�ݺ�ߣ

Intellectual Property Rights In India: Patents,
Trademarks And Copyrights
.
ડૉ. દિગ્વિજયસ િંહ જે ચૌહાણ
(Digvijaysinh chauhan)
ગ્રંથપાલ
િી. એ . પટેલ કોલેજ ઓફ આર્ટ્ એન્ડ ાયન્ ,
બીલીમોરા-396325

Intellectual Property Rights In India:
Patents, Trademarks And Copyrights
Introduction:-
Intellectual property (IP) refers to creations of the
mind, such as inventions; literary and artistic
works; designs; and symbols, names and images
used in commerce. IP is protected in law by, FOR
EXAMPLE, Patents, Trademarks, Copyrights, which
enable people to earn recognition from what they
invent or create.

Types of Intellectual Property
1. PATENT
2. TRADEMARK
3. TRADE SECRETS
4. COPYRIGHT

Intellectual Property Rights In India: Patents, Trademarks And
Copyrights
Definition of IPR :-
• The exclusive right given by law for a certain term of years to an author,
composer etc. (or his assignee) to print, publish and sell copies of his original
work” (Oxford English Dictionary)
• इंटेलेक्चुअल प्रॉपटी राईट aYvi बौद्धिक सम्पदा अधिकार minv)ni mgjni (vciri[n)
a[k upj minvimi> aiv[ C[. d&(nyini d[Si[ k[Tl)y sd)ai[Y) pi[tpi[tin[ Ryi> alg alg kiydi amlmi>
m&kti aiÄyi C[. j[ni vD[ minv mgjn) upjn[ rxN aipvi pyis krti hi[y C[. E.s. 1995mi> (vV v[pir s>G
(World Trade Organisation) a(AtRvmi> aiÄy&. Agreement on the Trade related
aspect of intellectual property rights (TRIPS) या ट्रिप्स, ai s>gqnni[ a[k krir C[.
bFi j d[Si[a[ k[ j[ WTO ni s¿yi[ C[ t[mn[ ai krirn[ minvi[ pD[ C[., t[m j pi[tini d[Smi> t[n[
miT[ni kiydi t[ pmiN[ t]yir krvimi> aiv[ C[.

भारतवर्ष मे निम्ि आठ अधिनियम क
े अन्दर बौद्धिक सम्पदा अधिकार सुरक्षित ककये गये हैं
1. The Biological Diversity Act, 2002
2. TheCopyrightAct,1957(कॉपीराइट)
3. The Design Act, 2000.
4. The Geographical Indications of Goods (Registration and Protection) Act, 1999.
5. ThePatentsAct,1970.
6. The Protection of Plant Varieties and Farmers’ Rights Act, 2001.
7. The semiconductor Integrated circuits Layout design Act, 2000.
8. TheTradeMarksAct,1999.
इिक
े अलावा दो और िेत्र निम्ि िेत्र हैं जििक
े अन्दर बौद्धिक सम्पदा अधिकारों को
सुरक्षित ककया िाता है, वह हैं ट्रेडसीक्र
े ट and सववंदा कािूि (Contract Act)

(1)ટ્રેડમાર્ક શું છે ?
મૂળ રીતે ટ્રેડમાર્ક એર્ “બ્રાન્ડ” ર્ે “લોગો” છે જેનો ઉપયોગ
તમે તમારા પ્રતતસ્પર્ધીઓથી (competitors)જદી ઓળખ
ઊભી ર્રવા માટે ર્રવામાું આવે છે. ટ્રેડમાર્કનું તમે
રજીસ્ટ્રેશન ર્રાવી શર્ોછો જેનાથી તમે તમારા હરીફોથી
લોગો રજીસ્ટ્રેશન ર્રાવેલ હોઈ તેનો ઉપયોગ ના ર્રવાનો
હક્ક (પ્રતતબુંર્ધ) મેળવી શર્ો છો. જે ના ઉપયોગની સરક્ષા
ર્રી શર્ોછો
ઉદા. મારતતનો લોગો, BMW etc

