ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Kalsi̇t mi̇nerali̇

•Download as PPTX, PDF•
•
L
Levent Nacar

Kalsi̇t mi̇nerali̇

1 of 41
Downloaded 30 times
KALSİT MİNERALİ Hazırlayanlar 1411004006 Ali ŞAHİN 1411004008 Mustafa EFEK
Kalsit Nedir ? • Kalsit karbonatlı kayaçları oluşturan ve kimyasal formülü CaCO₃ olan endüstriyel bir mineraldir. Çeşitli şekillerde kristalleşebilen mineral, camsı parlaklıkta ve renksiz saydam yapıdadır. Öğütüldüğünde beyaz renkli bir toz elde edilir. Kalker ya da kireç taşı olarak adlandırılan karbonatlı kayaçlar suyun doğrudan kristalleşmesi veya deniz canlılarının kabuklarının birikip sıkışması ile oluşmuştur.
• Kalsit ya da diğer adıyla kalsiyum karbonat (CaCO₃), cam parıltılı, saydam, kolay kırılabilen, Mohs sertlik çizelgesine göre sertliği 3, özgül ağırlığı 20 °C’da 2,6 – 2,8 gr/cm3’dür.Dilinimi mükemmeldir ve mikronize boyutlarda öğütüldükten sonra boya, kağıt, plastik v.b. birçok sektörde beyazlık, ucuzluk ve kazandırdığı özellikler nedeniyle mümkün olduğu kadar fazla kullanılan bir dolgu maddesidir.
• Öğütülmüş kalsiyum karbonat (GCC) endüstriyel mineral olarak çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bu mineralin kullanımı sırasında kalitesini tanımlayan üç niteliği vardır. Bunlar tane çapı, renk ve kimyasal saflığıdır. Bu özellikler mineralin herhangi bir uygulamadaki uygunluğunu tariflemektedir.
• Kalker taşının renkleri parlak bir beyazdan açık griye kadar yayılmakta ve kalsiyum karbonat içeriği ise %80-99.9 arasında değişmektedir. • Bulunuşu, Kalsit, doğada bol bulunan minerallerin başında gelir. Karbonatlı sedimanter kayaların (kireçtaşları) ve metamorfik kayaların (mermerler) ana bileşenidir. Birçok cevherleşmenin gang minerali olan kalsit, hidrotermal damarların, karbonatitlerin sık rastlanan minerallerindendir. İkincil olarak, granitlerdeki piroksen ve feldspatların bozunmasıyla oluşur. Travertenlerin, sarkıt ve dikitlerin ana bileşeni olarak bulunur.
Kimyasal formülü CaCO3 olmakla birlikte, renklerine göre bünyesine eser oranda Fe, Mg, Mn, Si, Al, Zn, Co, Ba, Pb, Cu, Ni, V, Cr, Mo mineralleri de bulunur.
Kalsitte Aranılan Özellikler • 1-)Renk(Beyazlık) • Beyazlık derecesi kalsitin değerini arttıran en önemli özelliğidir.Beyazlık derecesi MgO ile karşılaştırma sonucu elde edilen bir oran olup, MgO’in yansıtıcılığının bir % si olarak ifade edilir. • Tebeşir………%93-96 • Mermere bağlı kalsit yatakları…….%96 • PCC(Kimyasal Çöktürülmüş Kalsit)…..%96-100
2-) İmpuriteler • Kaliteli bir kalsitte CaCO3 yüzdesi %96-99 arasındadır.Başlıca impuriteler SiO2 ,Al2O3, MgO • ve demir oksitlerdir.Bunlar sertlik ve renk açısından kaliteyi olumsuz yönde etkilerler.
3-) Tane Boyutu ve Şekli Piyasada genellikle tane boyunun 20 mikronun altında olması istenir.Örneğin polimer ve kağıt sektöründe ince tane boyutu aranmaktadır. Kağıt dolgusunda 20 mikron,kaplamada ise 2 mikron tane boyu aranır.
Üretim Teknolojisi • Kalsit işletmeciliği hemen hemen bütün dünyada açık ocak şeklinde yapılmaktadır.Üretilen cevher önce triyaja tabi tutularak impuriteler elimine edilir. Daha sonraki işlem, basit bir anlatımla çeneli kırıcı-darbeli kırıcı-bilyalı değirmen sistemlerinde öğütülme safhasıdır.Öğütme işlemi yaş veya kuru olarak yapılabilir.Yaş öğütmede genellikle kalite ve maliyet yüksektir.
• Daha öncede bahsedildiği gibi teknolojide en önemli nokta istenen tane boylarının veya belirli bir tane boyu dağılımına sahip ürünün elde edilebilmesidir.Bu amaçla, bu konuda faaliyet gösteren firmalar tarafından özel separatörler geliştirilmiş ve patentleri alınmıştır.Değirmenden alınan toz veya şlam halindeki kalsit bu separatörlerde ayrılarak satışa hazır duruma getirilirler.
