การใช้ IMEI ยืนยันตัวบุคคล
1 like5,259 views
ข้อเท็จจริงทางเทคนิคของ IMEI ในปัจจุบันและการนำไปใช้ยืนยันตัวบุคลล
การใช้ IMEI ยืนยันตัวบุคคล
- 2. ความเป็นมา • IMEI ถูกออกแบบมาเมื่อ 20 ปีก่อน โดนหวังจะให้เป็นเลขหมาย “เฉพาะ ตัว” (Unique) เครื่องโทรศัพท์ในระบบ GSM เพื่อนําไปใช้แก้ปัญหาเครื่องถูก ขโมย (Stolen Handset) • แต่เดิมเลขหมาย IMEI จะถูกบริหารโดยองค์กลางระหว่างประเทศด้าน โทรคมนาคม European Telecommunications Terminal Equipment (TTE) Directive ซึ่งจะทําหน้าที่ตรวจสอบและให้การรับรองมาตรฐานคุณภาพของ อุปกรณ์ จากนั้นจึงจะกําหนดเลขหมาย IMEI ให้แก่ผู้ผลิตราย • สมัยก่อน โทรศัพท์ GSM ที่ไม่ผ่านการรับรองมาตรฐานคุณภาพ จะไม่ได้รับเลขหมาย IMEI และไม่สามารถใช้งานในเครือข่ายได้ • หลังปี 2000 เป็นต้นมา การยื่นขอรับเลขหมาย IMEI ก็ไม่จําเป็นต้องเป็นผู้ผลิต ที่ได้รับการรับรองมาตรฐานด้านความปลอดภัยเสมอไป ปัจจุบัน องค์กรกลาง ระหว่างประเทศที่ควบคุมนโยบายคือ GSM Association และจะมีผู้บริหาร จัดการเลขหมายของแต่ละทวีปแยกย่อยกันลงไปอีกที
- 3. International Mobile Equipment Identity (IMEI) • มีทั้งหมด 14+1 หลัก N.N. X.X.X.X.Y.Y. Z.Z.Z.Z.Z.Z A Type Allocation Code (TAC) Serial Number Check Digit DIGIT DESCRIPTION NOTES NN Reporting Body Identifier แสดงองค์กรกลางผู้กําหนดเลขหมายให้ XXXXYY Type Identifier แสดงตัวตนผู้ผลิต ยี่ห้อ รุ่น กําหนดโดย องค์กรกลาง ZZZZZZ Serial Number กําหนดโดยองค์กลาง และใช้กับโทรศัพท์ แต่ละเครื่องไม่ซ้ํากัน A Check Digit สําหรับตรวจสอบความถูกผิดของการรับ ส่งข้อมูล http://www.gsmworld.com/documents/DG06_v5.pdf
- 4. อะไรคือ Check Digit ? • Check Digit หรือ Checksum bit ซึ่งคือเทคนิค “พื้นฐาน” ในทางวิศวกรรมสื่อสาร ที่ใช้ เพื่อตรวจสอบความถูกต้องของการรับ/ส่งข้อมูลระหว่างต้นทางกับปลายทาง • กล่าวอย่างง่ายคือการกําหนด “ขั้นตอน” (Algorithm) บางอย่างขึ้นร่วมกันระหว่างผู้รับ กับผู้ส่ง แล้วนําตัวข้อมูลที่รับ/ส่งมาผ่านขั้นตอนเหล่านั้น หากผลที่ได้ตรงกับที่ควรจะเป็น แสดงว่าข้อมูลที่ส่งมาถูกต้อง ตัวอย่างสมมต: ิ สมมติ “ขั้นตอน” (Algorithm) ง่ายๆคือจับตัวเลขทั้งหมดบวกกัน ถ้าได้เลขคู่ให้ checksum = 0 ถ้าได้เลขคี่ให้ checksum = 1 ส่งข้อมูล 111000 บวกกันได้ 3 จะได้ checksum = 1 (คี่) ส่งข้อมูล 101000 บวกกันได้ 2 จะได้ checksum = 0 (คู่) ดังนั้น หากผู้รับได้รับข้อมูล 1010001 (บวกกันได้ 2) ผู้รับก็จะรู้ทันทีว่าข้อมูลที่ส่งมานั้นผิด เพราะบวกกันได้ 2 ควรได้ checksum bit เป็น 0 แสดงว่าต้องมีการส่งผิดพลาดระหว่าง ทางแน่นอน
