�ݺ�ߣ

Editor's Notes

• #3: Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia: “Hội họa là một ngành nghệ thuật trong đó con người sử dụng màu vẽ để tô lên một bề mặt như là giấy, hoặc vải, để thể hiện các ý tưởng nghệ thuật. Kết quả của công việc đó là các tác phẩm hội họa hay còn gọi là các tranh vẽ”[95]. Hội họa là nghệ thuật của màu sắc, đường nét được bố cục trong không gian hai chiều. Hội họa cũng là một ngôn ngữ để truyền đạt ý tưởng của người nghệ sỹ bằng các tác phẩm hội họa sử dụng kỹ thuật và phương pháp của họa sỹ. Hội họa là một trong những loại hình nghệ thuật quan trọng và phổ biến nhất.
• #4: Sống giữa môi trường nhiệt đới, thiên nhiên hào phóng ban phát ân huệ vừa nghiệt ngã, thử thách, dân tộc ta đã hợp sức lại để tạo thế ứng xử linh hoạt: lợi dụng, cải tạo và đấu tranh nhằm khai thác và chế ngự hiệu quả nhất. Ngoài ra nạn ngoại xâm luôn thường trực, dân tộc ta giữa những thời gian dựng nước ngắn ngủi, luôn phải tiến hành chiến tranh giải phóng và kháng chiến trường kỳ, vinh quang nhiều nhưng phải hy sinh lớn về cả xương máu và của cải. Trong tình hình ấy, dân tộc ta phải bám lấy thực tại và vượt lên để rồi biểu hiện lại cuộc sống của mình bằng nghệ thuật mà rõ nhất là ở hội họa với sự cao đẹp của tâm hồn hướng thiện. Trong mỗi giai đoạn, bên cái chung còn có nhiều cái riêng do điều kiện cụ thể của xã hội quy định: các nhà nước quân chủ tự chủ, nhưng mỗi vương triều có một cách quản lý đất nước khác. Do đó cũng tạo nên diện mạo hội họa khác ở từng thời kỳ. Theo những gì nghiên cứu trong thời gian vừa qua thì nhóm em chia các giai đoạn phát triển của hội họa VN hiện đại làm 4
• #5: Sự giao lưu tiếp xúc với văn hóa phương Tây đã làm cho hội họa Việt Nam có nhiều sự thay đổi. Sự ra đời của Trường Mỹ thuật Gia Định năm 1913, đặc biệt là trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương năm 1924 đã đánh dấu bước ngoặt trong sự phát triển của lịch sử hội họa Việt Nam. Từ đây, hội họa Việt Nam đã tiếp cận với hội họa phương Tây, hình thành nên nền hội họa hiện đại. Các trường phái hội họa của Châu Âu như cổ điển, lãng mạn, hiện thực, siêu thực, ấn tượng cho đến lập thể, trừu tượng đều được giới hội họa Việt Nam say mê theo dõi và vận dụng vào việc sáng tác.
• #6: Hội họa VN giai đoạn này có hai đặc điểm nổi bật đó là : - Nội dung, đề tài sáng tác - và chất liệu, kỹ thuật. Thứ nhất, nội dung Hội họa thời kỳ này phản ánh khá phong phú, đa dạng mọi mặt của cuộc sống cả ở nông thôn và thành thị, tuy có phần lãng mạn hóa. Thứ hai, nhiều chất liệu vẽ tranh được các họa sĩ sử dụng như sơn dầu, sơn mài, lụa, khắc gỗ, bột màu, thuốc nước, phấn màu… Các họa sĩ Việt Nam đã khai thác thế mạnh của tranh sơn dầu Châu Âu tạo ra những tác phẩm hội họa mang đậm chất dân tộc truyền thống với đủ mọi chủ đề: tranh phong cảnh, tranh chân dung, tranh sinh hoạt . Các họa sĩ tiêu biểu: Lưu Văn Sìn, Tô Ngọc Vân, Trần Văn Cẩn, Lương Xuân Nhị, Nguyễn Sỹ Ngọc, Nguyễn Văn Tỵ… Từ tác động của kỹ thuật tranh sơn dầu, các họa sĩ Việt Nam đã cải tiến kỹ thuật sơn then cổ truyền của dân tộc, hình thành tranh sơn mài. Một số bức tranh về nông thôn của Nguyễn Phan Chánh - một danh họa trong nghệ thuật tranh lụa. Ông được coi là người chiết trung phương pháp