ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
Helikopter Yap? ve Sistemleri
?stanbul Arel ?niversitesi ¨C 2016
Emre Akar
??indekiler
1. Helikoptere Giri?
2. U?u? Aerodinami?i
3. U?u? Kumandalar?
4. Helikopter Yap?s? ve Sistemleri
5. Helikopter U?u? Manueli
6. A??rl?k ve Denge
7. Helikopterlerde Performans
8. Yer Prosed¨¹rleri ve U?u? ?ncesi Haz?rl?klar
9. Basit U?u? Manevralar?
10. ?leri U?u? Manevralar?
11. Acil Durumlar ve Tehlikeler
12. Helikopter G?stergeleri
13. Gece Operasyonlar?
14. Havac?l?kta Efektif Karar Verme
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 2
02 - U?u? Aerodinami?i
? Bu b?l¨¹mde helikopterlerin u?u?
dinamikleriyle alakal? temel
bilgilerden ve tan?mlardan
bahsedilecektir.
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 3
02 - U?u? Aerodinami?i
? Weight
? Lift
? Drag
? Thrust
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 4
02 - U?u? Aerodinami?i
? Lift
1. Hava ak??? h?z?
2. Havan?n you?unlu?u
3. Toplam airfoil y¨¹zey
4. Airfoil yap?lar?n h¨¹cum a??s?
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 5
02 - U?u? Aerodinami?i
? Bernoulli Prensibi (Ak??kanlar mekani?inde Bas?n?-H?z ?li?kisi)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 6
02 - U?u? Aerodinami?i
? Venturi Borusu
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 7
02 - U?u? Aerodinami?i
? Venturi Borusu
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 8
02 - U?u? Aerodinami?i
? Newton¡¯un Hareket Kanunlar?
1. Bir cisim ¨¹zerine dengelenmemi? bir d?? kuvvet etkimedik?e, cisim hareket
durumunu (dura?anl?k veya sabit h?zl? hareket) korur.
2. F = m a Bir cisim ¨¹zerindeki net kuvvet, cismin k¨¹tlesi ile ivmesinin ?arp?m?na
e?ittir.
3. Her etkiye kar??l?k e?it ve z?t bir tepki vard?r.
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 9
02 - U?u? Aerodinami?i
? Weight
1. Helikopterin a??rl???
2. Yolcular
3. Yak?t
4. Di?er ekipmanlar
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 10
02 - U?u? Aerodinami?i
? Bank Angle (yat?? a??s?)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 11
02 - U?u? Aerodinami?i
? Thrust
? ?leri-geri sa?a sola do?ru olabilir.
? Bile?ke Lift kuvvetinin hangi
y?nde oldu?una g?re
de?i?ecektir
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 12
02 - U?u? Aerodinami?i
? Thrust
? ?leri-geri sa?a sola do?ru olabilir.
? Bile?ke Lift kuvvetinin hangi
y?nde oldu?una g?re
de?i?ecektir
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 13
02 - U?u? Aerodinami?i
? Drag
1. Profile Drag
2. Induced Drag
3. Parasite Drag
4. Total Drag
Drag her zaman ba??l r¨¹zgar
y?n¨¹ndedir.
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 14
02 - U?u? Aerodinami?i
? Profile Drag
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 15
02 - U?u? Aerodinami?i
? Induced (uyar?lm?? ) Drag
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 16
02 - U?u? Aerodinami?i
? Induced (uyar?lm?? ) Drag
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
? https://www.youtube.com/watch?v=rxO5DdkJhcc
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 17
02 - U?u? Aerodinami?i
? Parasite Drag
Ta??ma kuvveti olmayan t¨¹m
bile?enlerin helikopterin h?z?
neticesinde olu?turdu?u drag
kuvveti.
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 18
02 - U?u? Aerodinami?i
Drag Kuvveterinin H?za G?re
De?i?imi
Ve Total Drag
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 19
02 - U?u? Aerodinami?i
? Airfoil Yap?
