![DC RỘNG
[video]
❸
Click on the picture to view](https://image.slidesharecdn.com/nmkk-hesinhduc-ot-200816120743/85/gi-i-ph-u-h-sinh-d-c-39-320.jpg)
![MẠCH & THẦN KINH❻
ĐM BT
ĐM TC (i)
N.Quản
ĐM Â.Đ
ĐM Tcung:
Nhánh bên
- N.Quản
- Â. Đạo
- cổ & thân TC
Nhánh cùng:
- Vòi trứng
- Buồng trứng
i
ĐM thẹn trong
từ ĐM TC [or] ĐM trực tràng
giữa [or] ĐM chậu trong
i
tách ra từ ĐM chủ bụng
ở vùng thắt lưng đi trong
dây chằng treo BT để
vào BT ở đầu vòi](https://image.slidesharecdn.com/nmkk-hesinhduc-ot-200816120743/85/gi-i-ph-u-h-sinh-d-c-52-320.jpg)
giải phẫu hệ sinh dục
- 1. HỆ SINH DỤC THS. NGUYỄN MINH KỲ NGUYENMINHKY@UMP.EDU.VN 1 Xin chào quý anh chị!
- 2. MỤC TIÊU BÀI HỌC 2 1. Mô tả vị trí, hình dạng và đường đi của buồng trứng và vòi tử cung; TỬ CUNG, ÂM ĐẠO, cơ quan sinh dục ngoài 2. Mô tả CẤU TRÚC HỆ THỐNG CÁC DÂY CHẰNG của tử cung và buồng trứng 3. Mô tả đặc điểm cấu trúc MẠCH MÁU, thần kinh của buồng trứng, tử cung, âm đạo và bộ phận sinh dục ngoai 4. SO SÁNH SỰ PHÁT TRIỂN VỀ PHÔI THAI HỌC CỦA CƠ QUAN SD NỮ - NAM
- 3. MỤC TIÊU BÀI HỌC 3 1. Mô tả vị trí, hình dạng và đường đi của tinh hoàn, mào tinh, ỐNG DẪN TINH, túi tinh và các cấu trúc liên quan 2. Mô tả vị trí, hình dạng và cấu trúc của các tuyến: TIỀN LIỆT, hành niệu đạo 3. Mô tả được CÁC LỚP của BÌU, DƯƠNG VẬT, THỪNG TINH, TINH HOÀN 4. Mô tả đặc điểm cấu trúc mạch máu, thần kinh của tinh hoàn, dương vật
- 4. 4
- 5. NỘI DUNG 1. Buồng trứng 2. Vòi tử cung 3. Tử cung 4. Âm đạo 5. Bộ phận sinh dục ngoài 6. Vú ❺ ❶ ❷ ❸ ❹
- 6. nhìn từ Ổ bụng: tương quan vị trí của các tạng hệ SD ❶ ❷ ❸
- 7. … nhìn từ Ổ bụng … nhìn BÊN … nhìn TỪ SAU
- 8. Buồng trứng Có 2 đầu: Đầu vòi Đầu tử cung - nội tiết + ngoại tiết ❸❷ ❶
- 9. 2 mặt của BT TRONG → tx tua vòi, quai ruột NGOÀI → áp vào thành chậu hông → hố buồng trứng ❶
- 10. 2 BỜ của BT Bờ tự do: phía sau Bờ mạc treo … nhìn TỪ SAU ❶
- 11. ❶-1 Mạc treo BT ❶-2 D/c riêng BT ❶-3 D/c treo BT ❶-4 D/c vòi - BT ❶-1 ❶-3 ❶-4 Phương tiện cố định BT - được cố định ở mặt sau D/C RỘNG ❶
- 12. Vòi tử cung # 10cm 4 đoạn: ❷-1 Phễu vòi ❷-2 Bóng vòi ❷-3 Eo vòi ❷-4 Phần tử cung ❷ ❷-1 ❷-2 ❷-3
- 13. Vòi TC (vòi trứng) 4 lớp: - Thanh mạc (phúc mạc – DC rộng) - Dưới thanh mạc - Lớp cơ - Niêm mạc (nếp vòi & long chuyển) ❷