Sektörde Faaliyet Gösteren Uluslararası Kuruluşlar • Karbonatlar birim fiyatı düşük olduğu için tüketim alanlarına yakın kaynaklardan üretilip, öğütüldükten sonra tüketilmektedir. Yalnız Avrupa'da özellikle boya ve kâğıt sektöründe çok ince tane büyüklüğü ve yüksek beyazlık istenen bu sektörlerde Pluess-Staufer (OMYA) ve ECC (English China Clay) firmaları tekel durumundadır. İspanya, İtalya, Fransa, Norveç, Avustralya, Brezilya, ABD gibi ülkelerde öğütme tesisleri ve satış organizasyonları bulunur ve lokal hammadde kullanılır. Çok ince öğütme konusunda (1-2 mikron) ihtisaslaşmışlardır.
DÜNYADA KALSİT POTANSİYELİ ve ÜRETİMİ • Dünyada ticari olarak üretilen kalsit, (kalsiyum karbonat) oluşumları Beyaz renkli, saf kireç taşları İri kristalli mermerler (Türkiye’de üretilen)Beyaz tebeşir oluşumları olmaktadır.Bunların içerisinde beyazlığı en yüksek olanlar iri kristalli mermerler olmaktadır. Fakat diğerlerine göre öğütmede kullanılan enerji daha fazladır
• Dünyada Belli Başlı Ülkelerde Öğütülerek Değerlendirilen Kalsiyum Karbonat Oluşumları ABD’de Georgia ve Great Lake bölgesinde mermerler ve kireç taşları öğütülmekte ve daha çok PCC üretimi yapılmaktadır. • İngiltere’de mermer oluşumları yoktur. Güney bölgesindeki tebeşir yatakları ve başlıca Norveç’ten tedarik edilen mermerler öğütülüp değerlendirilmektedir. Almanya’da beyaz renkli kireç taşları öğütülmektedir. Fransa’da tebeşir ve beyaz kireç taşları öğütülmektedir. İspanya’da beyaz mermerler öğütülmektedir.
• Yunanistan’da az miktarda beyaz mermer kırıkları ve kripto kristalin yapıda oluşan kalsiyum karbonat yatakları değerlendirilmektedir. Macaristan’da yüksek beyazlıkta (92 ve üstü) mermer yoktur. Dolomit öğütülmektedir. Romanya’da beyaz mermer oluşumu bulunmakla birlikte halen sadece inşaat amacıyla çalışmaktadır.
• Avusturya’da yer altı, yer üstü işletmesi birlikte çalışmakta cevher zenginleştirme yöntemleri ile beyazlığı artırılan mermerler öğütülmektedir. Mısır’da iki kuruluş birincil beyaz renkli kireç taşlarını öğütmektedir. (üretim ve öğütme maliyeti çok düşük yataklardır.) Uzak Doğu’da Tayvan, Endonezya’da mermer ve amorf kalsiyum karbonat yatakları değerlendirilmektedir. İtalya’da Carrera bölgesinde mermer ocaklarının atıkları değerlendirilmektedir.
Türkiye’deki Kalsit (Kalsiyum Karbonat) Oluşumları • Marmara Bölgesi; Çanakkale Karabiga Bölgesi, Türkiye’de mevcut en iri kristalli kalsit oluşumlarından biridir. Granit kontağında oluşan kalsit yatakları yüksek beyazlıktadır ve öğütülmesi kolaydır, fakat Ege Bölgesi ve Niğde’de bulunan oluşumlara göre beyazlığı daha düşüktür. Bayramiç, Biga, Ezine’de mermer yatakları bulunmaktadır. Balıkesir Erdek ve Manyas'ta çok zengin iri kristalli mermer yatakları ve ocakları bulunmaktadır.
• Trakya’da Yıldız dağları, Bursa Orhaneli’nde mermer ve Dolomitik mermer yatakları bulunmaktadır. Bursa Orhangazi, Keles, İnegöl zengin mermer yataklarına sahiptir, fakat üretim çok küçük çapta yapılmaktadır. İzmir Tire, Gölmarmara, Akhisar, Torbalı mermer yatakları bulunmaktadır. Beyazlık derecesi daha önce belirtilenlerden daha düşüktür
• Muğla Yatağan ve Kavaklıdere Bölgesi kristal yapısı daha küçük fakat kimyasal yapısı daha saf ve öğütülebilirliği kolay beyaz ve çok zengin mermer yataklarına sahiptir ve beyazlığı çok yüksektir.