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 20
02 - U?u? Aerodinami?i
? Airfoil Tipleri
Simetrik:
Daha ?ok hafif helikopterlerde
kullan?l?r
Asimetrik:
1. S?f?r h¨¹cum a??s?nda da lift
2. Daha iyi lift-to-drag oran?
3. Daha iyi stall karakteristi?i
4. (dezavantaj) bas?n? merkezinin
chord hatt?nda %20¡¯ye varan
yer de?i?tirmesi (airfoil yap?da
istenmeyen ekstra tork)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 21
02 - U?u? Aerodinami?i
? Burkulmu? Blade Tasar?m?
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 22
02 - U?u? Aerodinami?i
? Rotor Sisteminde Hava Ak???
1. Relative Wind (ba??l r¨¹zgar)
2. Rotational Relative Wind
(D?nme etkisindeki ba??l
r¨¹zgar)
3. Resultant Relative Wind
(bile?ke ba??l r¨¹zgar)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 23
02 - U?u? Aerodinami?i
? Rotor Sisteminde Hava Ak???
1. Relative Wind (ba??l r¨¹zgar)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 24
02 - U?u? Aerodinami?i
? Rotor Sisteminde Hava Ak???
Rotational Relative Wind (d?nme
etkisindeki ba??l r¨¹zgar)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 25
02 - U?u? Aerodinami?i
? Rotor Sisteminde Hava Ak???
1. Relative Wind (ba??l r¨¹zgar)
2. Rotational Relative Wind
(D?nme etkisindeki ba??l
r¨¹zgar)
3. Resultant Relative Wind
(bile?ke ba??l r¨¹zgar)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 26
02 - U?u? Aerodinami?i
? Induced Flow (Downwash)
Blade¡¯lerin d?nme hareketi sonucu
havan?n a?a?? y?nl¨¹ ak???.
0 derece pitch a??s?nda herhangi
bir ak?? g?r¨¹lmez. Pitch a??s?
artt?k?a hava yukar?dan a?a??ya
do?ru bir ak?? g?sterecektir.
IGE (in ground effect)
OGE (out of ground effect)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 27
02 - U?u? Aerodinami?i
? Rotor Blade A??lar?
?Angle of Incidence (a?? oran?)
Chord boyu ile Rotor Hub
aras?ndaki a?? (bladelerin konikli?i)
?Angle of Attack (H¨¹cum a??s?)
Chord hatt? ile bile?ke ba??l r¨¹zgar
aras?ndaki a??
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 28
02 - U?u? Aerodinami?i
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 29
IGE
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 30
OGE
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 31
02 - U?u? Aerodinami?i
? Induced Flow (Downwash)
IGE (in ground effect)
Helikopter yere yak?nken, yere
?arpan havan?n you?unlu?u ekstra
bir ta??ma kuvveti olu?turur.
Helikopter, yere yak?n konumda
hover¡¯da ilen daha az g¨¹?le havada
kalabilir
OGE (out of ground effect)
Groung Resonance? (Video)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 32
02 - U?u? Aerodinami?i
? Powered Flight
Helikopterin motor g¨¹c¨¹yle
istenilen ?nde hareket ettirilmesi
? Hovering Flight (a?kl?da kalma)
Helikoptere eden 4 kuvvetin
dengelenmesi ve hareketsiz
havada as?l? kalma durumu.
Aerodinamik olarak hassas bir
kumanda durumudur.
(Newton¡¯un Hareket Kanunu 3)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 33
02 - U?u? Aerodinami?i
? Translating Tendency (?evirme
e?ilimi) / Drift
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 34
02 - U?u? Aerodinami?i
? Pendular Action (Sarka?
Hareketi)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 35
02 - U?u? Aerodinami?i
? Coning (Konileme)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 36
02 - U?u? Aerodinami?i
? Coriolis Effect (A??sal
Momentum Etkisi)
Coriolis kuvveti, d?nen bir
platformun merkezinden kar??
taraf?na y¨¹r¨¹meye ?al??an biri
taraf?ndan anla??labilir. Y¨¹r¨¹mek
istedi?i tarafa do?ru dik a??yla
itildi?ini g?r¨¹r. Benzer ?ekilde,
d?nen yer k¨¹renin y¨¹zeyi ¨¹zerinde
hareket eden hava, kuzey yar?m
k¨¹rede hareket y?n¨¹n¨¹n sa??na,
g¨¹ney yar?m k¨¹rede soluna sapt?r?r.
