際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

Interneti

Download as PPTX, PDF
Zamira Hodaj
Zamira Hodaj
1 of 10
Download to read offline
PUNE ME PROJEKT TEMA-HISTORIKU I INTERNETI Lenda- INFORMATIKE X
Interneti eshte rrjet masiv qe perbehet nga rrjetet tjera,pra nje infrastrukture e rrjeteve kompjuterike.Ai lidh miliona kompjuter nga gjithe globi duke formuar nje rrjet te tille ku secili kompjuter mund te komunikoje me kompjuterin tjeter kudo ne bote,me kusht qe te dy jane te lidhur ne internet. Informatat qe udhetojne permes internetit shfrytezojne llojllojshmeri gjuesh te njohura si protokolle.Ne anen tjeter World Wide Web eshte nje menyre per t'iu qasur informatave permes mediumit te internetit.Eshte pra nj谷 model qe ndertohen mbi internetin dhe qe perdor protokollin e tij HTTP per transmetimin e shenimeve.Web-i eshte vetem nje prej menyrave qe informacionet mund te shfrytezohen permes internetit.
Historia t谷 cil谷n kemi njohuri se kur ka filluar Interneti 谷sht谷 fillimi i vitit 1960-t谷. Ushtria amerikane , q谷 aktualisht 谷sht谷 Deparmenti i mbrojt谷s- Department of Defence (DoD) pa nevoj谷n p谷r organizim t谷 de- centralizuar (pa nj谷 qend谷r) p谷r t谷 dh谷nat e saja m谷 t谷 r谷nd谷sishme ushtarake, ashtu q谷 n谷 rast t谷 ndonj谷 sulmi ushtarak , DoD t谷 jet谷 dhe m谷 tutje operacionale. Realizimi u b谷 i mundsh谷m nga Advenced Research Projects Agency (ARPA) e cila ishte pjes谷 e ushtris谷 Amerikane. N谷 fund 1谷 vitit 1969 kat谷r kompjuter谷t e par谷 u lidh谷n n谷 ARPA-Net. Tre vite m谷 von谷 谷sht谷 b谷r谷 dhe lidhja e 40 kompjuter谷ve t谷 tjer谷 zbashku.
N谷 fillim t谷 vitit 1980 ushtria amerikane vendos t谷 ndahet nga ARPA-Net-i dhe t谷 krijoj谷 nj谷 rrjet tjet谷r t谷 veten q谷 e pag谷zoi MilNet. Q谷 nga kjo koh谷 ARPA-Net-i p谷rdoret vet谷m p谷r q谷llime shkencore. kah fund i vitit 1980 emri i ARPA-Net-it Nd谷rrohet (q谷 t谷 harrohet historia militante) dhe lind nj谷 em谷r i ri :INTERNET. T谷 gjitha makinat kryesore n谷 internet ishin t谷 lidhura me rrjete bart谷se t谷 t谷 dh谷nave shpejt谷si t谷 t谷 lart谷 t谷 krijuara nga fondacioni nacional i shkenc谷s National Science Foundation(NSF) . Ky rrjet u quajt Backbone bakbone n谷 shqip boshti(rrjeti) kurrizor sepse ishte qend谷r nervore e t谷r谷 internetit. Nga backbone deg谷zohen rrjeta t谷 vogla, q谷 m谷 pas deg谷zohen n谷 makina t谷 ve巽anta t谷 cilat mund t谷 zgjedhin (b谷jn谷 thirrje) n谷 rrjetin kryesor dhe t谷 k谷rkojn谷 t谷 dh谷na nga t谷 gjitha makinat gjat谷 t谷r谷 rrjetit ( leje-k谷rkes谷 (permission-demanded)
Q谷 nga 1992 i nj谷jti sistem p谷rhapet n谷 Evrop谷 - q谷 quhet Ebone (European Internet Backbone). Ebone 谷sht谷 e lidhur si nj谷 shkarkim i t谷 gjitha Backbones n谷 bot谷 n谷p谷rmjet High speed fiber-optic cables ose satellite transmmision channels Nga kjo periudh谷 kemi rritjet rapide t谷 kapitalit investues n谷 operacionet e internetit. K谷shtu n谷 periudh谷n tremujor谷 t谷 vitit 1997 p谷rfshinte totalin $309.1 milion q谷 krahasuar me $7.6 milion n谷 tremujorin e par谷 t谷1995 dhe 148.7 milon t谷 vitit 1996 d谷shmon nj谷 gj谷 t谷 till谷. M谷 1998 n谷n kryetari i Amerik谷s Al Gore shpalli planin e njohur si Intrenet2 i cili do t谷 punoj谷 si rrjet i dyt谷 Abilene, i drejtuar nga konstruktues privat, p谷r sigurim t谷 komunikimit shum谷 t谷 shpejt谷 t谷 t谷 dh谷nave backbone p谷r sh谷rbim t谷 k谷rkimeve t谷 intensive universitare, duke ia dh谷n谷 mund谷sin谷 e kalimeve an谷sore (bypass) n谷 rast t谷 dend谷sis谷 n谷 internet i cili duheshe t谷 filloj谷 s谷 funksionuar me 1999.
