1. Jak bada kultur organizacyjn w bibliotece akademickiej? Bo甜ena Jaskowska Biblioteka Uniwersytetu Rzeszowskiego Kultura organizacyjna w bibliotece . Og坦lnopolska konferencja naukowa. Biaystok, 4-6 czerwca 2007 r.
2. Plan prezentacji Kilka s坦w z zakresu teorii kultury organizacyjnej Podejcia do badania kultury organizacyjnej Metoda bada kultury organizacyjnej w bibliotece akademickiej z wasnych dowiadcze Najwa甜niejsze cechy kultury organizacyjnej wyniki bada wasnych
3. Kultura organizacyjna zmienna zale甜na metafora rdzenna metafora niezale甜na czynnik zewntrzny wpywajcy i determinujcy zachowania w organizacji cecha, wewntrzna waciwo organizacji, okrelajca m. in. stosunki interpersonalne w organizacji cigy proces, kt坦ry si dzieje; organizacja jest kultur
4. Kultura organizacyjna zesp坦 nieformalnie utrwalonych, podzielanych, oddziaujcych na siebie i wsp坦lnych dla czonk坦w organizacji wzor坦w mylenia, postrzegania i dziaania, kt坦re znajduj odzwierciedlenie w sferze symboli* * Cz. Sikorski Kultura organizacyjna , 2002, s. 7-13
5. Badania kultury organizacyjnej metoda ilociowa zao甜enia badawcze kategorie analityczne (wymiary) stosowane techniki: kwestionariusz ankiety wywiad (standaryzowany, ustruktualizowany) podejcie zewntrz i wewntrzorganizacyjne metoda jakociowa perspektywa symboliczno-interpretujca stosowane techniki: obserwacja (bezporednia, porednia, uczestniczca, nieuczestniczca) wywiad (otwarty, antropologiczny) analiza tekstu triangulacja technik badawczych
6. Badania ilociowe + Idealna do badania wielu organizacji Nie wymaga obecnoci badacza w terenie Odpowiedni wyb坦r pr坦by zapewni mo甜e reprezentatywno wynik坦w Prosta kwantyfikacja danych - Bdnie przyjte zao甜enia 店le budowany kwestionariusz ankiety lub wywiadu Niebezpieczestwo uog坦lnie Niska zwrotno ankiet
7. Badania jakociowe + Niezwyka przygoda badawcza Kilka metodologii: etnografia organizacji etnometodologia teoria ugruntowana poszerzone studium przypadku Osobisty kontakt z terenem i aktorami spoecznymi - Czasochonno badania Trudnoci w zbieraniu materia坦w Nieatwa interpretacja bada Badanie jednej lub maksymalnie kilku organizacji
9. Jak zbada kultur organizacyjn w bibliotece? Metoda ilociowa Metoda jakociowa Mieszane studium przypadku * *R. K. Yin Research: design and methotds , 2003 (3 ed.)
10. Mieszane studium przypadku w badaniach wasnych Kwestionariusz ankiety zbudowany w oparciu o zao甜enia badawcze i przyjte kategorie analityczne Wywiad ze zwierzchnikiem biblioteki (w zao甜eniu standaryzowany) Wywiady (lu添ne rozmowy) z pracownikami biblioteki Obserwacja (niepogbiona, jawna, uczestniczca) Analiza tekstu (dokument坦w organizacyjnych)
11. Wymiary kulturowe i symbole Dystans wadzy Okrela relacje zale甜noci pomidzy podwadnymi a przeo甜onym Indywidualizm kolektywizm Okrela charakter preferowanych dziaa: indywidualny, bd添 zbiorowy Stopie tolerancji niepewnoci Dotyczy gotowoci do dziaania w sytuacjach nowych, niepewnych, nieznanych, nieprzewidywalnych Symbole: behawioralne, jzykowe i fizyczne
