Jongeren in de knel - drs. Marloes van Rossum 04-06-2015
- 1. Workshop Jongeren in de knel MEE UGV 4 juni 2015
- 2. 6/5/2015www.karakter.com 2 Welkom Marloes van Rossum GZ-psycholoog Karakter, kinder- en jeugdpsychiatrie Behandelco旦rdinator IBC Kind
- 3. Programma Voorstelrondje Kenmerken van de meest voorkomende kinder- en jeugdpsychiatrische problemen (Autisme, ADHD, Angst- en stemmingsproblematiek) Hulpverlening aan kinderen/ jongeren en hun ouders Vragen 6/5/2015www.karakter.com 3
- 4. Voorstelrondje Over welke problematieken 辿n wat wil je meer horen vanmiddag? Met welke problematieken en leeftijd heb je vooral te maken? 6/5/2015www.karakter.com 4
- 5. Meest voorkomende diagnoses Autisme ADHD Angstproblemen Stemmingsproblemen Traumas 6/5/2015www.karakter.com 5 Gedragsproblemen Borderline Psychotische stoornissen Eetstoornissen
- 6. Casus Rob is 8 jaar, hij laat in de klas vaak dwars gedrag zien. Hij laat tijdens het werken in de klas concentratieproblemen zien, zijn leerprestaties laten een achteruitgang zien. Rob klaagt regelmatig over buikpijn. Moeder houdt hem met grote regelmaat thuis van school. Ze vertelt dat hij ook vaak slecht inslaapt. Schrijf voor jezelf op: Aan welke problematiek denk je bij Rob en waarom? 6/5/2015www.karakter.com 6
- 7. ADHD Kenmerken: Aandachtstekortstoornis met (ADHD) of zonder (ADD) hyperactiviteit/ impulsiviteit Moet zichtbaar zijn in minstens twee milieus Moet zichtbaar zijn voor/ tijdens de basisschooltijd Lijkt steeds vaker voor te komen: wordt beter herkend (3-5% van kinderen en jongeren) Grote rol: erfelijkheid (in 80% van de situaties) Daarnaast invloed prenatale invloeden en opvoedingsfactoren. 6/5/2015www.karakter.com 7
- 8. Discussie in drietallen (3 minuten) 1. Wanneer verwacht je dat het moeilijk is om ADHD te herkennen en zal het niet of later onderzocht/ gediagnosticeerd worden? 2. Wanneer verwacht je dat er te snel aan ADHD wordt gedacht als verklaring? 5-6-20158
- 9. Terugkoppeling discussie 1. Onderdiagnosticeren: Ik heb geen last van deze leerling (ADD) Vastlopen op latere leeftijd: nee hoor, hij is helemaal niet druk/ hyperactief. Het lijkt eerder autisme Let op differentiaal diagnostiek, etnische minderheidsgroepen zijn at risk, angst, depressie en tics. 2. Overdiagnosticeren Het kind is zon lastpak.. (invloed van negatieve opvoedingsfactoren is groot), rol van temperament, differentiaal diagnostiek: gedragsproblemen Doordat ik Ritalin heb gebruikt en ik er rustig van werd, weet ik dat ik ADHD heb Invloed van ingrijpende gebeurtenissen over het hoofd zien (scheiding, trauma, rouw etc.) 6/5/2015www.karakter.com 9
- 10. Angstproblemen Kenmerken: - Irrationeel/ ziekelijke angst - Hindert je in dagelijkse sociale situaties, bijv. schoolweigering - Vaak lichamelijke klachten - Piekergedrag: leidt tot slaapproblemen, leidt tot concentratieproblemen 6/5/2015www.karakter.com 10 Welke angststoornissen bestaan er? - Separatieangststoornis - Gegeneraliseerde angststoornis - Sociale angststoornis - Paniekstoornis/agorafobie - Specifieke fobie (bijv. spinnen, bloed etc.) - Obsessief-compulsieve stoornis (dwangstoornis) - Acute stressstoornis - Posttraumatische stress-stoornis - Selectief mutisme
- 11. Angstproblemen - De uittingsvorm is nogal eens: gedragsproblematiek, bijv. dwars gedrag, voortkomend uit angst. - Nuanceverschil tussen schoolweigering en spijbelen: spijbelen weten ouders vaak niet vanaf het begin. - Herken je meegaan in vermijding bij ouders? (bijv. thuishouden van school bij lichamelijke klachten). - Schoolweigering komt ook bij andere psychiatrische stoornissen voor (autisme, psychotische stoornis). 6/5/2015www.karakter.com 11
- 12. OCD; Obsessieve Compulsieve stoornis Dwanghandelingen Dwanggedachten (als ik niet doe, dan) Hoge comorbiditeit met andere psychische problemen (bij 50%) 6/5/2015www.karakter.com 12
- 13. Stemmingsproblemen Kenmerken: Langdurige gedaalde stemming: bij kinderen en pubers is dit echter niet voortdurend! Somberheid en meer: prikkelbaarheid. Anhedonie: verlies van plezier in dingen waar ze eerder wel van konden genieten. Er is sprake van verminderd functioneren Lijden: ziek van somberheid Gedurende de meeste dagen van de week, gedurende de meeste uren van de dag en tenminste twee weken. 6/5/2015www.karakter.com 13
- 14. Stemmingsproblemen Maar ook: Gewichtsverlies/ niet aankomen Slaapproblemen (bij pubers soms juist toegenomen slaapbehoefte) Vermoeidheid Gevoelens van waardeloosheid Concentratieproblemen Terugkerende gedachten aan de dood Lichamelijke klachten en regressief gedrag Dysthymie is het beeld waarbij kinderen of pubers langdurig (tenminste een jaar) een gedaalde of prikkelbare stemming hebben. In het algemeen is de ernst wat minder, hoewel ook hierbij het lijden aanzienlijk kan zijn, mede door de lange duur. 6/5/2015www.karakter.com 14
- 15. Terugkoppeling casus Rob 6/5/2015www.karakter.com 15 Conclusie: ADHD: slechte concentratie, slaapproblemen, dwars gedrag Angst: slechte concentratie, slaapproblemen, dwars gedrag, lichamelijke klachten, schoolweigering Stemming: slechte concentratie, slaapproblemen, dwars gedrag, lichamelijke klachten, schoolweigering Rob is 8 jaar, hij laat in de klas vaak dwars gedrag zien. Hij laat tijdens het werken in de klas concentratieproblemen zien, zijn leerprestaties laten een achteruitgang zien. Rob klaagt regelmatig over buikpijn. Moeder houdt hem met grote regelmaat thuis van school. Ze vertelt dat hij ook vaak slecht inslaapt. Aan welke problematiek dachten jullie in eerste instantie? Door welke kenmerken?
- 16. -> Zorg dat ze op de juiste plek terecht komen, bij stagnatie van ontwikkeling: eerste, tweede of derdelijns GGZ -> Algemeen helpend: psycho-educatie voor kind/ jongere en ouders is belangrijk begeleiding en behandeling kan het gedrag normaliseren beoordeel gedrag en niet het kind/ jongere zelf (rol zelfbeeld bij deze doelgroep) ga niet mee in de vermijding bij angst, exposure (aangaan van de angst) ga gesprek over mogelijke doodswens niet uit de weg Hulpverlening aan kind/ jongere en ouders 6/5/2015www.karakter.com 16