Bu sapt?rma g¨¹c¨¹ne coriolis
kuvveti denir.
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 37
02 - U?u? Aerodinami?i
Gyroscopic Precession (Jiroskopik
Devinim)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 38
02 - U?u? Aerodinami?i
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 39
02 - U?u? Aerodinami?i
Vertical Flight (Dikey U?u?)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 40
02 - U?u? Aerodinami?i
Forward Flight (?leri U?u?)
Airflow in Forward Flight
R¨¹zgars?z bir havada hava ak?? h?z?
helikopterin ileri u?u? h?z?na e?it
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 41
U?u? Aerodinami?i
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 42
02 - U?u? Aerodinami?i
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 43
02 - U?u? Aerodinami?i
Advancing Blade (?leri hareket)
A noktas?nda h?zlanan blade
maksimum flaplamay? yapar
Retreating Blade (Geri hareket)
C noktas?nda yava?layan blade geri
kalma e?ilimi g?sterir. Flaplama
a??s? azal?r
Blade Lead / Lag
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 44
02 - U?u? Aerodinami?i
Advancing Blade (?leri hareket)
A noktas?nda h?zlanan blade
maksimum flaplamay? yapar
Retreating Blade (Geri hareket)
C noktas?nda yava?layan blade geri
kalma e?ilimi g?sterir. Flaplama
a??s? azal?r
Blade Lead / Lag
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 45
02 - U?u? Aerodinami?i
Dissymmetry of Lift
Helikopterin ileri u?u?unda y¨¹ksek
h?zlara ??kamamas?n?n en ?nemli
nedenidir.
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 46
02 - U?u? Aerodinami?i
Transational Lift (?telenmi?
Ta??ma Kuvveti)
Ta??ma kuvvetinin simetrik
olmamas?n?n etkilerini azaltmak
i?in pitch a??lar?n? cyclic olarak
de?i?tirme
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 47
02 - U?u? Aerodinami?i
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Transational Lift
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 48
02 - U?u? Aerodinami?i
Effective Transational Lift (ETL)
16-24 knot aras? ileri u?u?ta
helikopter ETL ile u?u?a ge?er.
Bu noktada hava ak??? daha yatay
bir hal al?r ve drag azal?r.
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 49
02 - U?u? Aerodinami?i
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 50
02 - U?u? Aerodinami?i
Transational Thrust (?telenmi?
Thrust)
?leri u?u?ta kuyruk rotoru ?ok daha
verimli bir anti-tork kuvveti
olu?turabilir. Bu da kumanday?
kolayla?t?r?r.
Hoverda ise yer etkisinden dolay?
kuyruk rotorunun kontrol¨¹ daha
problemlidir.
Induced Flow (Uyar?lm?? Ak??)
Transverse Flow (Enine Ak??)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 51
02 - U?u? Aerodinami?i
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 52
02 - U?u? Aerodinami?i
Sideward Flight (Yana U?u?)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 53
02 - U?u? Aerodinami?i
Rearward Flight (Geriye U?u?)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 54
02 - U?u? Aerodinami?i
Turning Flight (D?n¨¹?)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 55
02 - U?u? Aerodinami?i
Autorotation (Otorotasyon)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 56
02 - U?u? Aerodinami?i
Autorotation
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 57
02 - U?u? Aerodinami?i
Autorotation (forward flight)
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 58
02 - U?u? Aerodinami?i
B?l¨¹m Sonu¡­
??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba??