P谷r qasje n谷 internet zakonisht p谷rdoren linjat telefonike. Lidhjet mund t谷 b谷hen p谷rmes linjave analoge telefonike me modem ose linjave Digjital ISDN ose linjave ADSL. Modem-et N谷 dit谷t e sotme transferi i modemeve n谷 56.600 bps(56.6 kbps- standardi V90). Modemet n谷n 33.6 kbps jan谷 t谷 ngadalsh谷m dhe mund t谷 p谷rdoren vet谷m p谷r ky巽je( qasje) n谷 internet Modemet external ( t谷 jasht谷m) jan谷 m谷 t谷 mir谷 se ato t谷 brendsh谷m, p谷r rastet kur hardueri i tyre d谷shton, modemi mund t谷 nd谷rrohet pa e hapur sht谷piz谷n(case-in) e kompjuterit. ISDN-Adapter Adapter谷t ISDN( Integrated Services Digital Network) p谷rdoren p谷r lidhje n谷 internet p谷rmes linjave ISDN. Adapteri ISDN jan谷 kryesisht m谷 t谷 shpejt se modemet analog pos se ISDN p谷rdor shpejt谷sin谷 lidh谷se prej 64000 bps ASDL ASDL 谷sht谷 shkurtes p谷r Asynchronous Data Subscriber line-linja digjitale asimetrike e parapagusit. Momentalisht lidhja m谷 e shpejt telefonike. Shpejt谷sia e ADSL-s谷 谷sht谷 4 her谷 m谷 e shpejt se ISDN. Secili vet谷 duhet vendos cilin lidhje ta p谷rdor, por k谷tu duhet b谷r谷 pak谷 llogaritje dhe m谷 pas vendosjen e prioritetit ( 巽mimi i instalimit, minimi (ose sasia) kushtues , shpejt谷sia e lidhjes etj). M谷 pas po jo i fundit n谷 Internet-Service-provider(ISP ose shkurt Providerlexo provajder- Ofrues ose Internet Access Provider( ofrues p谷r qasje(ky巽je) n谷 internet) nevojitet. Provajder谷t jan谷 kompani q谷 sigurojn谷 Dial-in lines p谷r qasje n谷 internet. Pika dial in lokale quhet Point of Presence (POP)
Prej parimit t谷 lidhjes t谷 makinave t谷 ndryshme( madje dhe t谷 tipave t谷 ndryshme) gjithashtu edhe p谷rkujdesja e shkenc谷tar谷ve t谷 cil谷t d谷shironin ta ndanin informacionin n谷 m谷nyr谷 sa m谷 t谷 shpejt dhe m谷 t谷 leht谷, n谷 fillim t谷 1970 t谷s universitetet filluan tu bashkohen ARPA-Net q谷 ta b谷jn谷 edhe m谷 t谷 madh. M谷 von谷 numri i makinave t谷 lidhura n谷 ARPA-Net zgjerohet dhe shum谷 tipe t谷 ndryshme t谷 kompjuter谷ve(jokompatib谷ll) qen谷 lidhur n谷 ARPA-Net. Normalisht q谷 nevoja p谷r nj谷 gjuh谷 t谷 p谷rbashk谷t, p谷r nj谷 protokoll ishte evidente. Nj谷 protokoll standard p谷r bartje t谷 dh谷nave n谷p谷r rrjet谷 u krijua- TCP/IP Zhvillimi i nj谷 sistemi t谷 pavarur, q谷 p谷rmban n谷 vete nj谷 protokoll b谷n谷 t谷 mundsh谷m lidhjen e kompjuter谷ve p谷r gjat谷 t谷r谷 globit.
