Izaki Bizidunak
- 2. Izaki bizidunen ezaugarriak
- 3. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- Izaki bizidun mota asko dago. Izaki bizidun guzti-guztiek lau ezaugarri dute.
- 4. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- 1. ezaugarria. Jaio egiten dira eta hil egiten dira
- 5. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- 2. ezaugarria. Antzeko konposizio kimikoa daukate Hauek dira izaki bizidun guztietan dauden substantziak Azido Gluzidoak Lipidoak Proteinak nukleikoak SUBSTANTZIA ORGANIKOAK Ura SUBSTANTZIA Gatz mineralak EZ-ORGANIKOAK
- 6. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- 3. ezaugarria. Zelula izeneko unitate mikroskopiko batez edo gehiagoz osaturik daude. Zelulak unitate bizidun txikienak dira. Landare baten Tipula zelulak Odol-zelulak Kortxo-zelulak hostoaren zelulak Nerbio-zelulak Zelula bakarreko Zelula bakarreko bakterioak algak
- 7. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- 4. ezaugarria. Antzeko funtzioak egiten dituzte. Hiru dira funtzio horiek: 1.- Nutrizio funtzioa. 2.- Harreman funtzioa. 3.- Ugalketa funtzioa.
- 8. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- 4.1.- Nutrizio funtzioa Nutrizio funtzioaren bidez izaki bizidunek bizitzeko behar dituzten ENERGIA eta SUBSTANTZIAK lortzen dituzte. Nutrizioaren arabera, bi talde hauetan sailkaltzen dira izaki bizidunak: - Autotrofoak - Heterotrofoak
- 9. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- Izaki bizidun AUTOTROFOAK: Lurzorutik eta atmosferatik behar dituzten substantziak hartzen dituzte bere substantzia organiko GUZTIAK sortzeko
- 10. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- Horretarako energia eta substantzia ez-organikoak behar dituzte. Prozesu honi FOTOSINTESIA deritzo. Karbono dioxidoa Argia Gatz mineralak Ura
- 11. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
- 12. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- Izaki bizidun HETEROTROFOAK: Beste izaki bizidun batzuren materia organikoa behar dute, hau da, izaki bizidunak edo bere hondakinak jan behar dituzte.
- 13. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- Heterotrofoak Autotrofoak Edozein elikadura kateren hasieran BETI, BETI daude organismo AUTOTROFOAk.
- 14. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- 4.2.- HARREMAN FUNTZIOA Harreman funtzioaren bidez, izaki bizidunek harremanak dituzte elkarren artean eta ingurunearekin. Funtzio honi esker, landareak argitarantz hazten dira, animaliek ihes egiten dute harrapatu nahi dituztenean, gorputzeko ileak tente jartzen zaizkigu hotz garenean,…
- 15. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- 4.3.- UGALKETA FUNTZIOA Ugalketa funtzioaren bidez, izaki bizidunek beren antzeko ondorengoak sortzen dituzte. Izaki bizidunak era askotan ugaltzen dira. Dena den, bi ugalketa mota nagusi hauek bereizten dira: - UGALKETA SEXUGABEA. - SEXU BIDEZKO UGALKETA.
- 16. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- UGALKETA SEXUGABEA Banako bakar bat aritzen da, eta banako horretatik sortzen dira ondorengoak.
- 17. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
- 18. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- SEXU BIDEZKO UGALKETA Sexu desberdineko bi banakok SEXU-ZELULA ( = GAMETO ) bana jartzen dute. Bi gametoak elkartzean, ZIGOTOA eratzen da; hura garatzean, berriz, beste banako bat sortzen da.
- 19. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- ESPERMATOZOIDEA + OBULUA = ZIGOTOA SEXU-ZELULAK edo GAMETOAK
- 20. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42- BANAKO ESPERMATOZOIDEA + = ARRA ZIGOTOA BANAKO BERRIA BANAKO EMEA OBULUA