tạo hình phương Tây và họa pháp tranh lụa phương Đông. Trong cuộc Đấu xảo thuộc địa 1931 tại Paris những tác phẩm đầu tiên của Nguyễn Phan Chánh đã gây được tiếng vang lớn. Ông được xem như một trong những họa sĩ tiêu biểu cho nền hội họa Đông Dương. Với những thành tựu trong sự nghiệp sáng tác, Nguyễn Phan Chánh được mời tham gia giảng dạy Mỹ thuật tại một số trường học, trong đó có Trường Bưởi và Trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội (1955). Ông đã góp phần đào tạo nhiều thế hệ họa sĩ Việt Nam sau này. Suốt cuộc đời làm nghệ thuật, Nguyễn Phan Chánh đã để lại một sự nghiệp đồ sộ với số lượng ước khoảng trên 170 tác phẩm. Ông là người đang giữ kỷ lục về số tác phẩm được trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
• #7: Hội họa thời kỳ này có sự vươn lên cả về số lượng và chất lượng.  Tô Ngọc Vân là tác giả của một số bức tranh tiêu biểu cho nền mỹ thuật Việt Nam hiện đại. Tô Ngọc Vân được đánh giá là người có công đầu tiên trong việc sử dụng chất liệu sơn dầuở Việt Nam. Ngay từ những năm học trong trường Mỹ thuật, ông đã sớm nghiên cứu kỹ lưỡng kỹ thuật sử dụng chất liệu sơn dầu. Ông đã viết những dòng tự sự ...ngay từ lúc đi học đã mơ xây dựng một nền hội họa Việt Nam có tính chất dân tộc, phản ứng lại sự lan tràn của hội họa Pháp sang ta và để giành một địa vị mỹ thuật trọng yếu cho dân tộc trên thế giới.... Thông qua kỹ thuật, ông đã cố gắng diễn tả được vẻ đẹp của duyên dáng người Việt Nam đương thời mà tiêu biểu là chân dung thiếu nữ. Ông còn được xem là một trong những họa sĩ lớn của hội họa Việt Nam, nằm trong "bộ tứ" nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn (Nguyễn Gia Trí, Tô Ngọc Vân, Nguyễn Tường Lân, Trần Văn Cẩn).
• #8: Hội họa Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Pháp và kháng chiến chống Mỹ không chỉ để phục vụ chiến đấu, cổ vũ tinh thần đấu tranh bảo vệ tổ quốc mà còn có giá trị nghệ thuật vô cùng to lớn, nhiều bức tranh được sáng tác ngay tại chiến hào. Ngày 7/5/1954, Việt Nam chiến thắng Pháp ở chiến dịch Điện Biên Phủ, mở ra một giai đoạn lịch sử mới: xây dựng xã hội ở miền Bắc, miền Nam tiếp tục kháng chiến. Hiện thực xã hội trong những năm 1954-1965 được khai thác và phản ánh mọi mặt trong hội họa thời kỳ này. Những đề tài về nông nghiệp, công nghiệp, những đề tài về đấu tranh thống nhất đất nước với sự góp mặt của nhiều chất liệu là những mảng đề tài được các họa sĩ yêu thích. Năm 1965, Mỹ chính thức mở rộng cuộc chiến tranh không quân và hải quân phá hoại miền Bắc lần thứ nhất. Giai đoạn 1956-1975 là giai đoạn cả nước kháng chiến chống Mỹ. Hội họa thời kỳ tiếp tục kế thừa và phát triển những thành tựu của hội họa giai đoạn trước. Yếu tố chiến tranh có mặt thường xuyên trong các bức ký họa, phác thảo thời kỳ này. Nhiều họa sĩ sẵn sàng vào chiến trường miền Nam. Nhiều họa sĩ vừa cầm bút, vừa cầm súng như: Trang Phượng, Cổ Tấn Long Châu, Huỳnh Phương Đông, Nguyễn Thanh Châu… Các họa sĩ đã đưa vào trong tranh hình ảnh con người với sự hi sinh và lòng dũng cảm (đặc biệt là chân dung các bà mẹ, các dũng sĩ chống Mĩ được khắc họa nhiều trong các bức ký họa), hình ảnh cuộc sống kháng chiến khó khăn, vất vả nhưng rất lạc quan với những màu sắc nhẹ nhàng, cách vẽ khoáng đạt.