Nj谷 protokoll 谷sht谷 bashk谷si rregullash q谷 sigurojn谷 bartjen e pand谷rprer谷 t谷 t谷 dh谷nave dhe eliminimin e gabimeve nd谷rmjet kompjuter谷ve t谷 tipave t谷 ndrysh谷m ose prodhimeve t谷 ndryshme TCP/IP 谷sht谷 nj谷 shkurtes p谷r Transfer Control protocol/Internet protocol Nj谷 nga k谷rkesat e ARPA-Net-it ishte q谷 komunikimi duhet t谷 vazhdonte pa marr谷 parasysh se n谷 cil谷n rrug谷 (shteg) t谷 dh谷nat duhet d谷rgua. K谷shtu q谷 TCP/IP i zb谷rthen transmetimin n谷 pakete(packages) t谷 cil谷t d谷rgohen individualisht. Marr谷si vet谷m duhet t谷 pres谷 t谷 gjitha paketat q谷 t谷 arrijn谷 dhe m谷 pas i vendos n谷 renditje korrekte q谷 ti ekranizoj ose printoj ato.
Nj谷 familje e protokolleve 谷sht谷 p谷rgjegj谷se p谷r bartjen e t谷 e t谷 dh谷nave n谷 internet.: TCP (Transmission Control protocol )dhe IP (Internet Protocol) Transmission Control protocol: TCP siguron pavar谷sin谷 e rrjetave n谷 bartjen e t谷 dh谷nave nd谷rmjet dy programeve:. TCP-ja zb谷rthen(ndan谷) t谷 dh谷nat n谷 pakete t谷 vogla. IP (Internet Protocol): IP- Internet Protocol(IP) 谷sht谷 nj谷 protokoll baz谷 cili menaxhon me lidhjen nd谷rmjet dy kompjuter谷ve. P谷rfshir谷 k谷tu vendosjen dhe shk谷putjen lidhjes si dhe detektimin e gabimeve
Detyra e Provider-it ISP p谷rcaktojn谷 IP adresa( IP addresses) klient谷ve dhe gjithashtu menaxhojn谷 qasjet n谷 internet. ISP-ja nuk 谷sht谷 p谷rgjegj谷se p谷r sigurim t谷 harduerit(kabllot) lidh谷s t谷 nevojsh谷m. Ju si nj谷 klient , duhet vendosni m谷nyrat e lidhjes( kalbin e telefonik, kalbin-TV, etj). Pasi ta keni krijuar lidhjen telefonike(ose rrjet谷n) deri te Provider-i ju duhet ta identifikon veten me nj谷 Em谷r (Name ) dhefjal谷 kalim ( Pasword). Pasi emri dhe fjal谷kalimi jan谷 t谷 verifikuar, juve ju p谷rcaktohet nj谷 IP(Intrenet protocol) adres谷. Kjo IP adres谷 e p谷rkohshme ju lejon t谷 p谷rdorni t谷 gjitha srviset e internetit. ISP(Provajder谷t) zakonisht si shtes谷 sigurojn谷 nj谷 e-mail(POP3 ose SMPT) server, nganj谷her谷 nj谷 FTP-server( File Transfer Protocol) dhe nj谷 News-server(NNTP)

More Related Content

Interneti

  • 1. PUNE ME PROJEKT TEMA-HISTORIKU I INTERNETI Lenda- INFORMATIKE X
  • 2. Interneti eshte rrjet masiv qe perbehet nga rrjetet tjera,pra nje infrastrukture e rrjeteve kompjuterike.Ai lidh miliona kompjuter nga gjithe globi duke formuar nje rrjet te tille ku secili kompjuter mund te komunikoje me kompjuterin tjeter kudo ne bote,me kusht qe te dy jane te lidhur ne internet. Informatat qe udhetojne permes internetit shfrytezojne llojllojshmeri gjuesh te njohura si protokolle.Ne anen tjeter World Wide Web eshte nje menyre per t'iu qasur informatave permes mediumit te internetit.Eshte pra nj谷 model qe ndertohen mbi internetin dhe qe perdor protokollin e tij HTTP per transmetimin e shenimeve.Web-i eshte vetem nje prej menyrave qe informacionet mund te shfrytezohen permes internetit.