12. Profil kulturowy bibliotek akademickich kultura wsp坦dziaania i znacznej tolerancji niepewnoci kultura wsp坦dziaania i znacznej tolerancji niepewnoci (?) kultura procedur i zachowania status quo Profil kultury znaczna tolerancja niepewnoci ani niska ani wysoka tolerancja niepewnoci niska tolerancja niepewnoci Stopie tolerancji niepewnoci tw坦rczy kolektywizm kolektywizm kolektywizm (silniejszy w subkulturach) Indywidualizm - kolektywizm zmniejszony dystans wadzy r坦wno hierarchiczno (silne subkultury) Dystans wadzy Biblioteka akademicka w obliczu zmian Biblioteka uczelni niepublicznej Biblioteka uczelni publicznej
14. Kultura procedur i zachowania status quo w bibliotekach uczelni publicznych Znaczny dystans wadzy (emocjonalny i decyzyjny) Zale甜no od zwierzchnika Obawy przed wyra甜aniem swego zdania Status przypisany Wydawanie polece, kontrolowanie, komunikacja od g坦ry do dou Orientacja kolektywna Zanik indywidualnej odpowiedzialnoci Silne przywizanie do grupy Subkultury Wsp坦praca i zbiorowe rozwizywanie problem坦w Niska tolerancja niepewnoci Preferowanie pracy powtarzalnej i staej (wzmacnia j tradycyjny funkcjonalny podzia pracy) Obawa przed sytuacjami nowymi, nieprzewidywalnymii Dokadno, skrupulatno
15. Kultura wsp坦dziaania i znacznej tolerancji niepewnoci i bibliotekach uczelni niepublicznych Trudno jednoznacznie stwierdzi profil kultury Partnerskie stosunki pomidzy pracownikami a zwierzchnikiem Wyra甜anie swych opinii przez pracownik坦w Delegowanie uprawnie Orientacja na prac grupow Kolektywizm nie pozbawia niezale甜noci Efektywna praca zespoowa Znaczna tolerancji niepewnoci Ch do uczenia si i poznawania nowych rzeczy Wiedza daje poczucie bezpieczestwo
17. Symbole fizyczne Wygld i wystr坦j instytucji, organizacja wntrz Czynniki identyfikujce plac坦wk Dostp do nowoczesnych technologii Inne symbole
18. Wygld i wystr坦j biblioteki, organizacja wntrz Osobny budynek lub specjalne pomieszczenia wewntrz uczelni Sztywny i funkcjonalnie zorganizowany podzia na wypo甜yczalni, czytelnie, dziay opracowania ksi甜ek Wsp坦lna przestrze biblioteczna Miejsca do pracy grupowej i indywidualnej Dostosowanie dla os坦b niepenosprawnych Wystr坦j wntrz: charakter zaplanowany Kolorystyka: odwa甜niejsza w przypadku bibliotek uczelni niepublicznych Udogodnienia: 甜aluzje, wykadzina, publiczne aparaty tel., wystawy prac zaprzyja添nionej galerii lub uczelni artystycznej Szatnie lub zamykane szafki Zaplecze barowe
19. Czynniki identyfikujce bibliotek Tablice informacyjne wewntrz budynku, strzaki Graficzne plany Instrukcje korzystania z katalogu, baz danych, kserograf坦w Informatory o dziaaniu biblioteki, zbiorach, pracownikach, dziaach, godzinach otwarcia Odpowiednio opisane i oznakowane regay z ksi甜kami Ekslibris biblioteki Wykazy nowoci Papier firmowy, wizyt坦wki Informacje w jzykach obcych Brak czynnik坦w wyr坦甜niajcych bibliotekarzy Wystawy
20. Dostp do nowoczesnych technologii Zintegrowane systemy zarzdzania Katalog komputerowy Komputery dla u甜ytkownik坦w (osobna czytelnia lub pojedyncze w poszczeg坦lnych agendach) Bramki chronice ksigozbi坦r w wolnym dostpie Kioski internetowe Indywidualne kabiny do pisania prac Karty czytelnik坦w elektroniczne lub tradycyjne z kodem kreskowym Samoobsugowe kserografy i inne urzdzenia
21. Inne symbole Brak identyfikator坦w bibliotekarzy Brak firmowych uniform坦w Wygld bibliotekarzy trudno o uog坦lnienia (raczej schludny i konserwatywny, bez ekstrawagancji oraz przesadnej elegancji, dominacja barw ciemnych, str坦j wygodny)