- 14. Vòi tử cung ❷
- 15. Tử cung nhìn từ Ổ bụng ❸ ❷ ❹ ❻
- 16. Tử cung Hình thể ngoài ❸ 3 phần: ❸-1 Thân & đáy ❸-2 Eo TC ❸-3 Cổ TC 2 mặt Mặt BQ – trước dưới Mặt ruột – sau trên 2 bờ ❸-1 ❸-2 ❸-3
- 17. TC – TƯ THẾ Gấp ra trước (Trục thân,trục cổ) = 120 độ Ngả ra trước (trục thân,trục âm đạo) = 90 độ ❸
- 18. Tử Cung – TƯ THẾ Gấp trước – Ngã trước Gấp trước ít – Ngã trước Gấp sau – Ngã sau ❸
- 19. CỔ tử cung Gồm 2 phần ❸-4 Phần trên Â.Đ. Mặt trước dính lỏng lẻo với BQ Mặt sau: liên quan TT thông qua túi cùng TT- TC ❸-5 Phần Â.Đ. ❸ ❸-4 ❸-5
- 20. CỔ tử cung ❸-5 Phần Â.Đ. Lỗ TC: có mép trước và mép sau Vòm Â.Đ.: là túi bịt, gồm 4 đoạn (trước-sau-trái- phải) ❸
- 21. Lỗ cổ TC 21 ❸ Chưa sinh chưa Đã sinh con
- 22. TỬ CUNG Hình thể trong Khoang dẹt trước-sau Buồng to Buồng nhỏ ❸ Buồng to Buồng nhỏ - Kênh/ống cổ 3cm
- 23. TỬ CUNG Cấu tạo Thanh mạc Phúc mạc ngoài cùng và tấm dưới niêm Lớp cơ: 3 lớp NGOÀI: cơ dọc, ít cơ vòng GIỮA: cơ rối TRONG: vòng Lớp niêm mạc ❸ Cơ vòng kẹp giữa 2 lớp cơ dọc
- 24. TỬ CUNG Cấu tạo Lớp cơ: 3 lớp NGOÀI: GIỮA: tầng mạch máu Co hồi TC Cầm máu TRONG: Lớp niêm mạc: lớp trong và dính vào cơ. Thay đổi theo chu kỳ ❸ ❷cm ❹cm ❻cm
- 26. CỔ tử cung Kênh CTC Nếp dọc Nếp ngang → nếp lá cọ ❸
- 27. CỔ tử cung Kênh CTC Chưa dậy thì Tuổi sinh nở ❸
- 28. TỬ CUNG Thay đổi theo tuổi SS Mãn kinh 4t DT TT (chưa sinh) TT (đã sinh) ❸
- 29. TỬ CUNG Các Dây chằng ❸ ❸-6 Dây chằng rộng ❸-7 Dây chằng tròn ❸-8 Dây chằng tử cung – cùng ❸-9 Dây chằng ngang cổ TC ❸-7 ❸-9 ❸-8 ❷ ❶-2
- 30. ❸ Tử cung DC tròn ❸-7 Dây chằng tròn Đáy TC → lỗ bẹn sâu → Ống bẹn → Lỗ bẹn nông → Môi lớn Hình thành từ Thừng SD (Genital cord)
- 31. ❸ Tử cung DC tròn ❸-7 Dây chằng tròn Đáy TC → lỗ bẹn sâu → Ống bẹn → Lỗ bẹn nông → Môi lớn Hình thành từ Thừng SD (Genital cord) ❶-2 ❸-8
- 32. TỬ CUNG Các Dây chằng ❸ ❸-6 Dây chằng rộng ❸-7 Dây chằng tròn ❸-8 Dây chằng tử cung – cùng ❸-9 Dây chằng ngang cổ TC DẢI MÔ LIÊN KẾT
- 33. DC ngang CTC 33 Mackenrodt bám từ bờ bên CTC → thành bên chậu hông dưới đáy DC rộng và trên hoành chậu hông. ❶ ❷ ❸ ❸ ❸❷ ❶ DC TC-cùng ❷ Mạc mu CTC (phần ngang) ❸ Cung gân mạc chậu ❸
- 34. DÂY CHẰNG RỘNG ❸-6 Dây chằng rộng Bản chất là 2 lá phúc mạc - Phủ 2 mặt của TC - Nối 2 bờ của TC → thành bên chậu hông DC RỘNG: 2 mặt – 4 bờ ❸-6 ❸ nhìn TỪ SAU❸-8 …N.Quản ❶-2 ❶-3