• Niğde Bölgesinde son 10 yıl içersinde çok hızlı üretim artışı yapan kalsit ocakları bulunmaktadır ve çok zengin rezerve sahiptir Türkiye'deki en beyaz oluşumlardır. Yukarıda belirtilen bölgeler rezervi 10 milyonlarca tonla ifade edilebilir çok zengin rezerve sahip bölgelerdir
Kalsi̇t mi̇nerali̇
Tabo1.0:Niğpaş Kalsit Üretim Ocağı (Niğde,2013)
Tablo1.1:Niğtaş Kalsit Üretim Tesisi (Niğde,2012)
Tablo1.2:Aydın Madencilik Kalsit Cevher Hazırlama Tesisi(BURSA,2011)
Kalsi̇t mi̇nerali̇
Mikronize Öğütülmüş Kalsitin Tüketim Alanları • Mikronize boyutlarda kuru ve yaş sistemde öğütülmüş kalsitler; • A-KAĞIT SEKTÖRÜ B-BOYA SEKTÖRÜ • C-PLASTİK VE KABLO SEKTÖRÜ • D-İNŞAAT SEKTÖRÜNDE SIVA,MACUN,DERZ DOLGUSU ÜRETİMİ • E-YAPIŞTIRICILAR F-GIDA SEKTÖRÜ(Yem sektörü) • G-SERAMİK SEKTÖRÜ(-100 +60 mikron boyutu) • H-HALI TABANI,YER MUŞAMBASI SEKTÖRÜ
• A-Kağıt Sektörü • Mikronize kalsit özellikle yazı tabı kağıtları,duvar kağıtları ve kartonların üretiminde selüloza %15-30 arasında katılarak kullanılmaktadır.Yüksek beyazlıkta olması,ucuzluğu ve kğıda kazandırdığı diğer teknik özelliklerden dolayı son 10 yıl içerisinde Avrupa’dan başlayıp tüm dünyada kaolinin yerini alarak kağıt sektörüne girmiştir.
• Kaolinin dolguda kullanıldığı asit sistemiyle üretim yapan kağıt sektörü son 10-15 yıl içerisinde artan bir ivmeyle nötr tutkallama veya alkali sistem diye tanımlanan yönteme dönmüştür.Üretilen kağıtlarda böylece zaman içerisinde sararma önlenmiş ve kaoline göre daha fazla kalsit dolgusu girme imkanı doğmuştur.Bu da daha az selüloz tüketimi daha az optik beyazlatıcı kulllanımı demektir.Böylece kalsit çevreye ciddi katkılarda bulunmuştur .Dünyada 18-20 milyon ton olan kağıt sektörü dolgusunun yaklaşık yarısında öğütülmüş kalsit ve PCC(Çöktürülmüş Kalsit) kullanılmaktadır
• B-Boya Sektörü • 1,3,5,20,40 mikron boyutlarında kuru öğütülmüş kalsit kullanan boya sektörü, en fazla 5 mikron boyutunda kalsit kullanmaktadır.İnşaat boyalarında iç ve dış kaplamada su bazlı boya sisteminde %25-35 oranında kalsit boya içersinde kullanılmaktadır.Ülkemizde boya sektöründe toplam olarak 80.000 ton/yıl çeşitli boyutta kalsit kullanıldığı tahmin edilmektedir.Dünyada boya sektöründe yaklaşık 8 Milyon ton kalsit kullanıldığı tahmin edilmektedir.
• C-Plastik Sektörü • Kalsit plastik mobilya,boru,otomotiv ve bir çok plastikten mamul ürün üretiminde gerek doğal öğütülmüş gerekse kaplanmış halde kullanılmaktadır. • Polypropilen (PP),Polyamid (PA),Termoplastik (TPES) ve PVC reçineleri esas itibariyle kalsitin dolgu olarak kullanıldığı plastiklerdir.Plastik sektöründe kalsit rengi,kimyasal safsızlığı,ucuzluğu ve bir çok nedenle dolgu olarak kullanılmaktadır. • ABD ve Avrupa’da 3 milyon tonun üzerinde plastik sektöründe kalsit kullanılmaktadır.
• D-İnşaat Sektörü • İnşaat sektöründe beyaz renkli,çimento esaslı sıva ve macunlar toz polimerlerle karıştırılıp duvara tatbik edildiğinde kaba sıva,ince sıva,maun ve hatta boya işlemi bir kalemde çözülmektedir. • E-Yapıştırıcılar • Polimerlerle karıştırılan kalsit dolgusu inşaat ve otomotiv sektöründe yoğun olarak kullanılacaktır.
• F-Gıda ve Yem Sektörü • Mikronize kalsit bisküvi,ekmek ,sakız, yem gibi gıda maddelerinde katkı olarak kullanılmaktadır.Kimyasal saflığırengi nedeniyle maliyeti düşürücü dolaylı kalsiyum kaynağı olarak kullanılmaktadır • G-Seramik Sektörü • Kalsit(CaCO3) seramik sektöründe düşük oranlarda olsada -60 +40 mikron boyutlarında öğütüldükten sonra reçetelere katılmaktadır. • H-Halı Tabanı ve Muşamba • Plastik sektöründe olmasına rağmen -60 +40 boyutlarında olduğu için ayrıca belirtilmiştir.
