GIS Doordacht en duurzaam, Esri Nederland
- 1. GIS Doordacht en Duurzaam Boris Minnaert, software architect, Esri Nederland
- 2. GIS Doordacht en Duurzaam GIS Doordacht en Duurzaam - Hoe krijg je geo-informatie op een doordachte en duurzame manier in de organisatie? Gaat er wel eens iets fout tussen ontwerp en uitvoering dan?
- 4. Maar dat kunnen we natuurlijk ook zeggen met een kaart
- 5. Het gaat niet altijd doordacht of duurzaam, hoe zorgen we dat het nu wel goed gaat? Ja, het gaat wel eens fout! Te veel IT projecten worden niet op tijd of niet binnen budget opgeleverd, of worden niet benut Hoe komen we van een goed idee tot een succesvolle uitvoering daarvan en wat is de rol van de architect daarbij?
- 6. Architectuur schept kaders voor inhoud Computer architecture, like other architecture, is the art of determining the needs of the user of a structure and then designing to meet those needs as effectively as possible within economic and technological constraints. Frederick P. Brooks, Jr. (IBM), in Planning a Computer System: Project Stretch, ed. W. Buchholz, 1962
- 7. Volg een methode voor ontwikkelen en beheren van enterprise-architectuur In deze presentatie gebruik ik een aangepaste vorm van TOGAF De pijlen lijken een volgorde te suggereren. In werkelijkheid loopt dat nooit zo Het zijn geen end-to-begin relaties (zoals bij waterval) maar end-to-end relaties
- 8. Kijk op alle nivos naar architectuur Business Architectuur (Processen, Organisatie, Rollen) Applicatie Data Architectuur Architectuur (geospatially enabled apps, (Informatie, data) services) Technische Architectuur (Hardware, OS, standaard software, netwerk)
- 9. Zorg voor consistentie tussen architectuur nivos Er wordt vaak wel gewerkt aan deelgebieden, maar door verschillende personen Business Architectuur wordt vaak wel gedefinieerd Data Architectuur door GIS professionals Technische Architectuur door DBA, netwerkbeheerder etc Applicatie architectuur en consistentie zijn vaak niet belegd, waardoor er bij grote applicaties problemen ontstaan Een architect moet tijdens hele duur van project eindverantwoordelijk zijn voor kwaliteit en moet mix van disciplines inhoudelijk aansturen
- 10. Ontwikkel een architectuur visie en benut daarbij de patronen
- 11. Voorbeeld van een architectuur visie
- 12. Breng de Business architectuur in kaart Welke uitdagingen zijn er in de business en hoe gaan we daar waarde aan toevoegen met geo-informatie? Re-invent the business Wat zijn de business functies, processen, workflows? Welke gebruikersrollen zijn er? Vertaal business architectuur naar SMART requirements. Zorg dat de requirements ook echt requirements zijn Maps only have power when in the hands of people John Calkins
- 13. Gebruik business architectuur om te analyseren waar geo waarde kan toe voegen Financial Business New Business Relationship Servicing and Product Control and Administration Development Management Sales Fulfillment Accounting Business Account Fulfillment Portfolio Directing Sector Planning Sales Planning Planning Planning Planning Planning Sector Relationship Business Unit Management Management Sales Fulfillment Compliance Controlling Tracking Product Credit Management Planning Reconciliation Staff Appraisals Management Assessment Staff Product Sales Product Customer Administration Directory Credit Customer Fulfillment Executing Accounts Product Marketing Administration Dialog Document General Ledger Administration Campaigns Contact Routing Management
- 14. Applicatie architectuur is meer dan FO alleen Systeem A Functienaam-3 Product--cc Product--cc Functienaam-4 Product--b Product--b Product--d Product--d Alleen een Functioneel Ontwerp is niet genoeg klantgegevens klantgegevens Verschillende Systemen Het te leveren systeem Rapportagses Rapportagses Manager Manager Bedrijfsvoerders Product--ee Product--ee Maak ook een systeem context diagram (met Product--ff Product--ff Product--ee Product--ee Leverancier Leverancier Systeem b gebruikersrollen en externe koppelingen) om link met business architectuur te borgen en externe afhankelijkheden scherp te krijgen Bedenk hoe componenten worden verdeeld over de infrastructuur (operational model) Let ook op firewall, DMZ, reverse proxy, load balancer, clustering, virtualisatie, netwerk, remote access (Citrix) etc Welke soort test doen we waar? Alleen functioneel of ook non-functional (performance)? Schadeopnemer MyApp MyBusRules MyLocalCache ArcGIS Mobile Android OS Internet Internet Legenda Esri SW en applicatie geleverd door Esri NL Load Balancer Load Balancer Reverse proxy Reverse proxy DNS DNS Buiten scope van Esri NL No connection MySite MyConfigStore MySite MyConfigStore Load Balancer Load Balancer MyBusRules SvrDirectories MyBusRules SvrDirectories DNS DNS IIS MyMapCache IIS MyMapCache Firewall MyServices MyServices MyServices MyServices MyData MyData ArcGIS Server ArcGIS Server ArcGIS Server ArcGIS Server RDBMS RDBMS RDBMS client RDBMS client RDBMS client RDBMS client
- 15. Data architectuur is bij GIS belangrijker dan bij administratieve systemen Er is 辿辿n bron van informatie, die meervoudig gebruikt kan worden Betrouwbaar, beheerbaar, duurzaam Welke processen zijn er om master data aan te passen en te beheren? Wie is verantwoordelijk? Besteed tijdig aandacht aan data kwaliteit
- 16. Kijk in begin goed naar technische architectuur Doordenk technische architectuur in het begin van project al precies, want dit heeft grote invloed op haalbaarheid, doorlooptijd, middelen en kosten Wat gaat waar draaien op productieomgeving? (operational model) Welke omgevingen komen er (OTAP)? Welke eisen stellen de tests aan de omgeving?
