2. Temel Kavramlar
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 2
SAYICILAR (COUNTERS)
? Binary Say?c? Tasar?m?
? D Flip-Floplar ile Binary Say?c?
? Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c?
? Di?er Diziler i?in Say?c?lar
? T Flip-Floplar ile Say?c?
? D Flip-Floplar kullanarak Say?c? Tasar?m?
? S-R ve J-K Flip-Flop kullanarak Say?c? Tasar?m?
? Flip-Flop Giri? E?itliklerinin Elde edilmesi
? 4-de?i?kenli harita kullanarak
Flip-Flop Giri? E?itliklerinin elde edilmesi
14.12.2013
3. 14.12.2013
SAYICILAR (COUNTERS)
Senkon (e?zamanl?) Say?c?lar?n tasar?m?
Say?c?lar(Counters): Ardi??l (sequential) devrelerin
basit guruplar?ndan olan devrelerdir.
Say?c?lar iki veya daha ?ok FF den olu?ur. FF lerin
giri?leri yap?lacak i?e g?re dei??ik kombinasyonal
devrelerden olu?ur. ?rneklerle g?rece?iz.
FF lerin ??k??lar? ?nceden belirlenmi? bir s?ray? takip
ederek de?i?irler. Say?c?l?k ?zelli?ide buradan
kaynaklan?r.
??k??taki de?i?iklikler sadece saat i?aretinin d?en
kenar? (negative edge) veya ??kan kenar? ile e?zamanl?
olarak
4. 14.12.2013
Aa?a??da 3-bitlik bir Senkron Binary (ikili) Say?c?
(Counter) tasarlanm??t?r.
?lk ?rnekte T tipi FF kullan?lm??t?r. Bu
say?c?n?n giri?lerinin nas?l beirlendi?i
a?a??da a??klanm??t?r.
Say?c? tasar?m? FF giri?lerinin belirlenmesi
ile tamalan?r.
5. 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve tekrar s?f?r ?eklinde yukar?ya
do?ru sayan bir senkron say?c? tasarlamaya ?al??al?m.
T FF kullanal?m. Tasar?mda hedef FF lerin giri?lerini
belirlemektir.14.12.2013
10. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 10
D Flip-Floplar ile Binary Say?c?
?ekil 11.16: D Flip-Flop i?in Karnaugh haritalar?
14.12.2013
11. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 11
D Flip-Floplar ile Binary Say?c?
DA = A+ = A=1 A
DB = B+ = BA + BA = B ? A
DC = C+ = CBA + CB + CA = CBA + C(BA) = C ? BA
(11.2)
14.12.2013
12. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 12
D Flip-Floplar ile Binary Say?c?
?ekil 11.4: D Flip-Floplar ile Binary Say?c? (yukar?
say?c?)
14.12.2013
13. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 13
Binary Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c?
?ekil 12.7: Up-Down Say?c? i?in Durum Grafi?i ve Tablosu
(Yukar?-A?a?? Say?c?)
CBA C+
B+
A+
U D
000 001 111
001 010 000
010 011 001
011 100 010
100 101 011
101 110 100
110 111 101
111 000 110
14.12.2013
14. 12/14/2013 Digital Logic Prof. M. Akbaba 14
C B A C+ B+ A+ DC DB DA
0 0 0 0 0 1 0 0 1
0 0 1 0 1 0 0 1 0
0 1 0 0 1 1 0 1 1
0 1 1 1 0 0 1 0 1
1 0 0 1 0 1 1 0 1
1 0 1 1 1 0 1 1 0
1 1 0 1 1 1 1 1 1
1 1 1 0 0 0 0 0 0
Yukar? say?c? yukar?da tasalanm??t?. Sadece
ba??nt?lar U ile ?arp?lacak.
Present
state
Next
state Inputs
Yukar? (Up) say?c? : U=1
DA = A+ = A=U A
DB = B+ = U(BA + BA) = UB ? A
DC = C+ = U(CBA + CB + CA )= U(CBA + C(BA)) =UAB C
?
?
15. 12/14/2013 Digital Logic Prof. M. Akbaba 15
C B A C+ B+ A+ DC DB DA
0 0 0 1 1 1 1 1 1
0 0 1 0 0 0 0 0 0
0 1 0 0 0 1 0 0 1
0 1 1 0 1 0 0 1 0
1 0 0 0 1 1 0 1 1
1 0 1 1 0 0 1 0 0
1 1 0 1 0 1 1 0 1
1 1 1 1 1 0 1 1 0
Present
state
Next
state Inputs
A?a?? (Down) say?c? : D=1
Karno haritas?ndan
DC=D(CBA+C(A+B))=D(CBA+C(AB))=UBA C
DB=D(BA+AB)=DA B=DB A
DA=DA=D(1 A)=D A
16. 14.12.2013
Hem yukar? hem a?a?? say?c? ba??nt?lar? bir araya
toplan?rsa:
DC=UAB C +DAB C=(UAB+DAB) C
DB=U(AB+AB)+D(AB+AB)=(UA+DA) B
DA=UA+DA=(U+D)A=(U+D) A
(Her zaman U+D=1. Ya U=1 veya D=1)
Bu ba??nt?lar kullan?l?rsa say?c? a?a??daki gibi olur.
17. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 17
Binary Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c?
?ekil 12-18: Binary Up-Down Say?c?
14.12.2013
18. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 18
Binary Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c?
?ekil 12.19 ab: Sayma Yetkilendirmeli Yklenebilir Say?c?
(b)
14.12.2013
19. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 19
?ekil 11.20: ?ekil 11.19 i?in Devre
Binary Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c?
14.12.2013
20. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 20
Di?er Diziler i?in Say?c?lar
?ekil 11.21 Say?c? i?in
Durum Tablosu
Table 12-3: ?ekil 12.21 i?in
Durum Tablosu
C B A C
+
B
+
A
+
0 0 0 1 0 0
0 0 1 - - -
0 1 0 0 1 1
0 1 1 0 0 0
1 0 0 1 1 1
1 0 1 - - -
1 1 0 - - -
1 1 1 0 1 0
14.12.2013
21. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 21
Di?er Diziler i?in Say?c?lar
?ekil 11.2214.12.2013
22. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 22
T Flip-Floplar ile Say?c?
Table 11.4. T Flip-Flop i?in durum ge?i? tablosu
14.12.2013
23. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 23
T Flip-Floplar ile Say?c?
?ekil 11.23: T Flip-Floplar ile Say?c?
14.12.2013
24. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 24
T Flip-Floplar ile Say?c?
?ekil 11.25: Say?c? i?in Durum Grafi?i
14.12.2013
25. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 25
T Flip-Floplar ile Say?c?
?ekil 11.24: ?ekil 11.23 i?in Zaman Diyagram?
14.12.2013
26. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 26
D Flip-Floplar kullanarak
Say?c? Tasar?m?
?ekil 11.26: ?ekil 11.21 i?in D Flip-Flop kullanan Say?c? Tasar?m?
14.12.2013
27. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 27
S-R Flip-Flop kullanarak
Say?c? Tasar?m?
Tablo 11.6.
C B A C
+
B
+
A
+
SC RC SB RB SA RA
0 0 0 1 0 0 1 0 0 X 0 X
0 0 1 C C C X X X X X X
0 1 0 0 1 1 0 X X 0 1 0
0 1 1 0 0 0 0 X 0 1 0 1
1 0 0 1 1 1 X 0 1 0 1 0
1 0 1 C C C X X X X X X
1 1 0 C C C X X X X X X
1 1 1 0 1 0 0 1 X 0 0 1
14.12.2013
28. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 28
S-R Flip-Flop kullanarak
Say?c? Tasar?m?
?ekil 11.27: ?ekil 11.21 i?in S-R Flip-Flop kullanan Say?c? Tasar?m?
14.12.2013
29. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 29
S-R Flip-Flop kullanarak
Say?c? Tasar?m?
?ekil 11.27: ?ekil 11.21 i?in S-R Flip-Flop kullanan Say?c? Devresi
(c) Logic circuit
14.12.2013
31. J-K Flip-Flop kullanarak
Say?c? Tasar?m?
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 31
?ekil 11-28: ?ekil 11.21 i?in J-K Flip-Flop kullanarak Say?c? Tasar?m?
14.12.2013
32. J-K Flip-Flop kullanarak
Say?c? Tasar?m?
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 32
?ekil 11.28: ?ekil 11.21 i?in J-K Flip-Flop kullanan Say?c? Devresi
14.12.2013
33. J-K Flip-Flop kullanarak
Say?c? Tasar?m?
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 33
?rnek 1: Tablo 11.9un kullan?m?n?n Karnough Haritas? ile g?sterimi
14.12.2013
34. Kaynak?a
? 1.Hseyin EK?Z, Mant?k Devreleri, De?i?im
Yay?nlar?, 4. Bask?, 2005
? 2.Thomas L. Floyd, Digital Fundamentals,
Prentice-Hall Inc. New Jersey, 2006
? 3.M. Morris Mano, Michael D. Ciletti, Digital
Design, Prentice-Hall, Inc.,New Jersey, 1997
? 4.Hseyin Demirel, Dijital Elektronik, Birsen
Yay?nevi, ?stanbul, 2012
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 3414.12.2013
35. Te?ekkr Ederim
Sa?l?kl? ve mutlu bir hafta
ge?irmeniz temennisiyle, iyi
?al??malar dilerim
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 3514.12.2013