Green marketing-Yeşil Pazarlama
- 2. SUNUM İÇERİĞİ 1)YEŞİL PAZARLAMANIN TANIMI 2)YEŞİL PAZARLAMA KARMASI a)Ürün b)Fiyat c)Dağıtım d)Tutundurma 3)YEŞİL PAZARLAMANIN AMAÇLARI 4)YEŞİL PAZARLAMAYA ÖRNEKLER YEŞİLPAZARLAMA 2
- 3. YEŞİL PAZARLAMANIN TANIMI Amerikan Pazarlama Derneği’nin 1975 yılında düzenlemiş olduğu “Ekolojik Pazarlama” konulu bir seminerde ilk kez yeşil pazarlama kavramı tartışılmış ve literatürdeki yerini bulmuştur. Pazarlamanın, çevreye etkisinin incelendiği bu seminerde, “Yeşil Pazarlama”; pazarlama faaliyetlerinin çevre kirliliği, enerji tüketimi ve diğer tükenebilir kaynakların tüketiminin olumlu ve olumsuz yanlarını inceleyen bir bilim dalı olarak ifade edilmiştir. Yapılan bu tanımda, üç ana konu üzerinde durulmaktadır. Bunlar; • Yeşil pazarlama, tüm pazarlama faaliyetlerinin bir alt sistemidir, • Faaliyetlerin hem olumlu hem de olumsuz etkilerini konu alır, • Çevre konuları dar bir kapsamda tutulmuştur. 3 YEŞİLPAZARLAMA
- 4. Yeşil pazarlama, bireylerin ihtiyaçlarını ve isteklerini karşılayacak değişimi yaratırken, çevreye en az düzeyde zarar vermeyi amaçlayan faaliyetlerin oluşturduğu bir bütündür. Ancak bu faaliyetlerin, işletmeler tarafından yerine getirilmesi çok da kolay değildir. Bunların yapılabilmesi için, işletmelerin olağanüstü çaba harcamaları gerekmektedir. 4 YEŞİLPAZARLAMA
- 5. İşletmelerin Yeşil PazarlamayıSeçme Nedenleri • İşletmeler yeşil pazarlamayı amaçlarına ulaşmak için bir fırsat olarak görmektedir. • Devlet kurumları, çeşitli teşvik ve yaptırımlarla işletmeleri çevre konusunda duyarlı olmaya zorlamaktadır. • İşletmeler çevreyle ilgili faaliyetlerini, rekabet ettikleri diğer işletmeler üzerinde bir baskı unsuru olarak kullanmaktadırlar. • Atıkların boşaltılması sırasında uygulanan ücretlendirme, hammadde ve diğer malzeme kullanımının azaltılması gibi maliyet faktörleri işletmeleri konuyla ilgili davranışlarını değiştirmeye zorlamaktadır. YEŞİLPAZARLAMA 5
- 7. a)Ürün Tüketicinin satın alma kararlarını etkileyen faktörler arasına, ürünün çevreye zararlı olup olmaması da girince, işletmeler yeşil ürünler ya da başka bir deyişle çevre dostu olan ürünler üretmeye ve yeşil politikalar oluşturmaya başlamışlardır. Yeşil ürün geliştirilirken dikkat edilmesi gerekenler şöyledir; • Ürünler, nötr bir maddede aranan özelliklere sahip olmalıdır, • Çevre uyumları konusunda testten geçirilmiş olmalıdır, • Yeniden kullanılabilir ürünlere öncelik tanınmalıdır, • Tüketiciler, yeşil ürünler hakkında bilgilendirilmeli ve yeşil ürünleri kullanma konusunda yönlendirilmelidirler, • Ambalajlamada, doğal kaynakların boş yere tüketilmesini önlemek için büyük dikkat harcanmalıdır. YEŞİLPAZARLAMA 7
