ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Hoe wervelfracturen te diagnosticeren

•
•
S
Stichting Interdisciplinaire Werkgroep Osteoporose

Hoe wervelfracturen te diagnosticeren, Presentatie van Prof. dr. W.F. Lems op 19 november 2011 voor de Stichting IWO.

1 of 31
Downloaded 12 times
Over Wervelfracturen, naar aanleiding van Richtlijn Osteoporose en Fractuurpreventie, derde herziening (2011, www.cbo.nl) IWO Hoge Landen meeting Prof Dr Willem F Lems, Vrije Universiteit Medisch Centrum en JBI/Reade 19 November 2011
Implementatie •į Over barriers, facilitators, etc. Grol et al, Lancet 2003
•į Incidentie van radiologische wervelfracturen is veel hoger dan van heup- en pols fracturen!
Vertebral fractures are often not recognized! Only 1 out of 5 are adequately diagnosed and treated! 140 132 120 100 Patiënts(n) 80 65 60 40 23 25 20 0 Fracture Fracture in Fracture in Treatment (expert) radiology report patient for osteoporosis record n=934 women >60 jaar Gehlbach et al, Osteoporos Int 2000; 11: 577-582
Het diagnostiseren van een wervelfractuur is moeilijker dan van een perifere fractuur! •į Wervelfractuur •į Perifere fractuur: •į soms na trauma; •į trauma; •į niet altijd pijnlijk; •į heftige pijn; •į gradueel; •į all or none; •į kan recidiveren op zelfde •į recidief zeldzaam; plaats; •į leidt tot continue •į geen definitieve vormverandering. vormverandering.
Why are Vertebral Fractures often not recognized? (1) - Diagnosing vertebral fractures is more difficult than nonvertebral fractures - Vertebral fractures are often overlooked at radiographs - The diagnosis vertebral fracture can be overruled by another diagnosis - Missing the clinical relevance of diagnosing vertebral fractures ` Lems WF. Annals Rheum Dis,2007, Editorial
Why are Vertebral Fractures often not recognized? (2) - Diagnosing vertebral fractures is more difficult than nonvertebral fractures - Vertebral fractures are often overlooked at radiographs - The diagnosis vertebral fracture can be overruled by another diagnosis - Missing the clinical relevance of diagnosing vertebral fractures Maar ook: - Omdat geen beeldvorming (LVA/rontgen) wordt aangevraagd bij de diagnostiek naar verhoogd fractuurrisico bij een patient met risicofactoren voor fracturen, conform CBO 2011.
Symptomen wervelfracturen •į Heftige rugpijn bij bewegen, afname pijn bij liggen. •į Normaliter geleidelijke afname van de pijn na 2-6 weken. •į Aspecifieke rugklachten, verandering zwaartepunt, angst; •į Asymptomatisch: “vertebral fractures can be associated with severe pain, but only one third of vertebral fractures correspond to a symptomatic period” (Cooper 1992)
Dagen met rugpijn tijdens de observatieperiode, SOF-study Matige rugpijn Ernstige rugpijn 400 300 Dagen 200 100 0 Geen Radiologisch Klinische nieuwe nieuwe fractuur nieuwe fractuur fractuur Nevitt et al. Ann Intern Med 160: 77-85 ( 2000)
Beperkte activiteit en immobilisatie in SOF-study Beperkte activiteit Immobilisatie 100 % patiënten 75 50 25 0 Geen nieuwe Radiologisch Klinische fractuur nieuwe nieuwe fractuur fractuur Nevitt et al. Ann Intern Med 160: 77-85 ( 2000)
Prevalente wervelfracturen verminderen Health-Related Quality Of Life (HRQOL) 100 90 Gemiddelde OPAQ score 80 70 Geen wervelfractuur 60 1 wervelfractuur 50 2 wervelfracturen 40 3 wervelfracturen 30 > 4 wervelfracturen 20 10 0 fysieke emotionele klachten totale functie status HRQOL Silverman et al, Arthritis Rheum 2001; 44(11): 2611-2619