Türkiye’de Belli Başlı Kalsit Tüketicileri • Kağıt,Karton Sektörü Seka Dalaman 12.000 ton /yıl Seka izmit 6.000 ton/yıl Toprak Kağıt 5.000 ton/yıl Kartonsan 4.000 ton/yıl Meteksan 5.000 ton/yıl Ve-Ge 5.000 ton/yıl Mopak 5.000 ton/yıl Alkim 6.000 ton/yıl Viking 1.000 ton/yıl TOPLAM 49.000 ton/yıl Tablo1.3:DPT-Devlet Planlama Teşkilatı,2001.Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu
• Boya Sektörü Marshall 10.000 ton/yıl DYO-Yasaş Grubu 15.000 ton/yıl ÇBS 3.000 ton/yıl Polisan 3.000 ton/yıl Diğer Üreticiler 50.000 ton/yıl TOPLAM 81.000 ton/yıl Tablo1.4:DPT-Devlet Planlama Teşkilatı,2001.Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu
• Plastik ve Kablo Sektörü Ege Plastik 4.000 ton/yıl Esen Plastik 3.000 ton/yıl Pimaş 3.000 ton/yıl Fırat 6.000 ton/yıl Çağlar Plastik 4.000 ton/yıl Diğer Plastik ve Boru 30.000 ton/yıl Siemens/Pirelli Kablo 6.000 ton/yıl Er Kablo/Alkatel 3.000 ton yıl Hes Kablo 2.000 ton/yıl Diğer Kablo Sektörü 3.000 ton/yıl TOPLAM 64.000 ton/yıl Tablo1.5:DPT-Devlet Planlama Teşkilatı,2001.Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu
• İnşaat Sektörü Tahmini Toplam 30.000 ton/yıl • Gıda Sektörü 10.000 ton/yıl Seramik Sektörü 20.000 ton/yıl Halı Tabanı,Muşamba 20.000 ton/yıl Türkiye Toplam Kalsit Tüketimi Kağıt Sektörü 49.000 ton/yıl Boya Sektörü 81.000 ton/yıl Plastik,Kablo Sektörü 64.000 ton/yıl İnşaat Sektörü 30.000 ton/yıl Yapıştırıcılar Sektörü 5.000 ton/yıl Gıda Sektörü 10.000 ton/yıl Seramik Sektörü 20.000 ton/yıl Halı,Muşamba Sektörü 20.000 ton/yıl Genel Toplam 279.000 ton/yıl
Sektördeki Kuruluşlar Ve Yerleri Kuruluş Adı Fabrika Yeri Tahmini Kapasite(-5 Mik.ton/yıl) İşçi Sayısı Omya Madencilik A.Ş Ç.kale/Karabiga, İzmir/Kemalpaşa, İzmit/Gebze Toplam:250bin ton/yıl 60 Hisersan A.Ş Kütahya/Hisarcık 15.000 ton/yıl 15 Ege Mikronize Bursa 20.000 ton/yıl 10 Yazıcıoğlu A.Ş İzmit/Gebze 60.000 ton/yıl 20 Esen Mikronize İstanbul 50.000 ton/yıl 20 Gülmer Bilecik 30.000 ton/yıl 15 Hisar Madencilik Aksaray 60.000 ton/yıl 20 Erciyes Kayseri 25.000 ton/yıl 10 İshakol İstanbul 8.000 ton/yıl 10 Mikrotaş Gebze 7.000 ton/yıl 10 Barit Maden Adana/Bahçe 15.000 ton/yıl 20 Polat Aydın/Çine 10.000 ton/yıl 10
Aydın Madencilik Bursa/Gemlik 20.000 ton/yıl 10 Niğtaş Niğde 10.000 ton/yıl 15 Toplam 580.000 ton/ yıl ( Tablo:DPT,2007) Yukarıdaki tablo incelendiğinde görüleceği gibi mevcut tesisler İstanbul ve Marmara Bölgesi, İzmir ve Ege Bölgesi ile Orta Anadolu da Niğde/Aksaray civarında toplanmaktadır. Bunun sebebi hammadde kaynaklarına yakınlık ve pazara yakınlıktır.
Tablo.1.6:2015 MTA Maden Fiyatları
KAYNAKÇA • http://www.mta.gov.tr/v2.0/madenler/2013-Mart-Maden- Fiyat-Listesi.pdf • DPT-Devlet Planlama Teşkilatı,2007.Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu,Kalkınma Planı(2007-2013) • DPT-Devlet Planlama Teşkilatı,2001.Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu,Endüstriyel Hammaddeler Alt Komisyonu Genel Endüstri Mineralleri l,8.Kalkınma Planı(2001-2005) • www.mta.gov.tr/v2.0/madenler/2013-Mart-Maden-Fiyat- Listesi.pdf • http://www.omya.com/tr-tr • TMMOB,7.Uluslararası Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu ve Sergisi,BİLDİRİLER KİTABI(2009,TÜRKİYE)
• www.esenmikronize.com.tr • www.marbleport.com.tr • www.migtasmikronize.com.tr • www.nigpas.com.tr

More Related Content

Kalsi̇t mi̇nerali̇

  • 1. KALSİT MİNERALİ Hazırlayanlar 1411004006 Ali ŞAHİN 1411004008 Mustafa EFEK
  • 2. Kalsit Nedir ? • Kalsit karbonatlı kayaçları oluşturan ve kimyasal formülü CaCO₃ olan endüstriyel bir mineraldir. Çeşitli şekillerde kristalleşebilen mineral, camsı parlaklıkta ve renksiz saydam yapıdadır. Öğütüldüğünde beyaz renkli bir toz elde edilir. Kalker ya da kireç taşı olarak adlandırılan karbonatlı kayaçlar suyun doğrudan kristalleşmesi veya deniz canlılarının kabuklarının birikip sıkışması ile oluşmuştur.
