�ݺ�ߣ

KBUZEM
Karabük Üniversitesi
Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi
BLM 221
MANTIK DEVRELERİ
Prof Dr Mehmet AKBABA
mehmetakbaba@karabuk.edu.tr
9. HAFTA

Temel Kavramlar
KBUZEM
2
FLIP FLOPS
• S-R: Set-Reset Latch (Tutucu)
• Tetiklemeli D Latch (Tutucu)
• Kenar Tetiklemeli D Flip-Flop
• S-R (Set-Reset) Flip-Flop
• J-K FLIP-FLOP
• T (Toggle) Flip-Flop
• İLAVE GİRİŞ UÇLU Flip-Flop lar

FLIP FLOPLAR
KBUZEM
3
Geri besleme (feadback)
(b) İnverterin (NOT Gate) çıkışındaki salınımlar (osilasyonlar)
(a) Geri beslemeli inverter (NOT kapısı)

FLIP FLOPLAR
KBUZEM
4

KBUZEM
5
FLIP FLOPLAR
S-R:
Set-Reset Latch

KBUZEM
6
FLIP FLOPLAR
S-R Latch

KBUZEM
7
FLIP FLOPLAR
S-R Latch’ in zamanlama diyagrami

KBUZEM
8
FLIP FLOPLAR
Q+=R’P’ =R’(S’Q’)’=R’(S+Q)=R’S+R’Q
Q+: Bir sonraki durum (çıkış)
S ve R=şu anki girişler
Q= şu anki çıkış
P=S’Q’
Q+

KBUZEM
9
FLIP FLOPLAR
S R Q Q+
0 0 0 0
0 0 1 1
0 1 0 0
0 1 1 0
1 0 0 1
1 0 1 1
1 1 0 - Belirsiz
1 1 1 - Belirsiz
Doğruluk Tablosu

KBUZEM
10
FLIP FLOPLAR
Q+=R’S+R’Q
Q+=S+R’Q (1)
Bağıntı (1) Karakteristik denklem veya bir sonraki
durum denklemi
S: SET R: RESET
S
R
X
1Q
S
1
0
Q+
QR
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
00 0
0
0
0
0 0
0
00
0
0
0
0
0
1
1
1
1
1
1
1
---
---
AYNI
YASAK
DURUM
KUR
SİL
X
0
0
0
0 0
0
1
1
1
Q+
1

KBUZEM
11
FLIP FLOPLAR
Q(t + e)=Q+ =S+R’Q BİR SONRAKİ DURUM

KBUZEM
12
FLIP FLOPLAR
NAND KAPISI ILE S-R LATCH (TUTUCU)
(inputs not allowed: geçerli olmayan girişler

KBUZEM
13
Tetiklemeli D Latch (tutucu)

KBUZEM
14
Tetiklenmiş (gated) D Latch (tutucu)

KBUZEM
15
Tetiklenmiş (gated) Latch in (tutucunun) simgesi ve
doğruluk tablosu
GDQ Q+
0 0 0 0
0 0 1 1
0 1 0 0
0 1 1 1
1 0 0 0
1 0 1 0
1 1 0 1
1 1 1 1

KBUZEM
16
Karno haritasından bir sonraki durum bağıntısının
elde edilmesi

KBUZEM
17
FLIP-FLOP (F-F) LAR
Latch’lerin saat işareti (saat sinyali, saat vuruşları veya
saat darbeleri) ile senkronize edilerek tasarlanmsı ile
FLİP-FLOP (F-F) lar elde edilir. Saat işaretleri aşağıda
görüldüğü gibi peryodik kare dalgalardan oluşur. F-F lar
saat işaretlerinin ya düşen kenarlarında veya yükselen
kenarlarında tetiklenir ve çıkışlarındakı durumu girişin
durumuna göre değiştirirler. Girişin diğer zamanlardaki
değişimlerinden etkilenmezler.

KBUZEM
18
Kenar Tetiklemeli D Flip-Flop
DQ Q+
0 0 0
0 1 0
1 0 1
1 1 1
(c) truth table
Q+ = D
Raising edge trigger: yükselen kenar tetiklemeli
Falling edge trigger : düşen kenar tetiklemeli

KBUZEM
19
DQ Q+
0 0 0
0 1 0
1 0 1
1 1 1
Q+=D

KBUZEM
20
DOĞRULUK TABLOSU Uyarma Tablosu
1
D Flip Flopun UYARMA (EXCITATION)
TABLOSU D FF (Durum Geçiş Tablosu)
Q+=D

KBUZEM
21
Örnek zamanlama (Timing) diyagramı: Düşen kenar
tetiklemeli (falling edge triggered) D F-F

KBUZEM
22
(a) D Flip-Flop un iki tane tetiklenmiş D latch ile tasarlanması
(b) Yukarıdaki şeklin zamanlama diyagramı
CLK veya clk (clock): Saat işareti

S-R (Set-Reset) Flip-Flop
KBUZEM
23
Operation summary:
S = R = 0 değişme yok (hold Q+=Q)
S = 1, R = 0 Kur (Q+) (1 yap)(aktif saat kenarı)
S = 0, R = 1 Sil (Q+ ) (0 yap) (aktif saat kenarı)
S = R = 1 geçerli değil

