1. İLK ÇAĞ MEDENİYETLERİ(UYGARLIKLARI)
İLKÇAĞ MEDENİYETLERİ
v Yazının içadı ile başlayıp Kavimler Göçüne kadar süren zamandır.
v Bu çağda çok tanrılı dinler hakimdir.
v Bunun yanında Musevilik ve Hrıstiyanlık bu çağda gelmiştir.
v Siyası yapı olarak şehir devletleri merkezi krallıklar ve imparatorluklar görülür.
v Yönetim şekli ise teokratik, demokratik oligarşi, mutlakıyetler görülür.
v Halk sınıflara ayrılmıştır.
v Ekonomik iliÅŸkiler geliÅŸmiÅŸtir.
v İpek baharat ve kral yolları etkindir.
v Pozitif ilimlerde geliÅŸme olmuÅŸ yeni icatlar bulunmuÅŸtur.
v Para takvim alfabe bu çağda bulunmuştur.
v İlk büyük imparatorluklar (Roma Pers İskender) bu çağda kurulmuştur.
v Toplumsal ilişkiler toplumu etkileyen olaylar yavaş geliştiği için bu çağ uzun sürmüştür.
2. ÇİN MEDENİYETİ
v Dünyanın en uzun tarihine sahip bir medeniyettir.
v Geçmişlerine ait en eski yazılı belgeler Çin medeniyetindedir.
v Türk, Moğol,Tunguz ve Tibet medeniyetlerinden etkilenmişlerdir.
v Tek bir kavmin medeniyeti deÄŸildir.
v Dışarıdan gelen kavimler buraya yerleşmiş zaman içinde Çinleşmişlerdir.
v M.Ö 3. yılın başlarında millileşmişlerdir.
v Daha sonra 22 sülale Çin de sırasıyla hüküm sürmüştür.
v Buların arasında 2 de Türk sülalesi vardır.
v Hunların baskısı sonucu Çin Seddi yapmışlardır.MÖ.214
v Askeri açıdan Türklerden etkilenmişlerdir.
v Kendilerine has bir yazı kullanan Çinliler (resim yazısı) M.Ö.105 kağıdı mürekkebi M.Ö.650 de
ağaçtan matbaayı kullanmışlardır.
v Ayrıca dönem pusula ,barut, ipek, ipek böcekçiliği Çin porselenini de bulmuşlardır
v Çin ipek yolunun başlangıcıdır.
3. v İpek yolu ve Asya hakimiyeti için Çinliler ile Türkler büyük mücadeleler yapmışlardır.
v Çin de Gök Tanrı, Budizim, Konfücyüs ,Taoculuk din olarak yaygındır.
v Tapınak mimarisi gelişmiştir.
v Halk asiller ve köylüler olarak sınıflara ayrılmıştır.
HÄ°NT MEDENÄ°YETÄ°
v Hint tarihi taÅŸ devrine kadar gider.
v İlk medeniyetleri indus nehri yakınlarında Sind adı altında kurulmuştur.
v Verimli toprakları ve ikliminden dolayı sıksık istilalara uğramıştır.
v Birçok kavim gelip buraya yerleşmiştir.
v Sıksık istilalardan dolayı ve Hindistan’ın coğrafi yapısından dolayı burada millileşme olmamıştır.
v MÖ 8yy. Ariler buraya gelerek burada Kast sistemi denilen sınıf sistemini kurmuşlardır
v Çok sert bir sınıf sistemi olan kast Hindistan da millileşmeyi zaten yok eden sebeplere eklenmiş ve
millileşme tamamen ortadan kalkmıştır.
v Bu sistemde halk;
v Brahmalar-din adamları
v KÅŸatyalar-soylular askerler
v Vaysiyalar-sanatkarlar tüccarlar orta tabaka
v Südralar-işciler alt tabaka
v Paryalar-köleler kast dışı sınıf
v sınıflara ayrılmıştı.
v Burada mani ve buda dinleri ağırlıklıdır.
v Gaznelilerle Ä°slam gelmiÅŸtir
4. v Kast sistemine darbe vurmuÅŸtur.
v Hindistan da Türk yönetimini başlatmıştır.
v Baharat yolu buradan baÅŸlar.
MEZEPOTAMYA MEDENÄ°YETÄ°
v Kelime manası ikinehir arası olan
Mezopotamya Güney Doğu Toroslardan
Basraya kadar olan Fırat Dicle arasındaki
topraktır.
v Yukarı ve aşağı olmak üzere ikiye
ayrılır.
v MÖ.4 binlerde insanlar buraya
yerleşerek bataklıkları kurutmuşlardır.
v Buranın verimli topraklara sahip olması coğrafi olarak kendisini korumaması buranan sıksık
istilalara sahne olmasına neden olmuştur.
v Taş olmadığı için kerpiçten eserler yapıldı.
v Bu iki sebepten dolayı günümüze kadar pek fazla eser gelmemiştir.
v Yunan,Helen,Anadolu ve Mısır medeniyetlerini etkilemiştir.
v Mezopotamya medeniyetini Sümerler başlatmıştır.
