ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính tai - xương đá

•Download as PPTX, PDF•
•
Trọng Ninh
Trọng Ninh

MSCT 128 slice Siemens AS+, inner ear technique

1 of 43
Downloaded 31 times
KỸ THUẬT CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH TAI - XƯƠNG ĐÁ KTV: ĐỖ TRỌNG NINH KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
❖ Khóa học: Cập nhật kiến thức kỹ thuật chụp cắt lớp tính ❖ Bài giảng: Lý thuyết ❖ Tên bài: Kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính tai xương đá ❖ Đối tượng: Kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh ❖ Số lượng học viên: 10 hv ❖ Thời lượng: 45 phút ❖ Địa điểm: Phòng hội thảo
MỤC TIÊU ➢ 1- Liệt kê được bốn thành phần chính của tai giữa, 3 thành phần chính của tai trong. ➢ 2- Trình bày được chỉ định và chống chỉ định của chụp cắt lớp vi tính tai xương đá. ➢ 3- Trình bày được cách chuẩn bị bệnh nhân và kỹ thuật tiến hành chụp cắt lớp vi tính tai - xương đá. ➢ 4- Thực hiện được kỹ thuật tái tạo và dựng hình bốn thành phần chính của tai giữa, ba thành phần chính của tai trong, đường đi của dây thần kinh VII. ➢ 5- Thực hiện được kỹ thuật in phim. ➢ 6- Nhận định được tầm quan trọng của kỹ thuật chụp và phương pháp tái tạo hình ảnh đối với kết quả đọc phim của Bác sĩ.
MỞ ĐẦU Hiện nay có nhiều phương pháp thăm khám bệnh lý tai xương đá như nội soi, Xquang, MRI, đặc biệt là nội soi gần như chỉ định thường quy đầu tay của Bác sĩ lâm sàng. Tuy nhiên các phương pháp trên không đánh giá được hình thái giải phẫu, chi tiết giải phẫu, bệnh lý xương như thiểu sản xương đe, viêm dính khớp búa đe, tiêu chuỗi xương con… Kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính tai xương đá đã khắc phục hiệu quả những nhược điểm trên và ngày càng được lâm sàng tin tưởng, là kỹ thuật quan trọng trong đánh giá bệnh lý tai xương đá.
DẤU HIỆU LÂM SÀNG Chấn thương: - Tai nạn giao thông - Tai nạn sinh hoạt
- Vị trí: Bên bị tác động trực tiếp - Đau đầu vùng thái dương, đau tai - Chảy máu, dịch vàng đỏ ống tai ngoài - Ù tai, nghe kém
DẤU HIỆU LÂM SÀNG Bệnh lý viêm tai giữa (cấp tính / mãn tính): - Dịch tễ: Cả người lớn và trẻ nhỏ - Đau tai, đau vùng thái dương: âm ỉ, liên tục đau nhức tai - Sốt cao hoặc sốt nhẹ - Ù tai, nghe kém - Mất ngủ, mệt mỏi - Chảy dịch mủ vàng chanh
Kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính tai - xương đá
Kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính tai - xương đá
CÁC KỸ THUẬT THĂM KHÁM - Chụp Xquang Schuller - Chụp CLVT xương thái dương - Chụp MRI Ống tai trong Chụp xq Schuller Chụp MRI Chụp MSCT //web.stanford.edu/group/sailsbur
SƠ LƯỢC GIẢI ʱẪU
SƠ LƯỢC GIẢI ʱẪU
GIẢI ʱẪU MÀNG Ĩ
GIẢI ʱẪU CHUỖI XƯƠNG CON
GIẢI ʱẪU SƠ LƯỢC ỐNG TAI TRONG
CHUẨN BỊ BỆNH NHÂN - Định danh thông tin người bệnh - Giải thích kỹ thuật chụp - Khai thác thông tin lâm sàng: Tính chất, vị trí, thời điểm, thời gian? đã điều trị hay chưa? lần thăm khám gần nhất khi nào? đã chụp CLVT chưa?... Nhiều thông tin có thể dùng giấy note lại... - Bệnh nhân không cần chuẩn bị gì đặc biệt - Tháo bỏ cặp tóc, khuyên tai, đồ dùng có tính cản quang ra khỏi bộ phận cẩn thăm khám - Cần nằm im hợp tác để tránh rung nhiễu.