• #9: Ngày 30 tháng 4 năm 1975, đất nước ta được hoàn toàn giải phóng, bắt đầu bước vào một kỷ nguyên mới: kỷ nguyên xây dựng và phát triển đất nước. Năm 1976, triển lãm mỹ thuật toàn quốc đã hội tụ được rất nhiều các tài năng trên khắp mọi miền đất nước. Những tác phẩm diễn tả niềm vui thống nhất đất nước được thể hiện trong tranh Mảng đề tài về ký ức chiến tranh, hậu quả chiến tranh với những mất mát, hy sinh của bạn bè, đồng đội cũng được khắc họa trong các sáng tác, ví dụ: Ngã ba Đồng Lộc của Lê Huy Hòa; Sự sống và cái chết của Bửu Chỉ... Sau năm 1986 với những thay đổi về chiến lược cách mạng, mở cửa đất nước…, hội họa Việt Nam cũng có những bước chuyển biến mới. Lớp các họa sĩ trẻ mới xuất hiện khá đông về số lượng và đồng đều về chất lượng. Họ dùng ngôn ngữ của sắc màu, hình khối, đường nét, bố cục sắp xếp trong một tác phẩm để biểu hiện một khái niệm, một triết lý cuộc đời mang tính trừu tượng. Các tác phẩm tiêu biểu: Màu thời gian của Trương Bé; Kiều – Kim Trọng của Hồ Quảng…
• #10: Từ 1990 trở lại đây, do có sự thay đổi trong quan niệm sáng tác, nội dung nghệ thuật, hội họa xuất hiện loại tranh làm bằng chất liệu đặc biệt, hội họa hiện đại gọi là chất liệu tổng hợp. Đó là sử dụng màu sơn màu cùng với các đồ dùng, vật dụng như những viên sỏi, viên cát, đồng xu, tiền đá, đồ trang sức, giấy, vải… Các họa sĩ trẻ hiện nay cũng cố gắng tạo cho mình một phong cách mới. Có thể thấy hiện lên hai khuynh hướng sáng tác: một là quay về với hội họa dân gian; hai là mở tầm nhìn sang các xu hướng nghệ thuật hiện đại như siêu thực, dã thú, lập thể, trừu tượng…
• #14: +Nếu đầu những năm Đổi mới, ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh chỉ có vài Gallery thì đến nay ở 2 Thành phố này đã có hàng trăm Gallery, nhiều thành phố khác như: Huế, Đà Nẵng, Hội An, Nha Trang ... cũng có nhiều Gallery. + Trước năm 1990, một tác phẩm tranh vẽ được bán với giá trên 1.000 USD là điều hiếm thấy. Tuy nhiên, từ sau 1990 rất nhiều những tác phẩm hội họa Việt Nam được những nhà sưu tầm tranh nước ngoài mua với giá rất cao bức tranh sơn mài trừu tượng của Hồ Hữu Thủ đã được bán ở mức giá 15.000 USD cho một nhà sưu tầm người Nhật Bản. Vào cuối năm 1995, tại phòng trưng bày Lã Vọng ở Hong Kong, bức sơn dầu thực tế “The kettle and the Tea-cup” của Đỗ Quang Em đã được bán với giá 50.000 USD.
• #16: + Thành Chương: Vừa mang những nét của phương Tây, nhưng tranh Thành Chương cũng chứa đựng một tinh thần dân gian sâu nặng, từ chủ đề nội dung cho đến cách dùng màu sắc, cách dùng nét và mảng phẳng, nhiều tính trang trí ước lệ… Có thể gọi đó là tranh dân gian Việt Nam hiện đại. Bởi lẽ: Tranh của Thành Chương có những trẻ chăn trâu, những cánh diều, cái nón, mặt trăng, trẻ em, phụ nữ, chân dung tự họa,… những hình hài đan chéo vào nhau tạo thành các bố cục lập thể ngẫu hứng bất ngờ, những cái mặt ngửa lên trời hoặc lấp ló, hoặc ngoẹo đầu rất kiểu “dân gian”, nhiều tính ước lệ, giống như ở các hình chạm khắc đình làng Việt Nam, nơi các phường thợ xưa kia nhiều khi do bản gỗ hẹp mà phải tùy tiện co kéo hình, bấp chấp tỉ lệ. Thế mà sản phẩm lại trở nên vui nhộn, dí dỏm và độc đáo. Tranh dân gian Việt Nam đôi khi cũng có gì đó đùa nghịch nghiêng ngả từa tựa như vậy.