  • 3. • Kalsit ya da diğer adıyla kalsiyum karbonat (CaCO₃), cam parıltılı, saydam, kolay kırılabilen, Mohs sertlik çizelgesine göre sertliği 3, özgül ağırlığı 20 °C’da 2,6 – 2,8 gr/cm3’dür.Dilinimi mükemmeldir ve mikronize boyutlarda öğütüldükten sonra boya, kağıt, plastik v.b. birçok sektörde beyazlık, ucuzluk ve kazandırdığı özellikler nedeniyle mümkün olduğu kadar fazla kullanılan bir dolgu maddesidir.
  • 4. • Öğütülmüş kalsiyum karbonat (GCC) endüstriyel mineral olarak çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bu mineralin kullanımı sırasında kalitesini tanımlayan üç niteliği vardır. Bunlar tane çapı, renk ve kimyasal saflığıdır. Bu özellikler mineralin herhangi bir uygulamadaki uygunluğunu tariflemektedir.
  • 5. • Kalker taşının renkleri parlak bir beyazdan açık griye kadar yayılmakta ve kalsiyum karbonat içeriği ise %80-99.9 arasında değişmektedir. • Bulunuşu, Kalsit, doğada bol bulunan minerallerin başında gelir. Karbonatlı sedimanter kayaların (kireçtaşları) ve metamorfik kayaların (mermerler) ana bileşenidir. Birçok cevherleşmenin gang minerali olan kalsit, hidrotermal damarların, karbonatitlerin sık rastlanan minerallerindendir. İkincil olarak, granitlerdeki piroksen ve feldspatların bozunmasıyla oluşur. Travertenlerin, sarkıt ve dikitlerin ana bileşeni olarak bulunur.
  • 6. Kimyasal formülü CaCO3 olmakla birlikte, renklerine göre bünyesine eser oranda Fe, Mg, Mn, Si, Al, Zn, Co, Ba, Pb, Cu, Ni, V, Cr, Mo mineralleri de bulunur.
  • 7. Kalsitte Aranılan Özellikler • 1-)Renk(Beyazlık) • Beyazlık derecesi kalsitin değerini arttıran en önemli özelliğidir.Beyazlık derecesi MgO ile karşılaştırma sonucu elde edilen bir oran olup, MgO’in yansıtıcılığının bir % si olarak ifade edilir. • Tebeşir………%93-96 • Mermere bağlı kalsit yatakları…….%96 • PCC(Kimyasal Çöktürülmüş Kalsit)…..%96-100
  • 8. 2-) İmpuriteler • Kaliteli bir kalsitte CaCO3 yüzdesi %96-99 arasındadır.Başlıca impuriteler SiO2 ,Al2O3, MgO • ve demir oksitlerdir.Bunlar sertlik ve renk açısından kaliteyi olumsuz yönde etkilerler.
  • 9. 3-) Tane Boyutu ve Şekli Piyasada genellikle tane boyunun 20 mikronun altında olması istenir.Örneğin polimer ve kağıt sektöründe ince tane boyutu aranmaktadır. Kağıt dolgusunda 20 mikron,kaplamada ise 2 mikron tane boyu aranır.
  • 10. Üretim Teknolojisi • Kalsit işletmeciliği hemen hemen bütün dünyada açık ocak şeklinde yapılmaktadır.Üretilen cevher önce triyaja tabi tutularak impuriteler elimine edilir. Daha sonraki işlem, basit bir anlatımla çeneli kırıcı-darbeli kırıcı-bilyalı değirmen sistemlerinde öğütülme safhasıdır.Öğütme işlemi yaş veya kuru olarak yapılabilir.Yaş öğütmede genellikle kalite ve maliyet yüksektir.
  • 11. • Daha öncede bahsedildiği gibi teknolojide en önemli nokta istenen tane boylarının veya belirli bir tane boyu dağılımına sahip ürünün elde edilebilmesidir.Bu amaçla, bu konuda faaliyet gösteren firmalar tarafından özel separatörler geliştirilmiş ve patentleri alınmıştır.Değirmenden alınan toz veya şlam halindeki kalsit bu separatörlerde ayrılarak satışa hazır duruma getirilirler.