KỸ THUẬT TIẾN HÀNH - Tư thế người bệnh: Nằm ngửa trên bàn chụp, đầu đặt trong giá đỡ sọ hướng vào gantry, chân hướng ra ngoài.
KỸ THUẬT TIẾN HÀNH - Set tia định vị: + Tia đứng ngang song song với mặt phẳng bàn chụp, đi qua lỗ tai ngoài + Tia đứng dọc theo mặt phẳng chính diện, đi qua vách ngăn mũi + Tia ngang: định vị dựa vào tia ngoài ngang qua bờ dưới cằm
KỸ THUẬT TIẾN HÀNH - Nhập thông tin bệnh nhân - Chọn trình chụp inner ear - Chú ý pitch và chế độ recon + Pitch 0.3 - 0.5 + Recon kernel: H60s shap FR + Window recon: Inner ear.
inner ear
KỸ THUẬT TIẾN HÀNH - Tiến hành chụp ảnh định vị như chụp sọ não thường quy - Chọn trường cắt ngang axial: + Mặt phẳng cắt song song với khẩu cái cứng + Lấy từ mỏm trâm tới bờ trên xương thái dương + Phía dưới bắt đầu từ bờ dưới nền sọ + Phía trên kết thúc bờ trên vành tai hoặc hết xương chũm
KỸ THUẬT TIẾN HÀNH - Tiến hành recon tai hai bên
KỸ THUẬT TIẾN HÀNH - Kết thúc trình chụp - Đưa bệnh nhân ra ngoài phòng chụp - Hẹn bệnh nhân thời gian chờ kết quả - Chào, cảm ơn và hướng dẫn người bệnh lên sảnh chờ kết quả. - Tiến hành tái tạo hình ảnh
CÁCH TÁI TẠO, ĐO ĐẠC VÀ IN PHIM - Cách tái tạo chuỗi xương con tai giữa - Chụp CT phải tái tạo được xương đe và xương búa toàn vẹn, nằm tự do không dính vào trần hòm nhĩ (đầu xương búa - mũi tên dài, đầu xương đe - mũi tên ngắn) - Để tái tạo được hình ảnh trên thì dựa vào chế độ MIP và tái tạo ở chế độ MIP 3.0mm
Kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính tai - xương đá
Cách tái tạo xương búa
Cách tái tạo xương đe và xương bàn đạp
Cách tái tạo xương đe và xương bàn đạp xương bàn đạp xương đe
Cách tái tạo ống tai trong Tai trong: hay còn gọi là mê đạo xương bởi vì nó tạo bởi nhiều cấu trúc hình ống chứa dịch và các ống này thông với nhau như một mê đạo. Kích thước của tai trong khoảng 2cm, trong đó nằm trước là ốc tai, cơ quan đảm nhiệm chức năng nghe và phần phía sau gồm các ống bán khuyên đảm bảo chức năng nhận thăng bằng. Cắt lớp vi tính cho phép phân tích hình thái, kích thước, cấu trúc thành xương...
