際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

IWO Bijeenkomst - 11 april - D. van de Laarschot

Download as PPTX, PDF
S
Stichting Interdisciplinaire Werkgroep Osteoporose

Atypische femurfracturen

1 of 42
Download to read offline
Atypische femurfracturen (AFF) Is preventie mogelijk? Denise van de Laarschot ANIOS, PhD student Endocrinologie, Botcentrum Erasmus MC, Rotterdam
(potenti谷le) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financi谷le) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Disclosures
Antiresorptiva: gevaarlijke medicijnen? Bisfosfonaten Denosumab Severely suppressed bone turnover: a potential complication of alendronate therapy. Odvina. 2005. JCEM. Osteonecrose van de kaak Atypische femurfractuur (AFF)
AFF zeldzaam, maar grote impact! 50% daling in gebruik orale bisfosfonaten tussen 2008- 2012 Adapted from: Trends in media reports, oral BP prescriptions and hip fractures 1996-2012. Jha et al. JBMR 2015.
Fractuurrisico met en zonder bisfosfonaten 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500Incidentieper100.000 persoon-jaren Bisfosfonaat Onbehandeld Adapted from: Adler et al. JBMR 2016. Absolute AFF risico zeer laag!
Fractuurrisico met en zonder bisfosfonaten 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500Incidentieper100.000 persoon-jaren Bisfosfonaat Onbehandeld Adapted from: Adler et al. JBMR 2016. AFF risico stijgt bij langdurig bisfosfonaten
Diagnose AFF Beaking Shane et al. Second report of ASBMR Task force. JBMR 2014.
Achterliggend mechanisme AFF? Bisfosfonaten
Achterliggend mechanisme AFF? Bisfosfonaten
Achterliggend mechanisme AFF? Bisfosfonaten
Achterliggend mechanisme AFF? Bisfosfonaten Stijfheid van de botmatrix
Achterliggend mechanisme AFF? Bisfosfonaten Stijfheid van de botmatrix Homogeniteit van bot
Achterliggend mechanisme AFF? Bisfosfonaten Stijfheid van de botmatrix Homogeniteit van bot Spontane progressie fractuur
Risicofactoren AFF (Langdurig) bisfosfonaten/denosumab Veel comorbiditeit/comedicatie: Corticostero誰den Toegenomen kromming femur Aziatische afkomst Shane et al. Second report of ASBMR Task force. JBMR 2014.
Genetische factoren Erfelijkheid aannemelijk vanwege optreden van AFF in: - families - individuen zonder bisfosfonaatgebruik - individuen met erfelijke botziekte van de Laarschot et al. Genetic risk factors for AFFs: a systematic review. JBMR PLUS. Nov 2017
AFF in 18-jarige met osteoporose bij PLS3 mutatie van de Laarschot, Zillikens. Case report in Bone Oct. 2016.
Preventie I. Tijdig opsporen van incomplete AFF II. Voork坦men is beter dan genezen
Verlengde femurscan met DXA Incomplete AFF zichtbaar op heup-DXA1 Verlengde femurscan met DXA kan AFF detecteren2 Reguliere heup-DXA Verlengde femurscan 1McKiernan. Atypical femoral diaphyseal fractures documented by serial DXA. J. Clin Densitom. 2013 2McKenna et al. Incomplete atypical femoral fractures: assessing the diagnostic utility of DXA by extended femur length. J Clin Densit 2013.
