1. S畛 TAY H働畛NG D畉N
CC LOI 畛NG V畉T QU HI畉M,
C NGUY C TUY畛T CH畛NG V C畉N 働畛C B畉O V畛
2. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 2
3. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 3
M畛C L畛C
PH畉N 1: THNG TIN CHUNG ....................................................... 1
1. Ch動董ng tr狸nh Fishing & LivingTM
.....................................................2
2. Ch動董ng tr狸nh C畉i thi畛n ngh畛 Khai th叩c c叩 ng畛 v但y vng t畉i Vi畛t Nam.3
PH畉N 2: CC LOI 畛NG V畉T QU HI畛M, C NGUY C
TUY畛T CH畛NG V C畉N 働畛C B畉O V畛................ 4
1. 畉nh h動畛ng c畛a qu叩 tr狸nh khai th叩c l棚n h畛 sinh th叩i bi畛n .....................5
2. R湛a bi畛n .........................................................................................6
a. Gi畛i thi畛u chung .........................................................................6
b. Ph但n lo畉i r湛a bi畛n .......................................................................7
c. T畉m quan tr畛ng c畛a r湛a bi畛n:.....................................................12
d. H動畛ng d畉n c畛u h畛 r湛a bi畛n........................................................13
e. Gi畉i ph叩p b畉o v畛 loi r湛a bi畛n trong ngh畛 c但u c叩 ng畛 畉i d動董ng ..15
3. C叩 m畉p.........................................................................................16
a. Gi畛i thi畛u chung .......................................................................16
b. T畉m quan tr畛ng c畛a c叩 m畉p:......................................................17
c. Ph動董ng ph叩p gi畉i tho叩t cho c叩 m畉p khi b畛 m畉c c但u......................17
4. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 1
PH畉N 1: THNG TIN CHUNG
N畛I DUNG CHNH: 1. CH働NGTRNH FISHINGAND LIVING
2. CH働NGTRNH C畉I THI畛N NGH畛 KHAI THC
C NG畛 VY VNGT畉I VI畛T NAM
5. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 2
1. Ch動董ng tr狸nh Fishing & LivingTM
B畛n v畛ng l t動董ng lai. H動畛ng ti畉p c畉n ngh畛 c叩 b畛n v畛ng l lm sao
ch炭ng ta c坦 th畛 畉m b畉o r畉ng loi c叩 ng畛/ loi c叩 m ch炭ng ta 動a th鱈ch ngy
h担m nay v畉n s畉 ti畉p t畛c t畛n t畉i v 動畛c 動a th鱈ch 畛 th畉 h畛 t動董ng lai. Th担ng
qua c叩c ho畉t 畛ng ny, ch炭ng ta s畉 duy tr狸 動畛c h畛 sinh th叩i t畛 坦 gi炭p ng動
d但n lu担n 畛n 畛nh s畉n l動畛ng khai th叩c v ngu畛n thu nh畉p cho gia 狸nh h畛
trong t動董ng lai. Mong 動畛c v d畛 畛nh c畛a ch炭ng t担i l n但ng cao nh畉n th畛c
v畛 ngu畛n l畛i c叩 bi畛n v h畛 sinh th叩i 畛 c坦 h動畛ng ti畉p c畉n t畛t cho vi畛c th畛c
hnh qu畉n l箪 nh畉m n但ng cao i畛u ki畛n s畛ng t畛i thi畛u c畛a ng動畛i ng動 d但n.
Fishing & LivingTM
l m畛t d畛 叩n 動畛c th畛c hi畛n th担ng qua m畛t nghi棚n
c畛u khoa h畛c c畛a C担ng ty TNHH Anova food, C董 quan ph叩t tri畛n Qu畛c
t畉 Hoa K畛 (USAID), Qu畛 畛ng v畉t Hoang d達 Th畉 gi畛i (WWF), c董 quan
nh n動畛c c叩c c畉p t畛 trung 動董ng 畉n 畛a ph動董ng v ng動 d但n. M畛c ti棚u ch鱈nh
c畛a d畛 叩n Fishing & LivingTM
l:
1. Th炭c 畉y ngh畛 c叩 b畛n v畛ng th担ng qua n但ng cao th畛c hnh tr叩ch
nhi畛mngh畛 c叩;
2. N但ng cao i畛u ki畛n cu畛c s畛ng cho c畛ng 畛ng ngh畛 c叩.
C叩c ho畉t 畛ng ch鱈nh c畛a Fishing & LivingTM
動畛c th畛c hi畛n t畉i t畛nh
Kh叩nh H嘆a, Ph炭 Y棚n v B狸nh 畛nh. C担ng vi畛c hng ngy c畛a ch炭ng t担i l
d畛a tr棚n Ch動董ng tr狸nh C畉i thi畛n ngh畛 c叩 (Fisheries Improvement
Program FIP) t畉p trung nh畉m 畉t 動畛c m畛c ti棚u m ch炭ng ta 達 畛 ra 畛
tr棚n v h動畛ng 畉n m畛t ngh畛 c叩 b畛n v畛ng trong t動董ng lai.
6. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 3
2. Ch動董ng tr狸nh C畉i thi畛n ngh畛 Khai th叩c c叩 ng畛 v但y vng t畉i
Vi畛t Nam
Ngh畛 c但u c叩 ng畛 畉i d動董ng c畛a Vi畛t Nam v畛i kho畉ng 2.000 tu, 動畛c
t鱈nh s畉n l動畛ng hng nm kho畉ng 14.000 t畉n v畛i t畛ng gi叩 tr畛 xu畉t kh畉u 畉t
g畉n 370 tri畛u USD. Ngh畛 khai th叩c c叩 ng畛 v但y vng 畛 Vi畛t Nam ang l
m畛t m畉t x鱈ch quan tr畛ng trong chu畛i nhu c畉u s畉n ph畉m c叩 ng畛 ang tng
l棚n tr棚n th畉 gi畛i.
T畛 nm 2013, WWF Vi畛t Nam v m畛t s畛 畛i t叩c 達 x但y d畛ng D畛 叩n
C畉i thi畛n ngh畛 Khai th叩c c叩 ng畛 v但y vng 畛 Vi畛t Nam (FIP) v畛i m畛c
鱈ch cu畛i c湛ng l 畉t 動畛c gi畉y ch畛ng nh畉n c畛a H畛i 畛ng Qu畉n l箪 bi畛n v畛
ngh畛 c叩 b畛n v畛ng. Nh畉n th畉y t畉m quan tr畛ng c畛a D畛 叩n trong vi畛c ph叩t
tri畛n ngh畛 c叩 ng畛 v但y vng t畉i Vi畛t Nam,Fishing and LivingTM
thu畛c c担ng
ty TNHH Anova food 達 tham gia v tr畛 thnh m畛t trong thnh vi棚n ch鱈nh
v畛i cam k畉t h畛 tr畛 D畛 叩n th担ng qua:
Gi炭p ng動 d但n tr畛 thnh m畛t ph畉n c畛a D畛 叩n;
H畛 tr畛 ph畛i h畛p v h畛p t叩c gi畛a c叩c b棚n li棚n quan;
坦ng g坦p b畉ng ti ch鱈nh v hi畛n v畉t cho c叩c ho畉t 畛ng c畛a d畛 叩n;
Cung c畉p th担ng tin v畛 nh畛ng y棚u c畉u c畛a th畛 tr動畛ng th畉 gi畛i.
Anova/Fishing and Living hy v畛ng 畉n nm 2018, Ch動董ng tr狸nh c畉i
thi畛n ngh畛 khai th叩c c叩 ng畛 v但y vng t畉i Vi畛t Nam 畉t 動畛c Nh達n sinh
th叩i (MSC),t畛 坦 gi炭p cho c叩c Doanh nghi畛p Vi畛t Nam d畛 dng ti畉p
c畉n v畛i c叩c th畛 tr動畛ng m畛i tr棚n th畉 gi畛i. 畛ng th畛i gi炭p
ng動畛i Ng動 d但n n但ng cao 動畛c 畛is畛ng v畉t ch畉t b畛i
s畉n ph畉m c叩 ng畛 c畛a h畛 動畛c b叩n ra v畛i gi叩 cao v 畛n
畛nh h董n.
7. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 4
N畛I DUNG CHNH: 1. QU TRNH KHAI THC畉NH H働畛NG畉N H畛 SINH THI
2. RA BI畛N
3. C M畉P
PH畉N 2: CC LOI 畛NG V畉T QU HI畛M, C NGUY
C TUY畛T CH畛NG V C畉N 働畛C B畉O V畛
8. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 5
1. 畉nh h動畛ng c畛a qu叩 tr狸nh khai th叩c l棚n h畛
sinh th叩i bi畛n
Vi畛t Nam l qu畛c gia c坦 t鱈nh a d畉ng sinh h畛c cao, 動畛c t鱈nh c坦 kho畉ng 10% s畛
loi sinh v畉t 動畛c bi畉t tr棚n th畉 gi畛i. i担i v畛i v畉n 畛tng tr動畛ng l suy gi畉m a d畉ng
sinh h畛c, nguy c董tuy畛t ch畛ng c畛a c叩cloi tng. Theo b叩o c叩oX但yd畛ngc董s畛d畛li畛u
c叩cloi畛ngv畉tc坦nguyc董b畛edo畉=Vi畛t Nam nm 2013, c坦1.134 loi 畛ng v畉t
c坦 nguy c董b畛 e do畉, trong s畛坦 c坦191 loi thu畛c c叩cloi c叩n動畛c m畉n.
