2. Κυτταρικός κύκλος
• ο κύκλος αντιγραφής και διαίρεσης , θεμελιώδης για
την αναπαραγωγή όλων των έμβιων όντων.
• Τα κύτταρα αναπαράγονται διπλασιάζοντας το
περιεχόμενό τους και διαιρούμενα στα δύο.
• Στους μονοκύτταρους οργανισμούς : κάθε κυτταρική
διαίρεση παράγει έναν εντελώς νέο οργανισμό
• Στους πολυκύτταρους οργανισμούς: για να
δημιουργηθεί ένας νέος οργανισμός από το
μονοκύτταρο ωάριο απαιτούνται πολλοί κύκλοι
κυτταρικών διαιρέσεων.
3. • Παρακάτω παρουσιάζεται αναλυτικά η
τελική φάση του κυτταρικού κύκλου, κατά
την οποία το κύτταρο
διαιρεί πρώτα τον πυρήνα ( μίτωση )
και μετά το κυτταρόπλασμά του (κυτταροκίνηση)
Μαζί η μίτωση και η κυτταροκίνηση συγκροτούν τη
φάση Μ του κυτταρικού κύκλου.
5. Σκοπός της μίτωσης :
ο ακριβοδίκαιος διαχωρισμός των χρωμοσωμάτων
και ο σχηματισμός των δύο θυγατρικών
κυττάρων.
Αποτέλεσμα :
Τα θυγατρικά κύτταρα διατηρούν το ίδιο γενετικό
υλικό με το γονικό κύτταρο.
• Παρατηρείται σε απλοειδή και σε διπλοειδή
κύτταρα.
6. ΜΕΣΟΦΑΣΗ
ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ
ΜΟΡΦΗ ΛΕΠΤΩΝ ΞΕΤΥΛΙΓΜΕΝΩΝ ΚΑΙ
ΑΝΑΚΑΤΕΜΕΝΩΝ ΝΗΜΑΤΙΩΝ ΠΟΥ
ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΙΝΙΔΙΩΝ
ΧΡΩΜΑΤΙΝΗΣ.
Μικρός βαθμός συσπείρωσης
8. ΙΝΙΔΙΟ ΧΡΩΜΑΤΙΝΗΣ
ΤΑ ΝΟΥΚΛΕΟΣΩΜΑΤΑ
ΑΝΑΔΙΠΛΩΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ
ΕΤΣΙ ΣΧΗΜΑΤΙΖΟΝΤΑΙ
ΤΑ ΙΝΙΔΙΑ ΤΗΣ
ΧΡΩΜΑΤΙΝΗΣ
ΑΥΤΗ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΕΧΕΙ
ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
ΣΤΟ ΣΤΑΔΙΟ G1 ΤΗΣ
ΜΕΣΟΦΑΣΗΣ
9. ΧΡΩΜΑΤΙΔΕΣ
ΣΤΗ ΦΑΣΗ S ΤΗΣ ΜΕΣΟΦΑΣΗΣ
ΚΑΘΕ ΙΝΙΔΙΟ ΧΡΩΜΑΤΙΝΗΣ
ΔΙΠΛΑΣΙΑΖΕΤΑΙ
ΤΑ ΙΝΙΔΙΑ ΤΗΣ ΧΡΩΜΑΤΙΝΗΣ
ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΕΝΟΣ ΑΡΧΙΚΟΥ
ΜΟΡΙΟΥ DNA ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ
ΕΝΩΜΕΝΑ ΣΤΟ
ΚΕΝΤΡΟΜΕΡΙΔΙΟ ΚΑΙ
ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΙΣ ΑΔΕΛΦΕΣ
ΧΡΩΜΑΤΙΔΕΣ.