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 59
Faydal? Linkler
? Compare Helicopters
http://helicopters.axlegeeks.com/
? Helicopter Size Compare
http://www.aircraftcompare.com/category/helicopters/4
? Helicopter Size Comparasion
http://www.aviastar.org/scale/
? Airbus Helicopters
http://www.airbushelicopters.com/website/en/ref/home.html
? FAA Helicopter Flying Handbook
https://www.faa.gov/regulations_policies/handbooks_manuals/aviation/helicopter
_flying_handbook/
? Youtube: helicopter (7.630.000 sonu?)
https://www.youtube.com/results?search_query=helicopter
Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 60

More Related Content

Helikopter - b?l¨¹m 02 - U?u? Aerodinami?i - emre akar

  • 1. Helikopter Yap? ve Sistemleri ?stanbul Arel ?niversitesi ¨C 2016 Emre Akar
  • 2. ??indekiler 1. Helikoptere Giri? 2. U?u? Aerodinami?i 3. U?u? Kumandalar? 4. Helikopter Yap?s? ve Sistemleri 5. Helikopter U?u? Manueli 6. A??rl?k ve Denge 7. Helikopterlerde Performans 8. Yer Prosed¨¹rleri ve U?u? ?ncesi Haz?rl?klar 9. Basit U?u? Manevralar? 10. ?leri U?u? Manevralar? 11. Acil Durumlar ve Tehlikeler 12. Helikopter G?stergeleri 13. Gece Operasyonlar? 14. Havac?l?kta Efektif Karar Verme Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 2
  • 3. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Bu b?l¨¹mde helikopterlerin u?u? dinamikleriyle alakal? temel bilgilerden ve tan?mlardan bahsedilecektir. ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 3
  • 4. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Weight ? Lift ? Drag ? Thrust ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 4
  • 5. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Lift 1. Hava ak??? h?z? 2. Havan?n you?unlu?u 3. Toplam airfoil y¨¹zey 4. Airfoil yap?lar?n h¨¹cum a??s? ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 5
  • 6. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Bernoulli Prensibi (Ak??kanlar mekani?inde Bas?n?-H?z ?li?kisi) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 6
  • 7. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Venturi Borusu ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 7
  • 8. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Venturi Borusu ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 8
  • 9. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Newton¡¯un Hareket Kanunlar? 1. Bir cisim ¨¹zerine dengelenmemi? bir d?? kuvvet etkimedik?e, cisim hareket durumunu (dura?anl?k veya sabit h?zl? hareket) korur. 2. F = m a Bir cisim ¨¹zerindeki net kuvvet, cismin k¨¹tlesi ile ivmesinin ?arp?m?na e?ittir. 3. Her etkiye kar??l?k e?it ve z?t bir tepki vard?r. ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 9
  • 10. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Weight 1. Helikopterin a??rl??? 2. Yolcular 3. Yak?t 4. Di?er ekipmanlar ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 10
  • 11. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Bank Angle (yat?? a??s?) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 11
  • 12. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Thrust ? ?leri-geri sa?a sola do?ru olabilir. ? Bile?ke Lift kuvvetinin hangi y?nde oldu?una g?re de?i?ecektir ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 12
  • 13. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Thrust ? ?leri-geri sa?a sola do?ru olabilir. ? Bile?ke Lift kuvvetinin hangi y?nde oldu?una g?re de?i?ecektir ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 13
  • 14. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Drag 1. Profile Drag 2. Induced Drag 3. Parasite Drag 4. Total Drag Drag her zaman ba??l r¨¹zgar y?n¨¹ndedir. ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 14
  • 15. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Profile Drag ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 15
  • 16. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Induced (uyar?lm?? ) Drag ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 16
  • 17. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Induced (uyar?lm?? ) Drag ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? ? https://www.youtube.com/watch?v=rxO5DdkJhcc Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 17
