際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

Historiku i Anestezise

Hysni Dida
Hysni Dida

Historiku i anestezise boterore

1 of 24
Anestezia-jo vetem gjume Hysni Dida
Anestezia An-esthesia = pa dhimbje Anestezia eshte nje gjendje e kontrolluar, humbjeje e perkohshme e ndjesive apo ndergjegjes qe induktohet per qellime mjekesore. Mund te perfshije disa ose te gjitha keto veprime : 1. Analgjezia 2. Paraliza 3. Amnezia 4. Humbja e koshiences Nje pacient i vendosur nen keto efekte permes barnave anestetike quhet I anestezuar .
Dhimbja dhimbja : eshte nje eksperience e pakendshme sensore dhe emocionale e lidhur me nje demtim aktual ose potencial indor. Task force on taxonomy of the International Association for the Study of Pain (IASP) dhimbja eshte nje mekanizem shume shpejte i mbrojtjes se organizmit ne kohe reale ndaj demtimit indoor dhimbja eshte mizore por sherben per te ruajtur qelizat dhe organizmin
Dhimbja si problem
Anestezia jo moderne Ne kohet e hershme njeriu e vriste dhimbjen me ane te bimeve rrethuese. Sumeret dihet se kane perdorur opiumin 3400 PK (Papaver somniferum) dhe Alkolin
Anestezia jo moderne Aristoteli thote se KUKUTA (ose rigoni I Kretes) ka nje efekt te nxjerrjes se shigjetave nga trupi, pra u jepej ushtareve te demtuar dhe permendet dhe nga Virgjili tek Eneidat Kukuta permendet dhe tek Harry Potter si nje bime magjike qe sheron plaget .
Anestezia jo moderne Mandragora njihej gjithashtu nga greket si bime narkotike .
Arteriet carotis
Kanuni i mjekesise
Etheri I njohur si vitrioli I embel deri ne 1730, zbuluar ne 1275 nga nje kimist spanjoll I quajtur Raymundus Lullius Paracelciusi 1525, zbuloi vetite anestetike te dietileterit U krijua ne laborator ne 1540 nga Valerius Cordus Ne 1730 substance mori emrin Spiritus Vini etherus, nga August Sigmund Frobenius Ne 1841 u rizbuluan vetite anestetike te eterit
Ether 30 shtator 1846 Morton , kreu nje ekstraksion dentar ndaj Eben Frost nje mesuesi muzike nga Bostoni
Dita boterore e Anestezise 16 tetor, 1846. ne amfiteatrin e Massachusetts General Hospital, Dr. John Collins Warren performoi heqjen pa dhimbje te nje tumori te qafes te Z. Edward Gilbert Abbott
Historiku i Anestezise
Oksidi nitrik Joseph Priestley zbuloi oksidin nitrik 1775 Humphry Davy zbuloi efektet anestetike dhe e quajti gazi I te qeshurave Deri ne dhjetor 1844 eshte perdorur si anestetik ne stomatologji.
Horace Wells Ka performuar shume operacione dentale . Ne nje demostrim deshtoi ta largonte dhimbjen. Pas kesaj ai e la mjekesine dhe u be tregetar. Me vone u be I varur nga chloroformi. N谷 janar 1848, Wells u vete eksperimentua me kloroform p谷r nj谷 periudh谷 prej kat谷r jav谷sh. Ai u b谷 gjithnj谷 e m谷 shum谷 I nevrikosur, u t谷rbua, pastaj b谷ri vet谷vrasje, duke prer谷 nj谷 arterie n谷 k谷mb谷 me nj谷 brisk pas thithjes s谷 nj谷 doze analgjezike t谷 kloroformit p谷r t谷 hequr dhimbjen). Shoqata Stomatologjike Amerikane nderoi Wells pas pas vdekjes n谷 1864 si zbulues i anestezis谷 moderne, dhe Shoqata Mjek谷sore Amerikane njohu arritjen e tij n谷 1870.
