�ݺ�ߣ

Ontwikkelingspsychologie 1Het lagereschoolkind(6 jaar – 12 jaar)

OverzichtDe lichamelijke ontwikkelingDe motorische ontwikkelingDe perceptuele ontwikkelingDe cognitieve ontwikkelingDe taalontwikkelingDe sociaal-emotionele ontwikkeling De seksuele ontwikkelingDe persoonlijkheidsontwikkelingDe morele ontwikkeling De schoolse ontwikkelingDe tekenontwikkeling

1. Lichamelijke ontwikkeling‘Eerste strekking’Ledematen groeien sneller dan hoofd‘Klein kind’-kenmerken verdwijnenTandenwissel Gezicht en lach veranderenGedurende hele lagereschoolperiode

2. Motorische ontwikkelingLichaamsbeheersing Oog/hand-coördinatie  10 jaar: ‘het volmaakte kind’

3. Perceptuele ontwikkelingKleutersGeleid door opvallende kenmerkenLagereschoolkinderenWaarneming zelfstandig ‘richten’Gedetailleerder en systematischerBvb. zoek 10 ≠ tussen 2 tekeningen

4. Cognitieve ontwikkelingConcreet operationeel stadium (Piaget)Realistische, concreet voorstelbare situaties‘Gedachtenhandelingen’  Probleemoplossing Reversibel denken: okConservatienotie: ok, zolang ‘concreet’!Organisatie van gedachten: okPositie van andere innemen: okToestand + proces (= identiteitsprincipe): okSeriatie: okTransitief denken: okKlassen/deelklassen: ok

4. Cognitieve ontwikkelingMagisch denkenOnderscheid ‘echt/niet echt’ = duidelijkPure fantasie: afgedaanVoorkeur: dingen die ‘echt’ zijn of ‘echt kunnen zijn’Bvb. verhalen met realistische kenmerken (over ridders en koningen, in een veraf gelegen gebied, etc.)Toch: ‘magisch’ denken aanwezig!

5. TaalontwikkelingVolwassenentaalSoms fouten:Moeilijke woorden: bvb. fjord, skeeler, ‘heps’ ipv ‘hesp’, etc.Verkeerde vervoegingen: bvb. ik valde ipv viel, ik loopte ipv liep, etc.Vreemde uitdrukkingenMetalinguïstisch bewustzijnTaal = regels + afspraken, experimenteren mogelijk!Bvb. taalspelletjesInteresse in ‘vreemde’ talen

6. Sociaal-emotionele ontwikkelingTwee thema’s:Sociale relaties en vriendschappenPesten

6. Sociaal-emotionele ontwikkeling1. Sociale relaties en vriendschappenOmgang leeftijdsgenoten = ‘Sociale leerschool’Bvb. omgaan met verschillende karakters, leren hoe conflicten ontstaan en hoe ermee omgaan, etc.Eén-sekse-groepen Meisjes met meisjes, jongens met jongensEinde LS: groepjes mengen zich meer Van plagen en uitdagen naar flirten en hofmakerij

6. Sociaal-emotionele ontwikkeling1. Sociale relaties en vriendschappenVriendschap kent evolutieSamen dingen doen/delen en dezelfde dingen leuk  iemand ‘nodig’ hebben, problemen oplossen en geheimen vertellenEinde vriendschapBvb. door verhuis, ruzie, …= pijnlijke ervaring ~ liefdesverdrietGeen vrienden ≠ normaal & negatief voor ontwikkeling!

6. Sociaal-emotionele ontwikkeling2. Pesten= proces waarbij een groep/pestkop zich tegen een enkeling keert die zich niet (meer) kan verwerenDrie partijen:Pestkoppen of pestersDe gepeste, slachtoffer of zondebokDe middengroep

6. Sociaal-emotionele ontwikkeling2. PestenPESTEN MEE!Bewondering PesterEigen voordeelMIDDENGROEPAngst zelf gepestMerken pesten niet opBescherming gepesteOnverschilligheidPESTEN NIET MEE!

6. Sociaal-emotionele ontwikkeling2. PestenPesten ≠ PlagenOngelijke machtsverdelingDesastreuze gevolgen voor gepestePesten = Groepsnorm?ZondebokverschijnselWie? Iedereen kan ‘gepest’ worden, ‘anders’ zijnOok pestkoppen geen speciale kenmerkenBeiden zwijgen over pestenLevenslange gevolgen vr pesters & gepesten

6. Sociaal-emotionele ontwikkeling2. Pesten aanpakken: Hoe?Preventief (om pesten te vermijden) Erover ‘praten’, liefst algemeen

Pesten ‘op zich’ = ! en dat willen we niet op school (= anti-pest beleid)

Alle partijen betrekken bij preventie van pesten

Duidelijke afspraken en gedeelde verantwoordelijkheid

Sociometrische schaal  risico-kinderen detecterenCuratief (om pesten op te lossen) Erover praten, algemeen (!) om vermijdingsreacties of minima-liseren te ontwijken

Alle partijen betrekken in oplossing

Eventueel individuele gesprekken met pesters, gepeste(n) (en ouders?): waarom? + afspraken

Andere school  Niet altijd een oplossing! Integendeel: ‘nieuwe’ leerlingen = ‘anders’.7. Seksuele ontwikkelingLatentiefase (Freud)Seksuele ontwikkeling = stilgevallenTerugdringen seksuele gevoelens tvv schoolse kennisJongens/meisjes: weinig interesse voor elkaarMAAR kritiek!