Cách tái tạo ốc tai
Cách tái tạo ốc tai Mặt phẳng qua đáy ốc tai
- Do ống bán khuyên nằm theo các hướng khác nhau trong không gian nên không bao giờ thấy được toàn bộ các ống bán khuyên trên một lát cắt nên phải xem trên phần mềm máy chụp cắt lớp vi tính đa mặt phẳng Cách tái tạo ống bán khuyên
Cách tái tạo ống bán khuyên
Cách tái tạo mặt phẳng đường đi dây VII day VII ống tai trong
Cách đo đạc và một số thông số - Đo đạc trong ốc tai - a) lát cắt axial đo chiều rộng của đáy ốc tai. - b) lát cắt axial đo chiều cao của ốc tai - c) lát cắt sagital đo chiều cao của đáy đến đỉnh ốc tai - d) lát cắt axial đo đường kính cột ốc tai - (1) (modiolus) cột ống tai - (2) đường kính ống thần kinh ốc tai
Cách đo đạc và một số thông số Kích thước bình thường: chỉ quan tâm đến số đo - (3): Diện tích đảo xương trung tâm 7- 14 mm2 - (4): Đường kính OBK 2-3 mm
Một số bất thường Đầu xương búa bên phải bị dính vào thành trước hòm nhĩ bởi một cầu xương mảnh (a). Hãy so sánh với bên trái bình thường: mũi tên chỉ đầu xương búa, đầu mũi tên = xương đe a b Dị dạng bẩm sinh gây dính khớp búa- đe và đồng thời dính đầu xương búa vào thành trước hòm nhĩ (mũi tên). Lát cắt ngang (a) và tái tạo MIP (b) a b
Tiêu đầu dài xương đe do viêm. Di chứng rất hay gặp của viêm tai giữa mạn. Đầu dài xương đe mất sẽ không truyền được dao động vào xương bàn đạp
không có cột ốc tai (dị dạng không có dây VIII ốc tai) giãn cột ốc tai > 2.8 mm (dị dạng cột ốc tai, thường đi kèm với giãn ống nội dịch bạch huyết
đảo xương trung tâm kích thước nhỏ khuyết xương ống bán khuyên trên
IN PHIM - In 1 phim axial ghép hai bên: Hướng axial theo hướng lỗ tai đuôi mắt - 1 phim coronal ghép hai bên: Hướng coronal theo hướng vuông góc với axial - 1 phim show theo kết quả bác sĩ
KẾT LUẬN - Dị dạng tai giữa và tai trong rất thường gặp cả ở người bình thường lẫn người có triệu chứng tiền đình, ốc tai. - Phát hiện các dị dạng hình thái rất quan trọng giúp điều trị và tiên lượng khả năng phục hồi chức năng sau điều trị. Nhất là những trường hợp cần đặt điện cực ốc tai. - Để chẩn đoán được các bất thường cần kỹ thuật chụp đúng. Phải có kỹ năng tái tạo đúng vì các chỉ số đo đạc tính bằng đơn vị <1 mm.
Thank you for listening !

More Related Content

Kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính tai - xương đá

  • 1. KỸ THUẬT CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH TAI - XƯƠNG ĐÁ KTV: ĐỖ TRỌNG NINH KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
  • 2. ❖ Khóa học: Cập nhật kiến thức kỹ thuật chụp cắt lớp tính ❖ Bài giảng: Lý thuyết ❖ Tên bài: Kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính tai xương đá ❖ Đối tượng: Kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh ❖ Số lượng học viên: 10 hv ❖ Thời lượng: 45 phút ❖ Địa điểm: Phòng hội thảo
  • 3. MỤC TIÊU ➢ 1- Liệt kê được bốn thành phần chính của tai giữa, 3 thành phần chính của tai trong. ➢ 2- Trình bày được chỉ định và chống chỉ định của chụp cắt lớp vi tính tai xương đá. ➢ 3- Trình bày được cách chuẩn bị bệnh nhân và kỹ thuật tiến hành chụp cắt lớp vi tính tai - xương đá. ➢ 4- Thực hiện được kỹ thuật tái tạo và dựng hình bốn thành phần chính của tai giữa, ba thành phần chính của tai trong, đường đi của dây thần kinh VII. ➢ 5- Thực hiện được kỹ thuật in phim. ➢ 6- Nhận định được tầm quan trọng của kỹ thuật chụp và phương pháp tái tạo hình ảnh đối với kết quả đọc phim của Bác sĩ.
  • 4. MỞ ĐẦU Hiện nay có nhiều phương pháp thăm khám bệnh lý tai xương đá như nội soi, Xquang, MRI, đặc biệt là nội soi gần như chỉ định thường quy đầu tay của Bác sĩ lâm sàng. Tuy nhiên các phương pháp trên không đánh giá được hình thái giải phẫu, chi tiết giải phẫu, bệnh lý xương như thiểu sản xương đe, viêm dính khớp búa đe, tiêu chuỗi xương con… Kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính tai xương đá đã khắc phục hiệu quả những nhược điểm trên và ngày càng được lâm sàng tin tưởng, là kỹ thuật quan trọng trong đánh giá bệnh lý tai xương đá.