Methoden Verlengde femurscan beiderzijds bij routine DXA In alle pati谷nten met antiresorptiva gebruik Juni 2014 Augustus 2016 Beoordeling op beaking (visueel) Beaking = lokale corticale verdikking lateraal Bevestiging AFF op X-femur
Resultaten Totaal aantal ptn n=282
Resultaten Totaal aantal ptn n=282 Beaking n=12 (4.3%)
Resultaten Totaal aantal ptn n=282 Beaking n=12 (4.3%) X-femur beschikbaar n=5 Aanvullende X-femur n=5 Geen X-femur n=2
Resultaten Totaal aantal ptn n=282 Beaking n=12 (4.3%) X-femur beschikbaar n=5 4 incomplete AFFs n=4 Calcificatie weke delen n=1 Aanvullende X-femur n=5 Geen X-femur n=2
Resultaten Totaal aantal ptn n=282 Beaking n=12 (4.3%) X-femur beschikbaar n=5 4 incomplete AFFs n=4 Calcificatie weke delen n=1 Aanvullende X-femur n=5 6 incomplete AFFs n=5 (1.8%) Geen X-femur n=2
Samenvattend 10 incomplete AFFs in 9 pati谷nten (3.2%) Alle bekende gevallen van incomplete AFF zichtbaar 6 nieuwe AFFs in 5 pati谷nten 1 pati谷nt preventieve OK; staken antiresorptiva
Samenvattend 10 incomplete AFFs in 9 pati谷nten (3.2%) Alle bekende gevallen van incomplete AFF zichtbaar 6 nieuwe AFFs in 5 pati谷nten 1 pati谷nt preventieve OK; staken antiresorptiva Slechts 2 van de 9 pati谷nten met incomplete AFF gaven spontaan pijnklachten aan
rechts links
rechts links X-foto
rechts links
rechts links X-foto
AFF: ook mediale localisatie? van de Laarschot et al. Atypical atypical femur fractures and use of bisphosphonates. Sep 2016. Clinical Cases of Mineral and Bone Metabolism.
Toevalsbevinding bij screenen met DXA
Screenen met DXA: voordelen Positief voorspellende waarde beaking = 83.3% Klinisch relevant: behandelconsequentie! DXA al onderdeel van pati谷ntenzorg Ook screening bij pati谷nten zonder pijn Zeer geringe stralingsbelasting Slechts ~1 minuut extra scantijd
Screenen met DXA: beperkingen Vals negatieve femurscans niet uit te sluiten Minimale verandering misschien niet zichtbaar Verschil met software? Screenen kan leiden tot onnodige X-fotos Overschatting van prevalentie AFF (5.2% in studie) Afbeeldingen: GE Lunar AFF software.
Screenen met DXA: conclusies De verlengde femurscan is een klinisch relevante screeningmethode in pati谷nten die antiresorptiva gebruiken Vooral aanbevolen bij pijn of hoog-risico pati谷nten Echter onbekend hoe (snel) AFF zich ontwikkelt
Voork坦men is beter dan genezen Voorspellers van AFF Kliniek: pati谷ntkenmerken Genetica: exome sequencing Anatomie: heupgeometrie* Botkwaliteit: TBS* * van de Laarschot et al. Trabecular bone score and Hip structural analysis in patients with AFF. Maart 2018. Journal of Clinical Densitometry.
Monogenetische botziekten geassocieerd met AFF Monogenetic bone disorder Genes associated with disorder Gender Age (yrs) Bilateral AFF n BP exposure n Disorder diagnosed following AFF n Hypophosphatasia ALPL 4 F 50-55 4 1 4 XLH PHEX 1 M 27 0 0 0 Pycnodysostosis CTSK 3 M 4 F 23-55 3 0 2 Osteopetrosis TCIRG1,CLCN7, OSTM1,PLEKHM1, SNZ10,TNFS11, TNFRSF11A,CA11 4 F 21-56 2 0 1 OPPG LRP5 1 M 38 0 0 1 OI COL1A1/1A2, CRTAP, LEPRE1, PPIB, SERPINH1, FKBP10, PLOD2, SP7 4 F 1 M 11-75 2 5 0 X-linked Osteoporosis PLS3 1 M 18 0 1 0 AFF= atypical femur fracture, F=female, M=male, BP=bisphosphonate, XLH=X-linked hypophosphataemia, OPPG=osteoporosis pseudoglioma syndrome, OI=osteogenesis imperfect van de Laarschot et al. Genetic risk factors for AFFs: a systematic review. JBMR PLUS. Nov 2017