Chloroform M谷 1847, obstetri skocez James Young Simpson (1811-1870) ne Edinburgh ishte i pari qe p谷rdori chloroform si nj谷 anestezik te p谷rgjithsh谷m 7 Prill 1853 John Snow administron kloroform n谷 Mbret谷resh谷n Victoria p谷r lindjen e f谷mij谷s s谷 saj t谷 tet谷 - Princ Leopold. Ajo m谷 von谷 shkroi n谷 revist谷n e saj "Dr Snow dha at谷 kloroform t谷 bekuar dhe efekti ishte qet谷sues, i qet谷 dhe i lezetsh谷m p谷rtej mas谷s. Chloroform u p谷rdor gjat谷 lindjes s谷 dy f谷mij谷ve t谷 fundit t谷 Mbret谷resh谷s Victoria. Chloroform filloi t谷 z谷vend谷soj谷 Eterin si nj谷 anestezik, por shpejt u braktis n谷 favor t谷 Eterit p谷r shkak t谷 toksicitetit t谷 tij hepatik dhe kardiak.
Cushing 8 prill 1869 Harvey Cushing dhe Codman , dy student mjekesie, mbanin shenim dhe observonin pacientin gjate anestezise. Kjo do te sjelle modernizimin ne mendimin anestetik.
Laringoskopi M谷 1871, kirurgu gjerman FriedrichTrendelenburg (18441924) botoi nj谷 punim p谷rshkrimin e trakeotomise q谷 duhet t谷 kryhet me q谷llim t谷 administrimit te anestezis谷 s谷 p谷rgjithshme M谷 1880, kirurgu skocez William Macewen (18481924) raportoi p谷r p谷rdorimin e tij t谷 intubacionit orotracheal si nj谷 alternative e trakeotomis谷. Alfred Kirstein (18631922) p谷rshkruan vizualizimin e drejtp谷rdrejt谷 t谷 kordave vokale. Kirstein kreu laringoskopin谷 e par谷 t谷 drejtp谷rdrejt谷 n谷 Berlin.
1884 Karl Coller perdor kokainen si anestetik ne kirurgjine syrit. 1891 Punksioni lumbar nga Quinke 1897 Dr August Bier administron anestetikun e pare intraspinal
1903= Amylocain, EKG 1905=procain 1907= ventilimi intermittent me presione positive 1917=makina e pare anestetike nga Boyle 1919=Magill = intubimi nazotrakeal, forcepsi Magill. Maj 1920= studimi I pare i publikuar mbi anestetiket 1931= tubat endotrakeal 1934= tiopentali iv 1935= diplomim ne anestezi ne Britani 1936= Shoqata amerikane e anestezise 1942=perdorimi I kurareve 1943= laringoskopi I harkuar I Makintosh 1940= APGAR score 1945= age epidurale
1948= lignocaine 1951= Halothane u zbulua 1952= perdorimi I ventlimit me presione positive 1954 = maska Ambu 1956= perdorimi I halotanit 1965= Teoria porte e dhimbjes 1977= propofol 1980= isoflurane + maska laringeale + puls oksimetri 1983= atracurium ne klinike 1984= propofoli perdoret ne klinike , zbulohet ondasetron, verocuronium aprovohet nga FDA
1987= desfluran 1990= sevofluran 1996= remifentanil+ ropivocaine 1999= perdorimi I echos per gjetjen e nervave ne anestezi regjionale dhe vendosjen/aksesimin e rrugeve venoze 2001= videolaringoskop 2008= Sugammadex (relaxant selektiv) aprovohet nga EU
Historiku i Anestezise
Historiku i Anestezise