畛i t動畛ng khaith叩c kh担ng mong mu畛n l nh畛ng loi kh担ng n畉m trong ch畛
鱈ch c畛a m畛t lo畉ingh畛 khaith叩c no 坦.V狸v畉y, th担ng th動畛ng c叩c 畛it動畛ng khai
th叩c kh担ng mong mu畛n th動畛ng b畛 v畛t b畛 ngoi bi畛n ho畉c s畛 d畛ng kh担ng 炭ng
m畛c 鱈ch,i畛u坦 g但y t叩c 畛ng nghi棚m tr畛ng 畉n m担itr動畛ng v h畛 sinh th叩i. Ph畉n
l畛n c叩c loi畛ng v畉t qu箪 hi畉m n畉m trong danh s叩ch c叩c loi畛it動畛ng khaith叩c
kh担ng mong mu畛n 畛 c叩c ngh畛 c叩 t畉iVi畛t Nam. Theo 坦,c叩c nh坦m loiqu箪 hi畉m
th動畛ng b畛叩nh b畉tbao g畛m:c叩c loichim bi畛n,r湛a bi畛n,c叩 m畉pv c叩 heo.Trong
m畛t s畛 ngh畛 c叩 達 gi畉t h畉ic叩c loi畛ngv畉t qu箪 hi畉m,lm gi畉m s畛 l動畛ng,ph叩 v畛
chu畛ith畛c n v gi畉m t鱈nh a d畉ng trong h畛 sinh th叩ibi畛n.
Ngoi ra, 畛i t動畛ng khai th叩c kh担ng mong mu畛n c嘆n c坦 th畛 bao g畛m c畉
nh畛ng loi c叩 ch動a 畛 tu畛i khai th叩c. Khi khai th叩c nh畛ng 畛i t動畛ng c叩 nh畛
nh動 v畉y, s畉 lm suy gi畉m ngu畛n l畛i nghi棚m tr畛ng v g但y l達ng ph鱈 ngu畛n l畛i.
Khai th叩c 畛i t動畛ng c叩 ng畛 畉i d動董ng nh畛 trong ngh畛 l動畛i r棚 s畉 lm gi畉m
s畉n l動畛ng c叩 ng畛 畉i d動董ng l畛n cho c叩c ngh畛 c但u tay v c但u vng.
M畛i lo畉i ngh畛, m畛i lo畉i ng動 c畛 s畉 g但y 畉nh h動畛ng kh叩c nhau 畉nt畛ng lo畉i
畛i t動畛ng: Ngh畛 l動畛i r棚 g但y nguy h畉i cho loi c叩 heo, c叩 voi; Ngh畛 c但u vng
g但y nguy h畉i cho loi r湛a, c叩 m畉p, c叩 heo v chim bi畛n; Ngh畛 l動畛i k辿o t畉ng
叩y ph叩 hu畛 h畛 sinh th叩i bi畛n
9. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 6
2. R湛a bi畛n
a. Gi畛i thi畛u chung
Th畛c n ch鱈nh c畛a r湛a bi畛n l
s畛a (kho畉ng 200kg/ngy), Trong
khi 坦, th畛c n ch鱈nh c畛a s畛a l
tr畛ng c叩 v c叩 con, n棚n r湛a bi畛n 達
gi炭p b畉o v畛 ngu畛n l畛i c叩 con 畛 畉i
d動董ng. Ngoi ra, ph但n c畛a r湛a gi炭p
cho c畛 bi畛n ph叩t tri畛n m畉nh; n動畛c
mi畉ng c畛a r湛a gi炭p cho m畛t s畛 lo畉i san h担 ph叩t tri畛n; Mai r湛a l n董i lm t畛
cho c叩c loi h, hu, cua bi畛n.
M畛t i畛u c畉n ph畉i 畉c bi畛t l動u 箪
l s畛c sinh s畉n c畛a r湛a bi畛n r畉t
th畉p: Kho畉ng 30 tu畛i, con c叩i m畛i
b畉t 畉u c坦 tr畛ng v sinh s畉n nh動ng
l畉n sinh s畉n th畛 hai c叩ch r畉t xa l畉n
sinh th畛 nh畉t. M畛i l畉n sinh s畉n, r湛a
c叩ith動畛ng 畉 t畛 50-200 tr畛ng v sau
02 th叩ng tr畛ng s畉 n畛 thnh r湛a con.
Nh動ng t畛 l畛 s畛ng 畉n khi tr動畛ng thnh c畛a r湛a ch畛 畉t 1%.
動畛ng di chuy畛n c畛a r湛a bi畛n r畉t di v i qua nhi畛u v湛ng bi畛n kh叩c
nhau n棚n r湛a g畉p nhi畛u r畛i ro trong su畛t hnh tr狸nh c畛a m狸nh.
V鱈 d畛: loi r湛a Loggerhead (Qu畉n 畛ng), ch炭ng sinh ra 畛 Nh畉t B畉n, t狸m
ki畉m th畛c n v l畛n l棚n t畉i Mexico, lm t畛 t畛 t畛 b達i bi畛n Australia 畉n c叩c
b畛 bi畛n Nam M畛.
10. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 7
b. Ph但n lo畉i r湛a bi畛n
T畉i v湛ng bi畛n Vi畛t Nam, c坦 05 loi r湛a th動畛ng b畉t g畉p l: Leatherback
(R湛a da), Hawksbill (畛im畛i), Loggerhead (Qu畉n 畛ng), Olive Ridley (畛i
m畛i d畛a), Green turtle (R湛a xanh).