5. SÃœMERLER
v Mezepotamya’ya MÖ 4000 lerde Orta Asya’dan gediler.
v Tapınakları etrafına MÖ 3000 ler de ilk şehir devletlerini kurdular.
v Ur,Uruk;KiÅŸ,LagaÅŸ,Umma,Lippur, Larsa gibi.
v Bu şehir devletleri asla birlik sağlayamadı birbirleriyle mücadele ettiler.
v Tüm Sümer ülkesini egemenliği altına alırsa Lugal Kalma denirdi.
v Ayrıca aksakallılar denilen bir meclis kralın yanında olurdu.
v MÖ 3000 ler de civi yazısını buldular.
v Böylece dünya tarih çağlarına Mezopotamya da girdi.
v Ur sitesi kralı Urukagina rahiplerin somürüsüne karşı tarihde bilinen ilk ihtilali yaptı.
v Yine aynı kişi bilinen ilk kanunları yaptı.
v Bu kanunlar dünyanın ilk yazılı kanunlarıdır.
v Çok tanrılı dine inanmışlar ve önceleri olmasına rağmen Samilerden etkilendiler ve ahiret
inancları kaybettiler.
v Krallar rahip kraldır.
v Tapınaklarına Ziggurat adı verilir.
v Bunlar gözlemevi ve soğuk hava deposu olarak kullanırlardı.
v Tarihin ilk bilinen destanları Gılgamış.Yaradılış,Tufan destanı bunlara aittir.
v Bunlardan günümüze Akbabalar sütünü kalmıştır.
v Akat kralı Sargon tarafından yıkılmışlardır.
6. v Ekonomik yaşam tarıma dayalıdır.
v Dört işlemi 60 tabanlı sayı sistemini,bir saatin 60 dakika bir dakika 60 saniye bir hafta 7 gün
olarak hesaplamışlardır.
v Ay yılını esas alan takvimi bulmuşlardır.
BABÄ°LLER
v MÖ 2000 lerde Samilerin bir kolu olan Ammurlar tarafından kurulmuşlardır.
v Tarihleri 1.Babil ve ll.Babil devleti olarak iki aşamalıdır.
v Bu medeniyet en parlak dönemini Hammurrabi zamanında yaşadı.
v Onun döneminde bütün Mezopotamya ele geçirildi.
v Hammurrabi Sümer kanunlarından ve sami geleneklerinden yararlanarak kendi kanunlarını yaptı.
v Sistemli hale getirilen kanunlarda kıssasa kısasa önem verdi.
v Bu kanunlar daha sonra başta Yunanistan olmak üzere tüm önasyayı etkilemiştir.
v Sümer kanunları küçük bir bölgeyi idare etmek için yazılmış olup babil kanunları daha geniş bir
bölgeyi idara etmek için yazılmıştır.
v Bu kanunlarda kişi ve toplum kanunları ayrılmıştır.
v Hammurrabi iktidarını yasalara ve orduya dayandırdı.
v Böylece tarihin ilk mutlak krallığını oluşturdu.
v Tanrı kral yerine adaletin veya iyilik sever kral anlayışını benimseyerek dünyevi anlayışa önem
verdi.
v l.Babil devletini Hititler yıktı.
v Daha sonra ll.Babil devleti kuruldu.
v Yahudilerle mücadele etti.onların elinden Küdüsü aldı ve onları Babsile sürgüne gönderdi.
v ll.Babil devleti Suriye için Mısırla savaştın.
v Babil Kulesi ve Babil Asma Bahçeleri bunların eserleridir.
v Burçları güneş saatini ay ve güneş tutulmalarını hesaplamışlardır.
7. ASURLAR
v Sami ve Subariler tarafından MÖ 200-612 yılları arasında yukarı Mezopotamya da kurulmuşlardır.
v Kurucuları Sargondur.
v Başkentleri Kral Yolunun bittiği Ninova’dır.
v Assurbanipal zamanındaSuriye;Filistin,Mısır,İran,Kıbrıs,Anadolunun
v Ticaretle uğraştılar.Anadoluda Kültepeyi (Kaniş) ticaretkolonisi olarak kullandılar . Bu sayede
Mezepatamya medeniyetini yaydılar.
v Yazıyıda Anadoluya (Hititlere) böyle (Ticaret sayesinde) getirdiler
v Hammurrabiden daha sert kanunlar yaptılar.
v Süvari birlikleri kurdulular.
v Arşivciliği ve kütüphaneciliği başlattılar.
MISIR MEDENÄ°YETÄ°
v Bu medeniyet Nil Nehrinin etrafında
doÄŸmuÅŸtur.
v Mısırın coğrafi konumundan dolayı pek istilalara uğramamıştır.
v Bu da Mısır’daki devletlerin uzun ömürlü olmasını sağlamıştır.
v Dış medeniyetlerden pek etkilenmemiş ama etkilemiştir.
8. v Mısır medeniyetini Samiler ve hamiler tarafından kurulmuşlardır.
v Mısırdaki yöneticilere Firavun denir ve tanrı krallardır.
v Åžehirlere nom veye nomus denilmiÅŸtir.
v Daha sonra Perslerin istilasına uğradılar.
v MÖ 333 İskender Mısırı işgal etti ve buradaki devleti yıktı.
v Mısırlılar 1286 da Hititlerle kadeş savaşını Suriye için savaştılar ve 1280 de Kadeş antlaşmasını
imzaladılar.
v Bu antlaşma tarihde bilinen ilk antlaşmadır.
v Resim Edebiyat,Bilimsel gelişmeler,mimari kaynağını dinden almıştır.
v Mumyacılık,eczacılık,tıp,anıt mezar gelişmiştir.
v Hiyoroğlif yazı ve papirus denilen kağıt kullanılmıştır.
v Fenike alfabelsine öncülük etmişlerdir.
v Nil’in hareketlerinden dolayı geometri vergi hesaplarından dolayı matematik gelişmiştir.
v Pi sayısını kullanmışlardır.
v Güneş yılı takvimini bulmuşlardır.
v Halk sınıflara ayrılmıştır.