- 8. b)Fiyat Çevre bilincini ve sorumluluğunu taşıyan işletmelerin, bu amaçla yaptıkları yatırımlar, oldukça yüksek meblağların harcanmasına neden olmaktadır. Yani işletme açısından maliyetli olmaktadır. Maliyet de, fiyatı etkileyen en önemli unsurdur. Ancak, günümüzde işletmenin bu amaç için oluşturduğu maliyetlerini fiyatlara yansıtması ve toplumun da bu maliyeti karşılamaya hazır olduğu görülmektedir. Ancak yine de, işletmeler hedef tüketici kitlelerini iyi belirleyip onlara göre bu tür maliyetlere girmelidirler. YEŞİLPAZARLAMA 8
- 9. Dolayısıyla bu konu ile ilgili yapılması gerekenler, şu şekildedir; • Rekabete Uygun Bir Ürün Geliştirmek: Tüketiciler, yeni ürünlere hep bir şüpheyle yaklaşmışlardır. Bunun en büyük nedeni, yeni ürünün genelde işletmeler tarafından para anlamına gelmesidir. Tüketiciye, mümkün olan en iyi yeşil fiyatlandırma sistemi sunulmalıdır. Bunun için de maliyetleri düşürme yoluna gidilmeli ve diğer işletmelerle işbirliği yapılmalıdır. • Müşteriye Değer Vermek: Bazen tüketiciler, fiyatlarda meydana gelen ufak fiyat artışlarına önem vermezler. İşte bu gibi durumlar, tüketicilere gerçekten değer verilen durumlardır. Tüketiciler, belirli bir çıkar için kullanıldıklarını düşünmediği sürece, her yönden üreticilere destek verirler. Tüketicilere, fiyatlarda meydana gelen küçük artışların, üretim sistemlerinin yeşilleştirilmesi amacıyla yapıldığı anlatıldığı sürece, tüketicilerin desteği giderek daha da artacaktır. YEŞİLPAZARLAMA 9
- 10. Yeşil fiyatlamanın başarıya ulaşması için aşağıdaki kriterler göz önünde tutulmalıdır: • Kalite • İnanılırlık • Basitlik • Pazarlanabilirlik • Strateji • Toplum • Görülebilirlik YEŞİLPAZARLAMA 10
- 11. c)Dağıtım Tüketici kitleleri tarafından benimsenen çevre koruma, üretici firmaların yeni dağıtım politikaları oluşturmalarını gerektirmektedir. Tüketiciler, daha önce sattıkları ürünün kullanım süresi dolduğunda geri alma garantisi veren üreticilere yönelme eğilimi içindedirler. Dağıtım politikası, lojistik özelliklerin de çevre dostu bir politikayla ele alınmasını gerektirmektedir. Bu özellikler, enerji ve hammadde kullanımı gibi doğal kaynak bazlı faktörler olduğu kadar, atıklar gibi çevre kirliliği gibi bazı faktörleri de kapsamaktadır. Ambalajlamada, daha az ve doğaya dost hammadde kullanılması ya da alternatif taşımacılık şekillerinin araştırılması bu konuda atılacak adımlara tipik birer örnektir. YEŞİLPAZARLAMA 11
- 12. d)Tutundurma İyi tanıtım, çevresel sorumluluk gösteren işletmelerle bir araya gelmek için tüketiciye imkan sağlar. Tanıtım politikası tüketicinin gözünde “çevre dostu işletme” imajı yaratmak ve tüketicilere ürün hakkında çevresel mesajlar vermek amacını taşımaktadır. Bu amaca ulaşmak için; reklam kampanyaları, promosyon, halkla ilişkiler ve diğer yeni pazarlama araçlarına başvurulmaktadır. Bu, gerek işletme içinde gerekse işletme dışında iletişimi gerektirir. Halkla ilişkiler, çevre bilincinin güçlendirilmesi ve hedef tüketici kitlesinde çevre bilinci konusunda yeterli bir işletme imajı yaratılmasını sağlar. YEŞİLPAZARLAMA 12