R湛a da (leatherback)
- Th担ng tin chung:
Chi畛u di trung b狸nh: 1m
C但n n畉ng trung b狸nh:
150kg
Mu s畉c: Mai c坦 mu n但u
h董i 畛 t畛i mu cam
Th畛c n: Gi叩p x叩c, nhuy畛n th畛, c叩 v 畛ng v畉t da gai
Hi畛n tr畉ng: Thu畛c lo畉i nguy c畉p theo ph但n lo畉i c畛a T畛 ch畛c
b畉o t畛n thi棚n nhi棚n qu畛c t畉 (IUCN);Ph畛 l畛c I c畛a c担ng 動畛c CITES (c畉m
bu担n b叩n v畉n chuy畛n qu畛c t畉)
- H動畛ng d畉n ph但n lo畉i:
Kh担ng c坦 v畉y (ch畛 動畛c
bao ph畛 b畛i m畛t l畛p da
dy) v畛i 07 g畛 ch畉y d畛c
l動ng.
11. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 8
畛i m畛i (hawksbill)
- Th担ng tin chung:
Chi畛u di trung b狸nh: 0,9 m
C但n n畉ng trung b狸nh: 60kg
Mu s畉c:Mai mu n但u h董i 畛
t畛i camv畛i nh畛ng v畉t n但u ho畉c en;
c叩c v畉y tr叩n v ch但n ch竪o h董i en 動畛c ph但n t叩ch b畛i c叩c v畉ch mu
tr畉ng s叩ng, m畉t d動畛i c畛a ch但n ch竪o v u担i c坦 mu vng nh畉t.
Th畛c n: San h担 m畛m, h畉i mi棚n, gi叩p x叩c v ch但n 畉u.
Hi畛n tr畉ng: Thu畛c lo畉i c畛c k畛 nguy c畉p theo ph但n lo畉i c畛a T畛
ch畛c b畉o t畛n thi棚n nhi棚n qu畛c t畉 (IUCN);Ph畛 l畛c I c畛a c担ng 動畛c CITES
(c畉m bu担n b叩n v畉n chuy畛n qu畛c t畉)
- H動畛ng d畉n ph但n lo畉i:
02 担i v畉y tr動畛c tr叩n
M畛 cong nh畛n
Mai c坦 4 担i v畉y b狸a, 担i
th畛 nh畉t n畛i v畛i g叩y; c叩c
m畉nh mai th動畛ng ch畛ng
l棚n nhau nh動ng 畉c i畛m
ny th動畛ng m畛 i theo 畛
tu畛i c畛a r湛a.
12. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 9
R湛a xanh, v鱈ch (green turtle)
- Th担ng tin chung:
Chi畛u di trung b狸nh: 1,1 m
C但n n畉ng trung b狸nh: 145kg (c坦 th畛 n畉ng 畉n 250kg)
Mu s畉c: Mai mu
xanh 担 liu v畛i nh畛ng ch畉m
en 畛 r湛a tr動畛ng thnh
(>0,9m); mu 畛 g畉ch v畛i 1
s畛 v畉ch 畛 畛 r湛a s畉p tr動畛ng
thnh (0,15-0,9m); en h董i xanh v畛i m畛t b畛 tr畉ng 畛 gi畛a mai v ch但n
ch竪o khi m畛i n畛.
Th畛c n: r湛a tr動畛ng thnh th動畛ng n c畛; nh動ng 畛 r湛a nh畛 th畛c n
ch畛 y畉u l c叩c loi gi叩p x叩c nh畛, nhuy畛n th畛 v c叩c lo畉i 畛ng v畉t kh担ng
x動董ng s畛ng kh叩c.
Hi畛n tr畉ng: Thu畛c lo畉i ang b畛 e do畉≠ theo ph但n lo畉i c畛a T畛
ch畛c b畉o t畛n thi棚n nhi棚n qu畛c t畉 (IUCN);Ph畛 l畛c I c畛a c担ng 動畛c CITES
(c畉m bu担n b叩n v畉n chuy畛n qu畛c t畉)
- H動畛ng d畉n ph但n lo畉i:
01 担i v畉y tr動畛c tr叩n
Mai c坦 04
担i v畉y
b狸a, 担i
th畛 nh畉t
g畉n v畛i
v畉y g叩y.
Rng d畉ng m畛
13. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 10
Qu畉n 畛ng (loggerhead)
- Th担ng tin chung:
Chi畛u di trung b狸nh: 1 m
C但n n畉ng trung b狸nh: 150kg
Mu s畉c: Mai c坦 mu n但u
h董i 畛 t畛i n但u cam
Th畛c n: Gi叩p x叩c,
nhuy畛n th畛,c叩 v c叩c 畛ngv畉t da
gai.
Hi畛n tr畉ng: Thu畛c lo畉i nguy c畉p theo ph但n lo畉i c畛a T畛 ch畛c
b畉o t畛n thi棚n nhi棚n qu畛c t畉 (IUCN);Ph畛l畛c I c畛a c担ng 動畛c CITES(c畉m
bu担n b叩n v畉n chuy畛n qu畛c t畉)
- H動畛ng d畉n ph但n lo畉i:
02 担i v畉y tr動畛c tr叩n
Mai c坦 05
担i v畉y b狸a,
担i th畛
nh畉t g畉n
v畛i v畉y
g叩y.