Monogenetische botziekten geassocieerd met AFF Monogenetic bone disorder Genes associated with disorder Gender Age (yrs) Bilateral AFF n BP exposure n Disorder diagnosed following AFF n Hypophosphatasia ALPL 4 F 50-55 4 1 4 XLH PHEX 1 M 27 0 0 0 Pycnodysostosis CTSK 3 M 4 F 23-55 3 0 2 Osteopetrosis TCIRG1,CLCN7, OSTM1,PLEKHM1, SNZ10,TNFS11, TNFRSF11A,CA11 4 F 21-56 2 0 1 OPPG LRP5 1 M 38 0 0 1 OI COL1A1/1A2, CRTAP, LEPRE1, PPIB, SERPINH1, FKBP10, PLOD2, SP7 4 F 1 M 11-75 2 5 0 X-linked Osteoporosis PLS3 1 M 18 0 1 0 AFF= atypical femur fracture, F=female, M=male, BP=bisphosphonate, XLH=X-linked hypophosphataemia, OPPG=osteoporosis pseudoglioma syndrome, OI=osteogenesis imperfect Mineralization defect Defect in bone remodeling Defect in collagen synthesis Defect in osteocyte function van de Laarschot et al. Genetic risk factors for AFFs: a systematic review. JBMR PLUS. Nov 2017
Monogenetische botziekten geassocieerd met AFF Monogenetic bone disorder Genes associated with disorder Gender Age (yrs) Bilateral AFF n BP exposure n Disorder diagnosed following AFF n Hypophosphatasia ALPL 4 F 50-55 4 1 4 XLH PHEX 1 M 27 0 0 0 Pycnodysostosis CTSK 3 M 4 F 23-55 3 0 2 Osteopetrosis TCIRG1,CLCN7, OSTM1,PLEKHM1, SNZ10,TNFS11, TNFRSF11A,CA11 4 F 21-56 2 0 1 OPPG LRP5 1 M 38 0 0 1 OI COL1A1/1A2, CRTAP, LEPRE1, PPIB, SERPINH1, FKBP10, PLOD2, SP7 4 F 1 M 11-75 2 5 0 X-linked Osteoporosis PLS3 1 M 18 0 1 0 AFF= atypical femur fracture, F=female, M=male, BP=bisphosphonate, XLH=X-linked hypophosphataemia, OPPG=osteoporosis pseudoglioma syndrome, OI=osteogenesis imperfect 16 van 23 pati谷nten zonder bisfosfonaatgebruik van de Laarschot et al. Genetic risk factors for AFFs: a systematic review. JBMR PLUS. Nov 2017
Monogenetische botziekten geassocieerd met AFF Monogenetic bone disorder Genes associated with disorder Gender Age (yrs) Bilateral AFF n BP exposure n Disorder diagnosed following AFF n Hypophosphatasia ALPL 4 F 50-55 4 1 4 XLH PHEX 1 M 27 0 0 0 Pycnodysostosis CTSK 3 M 4 F 23-55 3 0 2 Osteopetrosis TCIRG1,CLCN7, OSTM1,PLEKHM1, SNZ10,TNFS11, TNFRSF11A,CA11 4 F 21-56 2 0 1 OPPG LRP5 1 M 38 0 0 1 OI COL1A1/1A2, CRTAP, LEPRE1, PPIB, SERPINH1, FKBP10, PLOD2, SP7 4 F 1 M 11-75 2 5 0 X-linked Osteoporosis PLS3 1 M 18 0 1 0 AFF= atypical femoral fracture, F=female, M=male, BP=bisphosphonate, XLH=X-linked hypophosphataemia, OPPG=osteoporosis pseudoglioma syndrome, OI=osteogenesis imperfect 8 van de 23 pati谷nten kregen diagnose erfelijke botziekte pas na de AFF van de Laarschot et al. Genetic risk factors for AFFs: a systematic review. JBMR PLUS. Nov 2017
AFF-studie 50 pati谷nten in NL ge誰ncludeerd Internationaal consortium Aanmelden proefpersoon voor AFF-studie: d.vandelaarschot@erasmusmc.nl Denise van de Laarschot, ANIOS, PhD student
Veel dank aan: Dr. Carola Zillikens, Els van Zaanen, Sandra Smits, internist-endocrinoloog r旦ntgenlaborant researchverpleegkundige https://www.erasmusmc.nl/botcentrum /

More Related Content

IWO Bijeenkomst - 11 april - D. van de Laarschot

  • 1. Atypische femurfracturen (AFF) Is preventie mogelijk? Denise van de Laarschot ANIOS, PhD student Endocrinologie, Botcentrum Erasmus MC, Rotterdam
  • 2. (potenti谷le) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financi谷le) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Disclosures
  • 3. Antiresorptiva: gevaarlijke medicijnen? Bisfosfonaten Denosumab Severely suppressed bone turnover: a potential complication of alendronate therapy. Odvina. 2005. JCEM. Osteonecrose van de kaak Atypische femurfractuur (AFF)
  • 4. AFF zeldzaam, maar grote impact! 50% daling in gebruik orale bisfosfonaten tussen 2008- 2012 Adapted from: Trends in media reports, oral BP prescriptions and hip fractures 1996-2012. Jha et al. JBMR 2015.
