2. 5
Caktimi i kostos së produkteve
dhe të shërbimeve:
sistemi i punës me porosi
5-2
3. Firmat prodhuese përkundrejt firmave
shërbyese 1
Prodhimi përfshin bashkimin e materialeve të drejtpërdrejta,
punës së drejtpërdrejtë dhe shpenzimeve indirekte për të
prodhuar një produkt të ri. Malli i prodhuar është i prekshëm
dhe mund të magazinohet.
Një shërbim karakterizohet nga natyra e tij e paprekshme.
Ai nuk mund të ndahet nga klienti dhe nuk mund të futet
në stoqe.
Menaxherët duhet të jenë të aftë të vëzhgojnë kostot
e shërbimeve të kryera me të njëjtën saktësi, siç
duhet të jenë në gjendje të vëzhgojnë
koston e mallrave të prodhuara.
5-3
4. Firmat prodhuese përkundrejt firmave
shërbyese 1
Karakteristikat e firmave shërbyese dhe ndërlidhja e
Karakteristikat e firmave shërbyese dhe ndërlidhja e
tyre me sistemin e menaxhimit të kostos
tyre me sistemin e menaxhimit të kostos
5-4
5. Firmat prodhuese përkundrejt firmave
shërbyese 1
Produktet dhe shërbimet unike përkundrejt atyre të standardizuara
Produktet dhe shërbimet unike përkundrejt atyre të standardizuara
Nëse një firmë prodhon produkte unike në grupe të vogla dhe
nëse këto produkte krijojnë kosto të ndryshme, atëherë firma
duhet të përcjellë kostot e çdo produkti ose grupi. Kësaj i
referohemi si sistemi i vendosjes së kostos për punën.
Shembuj: Ndërtuesit e ormaneve, ndërtuesit e shtëpive,
shërbimet dentale dhe medicinale
5-5
6. Firmat prodhuese përkundrejt firmave
shërbyese 1
Produktet dhe shërbimet unike përkundrejt atyre të standardizuara
Produktet dhe shërbimet unike përkundrejt atyre të standardizuara
Disa kompani mund të bëjnë shumë njësi identike të të njëjtit
produkt. Duke qenë se njësitë janë të njëjta, kostot e çdo njësie
janë gjithashtu të njëjta. Kësaj i referohemi si sistemi i caktimit
të kostos sipas procesit.
Shembuj: Ushqimi, cimento, derivatet e naftës dhe
prodhimet kimike
5-6
7. Ndërtimi i sistemit të kontabilitetit të
kostos 2
Marrëdhënia e akumulimit, e matjes dhe e ngarkimit
Marrëdhënia e akumulimit, e matjes dhe e ngarkimit
të kostos
të kostos
The cost accounting system must
satisfy the needs for cost
accumulation, cost measurement and
cost assignment.
5-7
8. Ndërtimi i sistemit të kontabilitetit të
kostos 2
Akumulimi i kostos i referohet dallimit dhe
regjistrimit të kostos. Dokumentet e burimit mund të
dizajnohen në mënyrë që të furnizojnë me informata
që mund të përdoren për qëllime të shumëfishta.
Matja e kostos i referohet klasifikimit të kostos dhe
përcaktimit të shumës në vlerë monetare të
materialeve të drejtpërdrejta, të punës së
drejtpërdrejtë dhe të shpenzimeve indirekte.
Metodat e matjes së kostos:
 Caktimi aktual i kostos
 Caktimi normal i kostos
5-8
9. Ndërtimi i sistemit të kontabilitetit të
kostos 2
Ngarkimi i kostos ndodh pasi që kostot të jenë
akumuluar dhe matur. Totali i kostove të prodhimit të
njësive pjesëtohet me numrin e njësive për të
përcaktuar koston për njësi.
Kostot për njësi në firmat prodhuese përdoren për:
 Vlerësimin e stoqeve
 Llogaritjen e fitimit
 Marrjen e vendimeve
Kostot për njësi në firmat jo-prodhuese përdoren për:
 Përcaktimin e profitabilitetit
 Përcaktimin e fizibilitetit të shërbimeve të reja
5-9
10. Ndërtimi i sistemit të kontabilitetit të
kostos 2
Kosto për njësi përbëhet nga
 materialet e drejtpërdrejta
të vëzhgueshme për njësi
 puna e drejtpërdrejt
 shpenzimet indirekte
Shpenzimet indirekte aplikohen duke përdorur një normë të
paracaktuar të bazuar në shpenzimet indirekte të buxhetuara dhe
kohën e buxhetuar të nxitësit. Faktorët nxitës më të përdorur
përfshijnë:
1. Njësitë e prodhuara
2. Orët e punës së drejtpërdrejt
3. Vlera monetare e punës së drejtpërdrejt
4. Orët e makinerisë
5-10
5. Vlera monetare e materialeve të drejtpërdrejta ose kostoja
11. Setting Up the Cost Accounting System 2
Niveli i veprimatrisë duhet të parashikohet për vitin
e ardhshëm për të llogaritur normën e paracaktuar të
shpenzimeve indirekte.
Katër matëset e nivelit të veprimtarisë:
5-11
12. Sistemi i caktimit të kostos për punën
me porosi: Përshkrim i përgjithshëm 3
Vështrim iipërgjithshëm iisistemit të caktimit të kostos
Vështrim përgjithshëm sistemit të caktimit të kostos
Firmat që veprojnë në industritë e punës me porosi,
prodhojnë një shumëllojshmëri produktesh ose punësh, që
janë zakonisht krejt të dallueshme nga njëra-tjetra.