Intellectual Property Rights In India: Patents, Trademarks
And Copyrights

ककसी आववष्कार को पेटेंटयोग्य सामग्री होिे क
े ललए निम्िललखित मािदंड पूरे करिे
चाट्रहए
i) તે નવી યતનર્ હોવી જોઈએ
ii) તેમાું સુંશોર્ધનના સ્ટેપ્સ હોવા જોઈએ
iii) उसमें इतिी िमता होिी चाट्रहए कक उसका औद्योधगक अिुप्रयोग हो सक
े ।
iv) यह पेटेंट अधिनियम, 1970 की िारा 3 और 4 क
े प्राविािों क
े अंतगषत िह ं आिा
चाट्रहए।

And Copyrights
(III) COPYRIGHTS:: કૉપીરઈટ :- આ ર્ાયદો તવસ્તૃત રીતે સાહહત્ય સર્જન, જેવાુંર્ે નવલર્થા,ર્તવતા, નાટર્, તનબુંર્ધ,
તવવેચન વગેરે માટે, સુંગીતબર્ધ રચનાઓ, ધૂન, ર્ોરીઓગ્રાફી વગેરે અને ચચત્ર અને તશલ્પસ્થાપ્ત્યને રક્ષણ
આપતો હોય છે. જેમાું સાહહત્ય નવસર્જન ને 50 વર્ક અથવા તેના મૃત્ય બેમાું થી જે પ્રથમ હોય તેને ગણતરીમાું
લેવાય છે જો ક્રુતત “તખ્ખખ્ખલશ” થી નોર્ધાયેલ હોયતો 70 વર્ક સર્ધી હક્ક મળતા હોય છે. તેવું બીજી રચનાઓ
માટે પણ હોય છે.
NEIGHBORING:- માહહતી પ્રસારણને હાલમાું ર્ોપીરાઇટના પાડોશી (નેઘ્બોહરિંગ)ને ર્ોપી રાઇટ ર્ાયદા અંતગકત
આવરી લેવામાું આવેલ છે. પફોમન્ આદટિસ્ટ તેના પેરફોરમેન્સમાું જે રજૂઆત ર્રે એને પણ રક્ષણ મળે છે.
ફોનોગ્રામા ્ તેના ફોનોગ્રામ્સમાું રેર્ોડક ર્રેલા ફોનોગ્રામ્સ નો હક્ક મેળવી શર્ે છે.
બ્રોડ્ર્સસ્ટિંગ ઓગકનઈજર તેના ટીિી અને રેડીઓના કાય્ક્રમોનો પ્ર ારણ હક્ક મેળવી શર્ે છે.
Governed by the Copyright Act 1957. Valid from 21 January 1958. Introduced civil and criminal
remedies against infringement. Term of copyright depends on nature of work/owner of copyright
and whether the work has been published.

And Copyrights
• (iv) Design:
• Design means only the features of shape,
configuration, pattern or ornament applied to
any article in any industrial process or means
whether manual, mechanical, chemical,
separate or combined, which is the finished
form appeal to end or judged solely by the eye.
By registration under the designs act, the
features are protected as design.

• Genetic information’s can also be used to cure a disease,
for example using the technology of gene therapy with a
specific gene vector. The direct use of proteins as therapy is
well established, and these products may be patented,
though we should note, in general, that medical procedures
have not been patented for ethical and practical reasons.

• (V) Industrial Property:
• Industrial property includes inventions (process,
products, apparatus); industrial designs (shapes &
ornamentation); and Marks and Trade names to
distinguish goods. Recently, the scope of industrial
property has been expanded to include among others,
the protection of distinctive geographical indications
(in particular appellation of origin), plant varieties and
the layout designs (topographies) or integrated
circuits as well as the repression of unfair competition,
including the protection of trade secrets.