  • 3. Historia t谷 cil谷n kemi njohuri se kur ka filluar Interneti 谷sht谷 fillimi i vitit 1960-t谷. Ushtria amerikane , q谷 aktualisht 谷sht谷 Deparmenti i mbrojt谷s- Department of Defence (DoD) pa nevoj谷n p谷r organizim t谷 de- centralizuar (pa nj谷 qend谷r) p谷r t谷 dh谷nat e saja m谷 t谷 r谷nd谷sishme ushtarake, ashtu q谷 n谷 rast t谷 ndonj谷 sulmi ushtarak , DoD t谷 jet谷 dhe m谷 tutje operacionale. Realizimi u b谷 i mundsh谷m nga Advenced Research Projects Agency (ARPA) e cila ishte pjes谷 e ushtris谷 Amerikane. N谷 fund 1谷 vitit 1969 kat谷r kompjuter谷t e par谷 u lidh谷n n谷 ARPA-Net. Tre vite m谷 von谷 谷sht谷 b谷r谷 dhe lidhja e 40 kompjuter谷ve t谷 tjer谷 zbashku.
  • 4. N谷 fillim t谷 vitit 1980 ushtria amerikane vendos t谷 ndahet nga ARPA-Net-i dhe t谷 krijoj谷 nj谷 rrjet tjet谷r t谷 veten q谷 e pag谷zoi MilNet. Q谷 nga kjo koh谷 ARPA-Net-i p谷rdoret vet谷m p谷r q谷llime shkencore. kah fund i vitit 1980 emri i ARPA-Net-it Nd谷rrohet (q谷 t谷 harrohet historia militante) dhe lind nj谷 em谷r i ri :INTERNET. T谷 gjitha makinat kryesore n谷 internet ishin t谷 lidhura me rrjete bart谷se t谷 t谷 dh谷nave shpejt谷si t谷 t谷 lart谷 t谷 krijuara nga fondacioni nacional i shkenc谷s National Science Foundation(NSF) . Ky rrjet u quajt Backbone bakbone n谷 shqip boshti(rrjeti) kurrizor sepse ishte qend谷r nervore e t谷r谷 internetit. Nga backbone deg谷zohen rrjeta t谷 vogla, q谷 m谷 pas deg谷zohen n谷 makina t谷 ve巽anta t谷 cilat mund t谷 zgjedhin (b谷jn谷 thirrje) n谷 rrjetin kryesor dhe t谷 k谷rkojn谷 t谷 dh谷na nga t谷 gjitha makinat gjat谷 t谷r谷 rrjetit ( leje-k谷rkes谷 (permission-demanded)
  • 5. Q谷 nga 1992 i nj谷jti sistem p谷rhapet n谷 Evrop谷 - q谷 quhet Ebone (European Internet Backbone). Ebone 谷sht谷 e lidhur si nj谷 shkarkim i t谷 gjitha Backbones n谷 bot谷 n谷p谷rmjet High speed fiber-optic cables ose satellite transmmision channels Nga kjo periudh谷 kemi rritjet rapide t谷 kapitalit investues n谷 operacionet e internetit. K谷shtu n谷 periudh谷n tremujor谷 t谷 vitit 1997 p谷rfshinte totalin $309.1 milion q谷 krahasuar me $7.6 milion n谷 tremujorin e par谷 t谷1995 dhe 148.7 milon t谷 vitit 1996 d谷shmon nj谷 gj谷 t谷 till谷. M谷 1998 n谷n kryetari i Amerik谷s Al Gore shpalli planin e njohur si Intrenet2 i cili do t谷 punoj谷 si rrjet i dyt谷 Abilene, i drejtuar nga konstruktues privat, p谷r sigurim t谷 komunikimit shum谷 t谷 shpejt谷 t谷 t谷 dh谷nave backbone p谷r sh谷rbim t谷 k谷rkimeve t谷 intensive universitare, duke ia dh谷n谷 mund谷sin谷 e kalimeve an谷sore (bypass) n谷 rast t谷 dend谷sis谷 n谷 internet i cili duheshe t谷 filloj谷 s谷 funksionuar me 1999.