Kostot akumulohen sipas punës në një sistem të prodhimit
me porosi. Secila punë dokumentohet në një formular të
kostos së punës me porosi.
Kostot totale të prodhimit për punën pjesëtohen me numrin
e njësive të prodhuara për të llogaritur koston për njësi.
Mbledhja e të gjithë formularëve të kostos së punës
përcakton dokumentin stoqet e gjysmëprodukteve.
5-12
13. Sistemi i caktimit të kostos për punën
me porosi: Përshkrim i përgjithshëm 3
Formulari iikostos për punët me porosi
Formulari kostos për punët me porosi
5-13
14. Sistemi i caktimit të kostos për punën
me porosi: Përshkrim i përgjithshëm 3
Formulari i ikërkesës së materialeve
Formulari kërkesës së materialeve
5-14
15. Sistemi i caktimit të kostos për punën
me porosi: Përshkrim i përgjithshëm 3
Karta e kohës
Karta e kohës
5-15
16. Sistemi i caktimit të kostos për punën
me porosi: Përshkrim i përgjithshëm 3
Punëve u ngarkohen kosto indirekte me
një normë të paracaktuar të shpenzimeve
indirekte. Shuma aktuale e nxitësit të
përdorur duhet të mblidhet dhe regjistrohet.
5-16
17. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së 4
kostos
Përmbledhja e rrjedhjes së kostos së materialeve të
Përmbledhja e rrjedhjes së kostos së materialeve të
drejtpërdrejta.
drejtpërdrejta.
=
+
5-17
18. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostos 4
Përmbledhja e rrjedhjes së kostos së punës së
Përmbledhja e rrjedhjes së kostos së punës së
drejtpërdrejta.
drejtpërdrejta.
5-18
19. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së 4
kostos
Përmbledhja e rrjedhjes së kostos indirekte.
Përmbledhja e rrjedhjes së kostos indirekte.
5-19
20. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së 4
kostos
Formulari iikostos për punën me porosi të
Formulari kostos për punën me porosi të
përfunduar.
përfunduar.
5-20
21. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostos 4
Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e
Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e
përfunduara.
përfunduara.
5-21
22. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së 4
kostos
Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e
Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e
përfunduara.
përfunduara.
5-22
23. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostos 4
Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e
Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e
përfunduara.
përfunduara.
5-23
24. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së 4
kostos
Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e
Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e
përfunduara.
përfunduara.
5-24
25. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së 4
kostos
Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e
Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e
përfunduara.
përfunduara.
5-25
26. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së 4
kostos
Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e
Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e
përfunduara.
përfunduara.
5-26
27. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostos 4
Raporti iikostos së mallrave të shitura
Raporti kostos së mallrave të shitura
5-27
28. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostos 4
Përmbledhja e rrjedhjes së kostove të prodhimit për kompaninë
Përmbledhja e rrjedhjes së kostove të prodhimit për kompaninë
All Signs
All Signs
5-28
29. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së 4
kostos
Pasqyra e të Ardhurave
Pasqyra e të Ardhurave
5-29
30. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së 5
kostos
Kostot dhe veprimtaria e shpenzimeve
Kostot dhe veprimtaria e shpenzimeve
indirekte të departamentit
indirekte të departamentit
Norma e shp. $240,000 = $12 për orë pune të
=
Indirekte të fabrikës 20,000 drejpërdrejt
Norma e shp. indirekte $60,000 = $4 për orë pune të
=
për departmentin A 15,000 drejpërdrejt
Norma e shp. indirekte $180,000
= = $12 për orë pune të
për departmentin B 15,000
drejpërdrejt
5-30
31. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së 5
kostos
Të dhënat e prodhimit për punën 23 dhe 24
Të dhënat e prodhimit për punën 23 dhe 24
Shpenzimet indirekte të punës 23: $12 × 500 OPD = $6,000
Shpenzimet indirekte të punës 24: $12 × 1 OPD = $12
5-31
32. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së 5
kostos
Shpenzimet indirekte të ngarkuara duke përdorur
shumë faktorë nxitës
Department A Department B
Shpenzimet indirekte $60,000 $180,000
Faktori nxitës i kostos 15,000 OPD 15,000 OM
Norma e mbulimit të kostos për depart. $4/OPD $12/OM
Shp. indirekte që aplikohen në punën 24 $2,000 —
Shp. indirekte që aplikohen në punën 24 — $6,000
5-32
33. Caktimi i kostos për punën me porosi:
Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostos 5
Shpenzimet indirekte të ngarkuara duke përdorur
shumë faktorë nxitës
Department A Department B
Shpenzimet indirekte $60,000 $180,000
Faktori nxitës i kostos 15,000 OPD 15,000 OM
Norma e mbulimit të kostos për depart. $4/OPD $12/OM
Shp. indirekte që aplikohen në punën 24 $2,000 —
Shp. indirekte që aplikohen në punën 24 — $6,000
Krahasoni me shpenzimet indirekte të ngarkuara duke
përdorur një faktor nxitës:
Shpenzime indirekte të punës 23: $12 × 500 OPD = $6,000
Shpenzimet indirekte të punës 24: $12 × 1 OPD = $12
5-33