  • 5. DẤU HIỆU LÂM SÀNG Chấn thương: - Tai nạn giao thông - Tai nạn sinh hoạt
  • 6. - Vị trí: Bên bị tác động trực tiếp - Đau đầu vùng thái dương, đau tai - Chảy máu, dịch vàng đỏ ống tai ngoài - Ù tai, nghe kém
  • 7. DẤU HIỆU LÂM SÀNG Bệnh lý viêm tai giữa (cấp tính / mãn tính): - Dịch tễ: Cả người lớn và trẻ nhỏ - Đau tai, đau vùng thái dương: âm ỉ, liên tục đau nhức tai - Sốt cao hoặc sốt nhẹ - Ù tai, nghe kém - Mất ngủ, mệt mỏi - Chảy dịch mủ vàng chanh
  • 10. CÁC KỸ THUẬT THĂM KHÁM - Chụp Xquang Schuller - Chụp CLVT xương thái dương - Chụp MRI Ống tai trong Chụp xq Schuller Chụp MRI Chụp MSCT //web.stanford.edu/group/sailsbur
  • 14. GIẢI ʱẪU CHUỖI XƯƠNG CON
  • 15. GIẢI ʱẪU SƠ LƯỢC ỐNG TAI TRONG
  • 16. CHUẨN BỊ BỆNH NHÂN - Định danh thông tin người bệnh - Giải thích kỹ thuật chụp - Khai thác thông tin lâm sàng: Tính chất, vị trí, thời điểm, thời gian? đã điều trị hay chưa? lần thăm khám gần nhất khi nào? đã chụp CLVT chưa?... Nhiều thông tin có thể dùng giấy note lại... - Bệnh nhân không cần chuẩn bị gì đặc biệt - Tháo bỏ cặp tóc, khuyên tai, đồ dùng có tính cản quang ra khỏi bộ phận cẩn thăm khám - Cần nằm im hợp tác để tránh rung nhiễu.
  • 17. KỸ THUẬT TIẾN HÀNH - Tư thế người bệnh: Nằm ngửa trên bàn chụp, đầu đặt trong giá đỡ sọ hướng vào gantry, chân hướng ra ngoài.
  • 18. KỸ THUẬT TIẾN HÀNH - Set tia định vị: + Tia đứng ngang song song với mặt phẳng bàn chụp, đi qua lỗ tai ngoài + Tia đứng dọc theo mặt phẳng chính diện, đi qua vách ngăn mũi + Tia ngang: định vị dựa vào tia ngoài ngang qua bờ dưới cằm
  • 19. KỸ THUẬT TIẾN HÀNH - Nhập thông tin bệnh nhân - Chọn trình chụp inner ear - Chú ý pitch và chế độ recon + Pitch 0.3 - 0.5 + Recon kernel: H60s shap FR + Window recon: Inner ear.
  • 21. KỸ THUẬT TIẾN HÀNH - Tiến hành chụp ảnh định vị như chụp sọ não thường quy - Chọn trường cắt ngang axial: + Mặt phẳng cắt song song với khẩu cái cứng + Lấy từ mỏm trâm tới bờ trên xương thái dương + Phía dưới bắt đầu từ bờ dưới nền sọ + Phía trên kết thúc bờ trên vành tai hoặc hết xương chũm
  • 22. KỸ THUẬT TIẾN HÀNH - Tiến hành recon tai hai bên
  • 23. KỸ THUẬT TIẾN HÀNH - Kết thúc trình chụp - Đưa bệnh nhân ra ngoài phòng chụp - Hẹn bệnh nhân thời gian chờ kết quả - Chào, cảm ơn và hướng dẫn người bệnh lên sảnh chờ kết quả. - Tiến hành tái tạo hình ảnh
  • 24. CÁCH TÁI TẠO, ĐO ĐẠC VÀ IN PHIM - Cách tái tạo chuỗi xương con tai giữa - Chụp CT phải tái tạo được xương đe và xương búa toàn vẹn, nằm tự do không dính vào trần hòm nhĩ (đầu xương búa - mũi tên dài, đầu xương đe - mũi tên ngắn) - Để tái tạo được hình ảnh trên thì dựa vào chế độ MIP và tái tạo ở chế độ MIP 3.0mm
  • 26. Cách tái tạo xương búa
  • 27. Cách tái tạo xương đe và xương bàn đạp
  • 28. Cách tái tạo xương đe và xương bàn đạp xương bàn đạp xương đe
  • 29. Cách tái tạo ống tai trong Tai trong: hay còn gọi là mê đạo xương bởi vì nó tạo bởi nhiều cấu trúc hình ống chứa dịch và các ống này thông với nhau như một mê đạo. Kích thước của tai trong khoảng 2cm, trong đó nằm trước là ốc tai, cơ quan đảm nhiệm chức năng nghe và phần phía sau gồm các ống bán khuyên đảm bảo chức năng nhận thăng bằng. Cắt lớp vi tính cho phép phân tích hình thái, kích thước, cấu trúc thành xương...