22. Symbole behawioralne Sytuacje pomidzy bibliotekarzami Rytuay zwizane ze wsp坦lnym obchodzeniem wit, imienin, przej na emerytur Wsp坦lne posiki witowanie Dnia Bibliotekarza na dziace Wsp坦lne przygotowywanie si do egzaminu na bibliotekarza dyplomowanego Przesyanie poczt坦wek z wyjazd坦w wakacyjnych Kupowanie prezent坦w dla solenizanta Zamawianie pizzy kolejno przez ka甜dego z bibliotekarzy Sytuacje pomidzy bibliotekarzami a u甜ytkownikami Zostawianie okry wierzchnich i toreb w szatniach Wpisywanie si do zeszyt坦w odwiedzin Zostawianie karty lub dokumentu bibliotekarzowi Obowizek zachowania ciszy Wiksza swoboda u甜ytkownik坦w Komunikacja osobista, telefoniczna, mailowa, sms D甜enie do profesjonalnej i miej obsugi u甜ytkownik坦w (aczkolwiek bywaj i odstpstwa ) Dogodne godziny otwarcia
23. Wartoci kulturowe komunikowane przez symbole przekonanie o prawie do powszechnego dostpu do zasob坦w biblioteki priorytetowe traktowanie wasnych czytelnik坦w priorytetowe traktowanie pracownik坦w naukowych docenianie znaczenia technologii w dziaalnoci biblioteczno-informacyjnej szanowanie zmieniajcych si potrzeb i wymaga u甜ytkownik坦w, szanowanie czasu u甜ytkownik坦w dbao o student坦w z innych kraj坦w brak tolerancji dla niszczenia i kradzie甜y ksi甜ek oraz braku dyscypliny ukierunkowanie na u甜ytkownika dbao o zdrowie i zaspakajanie pozanaukowych potrzeb u甜ytkownik坦w ochrona praw wasnoci intelektualnej respektowanie praw os坦b niepenosprawnych .
24. Mieszane studium przypadku + Dziki zastosowaniu r坦甜nych technik badawczych mo甜liwe jest wieloaspektowe poznanie organizacji Otrzyma mo甜na zar坦wno dane ilociowe (budowa modelu) jak i jakociowe (zobrazowanie modelu, dookrelenie danych) Niezwyka podr坦甜 badawcza, mo甜liwo nawizania kontakt坦w i wymiany dowiadcze - Obszerny materia badawczy Trudna budowa kwestionariusza ankiety (poprzedzona dogbn literatur przedmiotu) Trudne zdobycie zaufania pracownik坦w i psychologiczne otwarcie ich Zalecany do badania innych (nie swoich) organizacji Du甜e zaanga甜owanie badacza i znaczne nakady czasowe oraz koszty finansowe
25. Diagnoza kultury organizacyjnej to zadanie trudne (du甜e nakady pracy i czasu) to zadanie niezbdne w planowaniu strategicznym i procesach zarzdzania zasobami ludzkimi w bibliotece pozwala na identyfikacj niewidzialnych si sprzyjajcych bd添 utrudniajcych sprawnemu dziaaniu plac坦wki niewykonalne bez wsp坦pracy z czonkami organizacji to zaledwie pierwszy krok do polepszania jakoci usug, do motywowania i podwy甜szania satysfakcji z pracy wr坦d bibliotekarzy i do kulturowego zarzdzania bibliotek
26. Dop坦ki w bibliotekach pracowa bd ludzie zagadnienie kulturowych uwarunkowa proces坦w informacyjno-bibliotecznych powinno by priorytetowym w zarzdzaniu organizacj
27. Technologie tak, ale nadal LUDZIE powinni by g坦wnym podmiotem zainteresowa. To od ludzi i ich zaanga甜owania, dobrej woli, wiedzy i dowiadczenia, od poczucia wasnej wartoci i motywacji wewntrznej oraz potencjau intelektualnego i emocjonalnego zale甜y sukces dziaania wsp坦czesnej hybrydowej biblioteki XXI w.
28. Dzikuj za uwag Bo甜ena Jaskowska [email_address] www.jaskowska.com.pl
![Dzikuj za uwag Bo甜ena Jaskowska [email_address] www.jaskowska.com.pl](https://image.slidesharecdn.com/jakbadackulturewbiblio-1212941672006679-9/85/Jak-badac-kulture-organizacyjna-w-bibliotece-28-320.jpg)