ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
KBUZEM
Karabk ?niversitesi
Uzaktan E?itim Uygulama ve Ara?t?rma Merkezi
BLM 221
MANTIK DEVRELER?
Prof Dr Mehmet AKBABA
mehmetakbaba@karabuk.edu.tr
11. HAFTA
Temel Kavramlar
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 2
SAYICILAR (COUNTERS)
? Binary Say?c? Tasar?m?
? D Flip-Floplar ile Binary Say?c?
? Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c?
? Di?er Diziler i?in Say?c?lar
? T Flip-Floplar ile Say?c?
? D Flip-Floplar kullanarak Say?c? Tasar?m?
? S-R ve J-K Flip-Flop kullanarak Say?c? Tasar?m?
? Flip-Flop Giri? E?itliklerinin Elde edilmesi
? 4-de?i?kenli harita kullanarak
Flip-Flop Giri? E?itliklerinin elde edilmesi
14.12.2013
14.12.2013
SAYICILAR (COUNTERS)
Senkon (e?zamanl?) Say?c?lar?n tasar?m?
Say?c?lar(Counters): Ardi??l (sequential) devrelerin
basit guruplar?ndan olan devrelerdir.
Say?c?lar iki veya daha ?ok FF den olu?ur. FF lerin
giri?leri yap?lacak i?e g?re dei??ik kombinasyonal
devrelerden olu?ur. ?rneklerle g?rece?iz.
FF lerin ??k??lar? ?nceden belirlenmi? bir s?ray? takip
ederek de?i?irler. Say?c?l?k ?zelli?ide buradan
kaynaklan?r.
??k??taki de?i?iklikler sadece saat i?aretinin d?en
kenar? (negative edge) veya ??kan kenar? ile e?zamanl?
olarak
14.12.2013
Aa?a??da 3-bitlik bir Senkron Binary (ikili) Say?c?
(Counter) tasarlanm??t?r.
?lk ?rnekte T tipi FF kullan?lm??t?r. Bu
say?c?n?n giri?lerinin nas?l beirlendi?i
a?a??da a??klanm??t?r.
Say?c? tasar?m? FF giri?lerinin belirlenmesi
ile tamalan?r.
0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve tekrar s?f?r ?eklinde yukar?ya
do?ru sayan bir senkron say?c? tasarlamaya ?al??al?m.
T FF kullanal?m. Tasar?mda hedef FF lerin giri?lerini
belirlemektir.14.12.2013
SAYICILAR (COUNTERS)
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 6
?ekil 11.1: Binary Senkron Say?c?
14.12.2013
SAYICILAR (COUNTERS)
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 7
Tablo 11.2 Binary Say?c? i?in Durum Tablosu
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 8
SAYICILAR (COUNTERS)
?ekil 11.3: Binary Say?c? i?in Karnaugh Haritas?
14.12.2013
14.12.2013
DC DB DC
FFs inputs
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 10
D Flip-Floplar ile Binary Say?c?
?ekil 11.16: D Flip-Flop i?in Karnaugh haritalar?
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 11
D Flip-Floplar ile Binary Say?c?
DA = A+ = A=1 A
DB = B+ = BA + BA = B ? A
DC = C+ = CBA + CB + CA = CBA + C(BA) = C ? BA
(11.2)
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 12
D Flip-Floplar ile Binary Say?c?
?ekil 11.4: D Flip-Floplar ile Binary Say?c? (yukar?
say?c?)
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 13
Binary Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c?
?ekil 12.7: Up-Down Say?c? i?in Durum Grafi?i ve Tablosu
(Yukar?-A?a?? Say?c?)
CBA C+
B+
A+
U D
000 001 111
001 010 000
010 011 001
011 100 010
100 101 011
101 110 100
110 111 101
111 000 110
14.12.2013
12/14/2013 Digital Logic Prof. M. Akbaba 14
C B A C+ B+ A+ DC DB DA
0 0 0 0 0 1 0 0 1
0 0 1 0 1 0 0 1 0
0 1 0 0 1 1 0 1 1
0 1 1 1 0 0 1 0 1
1 0 0 1 0 1 1 0 1
1 0 1 1 1 0 1 1 0
1 1 0 1 1 1 1 1 1
1 1 1 0 0 0 0 0 0
Yukar? say?c? yukar?da tasalanm??t?. Sadece
ba??nt?lar U ile ?arp?lacak.