  • 12. Sektörde Faaliyet Gösteren Uluslararası Kuruluşlar • Karbonatlar birim fiyatı düşük olduğu için tüketim alanlarına yakın kaynaklardan üretilip, öğütüldükten sonra tüketilmektedir. Yalnız Avrupa'da özellikle boya ve kâğıt sektöründe çok ince tane büyüklüğü ve yüksek beyazlık istenen bu sektörlerde Pluess-Staufer (OMYA) ve ECC (English China Clay) firmaları tekel durumundadır. İspanya, İtalya, Fransa, Norveç, Avustralya, Brezilya, ABD gibi ülkelerde öğütme tesisleri ve satış organizasyonları bulunur ve lokal hammadde kullanılır. Çok ince öğütme konusunda (1-2 mikron) ihtisaslaşmışlardır.
  • 13. DÜNYADA KALSİT POTANSİYELİ ve ÜRETİMİ • Dünyada ticari olarak üretilen kalsit, (kalsiyum karbonat) oluşumları Beyaz renkli, saf kireç taşları İri kristalli mermerler (Türkiye’de üretilen)Beyaz tebeşir oluşumları olmaktadır.Bunların içerisinde beyazlığı en yüksek olanlar iri kristalli mermerler olmaktadır. Fakat diğerlerine göre öğütmede kullanılan enerji daha fazladır
  • 14. • Dünyada Belli Başlı Ülkelerde Öğütülerek Değerlendirilen Kalsiyum Karbonat Oluşumları ABD’de Georgia ve Great Lake bölgesinde mermerler ve kireç taşları öğütülmekte ve daha çok PCC üretimi yapılmaktadır. • İngiltere’de mermer oluşumları yoktur. Güney bölgesindeki tebeşir yatakları ve başlıca Norveç’ten tedarik edilen mermerler öğütülüp değerlendirilmektedir. Almanya’da beyaz renkli kireç taşları öğütülmektedir. Fransa’da tebeşir ve beyaz kireç taşları öğütülmektedir. İspanya’da beyaz mermerler öğütülmektedir.
  • 15. • Yunanistan’da az miktarda beyaz mermer kırıkları ve kripto kristalin yapıda oluşan kalsiyum karbonat yatakları değerlendirilmektedir. Macaristan’da yüksek beyazlıkta (92 ve üstü) mermer yoktur. Dolomit öğütülmektedir. Romanya’da beyaz mermer oluşumu bulunmakla birlikte halen sadece inşaat amacıyla çalışmaktadır.
  • 16. • Avusturya’da yer altı, yer üstü işletmesi birlikte çalışmakta cevher zenginleştirme yöntemleri ile beyazlığı artırılan mermerler öğütülmektedir. Mısır’da iki kuruluş birincil beyaz renkli kireç taşlarını öğütmektedir. (üretim ve öğütme maliyeti çok düşük yataklardır.) Uzak Doğu’da Tayvan, Endonezya’da mermer ve amorf kalsiyum karbonat yatakları değerlendirilmektedir. İtalya’da Carrera bölgesinde mermer ocaklarının atıkları değerlendirilmektedir.
  • 17. Türkiye’deki Kalsit (Kalsiyum Karbonat) Oluşumları • Marmara Bölgesi; Çanakkale Karabiga Bölgesi, Türkiye’de mevcut en iri kristalli kalsit oluşumlarından biridir. Granit kontağında oluşan kalsit yatakları yüksek beyazlıktadır ve öğütülmesi kolaydır, fakat Ege Bölgesi ve Niğde’de bulunan oluşumlara göre beyazlığı daha düşüktür. Bayramiç, Biga, Ezine’de mermer yatakları bulunmaktadır. Balıkesir Erdek ve Manyas'ta çok zengin iri kristalli mermer yatakları ve ocakları bulunmaktadır.
  • 18. • Trakya’da Yıldız dağları, Bursa Orhaneli’nde mermer ve Dolomitik mermer yatakları bulunmaktadır. Bursa Orhangazi, Keles, İnegöl zengin mermer yataklarına sahiptir, fakat üretim çok küçük çapta yapılmaktadır. İzmir Tire, Gölmarmara, Akhisar, Torbalı mermer yatakları bulunmaktadır. Beyazlık derecesi daha önce belirtilenlerden daha düşüktür
  • 19. • Muğla Yatağan ve Kavaklıdere Bölgesi kristal yapısı daha küçük fakat kimyasal yapısı daha saf ve öğütülebilirliği kolay beyaz ve çok zengin mermer yataklarına sahiptir ve beyazlığı çok yüksektir.
