�ݺ�ߣ

ความหมายของ๶�จดีย ประ๶�ภทของ๶�จดีย ตนกํา๶�นิด๶�จดีย
๶�จดียทรงลังกา
๶�จดียของวัดชางรอบและ
๶�จดียของวัดชางลอม สรุปผลการศึกษา
คณะผูจัดทํา

ยอนไป พ.ศ. 300 ในแผนดินอิน๶�ดียจุด๶�ริ่มตนมาจากพิธีฝงศพในสมัยกอน ที่นิยมนําดินมากลบและสราง
๶�ปน๶�นินดิน๶�ล็กๆ อาจจะมีการปกสัญลักษณ๶�พื่อบอกความสําคัญของคนๆ นั้น ๶�มื่อการทํา๶�นินดินไมถาวร จึงมีการใชหิน
มาสราง๶�จดีย๶�ปนครั้งแรก ในสมัยพระ๶�จาอโศกมหาราช (พ.ศ. 270-311) กํา๶�นิดสถูปสาญจี ทรงชามคว่ํา พรอมประตู
(โตรณะ) ระ๶�บียงลอมรอบ ลายสลักอยางงดงาม ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ และปกรม (ฉัตรวลี)
จากนั้น๶�จดียจึงแผขยายไปทั่วอิน๶�ดีย สงไปถึงอิน๶�ดียใต (ศิลปะอมราวดี) ขาม๶�กาะไปศรีลังกา และ๶�ปลี่ยนรูปแบบ๶�จดีย๶�ปน
ทรงชามคว่ําขนาดใหญมาก ฉัตรวลียืดสูงกลาย๶�ปนปลียอด (ยอด๶�จดีย) บางครั้งมีชางยืนลอมสถูป ๶�มื่อมีการ๶�ดิน๶�รือ
คาขายมากขึ้น รูปแบบ๶�จดียลังกาถึงถูกถายโอนไปยังอาณาจักรนครศรีธรรมราช ณ วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร ที่กําลัง
๶�สนอยู๶�นสโก๶�ปนมรดกโลก โดยอาณาจักรสุโขทัยมีความสัมพันธอันแนบแนนกับนครศรีฯ จึง๶�อารูปแบบ๶�จดียทรงลังกา
พรอมชาง ลอมไปสรางวัดหลายๆ แหง ซึ่งอยูใน๶�ขตอุทยานประวัติศาสตรสุโขทัย ศรีสัชนาลัย และกําแพง๶�พชร
อยางไรก็ตาม๶�จดียทรงลังกาหรือทรงระฆัง ถูก๶�จดียทรงปรางคครอบครองความนิยมอยูหลายยุค ๶�ชน ชวงตนอยุธยา ซึ่ง
ไดรับอิทธิพลจาก๶�จดียทรงปรางคแบบ๶�ขมร จนกระทั่งกษัตริยอยุธยาพระองคหนึ่ง (พระรามาธิบดีที่ 2) โปรดฯ ใหสราง
๶�จดียทรงระฆัง วัดพระศรีสรร๶�พชญ ๶�ปนจุดรี๶�ทิรนอีกครั้งของ๶�จดียทรงนี้ แต๶�จดียทรงยอมุมและปรางคยังนิยมสราง
ตอมาอีกหลายสมัย
จนกระทั่งรัชกาลที่ 4 แหงกรุงรัตนโกสินทร พระองคทรงโปรดงานศิลปะอยุธยาที่๶�คยรุง๶�รืองในอดีต จึงดํารินํารูปแบบ
๶�จดียทรงระฆังของวัดพระศรีสรร๶�พชญกลับมาสรางใหมอีกครั้ง ๶�ชน ๶�จดียภู๶�ขาทอง, (ซึ่ง ร.3 ดําริสราง๶�ปนทรงยอมุม),
พระศรีรัตน๶�จดีย วัดพระแกว, วัดราชประดิษฐ, พระปฐม๶�จดีย ๶�ปนตน จนตอมาวัดพระศรีมหาธาตุ บาง๶�ขน ก็สราง๶�จดีย
ทรงระฆังแบบศิลปะราษฎร จนไปถึงพระบรมธาตุบนดอยอินทนนท ซึ่งกลาย๶�ปนศิลปะสมัยใหมไปแลว ในปจจุบัน๶�จดียทรง
ระฆัง๶�ปนหนึ่งใน๶�จดียที่นิยมสรางมากที่สุดในประ๶�ทศไทย

สถูปสาญจี รัฐมัธยมประ๶�ทศ อิน๶�ดีย ภาพวาด กลุมสถูปสาญจีในอดีต
ภาพสลัก สถูปอมราวดี อิน๶�ดียใต
สถูปจําลอง ศิลปะอมราวดี (ปจจุบันไม๶�หลือของจริงแลว) สถูป รูวัน๶�วลิส๶�ซยา ศรีลังกา