Present
state
Next
state Inputs
Yukar? (Up) say?c? : U=1
DA = A+ = A=U A
DB = B+ = U(BA + BA) = UB ? A
DC = C+ = U(CBA + CB + CA )= U(CBA + C(BA)) =UAB C
?
?
12/14/2013 Digital Logic Prof. M. Akbaba 15
C B A C+ B+ A+ DC DB DA
0 0 0 1 1 1 1 1 1
0 0 1 0 0 0 0 0 0
0 1 0 0 0 1 0 0 1
0 1 1 0 1 0 0 1 0
1 0 0 0 1 1 0 1 1
1 0 1 1 0 0 1 0 0
1 1 0 1 0 1 1 0 1
1 1 1 1 1 0 1 1 0
Present
state
Next
state Inputs
A?a?? (Down) say?c? : D=1
Karno haritas?ndan
DC=D(CBA+C(A+B))=D(CBA+C(AB))=UBA C
DB=D(BA+AB)=DA B=DB A
DA=DA=D(1 A)=D A
14.12.2013
Hem yukar? hem a?a?? say?c? ba??nt?lar? bir araya
toplan?rsa:
DC=UAB C +DAB C=(UAB+DAB) C
DB=U(AB+AB)+D(AB+AB)=(UA+DA) B
DA=UA+DA=(U+D)A=(U+D) A
(Her zaman U+D=1. Ya U=1 veya D=1)
Bu ba??nt?lar kullan?l?rsa say?c? a?a??daki gibi olur.
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 17
Binary Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c?
?ekil 12-18: Binary Up-Down Say?c?
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 18
Binary Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c?
?ekil 12.19 ab: Sayma Yetkilendirmeli Yklenebilir Say?c?
(b)
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 19
?ekil 11.20: ?ekil 11.19 i?in Devre
Binary Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c?
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 20
Di?er Diziler i?in Say?c?lar
?ekil 11.21 Say?c? i?in
Durum Tablosu
Table 12-3: ?ekil 12.21 i?in
Durum Tablosu
C B A C
+
B
+
A
+
0 0 0 1 0 0
0 0 1 - - -
0 1 0 0 1 1
0 1 1 0 0 0
1 0 0 1 1 1
1 0 1 - - -
1 1 0 - - -
1 1 1 0 1 0
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 21
Di?er Diziler i?in Say?c?lar
?ekil 11.2214.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 22
T Flip-Floplar ile Say?c?
Table 11.4. T Flip-Flop i?in durum ge?i? tablosu
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 23
T Flip-Floplar ile Say?c?
?ekil 11.23: T Flip-Floplar ile Say?c?
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 24
T Flip-Floplar ile Say?c?
?ekil 11.25: Say?c? i?in Durum Grafi?i
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 25
T Flip-Floplar ile Say?c?
?ekil 11.24: ?ekil 11.23 i?in Zaman Diyagram?
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 26
D Flip-Floplar kullanarak
Say?c? Tasar?m?
?ekil 11.26: ?ekil 11.21 i?in D Flip-Flop kullanan Say?c? Tasar?m?
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 27
S-R Flip-Flop kullanarak
Say?c? Tasar?m?
Tablo 11.6.
C B A C
+
B
+
A
+
SC RC SB RB SA RA
0 0 0 1 0 0 1 0 0 X 0 X
0 0 1 C C C X X X X X X
0 1 0 0 1 1 0 X X 0 1 0
0 1 1 0 0 0 0 X 0 1 0 1
1 0 0 1 1 1 X 0 1 0 1 0
1 0 1 C C C X X X X X X
1 1 0 C C C X X X X X X
1 1 1 0 1 0 0 1 X 0 0 1
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 28
S-R Flip-Flop kullanarak
Say?c? Tasar?m?