  • 18. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Parasite Drag Ta??ma kuvveti olmayan t¨¹m bile?enlerin helikopterin h?z? neticesinde olu?turdu?u drag kuvveti. ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 18
  • 19. 02 - U?u? Aerodinami?i Drag Kuvveterinin H?za G?re De?i?imi Ve Total Drag ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 19
  • 20. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Airfoil Yap? ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 20
  • 21. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Airfoil Tipleri Simetrik: Daha ?ok hafif helikopterlerde kullan?l?r Asimetrik: 1. S?f?r h¨¹cum a??s?nda da lift 2. Daha iyi lift-to-drag oran? 3. Daha iyi stall karakteristi?i 4. (dezavantaj) bas?n? merkezinin chord hatt?nda %20¡¯ye varan yer de?i?tirmesi (airfoil yap?da istenmeyen ekstra tork) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 21
  • 22. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Burkulmu? Blade Tasar?m? ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 22
  • 23. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Rotor Sisteminde Hava Ak??? 1. Relative Wind (ba??l r¨¹zgar) 2. Rotational Relative Wind (D?nme etkisindeki ba??l r¨¹zgar) 3. Resultant Relative Wind (bile?ke ba??l r¨¹zgar) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 23
  • 24. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Rotor Sisteminde Hava Ak??? 1. Relative Wind (ba??l r¨¹zgar) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 24
  • 25. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Rotor Sisteminde Hava Ak??? Rotational Relative Wind (d?nme etkisindeki ba??l r¨¹zgar) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 25
  • 26. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Rotor Sisteminde Hava Ak??? 1. Relative Wind (ba??l r¨¹zgar) 2. Rotational Relative Wind (D?nme etkisindeki ba??l r¨¹zgar) 3. Resultant Relative Wind (bile?ke ba??l r¨¹zgar) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 26
  • 27. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Induced Flow (Downwash) Blade¡¯lerin d?nme hareketi sonucu havan?n a?a?? y?nl¨¹ ak???. 0 derece pitch a??s?nda herhangi bir ak?? g?r¨¹lmez. Pitch a??s? artt?k?a hava yukar?dan a?a??ya do?ru bir ak?? g?sterecektir. IGE (in ground effect) OGE (out of ground effect) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 27
  • 28. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Rotor Blade A??lar? ?Angle of Incidence (a?? oran?) Chord boyu ile Rotor Hub aras?ndaki a?? (bladelerin konikli?i) ?Angle of Attack (H¨¹cum a??s?) Chord hatt? ile bile?ke ba??l r¨¹zgar aras?ndaki a?? ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 28
  • 29. 02 - U?u? Aerodinami?i ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 29
  • 30. IGE ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 30
  • 31. OGE ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 31
  • 32. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Induced Flow (Downwash) IGE (in ground effect) Helikopter yere yak?nken, yere ?arpan havan?n you?unlu?u ekstra bir ta??ma kuvveti olu?turur. Helikopter, yere yak?n konumda hover¡¯da ilen daha az g¨¹?le havada kalabilir OGE (out of ground effect) Groung Resonance? (Video) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 32
  • 33. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Powered Flight Helikopterin motor g¨¹c¨¹yle istenilen ?nde hareket ettirilmesi ? Hovering Flight (a?kl?da kalma) Helikoptere eden 4 kuvvetin dengelenmesi ve hareketsiz havada as?l? kalma durumu. Aerodinamik olarak hassas bir kumanda durumudur. (Newton¡¯un Hareket Kanunu 3) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 33
  • 34. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Translating Tendency (?evirme e?ilimi) / Drift ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 34
  • 35. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Pendular Action (Sarka? Hareketi) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 35
  • 36. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Coning (Konileme) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 36
  • 37. 02 - U?u? Aerodinami?i ? Coriolis Effect (A??sal Momentum Etkisi) Coriolis kuvveti, d?nen bir platformun merkezinden kar?? taraf?na y¨¹r¨¹meye ?al??an biri taraf?ndan anla??labilir. Y¨¹r¨¹mek istedi?i tarafa do?ru dik a??yla itildi?ini g?r¨¹r. Benzer ?ekilde, d?nen yer k¨¹renin y¨¹zeyi ¨¹zerinde hareket eden hava, kuzey yar?m k¨¹rede hareket y?n¨¹n¨¹n sa??na, g¨¹ney yar?m k¨¹rede soluna sapt?r?r. Bu sapt?rma g¨¹c¨¹ne coriolis kuvveti denir. ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 37