ΑΥΤΗ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΕΧΕΙ ΤΟ
ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΟ
ΣΤΑΔΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΦΑΣΗΣ ΤΗΣ
ΜΙΤΩΣΗΣ
10. ΤΕΛΟΣ ΜΕΣΟΦΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΧΗ
ΠΡΟΦΑΣΗΣ
ΤΟ ΚΑΘΕ ΙΝΙΔΙΟ ΤΗΣ ΧΡΩΜΑΤΙΝΗΣ ΕΧΕΙ
ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΤΕΙ ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
ΜΕ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΑΔΕΛΦΩΝ ΧΡΩΜΑΤΙΔΩΝ
ΕΝΩΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟΜΕΡΙΔΙΟ
13. ΧΡΩΜΟΣΩΜΑ
ΣΤΗΝ ΠΡΟΦΑΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ
ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΑΣΗΣ ΟΙ
ΔΥΟ ΕΝΩΜΕΝΕΣ ΑΔΕΛΦΕΣ
ΧΡΩΜΑΤΙΔΕΣ
ΣΥΣΠΕΙΡΩΝΟΝΤΑΙ ΣΕ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
Ο ΥΨΗΛΟΣ ΒΑΘΜΟΣ
ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ ΤΟΥ DNA ΣΤΟ
ΣΤΑΔΙΟ ΑΥΤΌ ΚΑΘΙΣΤΑ ΤΑ
ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΑ ΤΑ
ΕΥΔΙΑΚΡΙΤΑ ΚΑΙ ΜΠΟΡΟΥΝ
ΕΥΚΟΛΑ ΝΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΘΟΥΝ
ΜΕ ΤΟ ΟΠΤΙΚΟ
ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ
15. ΜΕΤΑΦΑΣΗ
ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΣΥΜΠΥΚΝΩΝΕΤΑΙ ΑΚΟΜΗ
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΒΑΘΜΟ
ΚΑΘΕ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΕΤΑΦΑΣΙΚΟ ΧΡΩΜΟΣΩΜΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΔΥΟ ΑΔΕΛΦΕΣ ΧΡΩΜΑΤΙΔΕΣ
ΕΝΩΜΕΝΕΣ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟΜΕΡΙΔΙΟ
ΤΟ ΚΕΝΤΡΟΜΕΡΙΟ ΧΩΡΙΖΕΙ ΚΑΘΕ ΧΡΩΜΑΤΙΔΑ ΣΕ
ΔΥΟ ΒΡΑΧΙΟΝΕΣ, ΣΥΝΗΘΩΣ ΑΝΙΣΟΥΣ , ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΚΑΙ
ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ.
18. Στο τέλος της κυτταρικής διαίρεσης ....
• Προκύπτουν δύο νέα κύτταρα γενετικά όμοια μεταξύ τους
και με το αρχικό, αφού το καθένα περιέχει τη μία από τις δύο
«πρώην» αδελφές χρωματίδες από κάθε χρωμόσωμα
• Οι αδελφές χρωματίδες αποχωρίζονται πλήρως
• Αποσυσπειρώνονται σταδιακά
• Μετατρέπονται πάλι σε ινίδια χρωματίνης στο μεσοφασικό
πυρήνα των νέων κυττάρων...
.............νέος κυτταρικός κύκλος
21. ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΕΝΟΣ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΕΧΕΙ
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ
ΦΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ
ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ
π.χ. Ο όρος αδελφές χρωματίδες χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα διπλασιασμένα
χρωμοσώματα κατά το χρονικό διάστημα που είναι συνδεδεμένα στο κεντρομερίδιο.
22. ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ
ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ Η ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ
ΓΕΝΕΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ
ΑΜΕΤΑΒΛΗΤΗ.
28. Μείωση...
• Ο ειδικός μηχανισμός μέσω του οποίου επιτελείται η
παραγωγή απλοειδών κυττάρων από διπλοειδή κύτταρα.
• Οι γαμέτες είναι απλοειδή κύτταρα. Όλα τα άλλα κύτταρα
του οργανισμού συμπεριλαμβανομένης και της κυτταρικής
σειράς από την οποία προέρχονται οι γαμέτες , είναι
διπλοειδή.
• Δηλαδή, τα κύτταρα φέρουν δύο σειρές χρωμοσωμάτων: η
μία προερχόμενη από τη μητέρα και η άλλη από τον πατέρα .
• Οι δύο σειρές χρωμοσωμάτων δεν είναι γενετικά
ταυτόσημες, γι’ αυτό και καλούνται ομολόγα
χρωμοσώματα.
29. ΟΜΟΛΟΓΑ ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΑ
ΕΧΟΥΝ …
• ΤΟ ΙΔΙΟ ΜΕΓΕΘΟΣ
• ΤΟ ΙΔΙΟ ΣΧΗΜΑ (ΔΗΛΑΔΗ ΟΙ
ΒΡΑΧΙΟΝΕΣ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΟΙ)
• ΤΙΣ ΙΔΙΕΣ ΓΕΝΕΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ,
ΑΡΑ ΕΛΕΓΧΟΥΝ ΤΙΣ ΙΔΙΕΣ
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΤΡΟΠΟ.
ΔΙΑΧΩΡΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ, ΩΣΤΕ ΚΑΘΕ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΓΑΜΕΤΗΣ ΝΑ
ΕΧΕΙ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΔΥΟ.
31. Η αντιγραφή του DNA παρατηρείται μόνο στη φάση S της
μεσόφασης που προηγείται της πρώτης μειωτικής
διαίρεσης.
Η μειωτική διαίρεση Ι διαρκεί περισσότερο από τη μειωτική
διαίρεση ΙΙ, κι αυτό οφείλεται στη μεγάλη διάρκεια της
πρόφασης Ι.