- 17. Beleg governance Overweeg een gestandaardiseerd platform Borg conformiteit aan wet- en regelgeving Definieer/gebruik best practices voor architectuur Stel Change Control Board in Stel Architecture Board / Design Authority in
- 18. We kijken naar softwarekwaliteitskenmerken bij een GIS oplossing: performance, onderhoudbaarheid en beveiliging Functionele geschiktheid (Functional suitability) Prestatie-effici谷ntie (Performance efficiency) Uitwisselbaarheid (Compatibility) Productkwaliteit Bruikbaarheid (Usability) (Product quality) Betrouwbaarheid (Reliability) Beveiligbaarheid (Security) Onderhoudbaarheid (Maintainability) Overdraagbaarheid (Portability) Effectiviteit (Effectiveness) Kwaliteit tijdens Effici谷ntie (Efficiency) gebruik Voldoening (Satisfaction) Vrijheid van risico (Freedom from risk) (Quality in use) Context dekking (Context coverage) Gebaseerd op ISO-norm 25010 softwarekwaliteitskenmerken (sinds 2011 de opvolger van ISO-norm 9126)
- 19. Performance vraagt consistentie tussen FO en infrastructuur Bij complexer of intensiever gebruik is het nodig om best practices te volgen en op te schalen Een systeem moet worden gedimensioneerd op piek belasting. Gebruik virtualisatie om grote pieken op te vangen Performance vraagt consistentie tussen FO en infrastructuur Bij opschalen is er keuze tussen horizontaal/verticaal schalen of het specialiseren van servers bv Specialiseren naar functie geoprocessing vs. visualisatie content authoring vs. raadplegen Specialiseren naar channel (browser, mobiel, desktop) Specialiseren naar gebruikersgroep (intern vs. extern) Afweging zal doorgaans worden gemaakt op grond van eisen/SLAs qua belasting en beschikbaarheid
- 20. Esri heeft goede informatie over performance, gebruik deze informatie Dave Peters, Building a GIS (2nd edition), Esri Press 2012 http://wiki.gis.com/wiki/index.php/System_Design_Strategies
- 21. Onderhoud gaat niet vanzelf en moet serieus worden genomen Blijf op recente SW versies, benut nieuwe mogelijkheden en neem dit mee in de releaseplanning / life cycle mgt DirectConnect ge誰ntroduceerd in AG 9.1, nog niet door iedereen gebruikt Gebruik SOA en loose coupling Gebruik SW zoals bedoeld Veel klanten hebben een OTAP-straat, maar die moet wel worden onderhouden Houd omgevingen gelijk, dus ook versies/inrichting van OS, standaard software en referentiedata Gebruik beheerprocessen Spreek in functioneel beheer af welke wijzigingen door de OTAP-straat moeten gaan en welke rechtstreeks op productie gedaan kunnen worden
- 22. Onderhoudbaarheid vraagt een platform dat mee kan groeien Browsers Mobile Desktop Java Applications .Net Customizable Platforms Silverlight Windows Flex ArcGIS Linux JavaScript Objective-C Python Interoperable Databases REST SOAP SQL Server Oracle PostgreSQL Informix DB2 OGC
- 23. Neem beveiliging vanaf het begin mee en bekijk het ook functioneel Neem beveiliging mee vanaf eerste begin, later inbouwen is te duur Kijk niet alleen naar techniek, maar ook naar need-to-know
- 24. Om van goed idee tot succes te komen, moet je een project doordenken tot en met voltooiing Het allereerste plan moet al toewerken naar voltooiing (completion) Bedenk goed wat er nodig is om project te voltooien qua architectuur en project mgt Data, koppelingen, omgevingen, tests etc Deliverables, completion criteria, planning etc Wat bedreigt voltooiing, haalbaarheid, datum, budget? Manage architecturele risicos, te beginnen bij het grootste
- 25. Doordenk het project in genoeg detail. Maak afweging tussen inspanning en risico Doordenk het project in genoeg detail Mate van detail hangt af van kennis en ervaring Werk top down en schep kaders voor projectvorm en inhoud Denk belangrijke zaken uit, maar verlies je niet in details Voeg detail toe tot je voldoende zekerheid hebt over haalbaarheid, benodigde mensen en middelen Maak afweging tussen inspanning om detail uit te werken en risico dat je ermee mitigeert CFO: weet je hoeveel die nieuwe projectaanpak CEO: weet je hoeveel kost? een mislukt project kost?
- 26. Hoeveel detail is genoeg detail en op welk moment? Een voorbeeld Tijdens de voorbereiding werk je aspecten in verschillend detail uit, afhankelijk van kennis, ervaring, risico 520 km Tijdens uitvoering komt meer detail : precieze route van Slowakije naar Roemeni谷? door hoeveel landen? iets meepikken onderweg?
- 28. Samenvattend Hoe krijg je geo-informatie op een doordachte en duurzame manier in de organisatie? Architect is verantwoordelijk voor kwaliteit Architect zorgt voor consistentie tussen alle architectuur nivos. Alleen FO is niet genoeg Architect stuurt tijdens hele duur van project de mix van disciplines aan Al in het begin van project in genoeg detail doordenken tot en met voltooiing
- 29. Dank voor jullie aandacht!
- 30. Meer informatie? Esri Nederland Opleidingen: System Architecture Design voor GIS esri.nl/opleidingen Blijf op de hoogte! Schrijf u in voor de GIS Nieuwsbrief Technische artikelen, tips, downloads via esri.nl/support Social media: twitter.com/gis_tech of #gistech ArcGIS in Nederland-groep facebook.com/esrinederland