  • 6. P谷r qasje n谷 internet zakonisht p谷rdoren linjat telefonike. Lidhjet mund t谷 b谷hen p谷rmes linjave analoge telefonike me modem ose linjave Digjital ISDN ose linjave ADSL. Modem-et N谷 dit谷t e sotme transferi i modemeve n谷 56.600 bps(56.6 kbps- standardi V90). Modemet n谷n 33.6 kbps jan谷 t谷 ngadalsh谷m dhe mund t谷 p谷rdoren vet谷m p谷r ky巽je( qasje) n谷 internet Modemet external ( t谷 jasht谷m) jan谷 m谷 t谷 mir谷 se ato t谷 brendsh谷m, p谷r rastet kur hardueri i tyre d谷shton, modemi mund t谷 nd谷rrohet pa e hapur sht谷piz谷n(case-in) e kompjuterit. ISDN-Adapter Adapter谷t ISDN( Integrated Services Digital Network) p谷rdoren p谷r lidhje n谷 internet p谷rmes linjave ISDN. Adapteri ISDN jan谷 kryesisht m谷 t谷 shpejt se modemet analog pos se ISDN p谷rdor shpejt谷sin谷 lidh谷se prej 64000 bps ASDL ASDL 谷sht谷 shkurtes p谷r Asynchronous Data Subscriber line-linja digjitale asimetrike e parapagusit. Momentalisht lidhja m谷 e shpejt telefonike. Shpejt谷sia e ADSL-s谷 谷sht谷 4 her谷 m谷 e shpejt se ISDN. Secili vet谷 duhet vendos cilin lidhje ta p谷rdor, por k谷tu duhet b谷r谷 pak谷 llogaritje dhe m谷 pas vendosjen e prioritetit ( 巽mimi i instalimit, minimi (ose sasia) kushtues , shpejt谷sia e lidhjes etj). M谷 pas po jo i fundit n谷 Internet-Service-provider(ISP ose shkurt Providerlexo provajder- Ofrues ose Internet Access Provider( ofrues p谷r qasje(ky巽je) n谷 internet) nevojitet. Provajder谷t jan谷 kompani q谷 sigurojn谷 Dial-in lines p谷r qasje n谷 internet. Pika dial in lokale quhet Point of Presence (POP)
  • 7. Prej parimit t谷 lidhjes t谷 makinave t谷 ndryshme( madje dhe t谷 tipave t谷 ndryshme) gjithashtu edhe p谷rkujdesja e shkenc谷tar谷ve t谷 cil谷t d谷shironin ta ndanin informacionin n谷 m谷nyr谷 sa m谷 t谷 shpejt dhe m谷 t谷 leht谷, n谷 fillim t谷 1970 t谷s universitetet filluan tu bashkohen ARPA-Net q谷 ta b谷jn谷 edhe m谷 t谷 madh. M谷 von谷 numri i makinave t谷 lidhura n谷 ARPA-Net zgjerohet dhe shum谷 tipe t谷 ndryshme t谷 kompjuter谷ve(jokompatib谷ll) qen谷 lidhur n谷 ARPA-Net. Normalisht q谷 nevoja p谷r nj谷 gjuh谷 t谷 p谷rbashk谷t, p谷r nj谷 protokoll ishte evidente. Nj谷 protokoll standard p谷r bartje t谷 dh谷nave n谷p谷r rrjet谷 u krijua- TCP/IP Zhvillimi i nj谷 sistemi t谷 pavarur, q谷 p谷rmban n谷 vete nj谷 protokoll b谷n谷 t谷 mundsh谷m lidhjen e kompjuter谷ve p谷r gjat谷 t谷r谷 globit.