- 35. DÂY CHẰNG RỘNG❸ Tạng 1 Tạng 2 BT Ổ phúc mạc
- 36. DÂY CHẰNG RỘNG❸ Tạng 1 Tạng 2 BT Ổ phúc mạc
- 37. DÂY CHẰNG RỘNG❸ Tạng 1 Tạng 2 BT Ổ phúc mạc
- 38. DÂY CHẰNG RỘNG❸
- 39. DC RỘNG [video] ❸ Click on the picture to view
- 40. TÚI CÙNG Túi cùng BQ – Tử cung Túi cùng Tr.Tràng – Tử cung (Túi cùng Douglas) ❸ nhìn TỪ SAU, từ trên xuống
- 41. Túi cùng Túi cùng bàng quang – tử cung Túi cùng tử cung – trực tràng ❸
- 42. Âm đạo❹ ❽cm - Ống cơ #8cm - Theo trục của chậu hông - Góc 70 độ
- 43. Âm đạo❹ ĐẦU TRÊN dính CTC → vòm âm đạo ĐẦU DƯỚI → tiền đình Â.H - Màng trinh - Cơ hành hang → cơ thắt Â.Đ
- 44. Âm đạo❹ THÀNH TRƯỚC - Vách mô LK mỏng ngăn cách với BQ - Dò BQ-Â.Đ THÀNH SAU - Dài hơn - Liên quan Túi cùng TT-TC - Â.Đ – Trực tràng, TT gân đáy chậu - Vách mô LK
- 45. Âm đạo 45❹ … nhìn từ TRƯỚC Cơ nâng HM Cơ thắt N.Đ-Â.Đ Hành tiền đinh – cơ hành xốp 2/3 trên, liên quan: mạch, TK 1/3 dưới, liên quan: - Cân, cơ đáy chậu - Cơ hành xốp → cơ thắt Â.Đ
- 46. Âm đạo 46❹ … nhìn từ SAU Cột Â.Đ Gờ Â.Đ - 2 lớp cơ Lớp dọc: ngoài, Lớp vòng: trong - Lớp niêm mạc thường không có tuyến. - Tấm dưới niêm: nhiều mạch máu → tạng cương
- 47. Âm đạo Màng trinh 47 ❹
- 48. Cơ quan sinh dục ngoài ÂM HỘ: Gò mu Môi lớn Môi bé Tiền đình ÂM VẬT – hãm môi Â.H Lỗ N.Đ ngoài – Lỗ Â.Đ Tuyến cạnh NĐ (sken) Tuyến tiền đình (bartholin) ❺
- 49. VÚ 49 Tuyến sữa Ống dẫn Xoang Mô mỡ DC treo
- 50. VÚ 15-20 thùy Vách xơ - dây chằng Cooper 50 i Các vách xơ này đi từ lớp mô dưới da đến lớp sâu của mạc nông i Các vách xơ này đi từ lớp mô dưới da đến lớp sâu của mạc nông
- 51. ❻ ĐM sinh dục từ ĐM chủ bụng & ĐM T.cung theo DC treo BT TM - Đám rối TM hình dây leo Bạch mạch TK - từ Đ.rối B.trứng MẠCH & THẦN KINH Buồng trứng
- 52. MẠCH & THẦN KINH❻ ĐM BT ĐM TC (i) N.Quản ĐM Â.Đ ĐM Tcung: Nhánh bên - N.Quản - Â. Đạo - cổ & thân TC Nhánh cùng: - Vòi trứng - Buồng trứng i ĐM thẹn trong từ ĐM TC [or] ĐM trực tràng giữa [or] ĐM chậu trong i tách ra từ ĐM chủ bụng ở vùng thắt lưng đi trong dây chằng treo BT để vào BT ở đầu vòi
- 53. MẠCH & THẦN KINH TỬ CUNG ❻ 3 đoạn: Thành bên chậu hông Đáy DC rộng Bờ bên TC i áp sát vào mạc cơ bịt trong giới hạn nên phía dưới HỐ B.Trứng i chạy ngang từ thành bên chậu hông, đi trong đáy DC rộng tới bờ bên TC