  • 5. Fractuurrisico met en zonder bisfosfonaten 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500Incidentieper100.000 persoon-jaren Bisfosfonaat Onbehandeld Adapted from: Adler et al. JBMR 2016. Absolute AFF risico zeer laag!
  • 6. Fractuurrisico met en zonder bisfosfonaten 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500Incidentieper100.000 persoon-jaren Bisfosfonaat Onbehandeld Adapted from: Adler et al. JBMR 2016. AFF risico stijgt bij langdurig bisfosfonaten
  • 7. Diagnose AFF Beaking Shane et al. Second report of ASBMR Task force. JBMR 2014.
  • 12. Achterliggend mechanisme AFF? Bisfosfonaten Stijfheid van de botmatrix Homogeniteit van bot
  • 13. Achterliggend mechanisme AFF? Bisfosfonaten Stijfheid van de botmatrix Homogeniteit van bot Spontane progressie fractuur
  • 14. Risicofactoren AFF (Langdurig) bisfosfonaten/denosumab Veel comorbiditeit/comedicatie: Corticostero誰den Toegenomen kromming femur Aziatische afkomst Shane et al. Second report of ASBMR Task force. JBMR 2014.
  • 15. Genetische factoren Erfelijkheid aannemelijk vanwege optreden van AFF in: - families - individuen zonder bisfosfonaatgebruik - individuen met erfelijke botziekte van de Laarschot et al. Genetic risk factors for AFFs: a systematic review. JBMR PLUS. Nov 2017
  • 16. AFF in 18-jarige met osteoporose bij PLS3 mutatie van de Laarschot, Zillikens. Case report in Bone Oct. 2016.
  • 17. Preventie I. Tijdig opsporen van incomplete AFF II. Voork坦men is beter dan genezen
  • 18. Verlengde femurscan met DXA Incomplete AFF zichtbaar op heup-DXA1 Verlengde femurscan met DXA kan AFF detecteren2 Reguliere heup-DXA Verlengde femurscan 1McKiernan. Atypical femoral diaphyseal fractures documented by serial DXA. J. Clin Densitom. 2013 2McKenna et al. Incomplete atypical femoral fractures: assessing the diagnostic utility of DXA by extended femur length. J Clin Densit 2013.