?ekil 11.27: ?ekil 11.21 i?in S-R Flip-Flop kullanan Say?c? Tasar?m?
14.12.2013
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 29
S-R Flip-Flop kullanarak
Say?c? Tasar?m?
?ekil 11.27: ?ekil 11.21 i?in S-R Flip-Flop kullanan Say?c? Devresi
(c) Logic circuit
14.12.2013
J-K Flip-Flop kullanarak
Say?c? Tasar?m?
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 30
Tablo 11-8.
14.12.2013
J-K Flip-Flop kullanarak
Say?c? Tasar?m?
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 31
?ekil 11-28: ?ekil 11.21 i?in J-K Flip-Flop kullanarak Say?c? Tasar?m?
14.12.2013
J-K Flip-Flop kullanarak
Say?c? Tasar?m?
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 32
?ekil 11.28: ?ekil 11.21 i?in J-K Flip-Flop kullanan Say?c? Devresi
14.12.2013
J-K Flip-Flop kullanarak
Say?c? Tasar?m?
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 33
?rnek 1: Tablo 11.9un kullan?m?n?n Karnough Haritas? ile g?sterimi
14.12.2013
Kaynak?a
? 1.Hseyin EK?Z, Mant?k Devreleri, De?i?im
Yay?nlar?, 4. Bask?, 2005
? 2.Thomas L. Floyd, Digital Fundamentals,
Prentice-Hall Inc. New Jersey, 2006
? 3.M. Morris Mano, Michael D. Ciletti, Digital
Design, Prentice-Hall, Inc.,New Jersey, 1997
? 4.Hseyin Demirel, Dijital Elektronik, Birsen
Yay?nevi, ?stanbul, 2012
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 3414.12.2013
Te?ekkr Ederim
Sa?l?kl? ve mutlu bir hafta
ge?irmeniz temennisiyle, iyi
?al??malar dilerim
BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 3514.12.2013

More Related Content

H11 blm221

  • 1. KBUZEM Karabk ?niversitesi Uzaktan E?itim Uygulama ve Ara?t?rma Merkezi BLM 221 MANTIK DEVRELER? Prof Dr Mehmet AKBABA mehmetakbaba@karabuk.edu.tr 11. HAFTA
  • 2. Temel Kavramlar BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 2 SAYICILAR (COUNTERS) ? Binary Say?c? Tasar?m? ? D Flip-Floplar ile Binary Say?c? ? Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c? ? Di?er Diziler i?in Say?c?lar ? T Flip-Floplar ile Say?c? ? D Flip-Floplar kullanarak Say?c? Tasar?m? ? S-R ve J-K Flip-Flop kullanarak Say?c? Tasar?m? ? Flip-Flop Giri? E?itliklerinin Elde edilmesi ? 4-de?i?kenli harita kullanarak Flip-Flop Giri? E?itliklerinin elde edilmesi 14.12.2013
  • 3. 14.12.2013 SAYICILAR (COUNTERS) Senkon (e?zamanl?) Say?c?lar?n tasar?m? Say?c?lar(Counters): Ardi??l (sequential) devrelerin basit guruplar?ndan olan devrelerdir. Say?c?lar iki veya daha ?ok FF den olu?ur. FF lerin giri?leri yap?lacak i?e g?re dei??ik kombinasyonal devrelerden olu?ur. ?rneklerle g?rece?iz. FF lerin ??k??lar? ?nceden belirlenmi? bir s?ray? takip ederek de?i?irler. Say?c?l?k ?zelli?ide buradan kaynaklan?r. ??k??taki de?i?iklikler sadece saat i?aretinin d?en kenar? (negative edge) veya ??kan kenar? ile e?zamanl? olarak
  • 4. 14.12.2013 Aa?a??da 3-bitlik bir Senkron Binary (ikili) Say?c? (Counter) tasarlanm??t?r. ?lk ?rnekte T tipi FF kullan?lm??t?r. Bu say?c?n?n giri?lerinin nas?l beirlendi?i a?a??da a??klanm??t?r. Say?c? tasar?m? FF giri?lerinin belirlenmesi ile tamalan?r.