Importance in Indian Scenario:
A US patent granted for use of turmeric powder
(hLdr) as a wound healing agent to the University of
Mississippi, Medical Centre, US, has been revoked
following objections by the Council of Scientific
and Indian Research (CSIR), New Delhi.

• Now patents have already been granted for food
stuffs like idli, dosa, vada, churan, pickle, halwa and
pizza topping. The Indian patents Act 1970 stresses
that any patentable commodity must possess
novelty. Apparently, the Chennai Patent office
believes that South Indian delicacies like “medu
vadai”. “rava-uppuma”, “badam halwa”, “rice idli”,
“rice pongal”, and even Green Peas Masala are
novel process. Patent rights for these popular
preparations were granted to the Dasaprakash hotel
chain in 1973.

And Copyrights
The Mumbai office of the Patents has granted one Dilip
Shantaram Dahanunkar, a process patent for the
preparation of tomato rasam and a custard chilli jam
spread used as a pizza topping. The same person has
been given a patent for an improved process for
preparation of vitaminised sweet and sour lemon pickle
rice and a process for manufacturing banana sauce.
The purpose of patenting common products seems to
improve their marketability rather than to protect
“inventions”. Accordingly, inventors blindly exploit legal
loopholes to patent age-old products.

According to Calcutta based patent and trademark attorney, D.P.
Ahuja and company the Patents Act, 1970 states that a patent can
be given for a novel article or a process even if it results in an old
product.
On 30 September 1997, the European Patent Office (EPO)
delivered a favourable interim judgment on the challenge of a
European patent on the fungicide effects of neem oil (Patent No.
436 257 BY) owned by W.R. Grace & Co. The opposition division
of the EPO issued a provisional statement on the basis of the
European Patent convention (EPO) and delivered favourable
interim judgment on opposition to Neem Patent, in favour of Dr.
Vandana Shiva, Ms. Magda Alvoet (MP of the European
parliament) and other NGOs of Neem campaign.

And Copyrights
• Above data for the year 1995 is based on The
Express Magazine, May 3, 1998.

Intellectual Property Rights In India: Patents
(ii) Geographical Indicators:
Basmati is the suitable example which allows a
country to register all products whose quality,
reputation or other characteristics are essentially
attributable to their geographical regions.

Intellectual Property Rights In India: Patents Trademarks
And Copyrights
(iii) Industrial Designs:
India’s industrial design law dates back to 1911. It badly
needs to be updated.
(iv) Layout/Designs of Integrated Circuits:
India has a role to play in world’s electronic market. The
protection of integrated circuits is crucial to the
development of the electronic industry. This is essential so
that efficiency and the capability of each circuit is
maintained.

And Copyrights
(v) Trade secrets: ટ્રેડ સ કરેટ્ :-
આ ર્ાયદા અંતગકત ર્ુંપની પોતાની વસ્તની ઉત્પાદન
પ્રહિયા ર્ે તેની ફોમ્યકલાને રજીસ્ટર ર્રાવે તો તે પ્રહિયા ર્ે
ફોમ્યકલા બીજી ર્ોઈ ર્ુંપની ઉપયોગ ર્રી શર્ે નહીં તેનું
રક્ષણ આપે છે. આ પેટેણ્ટ સામાન્યરીતે 10થી 20 વર્ક
માટે હોય છે પરુંત આ ર્ાયદા હેઠળ ર્ુંપનીના તસર્ેરેટ્સ
જાહેર થાય તો પણ રક્ષણ મળી રહેછે, આનું ઉત્તમ
ઉદાહરણ ર્ોર્ાર્ોલાએ પોતાના તસર્રેટ્સ નો હક્ક મેળવ્યો
હતો તેમ દશાકવી શર્ાય..