- 5. Check Digit บอกอะไร ? • การตรวจสอบว่า Check Digit ว่าตรงตามที่ควรจะเป็นหรือไม่นั้น สรุปได้เพียง แค่ว่าข้อมูลที่ได้รับมานั้นถูกต้อง (Accurate) ตรงกับที่ส่งออกมาหรือไม่ เท่านั้น แต่ไม่ได้บอกว่าข้อมูลที่ส่งออกมาเป็นข้อมูลที่ถูกกฏเกณฑ์ (Legitimate) หรือเปล่า • การคํานวน Check Bit จะให้ค่าออกมาได้เลขเดียวเท่านั้น หากได้เลขอื่น แสดงว่าข้อมูลที่รับมาผิดเพี้ยนไประหว่างการส่ง • พูดง่ายๆว่าหากเครือข่ายคํานวนแล้วได้ Check Bit ถูกต้อง ก็แปลว่าเลข IMEI ที่ได้รับมาจากเครื่องปลายทางถูกต้อง แต่ไม่ได้หมายความว่าเลข IMEI ที่รับมานั้นเป็นเลขเฉพาะตัว (Unique) หรือถูกกฏเกณฑ์ (Legitimate) ซึ่งจะกล่าวถึงต่อไป
- 6. ความเปลี่ยนแปลงในตลาดผู้ผลิตอุปกรณ์ GSM • ตลาดโทรศัพท์เคลื่อนที่เติบโตอย่างก้าวกระโดดใน 20 ปีที่ผ่านมา ผู้ผลิตโทรศัพท์ไม่ได้จํากัดอยู่แค่ ผู้ผลิตรายใหญ่ๆที่มักเป็นเจ้าของอุปกรณ์เครือข่าย (โนเกีย อิริคสัน ซีเมนส์) อีกต่อไป • มีผู้ผลิตโทรศัพท์รายใหม่ๆเพิ่มขึ้นมาก (โซนี แอปเปิล Blackberry ซัมซุง LG) และมีผู้ผลิตในกลุ่ม Grey Market อีกมากโดยเฉพาะกลุ่มฐานการผลิตในจีน • Grey Market Manufacturer คือผู้ผลิตชิพเซ็ทและโทรศัพท์ราคาถูก โดยอุปกรณ์เหล่านี้มักจะไม่ได้ รับการรับรองคุณภาพ/ความปลอดภัยจากองค์กรระหว่างประเทศ • การยื่นเรื่องขอรับเลขหมาย IMEI จากองค์กรกลางระหว่างประเทศไม่่ใช่เรื่องง่าย บริษัทผู้ผลิตจะ ต้องเป็นสมาชิกและจ่ายมีค่าธรรมเนียม ดังนั้นส่วนใหญ่แล้วผู้ผลิต Grey Market ส่วนใหญ่จึงเลือก ที่จะไม่ใช่เลข IMEI ที่ถูกต้อง โทรศัพท์ที่ออกขายจากโรงงาน Grey Market จึงมักมี IMEI เป็นอย่างใดอย่างหนึ่งดังนี; ้ • ไม่มี IMEI เลย (Blank) • มี IMEI เป็น 0 หมด • มีเลข IMEI เป็นชุดพิเศษ เช่น เลขหมายทดสอบ • มี IMEI เป็นเลข IMEI แท้ (Legitimate) แต่ใช้ของโทรศัพท์ยี่ห้ออื่นแทน มีทั้งกรณีที่ใช้เลข ของเครื่องในปัจจุบัน และเครื่องรุ่นเก่าที่เลิกสายการผลิตไปแล้ว
- 7. ตลาดโทรศัพท์มือถือที่ไม่เหมือน 20 ปีก่อน Best King V81 : 5,990 บาท inovo i106 : 3,990 บาท Mobia MB-B2 : 2,690 บาท http://www.siamphone.com/spec/ http://www.siamphone.com/spec/ http://www.siamphone.com/spec/ bestking/v81.htm inovo/i106.htm mobia/mb-b2.htm
