3. Juliusz Osterwa w roli
Konrada w jednej ze
scen przedstawienia
"Wyzwolenie"
Stanisawa
Wyspiaskiego w
Teatrze im. Juliusza
Sowackiego w
Krakowie (1931).
4. Urodzi si 23 czerwca 1885 roku,
w Krakowie. Zmar w Warszawie,
10 maja 1947 roku.
Pochodzi z biednej rodziny. Jego
matka bya akuszerk, za ojciec
pracowa jako wo添ny w
krakowskim magistracie.
5. Gimnazjum w. Anny
Nauk w Gimnazjum rozpocz w 1896 r.
W szkole zaprzyja添ni si z Leonem
Schillerem. Z czasem sta si staym gociem
w domu Schiller坦w przy ul. Szpitalnej. To tam
zafascynowa go teatr i zacz wkrada si za
kulisy pobliskiego Teatru Miejskiego. P坦添niej
przedstawienia oglda ju甜 siedzc w lo甜y
Schiller坦w.
6. W 1904 Osterwa debiutowa
w Teatrze Ludowym w
Krakowie.
W 1905 roku wystpowa jako
parodysta w Zielonym
Baloniku, pierwszym polskim
kabarecie literackim.
Ludwik Solski zatrudni
Osterw w krakowskim
Teatrze Miejskim (1905).
Jubileusz pracy scenicznej
Ludwika Solskiego (1933)
7. W sezonie 1906/1907 sta si ulubiecem
poznaskiej publicznoci.
W latach 1907-1909 gra w teatrze
wileskim.
Od 1910 wystpuje w Warszawie.
W 1912 roku saw przynosi mu rola
Ksicia Reichstadtu w Orltku Edmonda
Rostanda.
W 1915 re甜yseruje Wesele Wyspiaskiego
w warszawskim Teatrze Rozmaitoci.
8. Moskwa
(1916)
Osterwa zapozna si z
ideami goszonymi przez
Moskiewski Teatr
Artystyczny Konstantego
Stanisawskiego.
Pozna tak甜e Aleksandra
Tairowa.
9. Metoda Stanisawskiego
tj. zbi坦r regu sztuki aktorskiej opracowany
przez rosyjskiego re甜ysera teatralnego
Konstantego Stanisawskiego.
Wedug Stanisawskiego aktor musi wykreowa na scenie
甜yw posta, a dojdzie do tego w procesie metodycznych
poszukiwa, gdzie praca przebiega od zewntrznego poprzez
wewntrzne ku podwiadomoci wykorzystujc swoj pami
emocjonaln. Stanisawski nakazuje aktorowi czerpa z zapisu
prze甜y wewntrznych i wspomnie, dowiadczenia 甜yciowego.
Jego zdaniem aktor musi umie wyobrazi sobie wszystko
cielenie, tak jakby znalaz si w konkretnej sytuacji oraz w
ka甜dej chwili musi by gotowy na odbieranie bod添c坦w, a co za
tym idzie, na improwizacj. Zdaniem re甜ysera na gr aktora
wpywa r坦wnie甜 gra jego partnera i dostarczane przez niego
bod添ce. Kluczem dla ich pracy jest wyobra添nia, obserwacja i
wasne prze甜ycie.
10. Teatr gwiazdorski
Osterwa mia w swoim dorobku
artystycznym okoo 250 r坦l.
W czasach kiedy debiutowa premiery
byway co trzy dni.
Solski i Zelwerowicz zagrali ponad tysic r坦l.
Osterwa starannie pracowa nad rol.
Szybko dorobi si wysokiej pozycji, dziki
czemu sam sobie m坦g wybiera role.
13. Wizja teatru Osterwy
Nowy etos pracy aktor rol mia
opanowa pamiciowo, zlikwidowano
suflera. Miao to pom坦c artycie wej
w posta sceniczn.
Osterwa zakaza swoim aktorom reakcji
na owacje publicznoci.
Jako aktor gra realistycznie. Wiersz
podawa unikajc deklamatorskiego
patosu. Stosowa tak甜e szept.
14. Sowo
Najwa甜niejsze w idei teatru Osterwy
byo sowo.
Podstaw repertuaru stanowili wielcy
romantycy i Wyspiaski. Z czasem do
grona ulubionych autor坦w Reduty
doczy Stefan 纏eromski.
15. Teatr alternatywny
teatr alternatywny, teatr eksperymentalny, teatr
awangardowy, teatr otwarty, niekomercyjny ruch
teatralny, niezale甜ny od tradycyjnego,
repertuarowego teatru publicznego;
jego tw坦rc坦w czy idea poszukiwa artystycznych,
przesanie spoeczne, styl bycia; np. Reduta J. Osterwy,
Teatr Laboratorium J. Grotowskiego, tak甜e teatr
studencki (np. STS w Warszawie), Stowarzyszenie
Teatralne Gardzienice.
16. Reduta
zesp坦 teatralny wraz ze studiem
aktorskim, zao甜ony w 1919 w
Warszawie przez Juliusza
Osterw i Mieczysawa Limanowskiego.