  • 20. • Niğde Bölgesinde son 10 yıl içersinde çok hızlı üretim artışı yapan kalsit ocakları bulunmaktadır ve çok zengin rezerve sahiptir Türkiye'deki en beyaz oluşumlardır. Yukarıda belirtilen bölgeler rezervi 10 milyonlarca tonla ifade edilebilir çok zengin rezerve sahip bölgelerdir
  • 22. Tabo1.0:Niğpaş Kalsit Üretim Ocağı (Niğde,2013)
  • 23. Tablo1.1:Niğtaş Kalsit Üretim Tesisi (Niğde,2012)
  • 24. Tablo1.2:Aydın Madencilik Kalsit Cevher Hazırlama Tesisi(BURSA,2011)
  • 26. Mikronize Öğütülmüş Kalsitin Tüketim Alanları • Mikronize boyutlarda kuru ve yaş sistemde öğütülmüş kalsitler; • A-KAĞIT SEKTÖRÜ B-BOYA SEKTÖRÜ • C-PLASTİK VE KABLO SEKTÖRÜ • D-İNŞAAT SEKTÖRÜNDE SIVA,MACUN,DERZ DOLGUSU ÜRETİMİ • E-YAPIŞTIRICILAR F-GIDA SEKTÖRÜ(Yem sektörü) • G-SERAMİK SEKTÖRÜ(-100 +60 mikron boyutu) • H-HALI TABANI,YER MUŞAMBASI SEKTÖRÜ
  • 27. • A-Kağıt Sektörü • Mikronize kalsit özellikle yazı tabı kağıtları,duvar kağıtları ve kartonların üretiminde selüloza %15-30 arasında katılarak kullanılmaktadır.Yüksek beyazlıkta olması,ucuzluğu ve kğıda kazandırdığı diğer teknik özelliklerden dolayı son 10 yıl içerisinde Avrupa’dan başlayıp tüm dünyada kaolinin yerini alarak kağıt sektörüne girmiştir.
  • 28. • Kaolinin dolguda kullanıldığı asit sistemiyle üretim yapan kağıt sektörü son 10-15 yıl içerisinde artan bir ivmeyle nötr tutkallama veya alkali sistem diye tanımlanan yönteme dönmüştür.Üretilen kağıtlarda böylece zaman içerisinde sararma önlenmiş ve kaoline göre daha fazla kalsit dolgusu girme imkanı doğmuştur.Bu da daha az selüloz tüketimi daha az optik beyazlatıcı kulllanımı demektir.Böylece kalsit çevreye ciddi katkılarda bulunmuştur .Dünyada 18-20 milyon ton olan kağıt sektörü dolgusunun yaklaşık yarısında öğütülmüş kalsit ve PCC(Çöktürülmüş Kalsit) kullanılmaktadır
  • 29. • B-Boya Sektörü • 1,3,5,20,40 mikron boyutlarında kuru öğütülmüş kalsit kullanan boya sektörü, en fazla 5 mikron boyutunda kalsit kullanmaktadır.İnşaat boyalarında iç ve dış kaplamada su bazlı boya sisteminde %25-35 oranında kalsit boya içersinde kullanılmaktadır.Ülkemizde boya sektöründe toplam olarak 80.000 ton/yıl çeşitli boyutta kalsit kullanıldığı tahmin edilmektedir.Dünyada boya sektöründe yaklaşık 8 Milyon ton kalsit kullanıldığı tahmin edilmektedir.
  • 30. • C-Plastik Sektörü • Kalsit plastik mobilya,boru,otomotiv ve bir çok plastikten mamul ürün üretiminde gerek doğal öğütülmüş gerekse kaplanmış halde kullanılmaktadır. • Polypropilen (PP),Polyamid (PA),Termoplastik (TPES) ve PVC reçineleri esas itibariyle kalsitin dolgu olarak kullanıldığı plastiklerdir.Plastik sektöründe kalsit rengi,kimyasal safsızlığı,ucuzluğu ve bir çok nedenle dolgu olarak kullanılmaktadır. • ABD ve Avrupa’da 3 milyon tonun üzerinde plastik sektöründe kalsit kullanılmaktadır.
  • 31. • D-İnşaat Sektörü • İnşaat sektöründe beyaz renkli,çimento esaslı sıva ve macunlar toz polimerlerle karıştırılıp duvara tatbik edildiğinde kaba sıva,ince sıva,maun ve hatta boya işlemi bir kalemde çözülmektedir. • E-Yapıştırıcılar • Polimerlerle karıştırılan kalsit dolgusu inşaat ve otomotiv sektöründe yoğun olarak kullanılacaktır.
  • 32. • F-Gıda ve Yem Sektörü • Mikronize kalsit bisküvi,ekmek ,sakız, yem gibi gıda maddelerinde katkı olarak kullanılmaktadır.Kimyasal saflığırengi nedeniyle maliyeti düşürücü dolaylı kalsiyum kaynağı olarak kullanılmaktadır • G-Seramik Sektörü • Kalsit(CaCO3) seramik sektöründe düşük oranlarda olsada -60 +40 mikron boyutlarında öğütüldükten sonra reçetelere katılmaktadır. • H-Halı Tabanı ve Muşamba • Plastik sektöründe olmasına rağmen -60 +40 boyutlarında olduğu için ayrıca belirtilmiştir.