- 8. IMEI เป็นเลขเฉพาะตัวจริงหรือ ? • ในทางทฤษฏี อาจกล่าวได้ว่าเลข IMEI แต่ละชุดมีความเฉพาะตัว (Unique) เพราะถูกกําหนดและบริหารโดยองค์กลางระหว่างประเทศไม่ให้มีการซ้อนทับ กัน แต่นั่นหมายถึงเฉพาะเลข IMEI ของแท้ (Legitimate) เท่านั้น • การจะสรุปว่า IMEI เป็นเลขเฉพาะตัว หรือไม่ เราต้องพิจารณา 3 ประเด็นหลักๆ คือ • ในทางปฏิบัติ มีเลขเพียงชุดเดียวในเครือข่าย ณ ขณะเวลาหนึ่งหรือไม่ ? • ในทางปฏิบัติ มีเลขเพียงชุดเดียวในทุกเครือข่ายในประเทศนั้นหรือไม่ ? • ในทางปฏิบัติ มีเลขเพียงชุดเดียวและติดอยู่กับเครื่องโดยไม่สามารถแก้ไข ได้หรือไม่ ? หรือสามารถนําเลข IMEI ของแท้ ใส่ลงไปในเครื่องโทรศัพท์อื่น ได้หรือไม่ ?
- 9. มี IMEI ซ้ํากันในเครือข่ายได้ไหม ? "Duplicate numbers are coming out of the factories now and you can have two or three handsets with the same number,” Vodafone UK spokeswoman January 2002 http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/1749215.stm
- 10. IMEI มีซ้ํากันในหลายเครือข่ายได้ไหม ? http://news.bbc.co.uk/2/hi/8387727.stm
- 12. IMEI เมื่อเทียบกับ IP Address • ในทางเทคนิค ระบบเครือข่ายโทรศัพท์ไม่ได้มอง IMEI เป็นสิ่งยืนยันผู้ใช้งาน แต่จะใช้เลขหมาย ประจํา SIM Card ที่รู้จักกันในชื่อ IMSI แทน The IMEI is only used for identifying the device and has no permanent or semi-permanent relation to the subscriber. Instead, the subscriber is identified by transmission of an IMSI number, which is stored on a SIM card that can (in theory) be transferred to any handset. Source: http://en.wikipedia.org/wiki/ International_Mobile_Equipment_Identity • ในทางปฏิบัติ บางเครือข่ายสามารถใช้งานเครื่องโทรศัพท์ที่ไม่มีเลขหมาย IMEI เลยก็ได้ • ดังนั้นอาจกล่าวได้ว่า IMEI ยังไม่อาจเทียบกับ IP Address ได้ เพราะ IP Address คือเลขหมายที่ ใช้ในการเชื่อมต่อ Internet ของคอมพิวเตอร์แต่ละเครื่อง มีการรับส่งข้อมูลโดยอ้างอิงเลข IP Address จริงๆ แต่ IMEI ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องใดๆกับการรับส่งข้อมูลหรือโทรเข้าออกในระบบ โทรศัพท์
- 13. การยืนยันตัวบุคคลผ่านเครือข่ายโทรศัพท์ • ในทางเทคนิค นอกจาก IMEI แล้ว จะมีเลขหมายสองชุดที่เครือข่าย “จําเป็น” ต้องใช้ใน การสื่อสารระหว่างโทรศัพท์สองเครื่องคือ • IMSI : International Mobile Subscriber Identity • เลขหมายประจํา SIM Card ใช้สําหรับระบุ “ตําแหน่ง” ว่า SIM Card นั้นอยู่จุดไหน เชื่อมต่อกับ เครือข่ายใด เมื่อไหร่ อย่างไร ฯลฯ • IMSI เป็นเลขหมายเฉพาะตัว (Unique) ไม่สามารถมีซ้ํากันได้ในเครือข่ายเดียวกัน • MSISDN : Mobile Subscriber Integrated Services Digital Network Number • หรือเบอร์โทรศัพท์ที่ทุกคนคุ้นเคยกันดี ระบบจะจัดเก็บเบอร์โทรศัพท์คู่กับ IMSI เพื่อใช้ในการ เชื่อมต่อ ดังนั้นหากเราต้องการยืนยันตัวบุคคล เราจําเป็นต้องใช้เลข IMEI / IMSI และ MSISDN ทั้งหมดพร้อมกัน จึงจะเชื่อถือได้ว่าข้อมูลได้ถูกส่งออกมาจากโทรศัพท์เครื่องนั้น โดยใช้ SIM Card อันนั้น และใช้หมายเลขโทรศัพท์ที่ระบุไว้จริง สอดคล้องกันทั้งหมด