  • 38. 02 - U?u? Aerodinami?i Gyroscopic Precession (Jiroskopik Devinim) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 38
  • 39. 02 - U?u? Aerodinami?i ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 39
  • 40. 02 - U?u? Aerodinami?i Vertical Flight (Dikey U?u?) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 40
  • 41. 02 - U?u? Aerodinami?i Forward Flight (?leri U?u?) Airflow in Forward Flight R¨¹zgars?z bir havada hava ak?? h?z? helikopterin ileri u?u? h?z?na e?it ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 41
  • 42. U?u? Aerodinami?i ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 42
  • 43. 02 - U?u? Aerodinami?i ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 43
  • 44. 02 - U?u? Aerodinami?i Advancing Blade (?leri hareket) A noktas?nda h?zlanan blade maksimum flaplamay? yapar Retreating Blade (Geri hareket) C noktas?nda yava?layan blade geri kalma e?ilimi g?sterir. Flaplama a??s? azal?r Blade Lead / Lag ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 44
  • 45. 02 - U?u? Aerodinami?i Advancing Blade (?leri hareket) A noktas?nda h?zlanan blade maksimum flaplamay? yapar Retreating Blade (Geri hareket) C noktas?nda yava?layan blade geri kalma e?ilimi g?sterir. Flaplama a??s? azal?r Blade Lead / Lag ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 45
  • 46. 02 - U?u? Aerodinami?i Dissymmetry of Lift Helikopterin ileri u?u?unda y¨¹ksek h?zlara ??kamamas?n?n en ?nemli nedenidir. ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 46
  • 47. 02 - U?u? Aerodinami?i Transational Lift (?telenmi? Ta??ma Kuvveti) Ta??ma kuvvetinin simetrik olmamas?n?n etkilerini azaltmak i?in pitch a??lar?n? cyclic olarak de?i?tirme ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 47
  • 48. 02 - U?u? Aerodinami?i ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Transational Lift Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 48
  • 49. 02 - U?u? Aerodinami?i Effective Transational Lift (ETL) 16-24 knot aras? ileri u?u?ta helikopter ETL ile u?u?a ge?er. Bu noktada hava ak??? daha yatay bir hal al?r ve drag azal?r. ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 49
  • 50. 02 - U?u? Aerodinami?i ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 50
  • 51. 02 - U?u? Aerodinami?i Transational Thrust (?telenmi? Thrust) ?leri u?u?ta kuyruk rotoru ?ok daha verimli bir anti-tork kuvveti olu?turabilir. Bu da kumanday? kolayla?t?r?r. Hoverda ise yer etkisinden dolay? kuyruk rotorunun kontrol¨¹ daha problemlidir. Induced Flow (Uyar?lm?? Ak??) Transverse Flow (Enine Ak??) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 51
  • 52. 02 - U?u? Aerodinami?i ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 52
  • 53. 02 - U?u? Aerodinami?i Sideward Flight (Yana U?u?) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 53
  • 54. 02 - U?u? Aerodinami?i Rearward Flight (Geriye U?u?) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 54
  • 55. 02 - U?u? Aerodinami?i Turning Flight (D?n¨¹?) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 55
  • 56. 02 - U?u? Aerodinami?i Autorotation (Otorotasyon) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 56
  • 57. 02 - U?u? Aerodinami?i Autorotation ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 57
  • 58. 02 - U?u? Aerodinami?i Autorotation (forward flight) ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 58
  • 59. 02 - U?u? Aerodinami?i B?l¨¹m Sonu¡­ ??indekiler Sayfas?B?l¨¹m Ba?? Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 59
  • 60. Faydal? Linkler ? Compare Helicopters http://helicopters.axlegeeks.com/ ? Helicopter Size Compare http://www.aircraftcompare.com/category/helicopters/4 ? Helicopter Size Comparasion http://www.aviastar.org/scale/ ? Airbus Helicopters http://www.airbushelicopters.com/website/en/ref/home.html ? FAA Helicopter Flying Handbook https://www.faa.gov/regulations_policies/handbooks_manuals/aviation/helicopter _flying_handbook/ ? Youtube: helicopter (7.630.000 sonu?) https://www.youtube.com/results?search_query=helicopter Emre Akar, ?stanbul Arel ?niversitesi - 2016 60