And Copyrights
Need of IPR
“Monetary profit is the most important, in most cases, the only motive
behind man’s relentless toil, inventiveness and ingenuity”.
(IPR ની જરૂદરયાત) :- શંશોધન કે નિા અસિસ્કારના માનિીના પ્રેરણાસ્રોત
ખા કારીને નફો કે આિક હોય છે, માનવી પોતાની જીવનની આવર્ ર્ે સુંપતત ર્ે
સમય (વર્ો) આ માટે જ ખચી નાખે ત્યારે તેની નવા તવચારને રક્ષણ ના મળે તો
આ પ્રવૃતત ર્રેજ નહીં માટે સરર્ાર તેવા ર્યો માટે પ્રોત્સાહન અને રક્ષણ આપવા
આવા ર્ાયદાઓ બનાવતી હોય છે. જેમર્ે બાઓટેર્નોલોજી ના તવર્ાસથી
ર્ાયદાર્ીય નવી શોર્ધને નક્કી ર્રવી એર્ પડર્ાર પણ છે પણ તેની શોર્ધને નોર્ધણી
ર્રાવીને રક્ષણ મેળવીને માનતસર્ શાુંતત અનભવી શર્ે છે. બીજા હરીફ આજ
શોર્ધનો ઉપયોગ ર્રી શર્તા નથી. ગેરરીતત પરવર્ના ઉપયોગને અટર્ાવી શર્ાય
છે અને તેનું ર્ાયદાર્ીય રક્ષણ મેળવી શર્ાય છે. દતનયા આવી શોર્ધના સુંશોર્ધર્ોને
રક્ષણ આપીને ઉપયોગ,માહહતીપૂણક અને બૌતર્ધર્ સુંપતતર્ાયક માટે અવર્ાશ પૂરો પાડે
છે. બૌતર્ધર્ સુંપતતર્ાયકના માચલર્ોને નવા નવા તવચારો અને સુંશોર્ધનોને પ્રોત્સાહન
અને તેને સતત ચાલ રાખવામા સહાયર્ પરવાર થાય છે.

And Copyrights
Farmers’ Rights (Sec 39)
Farmers’ Rights Has same privilege as a breeder of a variety
. A farmers’ variety is entitled for registration if declaration has
been made that the initial variety has been lawfully obtained Can
save, use, sow, resow, exchange, share or sell his farm
produce including seed of a protected variety
. The farmer as such cannot sell branded seeds of a protected
variety
. A farmer can claim damages if the seed of the protected variety
does not give the yield as stated by the breeder.

And Copyrights
Registered Varieties
Issue of certificate of registration-Sec.24
Publication of list of Varieties - Sec. 25
Determination of benefit sharing by Authority -Sec. 26
Breeder to deposit seeds or propagating material - Sec.27
Registration to confer exclusive right to the breeder or his successor -Sec. 28
Duration of Protection
12 years -- annual plant species
17 years -- perennial plant species
27 years -- woody trees
Crops Covered under the PPVFRA

FIRST PHASE
Cereals:Rice, wheat, maize, sorghum, pearl millet
Legumes: Chickpea, MULaRP
SECOND PHASE
Oilseeds: Rapeseeds mustard, groundnut, soybean, sunflower,
safflower, castor, sesame, linseed
Fiber Crop: Cotton, jute and Sugarcane
Fodder Varieties: Lucerne, berseem
Vegetables: Tomato, brinjal, okra, cauliflower, cabbage, potato,
onion, garlic
Flowers: Rose and Chrysanthemum