More Related Content

Historiku i Anestezise

  • 2. Anestezia An-esthesia = pa dhimbje Anestezia eshte nje gjendje e kontrolluar, humbjeje e perkohshme e ndjesive apo ndergjegjes qe induktohet per qellime mjekesore. Mund te perfshije disa ose te gjitha keto veprime : 1. Analgjezia 2. Paraliza 3. Amnezia 4. Humbja e koshiences Nje pacient i vendosur nen keto efekte permes barnave anestetike quhet I anestezuar .
  • 3. Dhimbja dhimbja : eshte nje eksperience e pakendshme sensore dhe emocionale e lidhur me nje demtim aktual ose potencial indor. Task force on taxonomy of the International Association for the Study of Pain (IASP) dhimbja eshte nje mekanizem shume shpejte i mbrojtjes se organizmit ne kohe reale ndaj demtimit indoor dhimbja eshte mizore por sherben per te ruajtur qelizat dhe organizmin
  • 5. Anestezia jo moderne Ne kohet e hershme njeriu e vriste dhimbjen me ane te bimeve rrethuese. Sumeret dihet se kane perdorur opiumin 3400 PK (Papaver somniferum) dhe Alkolin
  • 6. Anestezia jo moderne Aristoteli thote se KUKUTA (ose rigoni I Kretes) ka nje efekt te nxjerrjes se shigjetave nga trupi, pra u jepej ushtareve te demtuar dhe permendet dhe nga Virgjili tek Eneidat Kukuta permendet dhe tek Harry Potter si nje bime magjike qe sheron plaget .
  • 7. Anestezia jo moderne Mandragora njihej gjithashtu nga greket si bime narkotike .
  • 10. Etheri I njohur si vitrioli I embel deri ne 1730, zbuluar ne 1275 nga nje kimist spanjoll I quajtur Raymundus Lullius Paracelciusi 1525, zbuloi vetite anestetike te dietileterit U krijua ne laborator ne 1540 nga Valerius Cordus Ne 1730 substance mori emrin Spiritus Vini etherus, nga August Sigmund Frobenius Ne 1841 u rizbuluan vetite anestetike te eterit
  • 11. Ether 30 shtator 1846 Morton , kreu nje ekstraksion dentar ndaj Eben Frost nje mesuesi muzike nga Bostoni
  • 12. Dita boterore e Anestezise 16 tetor, 1846. ne amfiteatrin e Massachusetts General Hospital, Dr. John Collins Warren performoi heqjen pa dhimbje te nje tumori te qafes te Z. Edward Gilbert Abbott
  • 14. Oksidi nitrik Joseph Priestley zbuloi oksidin nitrik 1775 Humphry Davy zbuloi efektet anestetike dhe e quajti gazi I te qeshurave Deri ne dhjetor 1844 eshte perdorur si anestetik ne stomatologji.
  • 15. Horace Wells Ka performuar shume operacione dentale . Ne nje demostrim deshtoi ta largonte dhimbjen. Pas kesaj ai e la mjekesine dhe u be tregetar. Me vone u be I varur nga chloroformi. N谷 janar 1848, Wells u vete eksperimentua me kloroform p谷r nj谷 periudh谷 prej kat谷r jav谷sh. Ai u b谷 gjithnj谷 e m谷 shum谷 I nevrikosur, u t谷rbua, pastaj b谷ri vet谷vrasje, duke prer谷 nj谷 arterie n谷 k谷mb谷 me nj谷 brisk pas thithjes s谷 nj谷 doze analgjezike t谷 kloroformit p谷r t谷 hequr dhimbjen). Shoqata Stomatologjike Amerikane nderoi Wells pas pas vdekjes n谷 1864 si zbulues i anestezis谷 moderne, dhe Shoqata Mjek谷sore Amerikane njohu arritjen e tij n谷 1870.
  • 16. Chloroform M谷 1847, obstetri skocez James Young Simpson (1811-1870) ne Edinburgh ishte i pari qe p谷rdori chloroform si nj谷 anestezik te p谷rgjithsh谷m 7 Prill 1853 John Snow administron kloroform n谷 Mbret谷resh谷n Victoria p谷r lindjen e f谷mij谷s s谷 saj t谷 tet谷 - Princ Leopold. Ajo m谷 von谷 shkroi n谷 revist谷n e saj "Dr Snow dha at谷 kloroform t谷 bekuar dhe efekti ishte qet谷sues, i qet谷 dhe i lezetsh谷m p谷rtej mas谷s. Chloroform u p谷rdor gjat谷 lindjes s谷 dy f谷mij谷ve t谷 fundit t谷 Mbret谷resh谷s Victoria. Chloroform filloi t谷 z谷vend谷soj谷 Eterin si nj谷 anestezik, por shpejt u braktis n谷 favor t谷 Eterit p谷r shkak t谷 toksicitetit t谷 tij hepatik dhe kardiak.
  • 17. Cushing 8 prill 1869 Harvey Cushing dhe Codman , dy student mjekesie, mbanin shenim dhe observonin pacientin gjate anestezise. Kjo do te sjelle modernizimin ne mendimin anestetik.
  • 18. Laringoskopi M谷 1871, kirurgu gjerman FriedrichTrendelenburg (18441924) botoi nj谷 punim p谷rshkrimin e trakeotomise q谷 duhet t谷 kryhet me q谷llim t谷 administrimit te anestezis谷 s谷 p谷rgjithshme M谷 1880, kirurgu skocez William Macewen (18481924) raportoi p谷r p谷rdorimin e tij t谷 intubacionit orotracheal si nj谷 alternative e trakeotomis谷. Alfred Kirstein (18631922) p谷rshkruan vizualizimin e drejtp谷rdrejt谷 t谷 kordave vokale. Kirstein kreu laringoskopin谷 e par谷 t谷 drejtp谷rdrejt谷 n谷 Berlin.
  • 19. 1884 Karl Coller perdor kokainen si anestetik ne kirurgjine syrit. 1891 Punksioni lumbar nga Quinke 1897 Dr August Bier administron anestetikun e pare intraspinal
  • 20. 1903= Amylocain, EKG 1905=procain 1907= ventilimi intermittent me presione positive 1917=makina e pare anestetike nga Boyle 1919=Magill = intubimi nazotrakeal, forcepsi Magill. Maj 1920= studimi I pare i publikuar mbi anestetiket 1931= tubat endotrakeal 1934= tiopentali iv 1935= diplomim ne anestezi ne Britani 1936= Shoqata amerikane e anestezise 1942=perdorimi I kurareve 1943= laringoskopi I harkuar I Makintosh 1940= APGAR score 1945= age epidurale
  • 21. 1948= lignocaine 1951= Halothane u zbulua 1952= perdorimi I ventlimit me presione positive 1954 = maska Ambu 1956= perdorimi I halotanit 1965= Teoria porte e dhimbjes 1977= propofol 1980= isoflurane + maska laringeale + puls oksimetri 1983= atracurium ne klinike 1984= propofoli perdoret ne klinike , zbulohet ondasetron, verocuronium aprovohet nga FDA
  • 22. 1987= desfluran 1990= sevofluran 1996= remifentanil+ ropivocaine 1999= perdorimi I echos per gjetjen e nervave ne anestezi regjionale dhe vendosjen/aksesimin e rrugeve venoze 2001= videolaringoskop 2008= Sugammadex (relaxant selektiv) aprovohet nga EU