畉u to
14. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 11
畛i m畛i d畛a (olive ridley)
- Th担ng tin chung:
Chi畛u di trung b狸nh: 0,7 m
C但n n畉ng trung b狸nh: 45kg
Mu s畉c: Mai v m畉t
d動畛i c畛a ch但n ch竪o c坦 mu
xanh 畉n xanh h董i n但u t畛i; m畉t
tr棚n c畛a ch但n ch竪o v c畛 c坦 mu
xanh h董i x叩m.
Th畛c n: Gi叩p x叩c, nhuy畛n th畛, s畛a, th畛nh tho畉ng c坦 n rong t畉o.
Hi畛n tr畉ng: Thu畛c lo畉i nguy c畉p theo ph但n lo畉i c畛a T畛 ch畛c
b畉o t畛n thi棚n nhi棚n qu畛c t畉 (IUCN);Ph畛l畛c I c畛a c担ng 動畛c CITES(c畉m
bu担n b叩n v畉n chuy畛n qu畛c t畉)
- H動畛ng d畉n ph但n lo畉i:
02 担i v畉y tr動畛c tr叩n
Mai c坦 07
担i v畉y
b狸a, 担i
th畛 nh畉t
g畉n v畛i
v畉y g叩y.
15. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 12
c. T畉m quan tr畛ng c畛a r湛a bi畛n:
Hi畛nnay s畛 l動畛ng r湛a bi畛nb畛 suy gi畉m nghi棚mtr畛ng. T畛 nh畛ng nm
1960 s畛 l動畛ng r湛a t畉i Vi畛t Nam kh叩 nhi畛u, lm t畛 v 畉 tr畛ng t畉i 13 trong
t畛ng s畛 27 t畛nh gi叩p bi畛n. Nh動ng 畉n nay, ch炭ng ta ch畛 c嘆n c坦 th畛 t狸m th畉y
r湛a bi畛n v畛 b畛 畉 tr畛ng 畛 m畛t s畛 鱈t n董i t畉i C担n 畉o v khu v畛c N炭i Ch炭a v畛i
s畛 l動畛ng c叩 th畛 r湛a r畉t 鱈t.
Tr動畛c t狸nh h狸nh 坦, Ch鱈nh ph畛 達 動a ra m畛t s畛 vn b畉n lu畉t nh畉m b畉o
v畛 loi r湛a bi畛n:
- Ngh畛 畛nh Ch鱈nh ph畛 s畛 48/2002/ND-CP,ngy 22/4/2002 達 動a r湛a
bi畛n vo danh s叩ch 畛ng v畉thoang d達, qu箪 hi畉m,c畉m khaith叩c v s畛 d畛ng.
- Th担ng t動 02/2006/TT-BTS c畛a B畛 Thu畛 s畉n ngy 20/3/2006 達 b畛
sung ph畛 l畛c, theo 坦 c叩c loi r湛a bi畛n n畉m trong danh s叩ch C畉m khai th叩c,
叩nh b畉t 叩p d畛ng cho t畉t c畉 c叩c lo畉i ngh畛.
Nh畛ng nguy棚n nh但n lmgi畉ms畛 l動畛ng r湛a bi畛n t畉i Vi畛t Nam:
R湛a bi畛n b畛 sn b畉t l畉y th畛t v mai;
Tr畛ng r湛a b畛 l畉y tr棚n b達i c叩t;
B畛 m畉c vo l動畛i, c叩c ng動 c畛 h動 h畛ng b畛 l畉i d動畛i bi畛n;
i nhi畛m m担i tr動畛ng.
16. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 13
d. H動畛ng d畉n c畛u h畛 r湛a bi畛n
畛i v畛i m畛i lo畉i r湛a, kh担ng t鱈nh 畉n k鱈ch c畛
- Trong khi thu c但u vng
Nh狸n th畉ng h動畛ng d但y c叩icng xa cng t畛t 畛 c坦 th畛 th畉y r湛a t畛 s畛m
nh畉m gi畉m kh畉 nng r湛a b畛 gi畉t m畉nh l棚n kh畛i m畉t n動畛c;
畛ng ch畉y tu l棚n ph鱈a tr動畛c d但y c叩i khi thu c但u, nh畉m gi畉m kh畉
nng 畛ng ho畉c ch但n v畛t ch辿m vo r湛a.