17. W Reducie panowa niemal klasztorny rygor,
Osterwa stara si wychowywa aktor坦w-spoecznik坦w,
dziaaczy teatralnych,
Propagowano prac zespoow,
Budujc rol stosowano metod Stanisawskiego oraz
dowiadczenia szkoy krakowskiej,
Reduta uformowaa w Polsce styl nowoczesnego teatru
kameralnego,
Do Reduty (jej metod i etyki pracy) nawizywa m.in.
Jerzy Grotowski.
18. W historii Reduty mo甜na wyodrbni
nastpujce okresy:
1.Pierwsza Reduta Warszawska (19191929) -> teatr-laboratorium
wystawiajcy dramaty polskie i
poszukujcy nowych metod pracy
aktorskiej,
2.Reduta Wileska (1925-1929) ->
dziaalno objazdowa o szerokim
zasigu,
3.Druga Reduta Warszawska (od 1931).
19. Dom otwarty
Akcja rozgrywa si w salonie przylegajcym do sali
balowej. Osterwa za kulisami urzdzi prawdziw sal
balow, gdzie aktorzy naprawd taczyli i na scen
wchodzili zdyszani po tacu. Osterwa tumaczy, 甜e ci
modzi aktorzy jeszcze nie potrafi wej w rytm
roztaczonego czowieka za pomoc sztuki aktorskiej.
Co nas waciwie obchodzi, 甜e p. Iksiski po
dw坦ch latach pr坦b mo甜e prawie poprawnie
zagra jakiego Fujarkiewicza?
Antoni Somiski (1924)
20. Gocinne wystpy
wileskiego teatru Reduta z
przedstawieniem Ucieka mi
przepi坦reczka" w Teatrze
Starym w Krakowie (1929).
Juliusz Osterwa jako Przecki,
profesor fizyki w jednej ze scen
przedstawienia.
21. Teatr przemiany
Idea teatru przemiany siga Dziad坦w i tzw.
poezji czynnej, czyli idei dochodzenia do
gbokiej przemiany osobowociowej
o charakterze niemal objawienia - nie przez
praktyki religijne, ale teatralne.
Wedug Osterwy teatr stworzy B坦g dla tych,
kt坦rym nie wystarcza koci坦.
W tym ujciu teatr jest drog do
transcendencji, prze甜y mistycznych,
wychodzc od praktyki psychofizycznej.
22. Bractwo Genezjan
Zesp坦 teatralny mia tworzy przedstawienia speniajce misj
ewangelizacyjn, pokazujce prawdy wiary w praktyce, w dziaaniu. To
miao by dowiadczenie waciwie religijne, lecz otwarte na niewierzcych.
() [w. Genezjusz] to patron aktor坦w - aktor rzymski z czas坦w Dioklecjana,
kt坦ry - jak gosi legenda - przygotowywa mim parodiujcy chrzest i w
trakcie odgrywania dostpi objawienia prawdziwego chrztu. Zobaczy
anioy czy - jak m坦wi inna wersja - samego Chrystusa. Wyzna na scenie, 甜e
to, co mia wymiewa, jest prawd. Zosta zamczony. Osterwa
interpretowa t histori tak, 甜e Genezjusz pracowa starannie nad rol przeanalizowa tekst, przygotowa rol, a nastpnie prze甜y to tak gboko,
甜e doprowadzio go do objawienia. I taka bya idea Osterwy - bardzo
dokadnie przygotowywa rol, liczc na to, 甜e poprzez organiczn prac
teatraln doj mo甜na do dowiadczenia mistycznego. Pisa, 甜e trzeba
opuci Melpomen i uda si pod patronat w. Franciszka lub w.
Genezjusza.
www.e-teatr.pl
23. 店r坦da:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Bk, J坦zef (1976). Semper in altum. Krak坦w : Wydawnictwo Literackie.
Dulna-Rak, Ewa (2011). Elementy socjolektu aktorskiego w jzyku Juliusza
Osterwy. Performer nr 3/2011. http://www.grotowski.net/node/1788 [dostp:
13.10.2013]
Kosiski, Dariusz (2007). Teatr, nie tyjater - w 60. rocznic mierci juliusza
Osterwy. Gazeta Wyborcza Krak坦w. http://www.eteatr.pl/pl/artykuly/38898,druk.html [dostp: 13.10.2013]
Matul, Andrzej (2012). Juliusz Osterwa i jego idea teatru. Lo甜a teatralna Andrzeja
Matula. http://www.polskieradio.pl/8/402/Artykul/591204,-Juliusz-Osterwa-ijego-ideal-teatru [dostp: 13.10.2013]
Mokrzycka-Pokora, Monika (2006). Juliusz Osterwa. Culture.pl
http://www.culture.pl/baza-teatr-pelnatresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/juliusz-osterwa [dostp:
13.10.2013]
Portal Wiedzy http://portalwiedzy.onet.pl/44455,,,,osterwa_juliusz,haslo.html
[dostp: 13.10.2013]
Szczublewski, J坦zef (1971). 纏ywot Osterwy. Warszawa : Pastwowy Instytut
Wydawniczy.