  • 8. Nj谷 protokoll 谷sht谷 bashk谷si rregullash q谷 sigurojn谷 bartjen e pand谷rprer谷 t谷 t谷 dh谷nave dhe eliminimin e gabimeve nd谷rmjet kompjuter谷ve t谷 tipave t谷 ndrysh谷m ose prodhimeve t谷 ndryshme TCP/IP 谷sht谷 nj谷 shkurtes p谷r Transfer Control protocol/Internet protocol Nj谷 nga k谷rkesat e ARPA-Net-it ishte q谷 komunikimi duhet t谷 vazhdonte pa marr谷 parasysh se n谷 cil谷n rrug谷 (shteg) t谷 dh谷nat duhet d谷rgua. K谷shtu q谷 TCP/IP i zb谷rthen transmetimin n谷 pakete(packages) t谷 cil谷t d谷rgohen individualisht. Marr谷si vet谷m duhet t谷 pres谷 t谷 gjitha paketat q谷 t谷 arrijn谷 dhe m谷 pas i vendos n谷 renditje korrekte q谷 ti ekranizoj ose printoj ato.
  • 9. Nj谷 familje e protokolleve 谷sht谷 p谷rgjegj谷se p谷r bartjen e t谷 e t谷 dh谷nave n谷 internet.: TCP (Transmission Control protocol )dhe IP (Internet Protocol) Transmission Control protocol: TCP siguron pavar谷sin谷 e rrjetave n谷 bartjen e t谷 dh谷nave nd谷rmjet dy programeve:. TCP-ja zb谷rthen(ndan谷) t谷 dh谷nat n谷 pakete t谷 vogla. IP (Internet Protocol): IP- Internet Protocol(IP) 谷sht谷 nj谷 protokoll baz谷 cili menaxhon me lidhjen nd谷rmjet dy kompjuter谷ve. P谷rfshir谷 k谷tu vendosjen dhe shk谷putjen lidhjes si dhe detektimin e gabimeve
  • 10. Detyra e Provider-it ISP p谷rcaktojn谷 IP adresa( IP addresses) klient谷ve dhe gjithashtu menaxhojn谷 qasjet n谷 internet. ISP-ja nuk 谷sht谷 p谷rgjegj谷se p谷r sigurim t谷 harduerit(kabllot) lidh谷s t谷 nevojsh谷m. Ju si nj谷 klient , duhet vendosni m谷nyrat e lidhjes( kalbin e telefonik, kalbin-TV, etj). Pasi ta keni krijuar lidhjen telefonike(ose rrjet谷n) deri te Provider-i ju duhet ta identifikon veten me nj谷 Em谷r (Name ) dhefjal谷 kalim ( Pasword). Pasi emri dhe fjal谷kalimi jan谷 t谷 verifikuar, juve ju p谷rcaktohet nj谷 IP(Intrenet protocol) adres谷. Kjo IP adres谷 e p谷rkohshme ju lejon t谷 p谷rdorni t谷 gjitha srviset e internetit. ISP(Provajder谷t) zakonisht si shtes谷 sigurojn谷 nj谷 e-mail(POP3 ose SMPT) server, nganj谷her谷 nj谷 FTP-server( File Transfer Protocol) dhe nj谷 News-server(NNTP)