- 54. MẠCH & THẦN KINH TỬ CUNG ❻ 3 đoạn: Thành bên chậu hông Đáy DC rộng Bờ bên TC i bắt chéo phía trước N.Quản, cách cổ TC khoảng 1,5cm i Liên quan: N.Quản - Cổ TC – vòm ÂĐ U ở TC, CTC → chèn NQ Sỏi NQ ở đoạn này → sờ được qua tham túi cùng bên của vòm Â. Đ
- 55. ~1.5cm ❻ Động mạch tử cung Hố buồng trứng - Trước dưới: DC rộng - Trên: ĐM chậu ngoài - Sau: ĐM chậu trong, N.Quản - Đáy: ĐM rốn, mạch và TK bịt
- 56. MẠCH & THẦN KINH❻ ĐM thẹn ngoài Gò mu Môi lớn + bé ĐM thẹn trongi ĐM của âm vật và hành tiền đình, tuyến tiền đình là các nhánh đáy chậu nông, nhánh hang và nhánh mu âm vật
- 57. MẠCH & THẦN KINH❻ TK Chậu bẹn (nhánh SD) + TK SD đùi (nhánh SD) Gò mu Môi lớn TK thẹn
- 58. MẠCH & THẦN KINH❻ TK thẹn Nhánh SD TK Sd-đùi
- 59. 3 chuỗi hạch chuỗi hạch nách chuỗi hạch ngực trong chuỗi hạch trên đòn. 59
- 60. 60
- 61. Hệ sinh dục Nam 1. Tinh hoàn 2. * Mào tinh 3. * Ống dẫn tinh - Ống phóng tinh 4. ** Túi tinh 5. * Thừng tinh 6. ** Tuyến tiền liệt 7. ** Tuyến hành niệu đạo 8. Dương vật & Bùi dfddf* * Hệ thống ống dẫn ** Tuyến phụ htuộc SD
- 62. Tinh hoàn M = 15 gram L = 4,5 cm W = 2,5 cm Vỏ trắng bọc xung quanh dây chằng bìu (từ gubernaculum testis) Thân mào tinh – bờ sau t.hoàn Mấu phụ mào tinh Mấu phụ tinh hoàn i di tích của ống cận trung thận (ống Muller)
- 63. Tinh hoàn Hình thể trong: #400 tiểu thùy 3 lớp: Bao ngoài: lá thành & lá tạng Lớp trắng Lớp mạch vách tách ra từ mặt trong lớp vỏ trắng → hội tụ → trung thất tinh hoàn Có các mấu phụ mào tinh Lá tạng Lá thành lớp bao ngoài (tunuca vaginalis testis) bờ sau Trung thất tinh hoàn Mào tinh – phần đuôi Lớp trắng Vách tinh hoàn Các tiểu thùy Thừng tinh Mào tinh – phần đầu i mạng lưới m.máu và mô LK lỏng lẻo, phân bổ theo sự phân chia của lớp áo trắng, bao phủ các vách và các tiểu thùy tinh hoàn. i Là phần đi xuống của phúc mạc trong bìu cùng với sự di chuyển của tinh hoàn từ ổ bụng, góp phần hình thành 1 túi bao bọc xung quanh tinh hoàn trong bìu
- 64. Tinh hoàn – Tiểu thùy Có 2 - 4 ống sinh tinh xoắn, dài # 0,7 m; ĐK #0,2 mm và là nơi sản sinh ra tinh trùng. Các ống sinh tinh xoắn tụm lại thành 20 - 30 ống sinh tinh thẳng → 12 - 15 ống nhỏ (lưới tinh) → ống xuất Ống sinh tinh xoắn Ống sinh tinh thẳng Lưới tinh Ống xuất