  • 19. Methoden Verlengde femurscan beiderzijds bij routine DXA In alle pati谷nten met antiresorptiva gebruik Juni 2014 Augustus 2016 Beoordeling op beaking (visueel) Beaking = lokale corticale verdikking lateraal Bevestiging AFF op X-femur
  • 22. Resultaten Totaal aantal ptn n=282 Beaking n=12 (4.3%) X-femur beschikbaar n=5 Aanvullende X-femur n=5 Geen X-femur n=2
  • 23. Resultaten Totaal aantal ptn n=282 Beaking n=12 (4.3%) X-femur beschikbaar n=5 4 incomplete AFFs n=4 Calcificatie weke delen n=1 Aanvullende X-femur n=5 Geen X-femur n=2
  • 24. Resultaten Totaal aantal ptn n=282 Beaking n=12 (4.3%) X-femur beschikbaar n=5 4 incomplete AFFs n=4 Calcificatie weke delen n=1 Aanvullende X-femur n=5 6 incomplete AFFs n=5 (1.8%) Geen X-femur n=2
  • 25. Samenvattend 10 incomplete AFFs in 9 pati谷nten (3.2%) Alle bekende gevallen van incomplete AFF zichtbaar 6 nieuwe AFFs in 5 pati谷nten 1 pati谷nt preventieve OK; staken antiresorptiva
  • 26. Samenvattend 10 incomplete AFFs in 9 pati谷nten (3.2%) Alle bekende gevallen van incomplete AFF zichtbaar 6 nieuwe AFFs in 5 pati谷nten 1 pati谷nt preventieve OK; staken antiresorptiva Slechts 2 van de 9 pati谷nten met incomplete AFF gaven spontaan pijnklachten aan
  • 31. AFF: ook mediale localisatie? van de Laarschot et al. Atypical atypical femur fractures and use of bisphosphonates. Sep 2016. Clinical Cases of Mineral and Bone Metabolism.
  • 33. Screenen met DXA: voordelen Positief voorspellende waarde beaking = 83.3% Klinisch relevant: behandelconsequentie! DXA al onderdeel van pati谷ntenzorg Ook screening bij pati谷nten zonder pijn Zeer geringe stralingsbelasting Slechts ~1 minuut extra scantijd
  • 34. Screenen met DXA: beperkingen Vals negatieve femurscans niet uit te sluiten Minimale verandering misschien niet zichtbaar Verschil met software? Screenen kan leiden tot onnodige X-fotos Overschatting van prevalentie AFF (5.2% in studie) Afbeeldingen: GE Lunar AFF software.
  • 35. Screenen met DXA: conclusies De verlengde femurscan is een klinisch relevante screeningmethode in pati谷nten die antiresorptiva gebruiken Vooral aanbevolen bij pijn of hoog-risico pati谷nten Echter onbekend hoe (snel) AFF zich ontwikkelt
  • 36. Voork坦men is beter dan genezen Voorspellers van AFF Kliniek: pati谷ntkenmerken Genetica: exome sequencing Anatomie: heupgeometrie* Botkwaliteit: TBS* * van de Laarschot et al. Trabecular bone score and Hip structural analysis in patients with AFF. Maart 2018. Journal of Clinical Densitometry.
  • 37. Monogenetische botziekten geassocieerd met AFF Monogenetic bone disorder Genes associated with disorder Gender Age (yrs) Bilateral AFF n BP exposure n Disorder diagnosed following AFF n Hypophosphatasia ALPL 4 F 50-55 4 1 4 XLH PHEX 1 M 27 0 0 0 Pycnodysostosis CTSK 3 M 4 F 23-55 3 0 2 Osteopetrosis TCIRG1,CLCN7, OSTM1,PLEKHM1, SNZ10,TNFS11, TNFRSF11A,CA11 4 F 21-56 2 0 1 OPPG LRP5 1 M 38 0 0 1 OI COL1A1/1A2, CRTAP, LEPRE1, PPIB, SERPINH1, FKBP10, PLOD2, SP7 4 F 1 M 11-75 2 5 0 X-linked Osteoporosis PLS3 1 M 18 0 1 0 AFF= atypical femur fracture, F=female, M=male, BP=bisphosphonate, XLH=X-linked hypophosphataemia, OPPG=osteoporosis pseudoglioma syndrome, OI=osteogenesis imperfect van de Laarschot et al. Genetic risk factors for AFFs: a systematic review. JBMR PLUS. Nov 2017
