemenade: Vergeet dat rolletje
Net zoiets als Denk NIET aan een olifant
17. Stel: Amerikaanse rechter
verbiedt bewijsmateriaal
In feite is het te laat: de jury kent de inhoud
van het materiaal, maar mag het niet
meenemen in haar oordeel
Uitgaande van psychologische reactantie:
wat zal het gevolg zijn?
Denk aan Tom Cruise in A Few Good Men:
ondanks diverse sustained objections gaat
hij door met zijn betoog
18. Dolle Dwaze Dagen
Grote meute voor de deur, stormt naar
binnen
Koopjes (= aas) op? Dan kopen we iets
anders wat goedkoop lijkt
We MOETEN het hebben
19. The Poseidon Adventure
Kosten eenmalige uitzending (1973): 3,2
miljoen dollar (daarvoor: Patton, 2 miljoen)
Maximale opbrengst: 2 miljoen
Aangekocht door uiterst capabele en
ervaren directeur. Waarom?
Voor de eerste keer film verkocht in veiling.
Drie grote netwerken boden tegen elkaar
op, gingen veel verder dan slim was.
20. Talloze voorbeelden
Opheffingsuitverkoop, nu of nooit,
eenmalig
Klok die terugloopt op website
Booking.com: in dit hotel zijn nog kamers
beschikbaar (het zijn er meer!!)
Groupon, social deal, hotelbon
Wat zijn jouw eigen voorbeelden?
21. Verdediging
Lastig Als we iets graag willen en het
wordt schaars, verliezen we ons verstand
Wees alert op je emotie, je opwinding.
Voel je je opgejaagd? Wellicht is schaarste
in stelling gebracht
Wat schenkt het genoegen: het gebruik van
een schaars product of het bezit ervan?
Wil je het gebruiken? Schaarse producten
(mensa) zijn niet beter, enkel omdat ze
schaars zijn.