- 65. Mào tinh (epididymis) ống dài 6 cm cuộn lại chụp lên đầu sau trên của tinh hoàn, hình chữ C, gồm 3 phần: Đầu mào tinh dính vào tinh hoàn và liên tiếp với nón xuất bên trong tinh hoàn. Thân ở giữa không dính vào tinh hoàn. Đuôi mào dính vào tinh hoàn bởi các thớ sợi và liên tiếp với ống dẫn tinh
- 66. Tinh hoàn ẩn
- 67. Ống dẫn tinh Ống màu trắng #30-45cm 6 đoạn: Mào tinh Thừng tinh Ống bẹn Chậu hông Sau BQ Trong tuyến tiền liệt
- 68. Ống dẫn tinh i BA LỚP: - lớp áo ngoài (tunica adventilia), - lớp cơ (tunica muscularis) - lớp niêm mạc (tunica mucosa). Đoạn mào tinh Đoạn thừng tinh Đoạn ống bẹn Đoạn chậu hông Đoạn sau bàng quang Đoạn trong tiền liệt tuyến i ống kết hợp với ống tiết của túi tinh để tạo thành ống phóng tinh i ÔDT nằm trong các lớp bao của thừng tinh, đi cùng ĐM ÔDT, ĐM tinh hoàn, Đ.rối TM hình dây keo, DC phúc tinh mạc
- 69. Ống dẫn tinh Đoạn mào tinh Đoạn thừng tinh Đoạn ống bẹn Đoạn chậu hông Đoạn sau bàng quang Đoạn trong tiền liệt tuyến i - bắt chéo m.máu chậu ngoài - sát thành bên chậu, - dưới phúc mạc - nằm phía trong so với động mạch rốn đã tắc, thần kinh bịt và các tinh mạch bàng quang i bắt chéo niệu quản, khi ống đến cạnh túi tinh thì sẽ phình to ra tạo thành bóng ống dẫn tinh
- 70. Ống dẫn tinh Nhìn từ trên vào hố chậu
- 71. Túi tinh
- 72. Túi tinh và ống dẫn tinh Gấp đôi lại của ODT Tiết ra tinh dịch Tạo ra tam giác túi tinh
- 73. Thừng tinh Cơ chéo bụng ngoài → mạc tinh ngoài Cơ chéo bụng trong → cơ bìu + mạc Mạc ngang → Mạc tinh trong
- 74. Thừng tinh Cơ chéo bụng ngoài → mạc tinh ngoài Cơ chéo bụng trong → cơ bìu + mạc Mạc ngang → Mạc tinh trong
- 75. Sự dịch chuyển của tinh hoàn 75 Hình thành ống bẹn
- 76. Sự dịch chuyển của tinh hoàn 76 Hình thành ống bẹn TAM GIÁC HESSELBACH - ĐM thượng vị dưới - Bờ ngoài CTB - DCB ỐNG ĐÙI - Cung chậu lược - DC KHUYẾT (GIMBERNAT)
- 77. Sự dịch chuyển của tinh hoàn 77 Hình thành ống bẹn
- 78. Sự dịch chuyển của tinh hoàn
- 79. Tinh hoàn - bìu
- 80. Các lớp da bìu 1. Da 2. TB dưới da 3. Cơ bám da 4. Mạc nông (MT ngoài) 5. Cơ bìu 6. Mạc sâu (MT trong) 7. Bao tinh hoàn
- 81. ì