Botmineraaldichtheid en ernst van osteoporose (WHO criteria) BMD     (g/cm2)   Piek  Bot  Massa   T-­‐Score*   1.2 (SD)   1.1 Normale  botmassa   1.0 0.9 0 0.8 - 1.0 Osteopenie   0.7 -2.5 0.6 0.5 O  S  T  E  O  P  O  R  O  S  E   0.4 30 40 50 60 70 80 90                    Lee;ijd   *T-­‐score:    de  afwijking  van  de  me/ng  t.o.v.  de  normale  waarden  van  jongvolwassenen            (piekbotmassa),  uitgedrukt  in  standaarddevia/es  (SD)  
Wat is Osteoporose? Normale Afname botmassa Afname architectuur hoeveelheid bot en architectuur
Fracture Rates, Population BMD Distribution and Number of Fractures in NORA Siris, E. S., et al. Arch Intern Med 2004 164:1108-12, with permission. Copyright © 2004 American Medical Association
Wervelhoogtemeting: Lateral Vertebral Assessment (LVA)
LVA: Lateral Vertebral Assessment •į In 20% van de patienten met osteopenie, werd een wervelfractuur vastgesteld. Netelenbos J, Lems WF, Ost Int 2009
Hoe wervelfracturen te diagnosticeren
Relative Risk for Future Fractures in patients with a prevalent vertebral deformity (corrected for age and BMD) 5 4,5 4 3,5 3 vertebral 2,5 hip 2 wrist 1,5 1 0,5 0 vertebral hip wrist SOF, Black et al, J Bone Min Res 1999: 821-828
Relatief Risico op toekomstige fracturen, gerelateerd aan aantal prevalente werveldeformiteiten 12 10 8 wervel 6 heup 4 pols 2 0 1 2 3 SOF, Black et al, J Bone Min Res 1999: 821-828
Relatief Risico op toekomstige fracturen, gerelateerd aan ernst werveldeformiteiten 14 12 10 8 wervel 6 heup pols 4 2 0 3-5SD 5-7D 7-9SD >9SD SOF, Black et al, J Bone Min Res 1999: 821-828
Vertebral fractures increase the risk for hip fractures over 3-4 years 5 4 Relative Risk 3 2 1 0 Melton '99 Gunnes '98 Black '99 Ismail ‘01 clinically diagnosed vertebral fracture Melton et al. Osteoporos Int 1999; 10: 214-222. Gunnes et al. Acta Orthop Scand 1999; 69: 508-512. radiologically diagnosed vertebral fracture Black et al. JBMR1999; 14: 821-828. Ismail et al. Osteoporisis Int 2001; 12: 85-90.
Ost Int 2003
Welke diagnostiek is nodig/gewenst bij a) een patient van 50 jaar en ouder met een fractuur? b) een patient van 60 jaar en ouder met risicofactoren zonder recente fractuur? •į Een DXA van lumbale wervelkolom en heup; •į Beeldvorming van de wervelkolom (LVA of rontgenfoto); •į Evaluatie Valrisico; •į Onderzoek naar Secundaire Osteoporose. 23
Effective drugs available! Nearly all studies included postmenopausal women with vertebral fractures, 1 study with hip fracture patients (zoledronate) and FIT 2 (alendronate, no vertebral fractures) No studies with non vert- non hipfracture as entry criterium!.
Wervelfracturen en VFA (vertebral fracture assessment) •į Aanbeveling: Radiologen wordt geadviseerd de mate van wervelinzakking te rapporteren volgens de methode van Genant; •į Markering van de wervels aan de voor-, midden- en achterzijde van de eindplaten van iedere individuele wervel; •į Indeling deformiteit naar mate van hoogteverlies: in trials, > 20% hoogterverlies is fractuur. Genant et al, JBMR 1993 25
Nadelen VFA (1) •į Lagere sensiviteit: •į - 64% Th4-Th7; •į - 84% Th8-Th12; •į - 78% L1-L4. (Rea 2000)
Nadelen VFA (2) •į Sensitiviteit 63-93% voor graad 2 en 3, versus 52-68% voor graad 1; •į Specificiteit: 93-99% voor graad 2 en 3, versus 89-94% voor graad 1 •į (Rea 2000, Schousbou 2006 a)
Nadelen VFA (3) •į Schousboe: analyse per patient: •į Sensitiviteit 88% en specificiteit 93% voor graad 2 of 3: PPV 52% en NPV 99% •į Echter bij populatie met prevalentie 20%: •į PPV 76% en NPV 97%.
VFA en CBO •į Rontgenfoto: drempelwaarde behandelingsindicatie: 25%; - VFA: meer dan 40% hoogteverlies: behandelingsindicatie; - VFA: 25-40% hoogteverlies: rontgenfoto maken voor bevestiging. •į Radiologen wordt geadviseerd te rapporteren volgens Genant-methode.
Implementatie •į Suggesties voor IWO?