And Copyrights
BENEFITS OF IPR: (VII) IPR ની ફાયિા:-
બૌતર્ધર્ નવસર્જનો અને ર્ળાર્ીય નવસર્જનોને પ્રોત્સાહન અને રક્ષણ અપેછે.
બૌતર્ધર્ નવસર્જનો અને સુંશોર્ધનોના તવર્ાસને રોર્ાનોને પ્રોત્સાહન બક્ષે છે.
બૌતર્ધર્ નવસર્જનો અને અતવસ્ર્ારના પહરણામોને નવા ગ્રાહર્ો પૂરા પડે છે.
બૌતર્ધર્ નવસર્જનો અને અતવસ્ર્ારની ટેર્ક્નોલોજીને વૈતિર્ સ્તર પર પ્રચાર અને
પ્રસાર પરો પડે છે.
Problems from IPR: (IPR ના પ્રશ્નો):- તેનાથી ઇજારાશાહીને પ્રોત્ ાહન મળે
છે. બૌતર્ધર્ સુંપતતના હક્કો મેળવવા માટે અનેર્ રીતે પ્રયાસો ર્રતાું હોય છે. તેની
જૈસિક, ભૌગોલલક અને આસથિક અ માનતા પેિા થાય છે. તેની જીિન ધોરણપર
અસિકસ ત અને સિકસ ત િે શોમાં સિપરીત અ ર થતી હોય છે. (ગરીબી,
બેકરી ભૂખમરો etc. )

And Copyrights
Issues to think about: - Higher life forms cannot be patented as not
inventions, Many of the arguments raised against patenting of higher life
forms apply to the PBRA.
Beyond that, the PBRA (and its equivalent statutes in other developed
countries) could become a vehicle for denying people in less developed
countries and native communities access to some plants. In some developing
countries, some plants serve medicinal purposes. Private sector driven
international norm setting Non transparent and non participatory
international law making Trade in pirated and counterfeited goods threatens
health, safety and security of consumers worldwide particularly in poor
countries.

And Copyrights
Developing Country’s Concerns Typical Concerns
Will IPR stops us from using our own traditional
knowledge?
Will our lives be governed by trans-nationals?
What will happen to local workmen?
Will there be piracy of National Biodiversity
Will local initiatives be negatively impacted and stunt local
development?

Recommendations
Formulation of Comprehensive IPR Policies for various
sectors and Academic Institutions
Training of Personnel to manage IPR
Providing Access and training to use Patent information
databases
Creation of a consortium of IPR professionals to offer
professional services for IPR work

CONCLUSION:-
IPR માનવ જીવન ર્ધોરણને પ્રભાતવત ર્રતું હોય છે. તેનાથી
ભેદભાવ ઊભાથય છે અને સામાજજર્ અને આતથિર્ સમસ્યાઓ પણ
સજાકતી હોવા છતાું તવર્ાસ અને સુંશોર્ધનોને પ્રોત્સાહનો માટે WTO
દ્વારા સવકસમતતથી નક્કી થયેલો ર્ાયદો દરેર્ દેશે અમલ ર્રવો જ
જોઈએ અને તે થાય છે પણ ર્ેટલીર્ વાર અલ્પતવક્ક્સત દેશોની
જનીપરુંપરાગત શોર્ધોર્ે રૂઢીઓ આ ર્ાયદાના રક્ષણ થી વુંચચત
રહી જાય તેવું બને છે જેમર્ે ભારત બાસમતી ચોખા, હળર્ધર,
લીમડો વગેરે જણાવી શર્ાય.

And Copyrights
References:
1. Blakeney, M. (2002). Protection of Plant Varieties and Farmers’ Rights, 24 Eur. Intell. Prop. Rev. 9-
19.
2. Desai, T.R. (2006). The Protection of Plant Varieties and Farmers’ Rights Act, 2001, Universal Law
Publishing Co. Pvt. Ltd. pp 5-68.
3. Helfer, Laurance, R. (2002). Intellectual Property Rights in Plant Varieties: An Overview with
Option for National Governments. FAO Legal Papers Online #31.
4. Seed Bill (2004). Department of Agriculture and Cooperation, Ministry Of Agriculture. Govt. of
India, Krishi Bhavan, New Delhi.
5. The Biological Diversity Act (2002). (No. 18 of 2003). The Ministry of Environment and Forests,
Govt. of India, Paryavaran Bhavan, New Delhi.

�ݺ�ߣ

Intellectual property rights in india

More Related Content

Intellectual property rights in india