- 82. Thừng tinh chứa: Ống dẫn tinh Đám rối tĩnh mạch ĐM tinh hoàn Di tích ống phúc tinh mạc ĐM ống dẫn tinh ĐM cơ bìu: Đám rối TK: ĐR mạc treo tràng + ĐR thận
- 83. Tuyến tiền liệt Hình nón Hình thể ngoài có 3 thuỳ: phải – trái – giữa Eo TTL Có lồi tinh và ống tiền liệt
- 84. Lồi tinh
- 85. Tuyến tiền liệt Vùng chuyển tiếp (quanh niệu đạo) Vùng trung tâm Vùng ngoại vi
- 86. Tuyến hành niệu đạo Nằm trong cơ ngang sâu của niệu đạo màng Tuyến hành N.Đ
- 88. Dương vật Phần trước di động Phần sau cố định Gồm: Rễ (Gốc) Thân Quy đầu
- 89. Dương vật 2 vật hang, 1 vật xốp → tạng cương Cơ hành xốp + ngồi hang co → cương
- 90. Dương vật Da TB dưới da Mạc nông Mạc sâu Lớp trắng → vách DV
- 91. Đám rối tĩnh mạch ĐM chủ bụng → ĐM tinh hoàn Phúc mạc → Di tích ống phúc tinh mạc
- 92. Thừng tinh ĐM rốn → ĐM ống dẫn tinh ĐM thượng vị dưới → ĐM cơ bìu ĐR mạc treo tràng + ĐR thận + ĐR hạ vị → Đám rối tinh hoàn
- 93. Tuyến tiền liệt ĐM BQ dưới và trực tràng giữa → TTL Đám rối TM tiền liệt
- 94. Dương vật Mạch máu: ĐM thẹn → ĐM sâu DV + ĐM mu dương vật Tất cả đổ về TM mu DV
- 95. Hệ sinh dục – liên quan về phôi thai 95 D/C tuyến sinh dục D/C treo Ống Müller Ống Wolf Tuyến SD Xoang niệu dục
- 96. Sự phát triển của buồng trứng
- 97. Bộ phận SD ngoài – Sự phát triển 97 Vùng đầu Nếp niệu dục Rãnh niệu dục Củ hậu môn Phần bên củ SD Ụ sinh dục ~10 tuần
- 98. Tài liệu tham khảo Nguyễn Quang Quyền và cs. (2015) Bài Giảng Giải Phẫu Học - tập 2, Nhà xuất bản Y Học Lê Văn Cường và cs. (2015) Giải Phẫu Học hệ thống, Nhà xuất bản Y Học Frank H. Netter (2014) Atlas Giải Phẫu Người, Nhà xuất bản Y Học Moore's Clinically Oriented Anatomy 7E Schünke, M., Schulte, E., Schumacher, U., Ross, L. M., & Lamperti, E. D. (2006). Thieme atlas of anatomy. Stuttgart: Thieme. Netter, F. H., Hansen, J. T., & Lambert, D. R. (2005). Netter's clinical anatomy. Carlstadt, N.J: Icon Learning Systems Paulsen, Friedrich; Waschke, Jens. (2013). Sobotta Atlas of Human Anatomy, Vol.2, 15th ed., English/Latin. London: Urban & Fischer. Rachel Koshi (2017), Cunningham’s Manual of Practical Anatomy, Volume 2 Thorax and abdomen, 16th Edition, Oxford University Press Susan Standring (2016), Gray’s Anatomy: The Anatomical Basis of Clinical Practice, 41st Edition, Elsevier. Thắc mắc xin liên hệ: nguyenminhky@ump.edu.vn