- 14. • Yeşil pazarlamanın amacı, yeni tüketim alanları yaratmak değil, sınırlı doğal kaynakları en iyi şekilde kullanmak olmalıdır, • Yeşil pazarlama, kullanılıp atılacak ürünlerin üretilmesi üzerinde değil doğal dengenin sağlanması ve korunması ile enerji tüketiminin en az seviyeye indirilmesi üzerinde yoğunlaşmalıdır, • Yeşil pazarlama, çevrenin uğradığı tahribatı engelleyecek ve sanayiinin yarattığı çevre kirliliğini azaltacak alternatifler aramalıdır, • Yeşil pazarlama, çevre dostu ürünlerin kullanımını teşvik etmeye, paketleme işlemini en az düzeye indirmeye ve toplumda geri dönüşüm bilincini yaratmaya yönelmelidir, • Yeşil pazarlama, sistemin istikrarını sağlamak amacıyla sorumluluğu dağıtmalıdır. Tüketicileri, devletleri ve gönüllü kuruluşları harekete geçirmelidir. YEŞİLPAZARLAMA 14
- 16. • Yeşil Notlar 3M firması "Greener Notes" adı altında yeni ürünler piyasaya sürdü. %100 geri dönüşümlü, içinde en az %30 geri dönüşümlü malzeme kullanılmış olanlar vs. alınan her paketten çıkan kodlar bir web adresine giriliyor ve 3M bu aldığınız ürün vesilesiyle bir ağaç dikiyor. • Yeşil Kılıf Papernomad isimli firma, iPad, cep telefonu ve laptop gibi mobil cihazlar için %100 organik kâğıt kılıflar ve kâğıt çantalar üretiyor. Ürünün bileşimi sayesinde,diğer elektronik cihazların etkileşimine karşı manyetik bir koruma sağlıyor. YEŞİLPAZARLAMA 16
- 17. • Yeşil Selpak Standard polietilen ambalaj malzemelerinin doğada çözünme süresi 200 ile 1000 yıl arasında değişirken, Selpak'ın doğada çözünür ambalajı 2 ila 5 yıl içinde doğada çözünme özelliğine sahip. Türkiye'de ilk ve tek olan bu uygulama ile Selpak bio-polimer ambalajları doğada tamamen çözünüyor. • Hayat Su Pet su şişelerin hem boyunları kısaldı hem de kapak kalınlıkları inceldi. Hayat Su, ambalaj malzemelerini azaltma projesi kapsamında kullandığı malzeme miktarını, şişe ağırlıklarında %20, kapaklarda ise, %30 oranında azaltmış. Bu tasarrufla da, 5 yıl içinde 15 milyon şişeye denk bir kazanç elde etmiş. • Mercedes Alman otomobil üreticisi Mercedes,müşterilerine karbon salınımını yüzde 60'a düşürmelerini mümkün kılacak sürüş eğitimleri veriyor. Bunu da iletişim kampanyalarında kullanıyor. YEŞİLPAZARLAMA 17
- 18. KAYNAKÇA Baş,M. , Pazarlamada Yeni Bir Yaklaşım. http://www.mehmetbas.com/ ALKİBAY, Sanem (2000), “Yeşil Pazarlama Faaliyetlerine Tüketicinin İlgisi Üzerine Bir Araştırma”, Başkent Üniversitesi Konferans Dokümanları DEMİRBAŞ, Aytaç (1999), Yeşil Pazarlama (Green Marketing) ve Tüketicinin Yeşil Pazarlamaya Yaklaşımı, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara CAN, Halil ; DOĞAN Tuncer; AYHAN Doğan Yaşar (2001), Genel İşletmecilik Bilgileri, Siyasal Kitapevi, Ankara YÜKSELEN, Cemal (1998), Pazarlama, Detay Yayınları, Ankara ODABAŞI, Yavuz (1992), “Yeşil Pazarlama: Kavram ve Gelişmeler”, Pazarlama Dünyası, Yıl 6, Sayı 36, Kasım-Aralık YEŞİLPAZARLAMA 18