- 14. สรุปความเห็นของผู้เขียน • IMEI ของจริง (Legitimate) หมายถึงเลขที่ได้รับจากองค์กรกลางระหว่างประเทศ ถูกออกแบบมาเมื่อ 20 ปีก่อนโดย “หวัง” จะให้เป็นเลขหมายเฉพาะตัว (Unique) • แต่ในปัจจุบัน IMEI ไม่ได้มีลักษณะการเป็นเลขหมายเฉพาะตัว (Unique) ของเครื่องโทรศัพท์เคลื่อนที่ อย่างแน่นอน เพราะ • ในท้องตลาดมีเครื่องโทรศัพท์ที่ลักลอบนํา IMEI ของเครื่องอื่นมาใช้มากมาย • ในเครือข่ายสามารถมี IMEI ซ้ํากันได้ • การปลอมแปลงหรือแก้ไข IMEI ของโทรศัพท์สามารถทําได้ง่าย • Checksum Bit บอกเพียงแค่ว่าการรับส่งเลข IMEI ระหว่างเครื่องโทรศัพท์กับเครือข่ายนั้นถูกต้องหรือไม่ มีความผิดเพี้ยนจากการรับส่งหรือเปล่า มันไม่ได้บอกว่า IMEI ที่ได้เป็นของจริงหรือของปลอม และไม่ได้ บอกด้วยว่าเลข IMEI อันนั้น มีการใช้งานซ้ําอยู่หรือไม่ในระบบเครือข่าย • เครือข่ายโทรศัพท์มักไม่มีการตรวจเช็ก IMEI ว่ามีเลขหมายซ้ํากันหรือไม่ (เพราะผู้ให้บริการเองก็ย่อม ต้องการให้คนใช้งานได้จํานวนมากๆ) และหาก IMEI เดียวกันแต่อยู่คนละเครือข่าย ก็แทบจะไม่มีทาง ตรวจพบได้เลย • หากเทียบกับการใช้งาน Internet เลขหมาย IP ดูจะสามารถยืนยันตัวเครื่องได้ดีกว่า IMEI เนื่องจาก IP มักถูกใช้เป็นส่วนหนึ่งของเส้นทางข้อมูลเชื่อมต่อ (Call Path) ขณะที่ในระบบโทรศัพท์ IMEI ไม่มีบทบาท ใดๆใน Call Path เลย แต่เป็น MSISDN และ IMSI ต่างหากที่สําคัญกว่า • หากต้องการยืนยันตัวบุคคล (Identification) ให้หนักแน่นที่สุดในทางเทคนิคจริงๆ สิ่งที่ต้องใช้ประกอบกัน ทั้งหมดคือเลขหมาย IMEI, IMSI, MSISDN วันเวลา และ Cell Site ที่พบการกระทําดังกล่าว
- 15. อ้างอิงและอ่านเพิ่มเติม • IMEI : http://en.wikipedia.org/wiki/International_Mobile_Equipment_Identity • IMSI : http://en.wikipedia.org/wiki/International_Mobile_Subscriber_Identity • นโยบาย IMEI ของ GSM Association http://www.gsmworld.com/documents/DG06_v5.pdf • ประวัติโดยละเอียด http://www.babt.com/babt/en/services/imei_number_allocation/background • เงื่อนไขการยื่นขอจดทะเบียนเป็นผู้ผลิตอุปกรณ์ http://www.babt.com/babt/en/services/imei_number_allocation/organisation_registration • ขั้นตอนการยื่นขอรับเลขหมาย IMEI http://www.babt.com/babt/en/services/imei_number_allocation/tac_application