Dank voor Uw aandacht! 31

More Related Content

Hoe wervelfracturen te diagnosticeren

  • 1. Over Wervelfracturen, naar aanleiding van Richtlijn Osteoporose en Fractuurpreventie, derde herziening (2011, www.cbo.nl) IWO Hoge Landen meeting Prof Dr Willem F Lems, Vrije Universiteit Medisch Centrum en JBI/Reade 19 November 2011
  • 2. Implementatie •į Over barriers, facilitators, etc. Grol et al, Lancet 2003
  • 3. •į Incidentie van radiologische wervelfracturen is veel hoger dan van heup- en pols fracturen!
  • 4. Vertebral fractures are often not recognized! Only 1 out of 5 are adequately diagnosed and treated! 140 132 120 100 Patiënts(n) 80 65 60 40 23 25 20 0 Fracture Fracture in Fracture in Treatment (expert) radiology report patient for osteoporosis record n=934 women >60 jaar Gehlbach et al, Osteoporos Int 2000; 11: 577-582
  • 5. Het diagnostiseren van een wervelfractuur is moeilijker dan van een perifere fractuur! •į Wervelfractuur •į Perifere fractuur: •į soms na trauma; •į trauma; •į niet altijd pijnlijk; •į heftige pijn; •į gradueel; •į all or none; •į kan recidiveren op zelfde •į recidief zeldzaam; plaats; •į leidt tot continue •į geen definitieve vormverandering. vormverandering.
  • 6. Why are Vertebral Fractures often not recognized? (1) - Diagnosing vertebral fractures is more difficult than nonvertebral fractures - Vertebral fractures are often overlooked at radiographs - The diagnosis vertebral fracture can be overruled by another diagnosis - Missing the clinical relevance of diagnosing vertebral fractures ` Lems WF. Annals Rheum Dis,2007, Editorial
  • 7. Why are Vertebral Fractures often not recognized? (2) - Diagnosing vertebral fractures is more difficult than nonvertebral fractures - Vertebral fractures are often overlooked at radiographs - The diagnosis vertebral fracture can be overruled by another diagnosis - Missing the clinical relevance of diagnosing vertebral fractures Maar ook: - Omdat geen beeldvorming (LVA/rontgen) wordt aangevraagd bij de diagnostiek naar verhoogd fractuurrisico bij een patient met risicofactoren voor fracturen, conform CBO 2011.
  • 8. Symptomen wervelfracturen •į Heftige rugpijn bij bewegen, afname pijn bij liggen. •į Normaliter geleidelijke afname van de pijn na 2-6 weken. •į Aspecifieke rugklachten, verandering zwaartepunt, angst; •į Asymptomatisch: “vertebral fractures can be associated with severe pain, but only one third of vertebral fractures correspond to a symptomatic period” (Cooper 1992)
  • 9. Dagen met rugpijn tijdens de observatieperiode, SOF-study Matige rugpijn Ernstige rugpijn 400 300 Dagen 200 100 0 Geen Radiologisch Klinische nieuwe nieuwe fractuur nieuwe fractuur fractuur Nevitt et al. Ann Intern Med 160: 77-85 ( 2000)
  • 10. Beperkte activiteit en immobilisatie in SOF-study Beperkte activiteit Immobilisatie 100 % patiënten 75 50 25 0 Geen nieuwe Radiologisch Klinische fractuur nieuwe nieuwe fractuur fractuur Nevitt et al. Ann Intern Med 160: 77-85 ( 2000)
  • 11. Prevalente wervelfracturen verminderen Health-Related Quality Of Life (HRQOL) 100 90 Gemiddelde OPAQ score 80 70 Geen wervelfractuur 60 1 wervelfractuur 50 2 wervelfracturen 40 3 wervelfracturen 30 > 4 wervelfracturen 20 10 0 fysieke emotionele klachten totale functie status HRQOL Silverman et al, Arthritis Rheum 2001; 44(11): 2611-2619
  • 12. Botmineraaldichtheid en ernst van osteoporose (WHO criteria) BMD     (g/cm2)   Piek  Bot  Massa   T-­‐Score*   1.2 (SD)   1.1 Normale  botmassa   1.0 0.9 0 0.8 - 1.0 Osteopenie   0.7 -2.5 0.6 0.5 O  S  T  E  O  P  O  R  O  S  E   0.4 30 40 50 60 70 80 90                    Lee;ijd   *T-­‐score:    de  afwijking  van  de  me/ng  t.o.v.  de  normale  waarden  van  jongvolwassenen            (piekbotmassa),  uitgedrukt  in  standaarddevia/es  (SD)  