  • 30. Cách tái tạo ốc tai
  • 31. Cách tái tạo ốc tai Mặt phẳng qua đáy ốc tai
  • 32. - Do ống bán khuyên nằm theo các hướng khác nhau trong không gian nên không bao giờ thấy được toàn bộ các ống bán khuyên trên một lát cắt nên phải xem trên phần mềm máy chụp cắt lớp vi tính đa mặt phẳng Cách tái tạo ống bán khuyên
  • 33. Cách tái tạo ống bán khuyên
  • 34. Cách tái tạo mặt phẳng đường đi dây VII day VII ống tai trong
  • 35. Cách đo đạc và một số thông số - Đo đạc trong ốc tai - a) lát cắt axial đo chiều rộng của đáy ốc tai. - b) lát cắt axial đo chiều cao của ốc tai - c) lát cắt sagital đo chiều cao của đáy đến đỉnh ốc tai - d) lát cắt axial đo đường kính cột ốc tai - (1) (modiolus) cột ống tai - (2) đường kính ống thần kinh ốc tai
  • 36. Cách đo đạc và một số thông số Kích thước bình thường: chỉ quan tâm đến số đo - (3): Diện tích đảo xương trung tâm 7- 14 mm2 - (4): Đường kính OBK 2-3 mm
  • 37. Một số bất thường Đầu xương búa bên phải bị dính vào thành trước hòm nhĩ bởi một cầu xương mảnh (a). Hãy so sánh với bên trái bình thường: mũi tên chỉ đầu xương búa, đầu mũi tên = xương đe a b Dị dạng bẩm sinh gây dính khớp búa- đe và đồng thời dính đầu xương búa vào thành trước hòm nhĩ (mũi tên). Lát cắt ngang (a) và tái tạo MIP (b) a b
  • 38. Tiêu đầu dài xương đe do viêm. Di chứng rất hay gặp của viêm tai giữa mạn. Đầu dài xương đe mất sẽ không truyền được dao động vào xương bàn đạp
  • 39. không có cột ốc tai (dị dạng không có dây VIII ốc tai) giãn cột ốc tai > 2.8 mm (dị dạng cột ốc tai, thường đi kèm với giãn ống nội dịch bạch huyết
  • 40. đảo xương trung tâm kích thước nhỏ khuyết xương ống bán khuyên trên
  • 41. IN PHIM - In 1 phim axial ghép hai bên: Hướng axial theo hướng lỗ tai đuôi mắt - 1 phim coronal ghép hai bên: Hướng coronal theo hướng vuông góc với axial - 1 phim show theo kết quả bác sĩ
  • 42. KẾT LUẬN - Dị dạng tai giữa và tai trong rất thường gặp cả ở người bình thường lẫn người có triệu chứng tiền đình, ốc tai. - Phát hiện các dị dạng hình thái rất quan trọng giúp điều trị và tiên lượng khả năng phục hồi chức năng sau điều trị. Nhất là những trường hợp cần đặt điện cực ốc tai. - Để chẩn đoán được các bất thường cần kỹ thuật chụp đúng. Phải có kỹ năng tái tạo đúng vì các chỉ số đo đạc tính bằng đơn vị <1 mm.
  • 43. Thank you for listening !