7. Seksuele ontwikkeling6 tot 8 jaarVerliefdhedenAanraken/strelen geslachtsdelen, maar niet openbaarSchuine moppen met seksueel geladen woorden = populair

7. Seksuele ontwikkeling8 tot 10 jaarGevoelens verliefdheid Lichamelijk contact opzoeken, hoewel onschuldig, bvb. handjes vasthouden, arm om elkaar, …Groepsnorm = heteroseksualiteitSeksestereotiep rolgedragVoortplantingsverhaal = vrij duidelijk1ste kenmerken puberteit ‘kunnen’ verschijnen

7. Seksuele ontwikkeling10 tot 12 jaarVerliefdheid: hevige emotiesBelangstelling volwassen seksualiteit Maar ook ‘preutsheid’Beginnende puberteit  schaamte ?Eerste menstruatie kan optreden

8. PersoonlijkheidsontwikkelingZelfbeschrijvingenEigen karakterVaardighedenCategorieën Contacten leeftijdsgenoten Keuze vriend(in)Belang van wederzijds vertrouwen, iets voor elkaar over hebbenVergelijkenZichzelf beter leren kennen

8. PersoonlijkheidsontwikkelingVlijt versus minderwaardigheid (Erikson)VlijtVerwerken van grote hoeveelheid informatieVerwerven van plek in sociale wereldIndien moeilijkheden: gevoelens van onvermogen, minderwaardigheidOplossingBelangstellende volwassenenBereidwillige leeftijdsgenoten

9. Morele ontwikkelingEmpathie/inlevingsvermogenConventionele fase (Kohlberg) Gezaghebbende ander bepaalt wat mag/niet magBvb. leerkracht, ouder, jeugdleiding, agent, directie, etc.Ook bij volwassenen: Millgram-experimentenProefleider gebiedt personen om proefpersonen electrische schokken toe te dienenSommigen zijn zelfs bereid om ‘dodelijke’ schokken toe te dienen onder gezag van proefleider in witte jas

10. Schoolse ontwikkelingOvergang kleuterklas - 1ste leerjaarSchoolrijpheidsvoorwaardenAanlegOmgevingZelfbepalingKritische noot: Kind niet aangepast aan school of school niet aangepast aan kind?Filmpje:http://www.klasse.be/tvklasse/12755-Naar-het-eerste-leerjaar

10. Schoolse ontwikkelingDrie schoolse vaardigheden:LezenSchrijvenRekenen

10. Schoolse ontwikkeling1. LezenVoorgeschiedenisAlgemene vaardigheden:Bvb. woordenschat, concentratie, regels naleven, geheugen, visuele discriminatieSpecifieke vaardigheden:Bvb. verbanden tussen beeld en klank, etc.Spellend  Herkennend  Begrijpend

10. Schoolse ontwikkeling2. Schrijven= 2de communicatiemiddel, na spreektaal‘Schrijfrijp’: Algemene voorwaardenBvb. taalbeheersing, zintuigen, concentratie, emotioneel evenwicht, motivatie om te lerenSpecifieke voorwaardenBvb. grove en fijne motoriek, lichaamsbesef, ruim- telijke oriëntatie, vormonderscheidingsvermogen, oog/hand-coördinatie, laterisatie, gevoel voor ritme, automatiseren

10. Schoolse ontwikkeling2. SchrijvenDoel: begrijpelijk schrijvenOefening baart kunst!

10. Schoolse ontwikkeling3. RekenenGetalbegrip = voorwaardeTellenCorrespondentieClassificatieSeriatie Bewerkingen:Concreet  Meer abstractAutomatismen  cijferen  vraagstukken

12. TekenontwikkelingRond 7 j: Visueel realismeRealiteitszin , meer detailsBvb. rondjes w handen met vingers, mensen krijgen nek, lijntjes worden benen met volume, juistere lichaamsproporties, etc.Weergeven van bewegingenRekening met ruimte en tijd (vanaf 9 j)Realiteit > fantasieCreativiteit = subtieler en complexer

Indien de ontwikkelings anders loopt...Onveilige gehechtheidInvloed op sociaal-emotionele ontwikkelingOnveilige hechting in verledenKnuffelen, geborgenheid, … op schoot, maar houden het daar geen minuut uit.

Nood aan structuur, voorspelbare situaties waardoor meer ‘veiligheidsgevoel’, meer op gemak.Veilige hechting in verledenBasisvertrouwen  kunnen autonoom functioneren‘Goed vastgezeten hebben om goed los te komen’

�ݺ�ߣ

Hoofdstuk 6 het lagereschoolkind pbko

More Related Content

Hoofdstuk 6 het lagereschoolkind pbko