  • 13. Wat is Osteoporose? Normale Afname botmassa Afname architectuur hoeveelheid bot en architectuur
  • 14. Fracture Rates, Population BMD Distribution and Number of Fractures in NORA Siris, E. S., et al. Arch Intern Med 2004 164:1108-12, with permission. Copyright © 2004 American Medical Association
  • 16. LVA: Lateral Vertebral Assessment •į In 20% van de patienten met osteopenie, werd een wervelfractuur vastgesteld. Netelenbos J, Lems WF, Ost Int 2009
  • 18. Relative Risk for Future Fractures in patients with a prevalent vertebral deformity (corrected for age and BMD) 5 4,5 4 3,5 3 vertebral 2,5 hip 2 wrist 1,5 1 0,5 0 vertebral hip wrist SOF, Black et al, J Bone Min Res 1999: 821-828
  • 19. Relatief Risico op toekomstige fracturen, gerelateerd aan aantal prevalente werveldeformiteiten 12 10 8 wervel 6 heup 4 pols 2 0 1 2 3 SOF, Black et al, J Bone Min Res 1999: 821-828
  • 20. Relatief Risico op toekomstige fracturen, gerelateerd aan ernst werveldeformiteiten 14 12 10 8 wervel 6 heup pols 4 2 0 3-5SD 5-7D 7-9SD >9SD SOF, Black et al, J Bone Min Res 1999: 821-828
  • 21. Vertebral fractures increase the risk for hip fractures over 3-4 years 5 4 Relative Risk 3 2 1 0 Melton '99 Gunnes '98 Black '99 Ismail ‘01 clinically diagnosed vertebral fracture Melton et al. Osteoporos Int 1999; 10: 214-222. Gunnes et al. Acta Orthop Scand 1999; 69: 508-512. radiologically diagnosed vertebral fracture Black et al. JBMR1999; 14: 821-828. Ismail et al. Osteoporisis Int 2001; 12: 85-90.
  • 23. Welke diagnostiek is nodig/gewenst bij a) een patient van 50 jaar en ouder met een fractuur? b) een patient van 60 jaar en ouder met risicofactoren zonder recente fractuur? •į Een DXA van lumbale wervelkolom en heup; •į Beeldvorming van de wervelkolom (LVA of rontgenfoto); •į Evaluatie Valrisico; •į Onderzoek naar Secundaire Osteoporose. 23
  • 24. Effective drugs available! Nearly all studies included postmenopausal women with vertebral fractures, 1 study with hip fracture patients (zoledronate) and FIT 2 (alendronate, no vertebral fractures) No studies with non vert- non hipfracture as entry criterium!.
  • 25. Wervelfracturen en VFA (vertebral fracture assessment) •į Aanbeveling: Radiologen wordt geadviseerd de mate van wervelinzakking te rapporteren volgens de methode van Genant; •į Markering van de wervels aan de voor-, midden- en achterzijde van de eindplaten van iedere individuele wervel; •į Indeling deformiteit naar mate van hoogteverlies: in trials, > 20% hoogterverlies is fractuur. Genant et al, JBMR 1993 25
  • 26. Nadelen VFA (1) •į Lagere sensiviteit: •į - 64% Th4-Th7; •į - 84% Th8-Th12; •į - 78% L1-L4. (Rea 2000)
  • 27. Nadelen VFA (2) •į Sensitiviteit 63-93% voor graad 2 en 3, versus 52-68% voor graad 1; •į Specificiteit: 93-99% voor graad 2 en 3, versus 89-94% voor graad 1 •į (Rea 2000, Schousbou 2006 a)
  • 28. Nadelen VFA (3) •į Schousboe: analyse per patient: •į Sensitiviteit 88% en specificiteit 93% voor graad 2 of 3: PPV 52% en NPV 99% •į Echter bij populatie met prevalentie 20%: •į PPV 76% en NPV 97%.
  • 29. VFA en CBO •į Rontgenfoto: drempelwaarde behandelingsindicatie: 25%; - VFA: meer dan 40% hoogteverlies: behandelingsindicatie; - VFA: 25-40% hoogteverlies: rontgenfoto maken voor bevestiging. •į Radiologen wordt geadviseerd te rapporteren volgens Genant-methode.
  • 30. Implementatie •į Suggesties voor IWO?
  • 31. Dank voor Uw aandacht! 31