  • 5. 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve tekrar s?f?r ?eklinde yukar?ya do?ru sayan bir senkron say?c? tasarlamaya ?al??al?m. T FF kullanal?m. Tasar?mda hedef FF lerin giri?lerini belirlemektir.14.12.2013
  • 6. SAYICILAR (COUNTERS) BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 6 ?ekil 11.1: Binary Senkron Say?c? 14.12.2013
  • 7. SAYICILAR (COUNTERS) BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 7 Tablo 11.2 Binary Say?c? i?in Durum Tablosu 14.12.2013
  • 8. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 8 SAYICILAR (COUNTERS) ?ekil 11.3: Binary Say?c? i?in Karnaugh Haritas? 14.12.2013
  • 10. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 10 D Flip-Floplar ile Binary Say?c? ?ekil 11.16: D Flip-Flop i?in Karnaugh haritalar? 14.12.2013
  • 11. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 11 D Flip-Floplar ile Binary Say?c? DA = A+ = A=1 A DB = B+ = BA + BA = B ? A DC = C+ = CBA + CB + CA = CBA + C(BA) = C ? BA (11.2) 14.12.2013
  • 12. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 12 D Flip-Floplar ile Binary Say?c? ?ekil 11.4: D Flip-Floplar ile Binary Say?c? (yukar? say?c?) 14.12.2013
  • 13. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 13 Binary Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c? ?ekil 12.7: Up-Down Say?c? i?in Durum Grafi?i ve Tablosu (Yukar?-A?a?? Say?c?) CBA C+ B+ A+ U D 000 001 111 001 010 000 010 011 001 011 100 010 100 101 011 101 110 100 110 111 101 111 000 110 14.12.2013
  • 14. 12/14/2013 Digital Logic Prof. M. Akbaba 14 C B A C+ B+ A+ DC DB DA 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 1 0 1 1 0 1 1 1 0 0 1 0 1 1 0 0 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 Yukar? say?c? yukar?da tasalanm??t?. Sadece ba??nt?lar U ile ?arp?lacak. Present state Next state Inputs Yukar? (Up) say?c? : U=1 DA = A+ = A=U A DB = B+ = U(BA + BA) = UB ? A DC = C+ = U(CBA + CB + CA )= U(CBA + C(BA)) =UAB C ? ?
  • 15. 12/14/2013 Digital Logic Prof. M. Akbaba 15 C B A C+ B+ A+ DC DB DA 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 1 0 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 1 1 0 1 1 1 0 1 1 0 0 1 0 0 1 1 0 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 Present state Next state Inputs A?a?? (Down) say?c? : D=1 Karno haritas?ndan DC=D(CBA+C(A+B))=D(CBA+C(AB))=UBA C DB=D(BA+AB)=DA B=DB A DA=DA=D(1 A)=D A
  • 16. 14.12.2013 Hem yukar? hem a?a?? say?c? ba??nt?lar? bir araya toplan?rsa: DC=UAB C +DAB C=(UAB+DAB) C DB=U(AB+AB)+D(AB+AB)=(UA+DA) B DA=UA+DA=(U+D)A=(U+D) A (Her zaman U+D=1. Ya U=1 veya D=1) Bu ba??nt?lar kullan?l?rsa say?c? a?a??daki gibi olur.