- Khi nh狸n th畉y r湛a
Gi畉m t畛c 畛 tu v t畛c 畛 thu c但u (ho畉c gi畉m t畛c 畛 gu畛ng m叩y thu
c但u n畉u d湛ng m叩y thu c但u);
i畛u ch畛nh h動畛ng tu 畛 i v畛 ph鱈a r湛a;
Gi畉m t畛i a s畛c cng c畛a d但y c叩i v d但y c但u c坦 r湛a;
Gi畛 ch畉t 畉u d但y c但u c坦 r湛a, ti畉p t畛c di chuy畛n v畛 h動畛ng r湛a b畛 m畉c
c但u v畛i t畛c 畛 ch畉m;
D畛NGTU v V畛 S畛 0 khi r湛a 達 畛 m畉n tu;
Thu d但y c但u c坦 r湛a th畉t ch畉m, gi畛 s畛c cng nh畉 c畛a d但y c但u. Tr叩nh
k辿o m畉nh hay gi畉t d但y c但u. 畛NG
DNG MC HAY V畉T S畉C
NH畛N 畛 THU RA;
畉mb畉o r畉ng d但y c但uc坦 畛
ch湛ng v畛a 畛 畛 gi畛 r湛a d動畛i n動畛c
trong khi x叩c 畛nh c坦 th畛 g畛 c但u 畛
ngay d動畛i n動畛c hay c畉n ph畉i mang
r湛a l棚n tu 畛 g畛 c但u.
17. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 14
畛i v畛i nh畛ng con r湛a qu叩 to,kh担ng th畛 mang l棚n tu
N畉u v動畛ng vo d但y nh動ng
kh担ng b畛 m畉c c但u (r湛a c嘆n s畛ng): D湛ng
m坦c 畛 k辿o c叩c ph畉n c畛a d但y c但u thnh
h狸nh ch畛 V ng動畛c v d湛ng k辿o 畛 c畉t
d但y. C畛 g畉ng c畉t d但y c但u cng g畉n l動畛i
c但u cng t畛t. 畛NG畛 d但y c但u d鱈nh 畛
l動畛i c但u.
N畉u r湛a b畛 m畉c c但u 畛 ph畉n b棚n
ngoi: C畛 g畉ng g畛 c但u 畛 d動畛i n動畛c m
kh担ng ph畉i n但ng r湛a l棚n m畉t n動畛c. N畉u
kh担ng th畛,c畛 g畉ng c畉t m畉t l動畛ic但u b畉ng
k狸m.
N畉u r湛a b畛 m畉c c但u 畛 b棚n trong
mi畛ng: C畉t d但y cng g畉n m畉t l動畛i c但u
cng t畛t v gi畛 nguy棚n l動畛i c但u 畛 炭ng
v畛 tr鱈 畛 gi畉m t畛i a t畛n th動董ng.
畛i v畛i r湛a nh畛
Gi畛 r湛a 畛 d動畛i n動畛c,di chuy畛n n坦
t畛i g畉n m畉n tu (t畉i v鱈 tr鱈 m c叩 th動畛ng
動畛c mang l棚n boong tu t畛 d但y c但u);
Mang r湛a l棚n tu b畉ng c叩ch n畉m
vo c畉 mai v ch但n ch竪o,ho畉c s畛d畛ng v畛t
hay c叩c v畉t d畛ng kh叩c. 畛NG DNG MC
18. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 15
e. Gi畉i ph叩p b畉o v畛 loi r湛a bi畛n trong ngh畛 c但u c叩 ng畛 畉i d動董ng
S畛 d畛ng l動畛i c但u ch畛 C thay cho l動畛i c但u h狸nh ch畛
J. L動畛i c但u ch畛 C gi炭p cho r湛a 鱈t b畛 m畉c h董n, n畉u khi r湛a b畛
m畉c c但u, th狸 th動畛ng m畉c ngoi mi畛ng n棚n d畛 g畛 h董n.
Ng動 d但n c但u c叩 ng畛 畛 畛 s但u l畛n h董n 40m s畉 gi炭p
gi畉m s畛 l動畛ng r湛a m畉c vo l動畛i c但u. V狸 r湛a bi畛n th動畛ng ki畉m n 畛 畛 s但u
nh畛 h董n 40m.
S畛 d畛ng c叩 lm m畛i c但u c叩 ng畛 畉i d動董ng thay
cho m畛c 畛ng nh動 hi畛n nay. Ho畉c s畛 d畛ng c叩c m畛i c但u
l畛n s畉 lm cho r湛a kh坦 nu畛t h董n.
Ph動董ng ph叩p g畛 m坦c c但u ra kh畛i mi畛ng r湛a.
B動畛c 1: B畛 m畛t thanh g畛 tr嘆n vo
mi畛ng r湛a 畛 c畛 畛nh mi畛ng r湛a.
B動畛c 2: N畉u nh狸n th畉y l動畛i c但u:
S畛 d畛ng k狸m c畉t 担i l動畛i c但u r畛i g畛
ra. N畉u kh担ng nh狸n th畉y l動畛i c但u, h達y
c畛 g畉ng g畛 動畛c cng nhi畛u cng t畛t
nh動ng tuy畛t 畛i kh担ng 動畛c k辿o
d但y.
H達y c畛 g畉ng c湛ng nhau b畉o v畛 loi r湛a bi畛n
V狸 m畛t t動董ng lai b畛n v畛ng.
19. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 16
3. C叩 m畉p
a. Gi畛i thi畛u chung
C叩 m畉p sinh s畛ng t畛 450 tri畛u nm tr動畛c, v畛i t畛ng s畛 kho畉ng 440 loi
kh叩c nhau. M担i tr動畛ng s畛ng c畛a loi c叩 m畉p 畛 h畉u h畉t c叩c v湛ng bi畛n tr棚n th畉
gi畛i, 畉c bi畛t l c叩c v湛ng bi畛n s但u. Nh動ng hi畛n nay, s畛 l動畛ng c叩 m畉p b畛 khai
th叩c r畉t nhi畛u (kho畉ng 38 tri畛u con m畛i nm) v ph畉n l畛n ch炭ng b畛 gi畉t ch畛
畛 l畉y v但y. C叩 m畉p c坦 vai tr嘆 r畉t quan tr畛ng trong 畉i d動董ng trong vi畛c gi畛
畛n 畛nh h畛 sinh th叩i. C叩 m畉p 畛ng 畉u trong c叩c chu畛i th畛c n c畛a h畉u h畉t
c叩c v湛ng bi畛n. Trong vai tr嘆 ny, c叩 m畉p gi畛 cho s畛 l動畛ng c畛a c叩c loi c叩 畛n
畛nh v an ton cho h畛 sinh th叩i bi畛n. N畉u loi c叩 m畉p b畛 tuy畛t ch畛ng, chu畛i
th畛c n b畛 gi叩n o畉n, h畛 sinh th叩i b畛 ph叩 hu畛. Theo m畛t s畛 nghi棚n c畛u cho
th畉y, s畛 suy gi畉m s畛 l動畛ng c叩 m畉p g但y 畉nh h動畛ng 畉n chu畛i th畛c n, t畛 坦
g但y suy gi畉m tr畛 l動畛ng c叩 ng畛 v ph叩 hu畛 h畛 san h担.
C叩 m畉p ch畛 c坦 th畛 ph叩t tri畛n 動畛c khi n坦 c坦 m畛i quan h畛 ch畉t ch畉 v畛i h畛
sinh th叩i c畛a ch炭ng. Ch炭ng c坦 xu h動畛ng sn v n th畛t c叩c con m畛i ang gi
y畉u ho畉c b畛 b畛nh n棚n b董i
ch畉m, i畛u ny 畉m b畉o c叩c
loi c叩 trong h畛 sinh th叩i 畛u
lu担n kho畉 m畉nh. Ngoira c叩
m畉p c嘆n gi炭p kh畛ng ch畉
kh担ng cho b畉t c畛 m畛t loi
no ph叩t tri畛n 畛t bi畉n v畛 s畛
l動畛ng, 畉m b畉o t鱈nh b畛n
v畛ng c畛a h畛 sinh th叩i.
20. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 17
b. T畉m quan tr畛ng c畛a c叩 m畉p:
N畉u c叩 m畉p b畛 tuy畛t ch畛ng, h畛 sinh th叩i
bi畛n s畉 b畛 m畉t c但n b畉ng;
C叩 m畉p b畛 gi畉t th畛t ch畛 y畉u 畛 l畉y v但y
(vi) 畛 lm ra m坦n s炭p, v狸 m畛t m坦n n m ch炭ng
ta 叩nh 畛i l畉y s畛 t畛n t畉i c畛a m畛t loi. C叩 m畉p 達
sinh s畛ng t畛 450 tri畛u nm tr動畛c, tr畉i qua r畉t
nhi畛u thay 畛i c畛a hnh tinh nh動ng v畉n c坦 th畛 t畛n t畉i 畉n ngy nay. Nh動ng
b但y gi畛, c叩 m畉p ang ph畉i 畛ng tr動畛c nguy c董 tuy畛t ch畛ng do b畛 khai th叩c
qu叩 m畛c ch畛 畛 畛i l畉y m畛t m坦n n.
c. Ph動董ng ph叩p gi畉i tho叩t cho c叩 m畉p khi b畛 m畉c c但u
B動畛c 1: Cho tu d畛ng l畉i.
B動畛c 2: C畛t d但y c但u vo thnh tu.
B動畛c 3: 動a c叩 m畉p l畉i g畉n tu b畉ng
c叩ch k辿o nh畉 d但y c但u.
B動畛c 4a: N畉u c叩 b畛 m畉c c但u nh動ng
d但y c但u kh担ng b畛 v動畛ng vo c叩 v b畉n c坦
th畛 nh狸n th畉y m坦c c但u m坦c tr棚n mi畛ng c叩.
B畉nh達y th畛 vung v畉y nh畉 d但y c但u畛 m坦c
c但u c坦 th畛 r畛i ra kh畛i mi畛ng c叩.
B動畛c 4b: Tr動畛ng h畛p khi c叩 m畉p 達
m畛t, b董i ch畉m v b畉n c坦 th畛 th畉y m坦c c但u
v動畛ng trong mi畛ng ho畉c th但n c叩. H達y s畛
d畛ng m畛t thanh di v c畛 g畉ng g畛 m坦c
c但u ra kh畛i mi畛ng c叩.
21. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 18
B動畛c 4c: Tr動畛ng h畛p c叩 b畛 m畉c v r畛i
vo d但y c但u, h達y c畛 g畉ng c畉t b畛 cng nhi畛u
d但y qu畉n quanh th但n c叩 cng t畛t.
Khi ch炭ng ta 達 c畛 g畉ng g畛 c叩 畛 d動畛i n動畛c nh動ng kh担ng 動畛c v bu畛c
ph畉i 動a c叩 l棚n tr棚n tu 畛 g畛 m坦c c但u ra kh畛i mi畛ng c叩.
C叩c ph動董ng ph叩p th畛c hi畛n nh動 sau:
B動畛c 1: 動a c叩 l棚n tr棚n tu, h達y c畛 g畉ng 動a
c叩 l棚n tr棚n tu m畛t c叩chnh畉 nhng nh畉t c坦 th畛, t畛t
nh畉t n棚n s畛 d畛ng c叩ng ho畉c v畛t 畛 動a c叩 l棚n tu.
B動畛c 2: 動a c叩 vo n董i 畉m 動畛t, tho叩ng m叩t.
Trong qu叩 tr狸nh g畛 m坦c c但u ra kh畛i mi畛ng c叩, t畛t
nh畉t n棚n b董m n動畛c bi畛n v担 mi畛ng, th但n c叩 5
ph炭t/l畉n. N棚n d湛ng khn 動畛t 畉y l棚n tr棚n 畉u c叩.
B動畛c 3: G畛 m坦c c但u ra kh畛i mi畛ng c叩.
- N畉u c坦 th畛 nh狸n th畉y m坦c c但u tr棚n
mi畛ng c叩,s畛 d畛ng k狸m 畛 c畉t l動畛i c但u v g畛
l動畛i c但u ra kh畛imi畛ng c叩.
- N畉u c叩 nu畛t l動畛i c但u vo trong b畛ng,
kh担ng n棚n k辿o m畉nh d但y ra ngoi v c滴ng
kh担ng n棚n 動a c但y vo trong b畛ng 畛 g畛
m坦c c但u.H達y d湛ng k狸m v c畛 g畉ng c畉t動畛c
cng nhi畛u d但y cng t畛t.
22. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 19
B動畛c 4: Th畉 c叩 m畉p xu畛ng d動畛i bi畛n, n棚n
cho tu ch畉y ch畉m ho畉c d畛ng l畉i, ng動畛i th畉 c叩
n棚n 畛ng s叩tthnh tu v th畉 nh畉 c叩 xu畛ng bi畛n
(kh担ng 動畛c n辿m c叩 xu畛ng bi畛n).
- N畉u c叩 nh畛,m畛t ng動畛i c坦 th畛 n但ng 動畛c,
h達y d湛ng 02 tay c畉m c叩 l棚n t畉iv畛tr鱈ph鱈a tr棚n v但y
l動ng c畛a c叩.
- V畛i nh畛ng con c叩 l畛n, c畉n 鱈t nh畉t 02 ng動畛i 畛 n但ng c叩 l棚n th狸 m畛t d動畛i
gi畛 v但y l動ng v v但y ng畛c c叩, ng動畛i th畛 hai gi畛 ph畉n u担i c叩.
- 畛i v畛i c叩 u畛i, n棚n n但ng c叩 b畉ng 02 c叩nh c畛a c叩.
H達y chung tay c湛ng nhau b畉o v畛 loi c叩 m畉p
23. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 20
Nh畛ng vi畛c kh担ng n棚n lm
H達y c畛 g畉ng c湛ng nhau b畉o v畛 loi c叩 m畉p
Kh担ng c畉m u担i ho畉c
畉u 畛 nh畉c c叩 l棚n
Kh担ng d湛ng tay m坦c
vo mang 畛 nh畉c c叩
Kh担ng c畛t d但y vo
u担i 畛 nh畉c c叩
Kh担ng qu畉n d但y c但u
vo tay khi k辿o c叩 l棚n
Kh担ng d湛ng m坦c 畛
k辿o c叩 l棚n tu
Kh担ng k辿o, d畛t m畉nh
c叩 l棚n tr棚n tu
Kh担ng gi畛 c叩 b畉ng
c叩ch c畛t d但y vo tu
Kh担ng d湛ng ch但n d畉m
l棚n 畛 gi畛 c叩
Tr叩nh 畛 c叩 畛 n董i kh担,
c坦 叩nh s叩ng m畉t tr畛i
24. B畉O V畛 CC LOI 畛NG V畉T QUHI畉M
TRONG NGH畛 CU C NG畛 畉I D働NG
2016 FISHING AND LIVING PROGRAM - 21
M畛c ti棚u c畛a ch炭ng t担i
1. Th炭c 畉y ngh畛 c叩 b畛n v畛ng th担ng qua n但ng cao th畛c hnh
tr叩ch nhi畛mngh畛 c叩;
2. N但ng cao i畛u ki畛n cu畛c s畛ng cho c畛ng 畛ng ngh畛 c叩.
fishing-living.org
Helen Packer & Hong,Dong Quang