KBUZEM
24
HOLD: Değişme Yok
SET: KUR (0 dan 1 e kur veya 1 ise 1 de bırak)
RESET: Sil (1 den sıfıra çevir veya 0 ise 0 da bırak)
TOGGLE: 0 ise 1 yap, 1 ise 0 yap (tümleyenini al)
NOT ALLOWED: Geçersiz, kabul edilmez, olmaz,
izin verilmz

KBUZEM
25

KBUZEM
26
S-R FF un zamanlama diyagramı örneği

KBUZEM
27
DURUM GEÇİŞ TABLOSU
R-S (veya S-R ) FLIP-FLOP
Q S RQ
 
KAREKTERISTIK DENKLEM

KBUZEM
28
S-R Flip-Flop un iki tane S-R Latch ile
tasarlanması ve zamanlama diyagramı

J-K FLIP-FLOP
KBUZEM
29
Doğruluk Tablosunu Karno haritasına taşırsak yukarıdaki
karekteristik denlemi buluruz.
Q+
= JQ' + K'Q
(b)
JKQ Q+
000 0
001 1
010 0
011 0
100 1
101 1
110 1
111 0

J-K FLIP-FLOP
KBUZEM
30
Özet (J-K FF):
J=0 , K=0 : (hold) değişme yok ( Q+=Q)
J=0, K=1 : Q+=0 sil (RESET)
J=1, K=0 : Q+=1 kur (SET)
J=1, K=1 : Toggle (tümleyenini al)
Hold: Değişme Yok
Set: KUR (0 dan 1 e kur veya 1 ise 1 de bırak)
Reset: Sil (1 den sıfıra çevir veya 0 ise 0 da bırak)
Toggle: 0 ise 1 yap, 1 ise 0 yap (tümleyenini al)

J-K FLIP-FLOP
KBUZEM
31
Q JQ KQ
 
Characteristic Equation
(Karekteristik Denklem)
Doğruluk Tablosu Uyarma Tablosu
(Excitation Table)
Reset
Hold
Set
Toggle

J-K FLIP-FLOP
KBUZEM
32
J-K Flip-Flop zamanlama diyagramı (yükselen kenar
değişmeli)

J-K FLIP-FLOP
KBUZEM
33
ÖRNEK ZAMANLAMA DİYAGRAMI (J-K FLIP-FLOP)

J-K FLIP-FLOP
KBUZEM
34

J-K FLIP-FLOP
KBUZEM
35
Master-Slave (ANA-UYDU) J-K Flip-Flop (YÜKSELEN
KENAR TETİKLEMELİ

T (Toggle) Flip-Flop
KBUZEM
36
Q+ = T'Q + TQ' = Q  T
(b)
TQ Q+
0 0 0
0 1 1
1 0 1
1 1 0
Doğruluk tablosu
Simgesi
Karekteristik Denklemi

KBUZEM
37
Q TQ TQ T Q
   
Characteristic Equation (Karekteristik Denklem)
Truth Table
(doğruluk tablosu
Excitation Table
(uyarma Tablosu)

KBUZEM
38
Düşen kenar Tetiklemeli T Flip-Flop un
zamanlama diyagramı)

KBUZEM
39
a)J-K Flip-Flopun T Flip-Flop a çevrilmesi
b) D Flip-Flopun T Flip-Flop a çevrilmesi

İLAVE GİRİŞ UÇLU Flip-Flop lar
KBUZEM
40
CK D PreN ClrN Q
+
x x 0 0 (not allowed)
x x 0 1 1
x x 1 0 0
↑ 0 1 1 0
↑ 1 1 1 1
0,1,↓ x 1 1 Q (no change)
PreN: Öncelikli Kur
ClrN: Öncelikli Sil

KBUZEM
41
İLAVE GİRİŞ UÇLU Flip-Flop lar
Asenkron Clear and Preset girişli D Flip-Flopl un
zamanlama diyagramı

SAAT Tetiklemeli D Flip-Flop
KBUZEM
42

SAAT Tetiklemeli D Flip-Flop
KBUZEM
43

KBUZEM
44
Logic symbol for a J-K flip-flop
with active-LOW preset and clear inputs

KBUZEM
45
BÜTÜN FLİP-FLOPLARIN UYARMA (EXCİTATİON) TABLOSU

Kaynakça
• 1.Hüseyin EKİZ, Mantık Devreleri, Değişim
Yayınları, 4. Baskı, 2005
• 2.Thomas L. Floyd, Digital Fundamentals,
Prentice-Hall Inc. New Jersey, 2006
• 3.M. Morris Mano, Michael D. Ciletti, Digital
Design, Prentice-Hall, Inc.,New Jersey, 1997
• 4.Hüseyin Demirel, Dijital Elektronik, Birsen
Yayınevi, İstanbul, 2012
KBUZEM
46

Teşekkür Ederim
Sağlıklı ve mutlu bir hafta
geçirmeniz temennisiyle, iyi
çalışmalar dilerim…
KBUZEM
47

�ݺ�ߣ

H9 blm221

More Related Content

H9 blm221