พระบรมธาตุ จังหวัดนครศรีธรรมราช ๶�จดียวัดชางลอม อุทยานประวัติศาสตรศรีสัชนาลัย
จังหวัดสุโขทัย
๶�จดีย วัดพระศรีสรร๶�พชญ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พระบรมบรรพต วัดสระ๶�กศ กรุง๶�ทพมหานคร

๶�มื่อพระพุทธศาสนานิกาย๶�ถรวาทแบบลังกาวงศ ได๶�ขามา
ประดิษฐานในกรุงสุโขทัย จึงไดมีการสราง๶�จดียตามวัฒนธรรม
พระพุทธศาสนา แตไดมีการประดับตกแตง ตามแบบของสุโขทัย
โดยยังมีองคประกอบสําคัญครบถวน และมีองคประกอบอื่น ๆ
๶�พิ่ม๶�ขามา
1. ฐาน๶�ขียง ฐานชั้นลางสุด ยกพื้น๶�จดียใหสูงกวาพื้นดิน
2. ฐานปทม หรือฐานบัว (ปทุม) แสดงถึงดอกบัวที่รองรับ
พระพุทธ๶�จาในทุกอิริยาบถของพระพุทธองค
3. บัวถลา ๶�ปนลักษณะที่รับมาจากลังกาแต๶�อาชั้นบัวหงายออก
4. บัวปากระฆัง ๶�ปนฐานบัวชั้นบน
5. องคระฆัง หรือ ๶�รือนธาตุ บรรจุพระพุทธรูป หรือพระบรม
สารีริกธาตุ หรือพระบรมอัฐิ และพระอัฐิ
6. บัลลังก คงความหมาย๶�ดิม
7. กานฉัตร ๶�ปนกานของฉัตร (ตามความหมาย๶�ดิม)
8. บัวฝาละมี บัวคว่ําดานบน กางกั้นฉัตรให๶�รือนธาตุ
9. ปลองไฉน ๶�ปรียบ๶�สมือนตัวฉัตร (ตามความหมาย๶�ดิม)
10. ปลียอด ชี้ขึ้นฟา ๶�สนทางสูพระนิพพาน
11. หยาดน้ําคาง หมายถึงรัตนะ

๶�จดียของวัดชางรอบ ๶�จดียของวัดชางลอม

ไม�Ȋทราบྺ�ȋอมูล

ที่ ลักษณะ วัดชางรอบ วัดชางลอม
1 ที่ตั้ง อุทยานประวัติศาสตรกําแพง๶�พชร อุทยานประวัติศาสตรศรีสัชนาลัย
2 ลักษณะ๶�จดีย ทรงระฆังหรือโอคว่ํา ทรงระฆังหรือโอคว่ํา
3 สรางขึ้นในสมัย พุทธศตวรรษที่ 20-21 ในยุคสุโขทัย
ตอนปลาย
พอขุนรามคําแหงตามศิลาจารึก
สุโขทัยหลักที่ 1 พ.ศ. 1830
4 ไดรับอิทธิพลมาจาก ศิลปะวัฒนธรรมในสุโขทัย ศิลปะวัฒนธรรมในนครศรีธรรมราช
5 ฐาน๶�ขียง รูปแปด๶�หลี่ยม รูปสี่๶�หลี่ยมจัตุรัส
6 ฐานปทม รูปแปด๶�หลี่ยม รูปสี่๶�หลี่ยมจัตุรัส
7 บัวถลา ลดหลั่นลงมา ปกติตามรูปแบบ๶�จดียทรงระฆัง
มาตรฐาน
8 บัวปากระฆัง มีตามรูปแบบ๶�จดียทรงระฆังมาตรฐาน ๶�ปนรูปกลับบัวหงายและคว่ําตอกัน
9 องคระฆังหรือ๶�รือนธาตุ ปกติ ปกติ

ที่ ลักษณะ วัดชางรอบ วัดชางลอม
10 บัลลังก ทรงกระบอกแบนๆมนๆคลายจานรอน รูปสี่๶�หลี่ยม
11 กานฉัตร ทรงกระบอก ทรงกระบอก
12 บัวฝาละมี ทรงกระบอกแบนๆมนๆคลายจานรอน ทรงกระบอกแบนๆมนๆคลายจานรอน
13 ปลองไฉน ทรงกระบอกแบนๆมนๆคลายจานรอน
๶�รียงกัน๶�ปนชั้นจากขนาดใหญไปหา๶�ล็ก(นับ
จากลางขึ้นบน) ทําใหดูคลายๆทรงกรวย
ทรงกระบอกแบนๆมนๆคลายจานรอน
๶�รียงกัน๶�ปนชั้นจากขนาดใหญไปหา๶�ล็ก(นับ
จากลางขึ้นบน) ทําใหดูคลายๆทรงกรวย
14 ปลียอด ทรงกรวย ทรงกรวย
15 หยาดน้ําคาง ไม�Ȋทราบྺ�ȋอมูล ไม�Ȋทราบྺ�ȋอมูล

�ݺ�ߣ

Is2

More Related Content

Is2