  • 33. Türkiye’de Belli Başlı Kalsit Tüketicileri • Kağıt,Karton Sektörü Seka Dalaman 12.000 ton /yıl Seka izmit 6.000 ton/yıl Toprak Kağıt 5.000 ton/yıl Kartonsan 4.000 ton/yıl Meteksan 5.000 ton/yıl Ve-Ge 5.000 ton/yıl Mopak 5.000 ton/yıl Alkim 6.000 ton/yıl Viking 1.000 ton/yıl TOPLAM 49.000 ton/yıl Tablo1.3:DPT-Devlet Planlama Teşkilatı,2001.Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu
  • 34. • Boya Sektörü Marshall 10.000 ton/yıl DYO-Yasaş Grubu 15.000 ton/yıl ÇBS 3.000 ton/yıl Polisan 3.000 ton/yıl Diğer Üreticiler 50.000 ton/yıl TOPLAM 81.000 ton/yıl Tablo1.4:DPT-Devlet Planlama Teşkilatı,2001.Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu
  • 35. • Plastik ve Kablo Sektörü Ege Plastik 4.000 ton/yıl Esen Plastik 3.000 ton/yıl Pimaş 3.000 ton/yıl Fırat 6.000 ton/yıl Çağlar Plastik 4.000 ton/yıl Diğer Plastik ve Boru 30.000 ton/yıl Siemens/Pirelli Kablo 6.000 ton/yıl Er Kablo/Alkatel 3.000 ton yıl Hes Kablo 2.000 ton/yıl Diğer Kablo Sektörü 3.000 ton/yıl TOPLAM 64.000 ton/yıl Tablo1.5:DPT-Devlet Planlama Teşkilatı,2001.Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu
  • 36. • İnşaat Sektörü Tahmini Toplam 30.000 ton/yıl • Gıda Sektörü 10.000 ton/yıl Seramik Sektörü 20.000 ton/yıl Halı Tabanı,Muşamba 20.000 ton/yıl Türkiye Toplam Kalsit Tüketimi Kağıt Sektörü 49.000 ton/yıl Boya Sektörü 81.000 ton/yıl Plastik,Kablo Sektörü 64.000 ton/yıl İnşaat Sektörü 30.000 ton/yıl Yapıştırıcılar Sektörü 5.000 ton/yıl Gıda Sektörü 10.000 ton/yıl Seramik Sektörü 20.000 ton/yıl Halı,Muşamba Sektörü 20.000 ton/yıl Genel Toplam 279.000 ton/yıl
  • 37. Sektördeki Kuruluşlar Ve Yerleri Kuruluş Adı Fabrika Yeri Tahmini Kapasite(-5 Mik.ton/yıl) İşçi Sayısı Omya Madencilik A.Ş Ç.kale/Karabiga, İzmir/Kemalpaşa, İzmit/Gebze Toplam:250bin ton/yıl 60 Hisersan A.Ş Kütahya/Hisarcık 15.000 ton/yıl 15 Ege Mikronize Bursa 20.000 ton/yıl 10 Yazıcıoğlu A.Ş İzmit/Gebze 60.000 ton/yıl 20 Esen Mikronize İstanbul 50.000 ton/yıl 20 Gülmer Bilecik 30.000 ton/yıl 15 Hisar Madencilik Aksaray 60.000 ton/yıl 20 Erciyes Kayseri 25.000 ton/yıl 10 İshakol İstanbul 8.000 ton/yıl 10 Mikrotaş Gebze 7.000 ton/yıl 10 Barit Maden Adana/Bahçe 15.000 ton/yıl 20 Polat Aydın/Çine 10.000 ton/yıl 10
  • 38. Aydın Madencilik Bursa/Gemlik 20.000 ton/yıl 10 Niğtaş Niğde 10.000 ton/yıl 15 Toplam 580.000 ton/ yıl ( Tablo:DPT,2007) Yukarıdaki tablo incelendiğinde görüleceği gibi mevcut tesisler İstanbul ve Marmara Bölgesi, İzmir ve Ege Bölgesi ile Orta Anadolu da Niğde/Aksaray civarında toplanmaktadır. Bunun sebebi hammadde kaynaklarına yakınlık ve pazara yakınlıktır.
  • 40. KAYNAKÇA • http://www.mta.gov.tr/v2.0/madenler/2013-Mart-Maden- Fiyat-Listesi.pdf • DPT-Devlet Planlama Teşkilatı,2007.Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu,Kalkınma Planı(2007-2013) • DPT-Devlet Planlama Teşkilatı,2001.Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu,Endüstriyel Hammaddeler Alt Komisyonu Genel Endüstri Mineralleri l,8.Kalkınma Planı(2001-2005) • www.mta.gov.tr/v2.0/madenler/2013-Mart-Maden-Fiyat- Listesi.pdf • http://www.omya.com/tr-tr • TMMOB,7.Uluslararası Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu ve Sergisi,BİLDİRİLER KİTABI(2009,TÜRKİYE)
  • 41. • www.esenmikronize.com.tr • www.marbleport.com.tr • www.migtasmikronize.com.tr • www.nigpas.com.tr