13. Anticiperen5. Cognitieve ontwikkeling(Peuter en Kleuter)Pre-operationeel stadium (Piaget)Voorstellingsvermogen ï‚® Voorstelling van het zelfGeheugenUitgestelde imitatieAbsorberen, maar geen bewust/ intentioneel gebruik
14. 5. Cognitieve ontwikkeling(Peuter en Kleuter)MAAR: Denkfouten!Enkele experimenten:ConservatieproevenHet ‘drie bergen’-experimentDe ‘Sally en Anne’-proefHet klasse-inclusie-experiment
15. 5. Cognitieve ontwikkeling(Peuter en Kleuter)ConservatieproevenInhoudAantalFilmpje: http://www.youtube.com/watch?v=YtLEWVu815o&feature=related
23. 5. Cognitieve ontwikkeling(Peuter)Verwarring fantasie – werkelijkheidPeuterverwarringAntropomorfisme of animismeObjecten krijgen eigenschappen die kind zelf ervaartFysiognomisch waarnemenObjecten krijgen een ‘gezicht’ met emotionele geladenheid.ArtificialismeAlles wordt door ‘iemand’ gemaakt.
24. 5. Cognitieve ontwikkeling(Kleuter)Verwarring fantasie – werkelijkheidKleuterverwarringFinalismeAlles heeft een bedoeling.Onlogische, irrationele verbandenVerbanden tussen dingen die toevallig samengaan.Magisch denken‘Ik kan dingen beïnvloeden.’
25. 6. TaalontwikkelingBetekenisvol taalgebruikBegrijpt meer dan het kan zeggenVolwassene = spreekbuis, want leren door ‘nazeggen’/ imitatieBedmonologen‘s Avonds in bedOver gebeurtenissen, verhalen, etc.Uiten van diepste wensen, fantasieën, angstenSoms al zingend brabbelen
26. 6. TaalontwikkelingBetekenisvol taalgebruikEgocentrisch taalgebruikVanaf 2j: Tweewoordzinnen  Gebruik persoonlijke voornaamwoordenMeertaligheidTweede taal: associatie met persoon/situatie Langzamer leren praten en communicerenHoe vroeger, hoe beter
27. 7. Sociaal-emotionele ontwikkelingZelfbewustzijnBvb. zichzelf herkennen op foto/in spiegel‘Zelf doen’, ‘Niet willen’, ‘nee’, driftbuien, gilpartijen peuterfase = koppigheidsfase7. Sociaal-emotionele ontwikkelingConflict zelfstandigheid - afhankelijkheidBvb. in de war bij vertrek oudersTransitionele objecten: vervanging ‘ouders’ bij afwezigheidGevoelensSchaamte versus trotsAfgunst / jaloezieAgressie
28. 8. Seksuele ontwikkelingInteresse voor eigen en ander lichaamGrote behoefte aan lichamelijk contact‘Vieze woorden’-spelletjesAnale fase (Freud)Stoelgang op potje = lustbelevingGeschenk of protest?
29. 9. PersoonlijkheidsontwikkelingZelfbewustzijn‘Ik kan zelf dingen willen en/of doen’EgocentrischPeuter kijkt vanuit ‘eigen’ standpuntAnder standpunt bestaat nietBvb. iemand pijn of verdriet doen, moeilijk te begrijpen want peuter voelt pijn zelf niet
30. 9. PersoonlijkheidsontwikkelingAutonomie versus schaamte/twijfel (Erikson)Voorwaarde autonomieVeilige gehechtheidExploreren binnen veilige grenzenSchaamte/twijfelExploreren beperkenOverbescherming
32. 10. Morele ontwikkelingWeten wat mag en wat nietGelinkt aan ‘aanwezigheid’ oudersGericht op gevolgen van gedragBeloning of straf = mag/mag nietLater: Weten wat niet mag maar ‘toch doen’Of schuld op iemand anders stekenGeleidelijk ‘verinnerlijken’ van regeltjes
33. 10. Morele ontwikkelingStraffenFysiek, activiteit, sociaal/psychologischAandachtspuntenConsequent zijnGedrag bestraffen, niet de persoonVoorspelbare strafUitvoerbare strafVolgen op ongewenste gedrag…
34. 10. Morele ontwikkelingBelonenMaterieel, activiteit, sociaal, symbolischAandachtspuntenAfspraken nakomenVolgen op gewenst gedragZorg voor afwisseling (verrassende beloning)Niet overdrijvenWegvallen van straf = beloning…
35. 11. Schoolse ontwikkelingSchool: Nieuwe wereld gaat open.6 basisbehoeften peuters/jongste kleuters:Lichamelijke behoeftenBehoefte aan affectie, warmte en tederheidBehoefte aan veiligheid, duidelijkheid en continuïteitBehoefte aan erkenning, ‘aan iemand zijn’ Behoefte zichzelf als kundig te ervarenBehoefte om moreel in orde te zijn
36. 13. Indien ontwikkeling anders loopt …AutismeTypisch autistisch gedrag bestaat nietStoornis heeft betrekking op:CommunicatieSociaal inzichtVerbeeldingBegeleiding/ondersteuning:Vertrekken van wat kind kan, zijn mogelijkheden
37. 13. Indien ontwikkeling anders loopt …EetstoornissenVoedingsstoornis op zuigelingenleeftijdOnvoldoende voedselinname Kind blijft achter op gewicht of verliest gewichtPrikkelbaar, ontroostbaar, ontwikkelingsachterstand, …PicaEten van niet-voedzame stoffenMinimum 1 maand