  • 17. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 17 Binary Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c? ?ekil 12-18: Binary Up-Down Say?c? 14.12.2013
  • 18. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 18 Binary Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c? ?ekil 12.19 ab: Sayma Yetkilendirmeli Yklenebilir Say?c? (b) 14.12.2013
  • 19. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 19 ?ekil 11.20: ?ekil 11.19 i?in Devre Binary Up-Down (Yukar?-A?a??) Say?c? 14.12.2013
  • 20. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 20 Di?er Diziler i?in Say?c?lar ?ekil 11.21 Say?c? i?in Durum Tablosu Table 12-3: ?ekil 12.21 i?in Durum Tablosu C B A C + B + A + 0 0 0 1 0 0 0 0 1 - - - 0 1 0 0 1 1 0 1 1 0 0 0 1 0 0 1 1 1 1 0 1 - - - 1 1 0 - - - 1 1 1 0 1 0 14.12.2013
  • 21. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 21 Di?er Diziler i?in Say?c?lar ?ekil 11.2214.12.2013
  • 22. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 22 T Flip-Floplar ile Say?c? Table 11.4. T Flip-Flop i?in durum ge?i? tablosu 14.12.2013
  • 23. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 23 T Flip-Floplar ile Say?c? ?ekil 11.23: T Flip-Floplar ile Say?c? 14.12.2013
  • 24. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 24 T Flip-Floplar ile Say?c? ?ekil 11.25: Say?c? i?in Durum Grafi?i 14.12.2013
  • 25. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 25 T Flip-Floplar ile Say?c? ?ekil 11.24: ?ekil 11.23 i?in Zaman Diyagram? 14.12.2013
  • 26. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 26 D Flip-Floplar kullanarak Say?c? Tasar?m? ?ekil 11.26: ?ekil 11.21 i?in D Flip-Flop kullanan Say?c? Tasar?m? 14.12.2013
  • 27. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 27 S-R Flip-Flop kullanarak Say?c? Tasar?m? Tablo 11.6. C B A C + B + A + SC RC SB RB SA RA 0 0 0 1 0 0 1 0 0 X 0 X 0 0 1 C C C X X X X X X 0 1 0 0 1 1 0 X X 0 1 0 0 1 1 0 0 0 0 X 0 1 0 1 1 0 0 1 1 1 X 0 1 0 1 0 1 0 1 C C C X X X X X X 1 1 0 C C C X X X X X X 1 1 1 0 1 0 0 1 X 0 0 1 14.12.2013
  • 28. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 28 S-R Flip-Flop kullanarak Say?c? Tasar?m? ?ekil 11.27: ?ekil 11.21 i?in S-R Flip-Flop kullanan Say?c? Tasar?m? 14.12.2013
  • 29. BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 29 S-R Flip-Flop kullanarak Say?c? Tasar?m? ?ekil 11.27: ?ekil 11.21 i?in S-R Flip-Flop kullanan Say?c? Devresi (c) Logic circuit 14.12.2013
  • 30. J-K Flip-Flop kullanarak Say?c? Tasar?m? BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 30 Tablo 11-8. 14.12.2013
  • 31. J-K Flip-Flop kullanarak Say?c? Tasar?m? BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 31 ?ekil 11-28: ?ekil 11.21 i?in J-K Flip-Flop kullanarak Say?c? Tasar?m? 14.12.2013
  • 32. J-K Flip-Flop kullanarak Say?c? Tasar?m? BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 32 ?ekil 11.28: ?ekil 11.21 i?in J-K Flip-Flop kullanan Say?c? Devresi 14.12.2013
  • 33. J-K Flip-Flop kullanarak Say?c? Tasar?m? BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 33 ?rnek 1: Tablo 11.9un kullan?m?n?n Karnough Haritas? ile g?sterimi 14.12.2013
  • 34. Kaynak?a ? 1.Hseyin EK?Z, Mant?k Devreleri, De?i?im Yay?nlar?, 4. Bask?, 2005 ? 2.Thomas L. Floyd, Digital Fundamentals, Prentice-Hall Inc. New Jersey, 2006 ? 3.M. Morris Mano, Michael D. Ciletti, Digital Design, Prentice-Hall, Inc.,New Jersey, 1997 ? 4.Hseyin Demirel, Dijital Elektronik, Birsen Yay?nevi, ?stanbul, 2012 BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 3414.12.2013
  • 35. Te?ekkr Ederim Sa?l?kl? ve mutlu bir hafta ge?irmeniz temennisiyle, iyi ?al??malar dilerim BLM 221 Prof. Dr. M. Akbaba 3514.12.2013