  • 38. Monogenetische botziekten geassocieerd met AFF Monogenetic bone disorder Genes associated with disorder Gender Age (yrs) Bilateral AFF n BP exposure n Disorder diagnosed following AFF n Hypophosphatasia ALPL 4 F 50-55 4 1 4 XLH PHEX 1 M 27 0 0 0 Pycnodysostosis CTSK 3 M 4 F 23-55 3 0 2 Osteopetrosis TCIRG1,CLCN7, OSTM1,PLEKHM1, SNZ10,TNFS11, TNFRSF11A,CA11 4 F 21-56 2 0 1 OPPG LRP5 1 M 38 0 0 1 OI COL1A1/1A2, CRTAP, LEPRE1, PPIB, SERPINH1, FKBP10, PLOD2, SP7 4 F 1 M 11-75 2 5 0 X-linked Osteoporosis PLS3 1 M 18 0 1 0 AFF= atypical femur fracture, F=female, M=male, BP=bisphosphonate, XLH=X-linked hypophosphataemia, OPPG=osteoporosis pseudoglioma syndrome, OI=osteogenesis imperfect Mineralization defect Defect in bone remodeling Defect in collagen synthesis Defect in osteocyte function van de Laarschot et al. Genetic risk factors for AFFs: a systematic review. JBMR PLUS. Nov 2017
  • 39. Monogenetische botziekten geassocieerd met AFF Monogenetic bone disorder Genes associated with disorder Gender Age (yrs) Bilateral AFF n BP exposure n Disorder diagnosed following AFF n Hypophosphatasia ALPL 4 F 50-55 4 1 4 XLH PHEX 1 M 27 0 0 0 Pycnodysostosis CTSK 3 M 4 F 23-55 3 0 2 Osteopetrosis TCIRG1,CLCN7, OSTM1,PLEKHM1, SNZ10,TNFS11, TNFRSF11A,CA11 4 F 21-56 2 0 1 OPPG LRP5 1 M 38 0 0 1 OI COL1A1/1A2, CRTAP, LEPRE1, PPIB, SERPINH1, FKBP10, PLOD2, SP7 4 F 1 M 11-75 2 5 0 X-linked Osteoporosis PLS3 1 M 18 0 1 0 AFF= atypical femur fracture, F=female, M=male, BP=bisphosphonate, XLH=X-linked hypophosphataemia, OPPG=osteoporosis pseudoglioma syndrome, OI=osteogenesis imperfect 16 van 23 pati谷nten zonder bisfosfonaatgebruik van de Laarschot et al. Genetic risk factors for AFFs: a systematic review. JBMR PLUS. Nov 2017
  • 40. Monogenetische botziekten geassocieerd met AFF Monogenetic bone disorder Genes associated with disorder Gender Age (yrs) Bilateral AFF n BP exposure n Disorder diagnosed following AFF n Hypophosphatasia ALPL 4 F 50-55 4 1 4 XLH PHEX 1 M 27 0 0 0 Pycnodysostosis CTSK 3 M 4 F 23-55 3 0 2 Osteopetrosis TCIRG1,CLCN7, OSTM1,PLEKHM1, SNZ10,TNFS11, TNFRSF11A,CA11 4 F 21-56 2 0 1 OPPG LRP5 1 M 38 0 0 1 OI COL1A1/1A2, CRTAP, LEPRE1, PPIB, SERPINH1, FKBP10, PLOD2, SP7 4 F 1 M 11-75 2 5 0 X-linked Osteoporosis PLS3 1 M 18 0 1 0 AFF= atypical femoral fracture, F=female, M=male, BP=bisphosphonate, XLH=X-linked hypophosphataemia, OPPG=osteoporosis pseudoglioma syndrome, OI=osteogenesis imperfect 8 van de 23 pati谷nten kregen diagnose erfelijke botziekte pas na de AFF van de Laarschot et al. Genetic risk factors for AFFs: a systematic review. JBMR PLUS. Nov 2017
  • 41. AFF-studie 50 pati谷nten in NL ge誰ncludeerd Internationaal consortium Aanmelden proefpersoon voor AFF-studie: d.vandelaarschot@erasmusmc.nl Denise van de Laarschot, ANIOS, PhD student
  • 42. Veel dank aan: Dr. Carola Zillikens, Els van Zaanen, Sandra Smits, internist-endocrinoloog r旦ntgenlaborant researchverpleegkundige https://www.erasmusmc.nl/botcentrum /