6. Ruim 3 miljoen burgers ervaren problemen bij het digitaal zaken doen met de
overheid.
Circa 1,2 miljoen Nederlanders (> 12 jaar) hebben nog nooit internet gebruikt (CBS,
2016).
Circa 2,5 miljoen Nederlanders (> 16 jaar) hebben grote moeite met lezen, schrijven
en/of rekenen. Vaak hebben zij ook moeite met omgaan met de computer.
De overheid is erg talig: 40% van burgers begrijpt 40% van het taalgebruik niet.
Digitalisering vormt vaak een extra drempel, zeker omdat frequentie laag is.
Burger weet de weg niet altijd: welk loket?
Niet gebruik van regelingen: welk deel bereiken we niet?
Uit het veld
8. Aanleiding
De dienstverlening van de overheid wordt steeds meer digitaal en niet
iedere burger kan eenvoudig in deze beweging mee. Het stimuleren en
ondersteunen van burgers bij deze digitalisering vraagt om een
gezamenlijke inspanning.
Doelstelling
Het fysieke netwerk vergroten om niet-digivaardigen te ondersteunen bij
een digitaliserende overheid via persoonlijke hulp bij de gemeente.
Gezamenlijke persoonlijke dienstverlening
9. Opdrachtgever
Het Kloosterhoeveberaad, met daarin vertegenwoordigers met slagkracht
vanuit gemeenten, overkoepelende organisaties en het Rijk, wil een brug
slaan tussen manifestpartijen en gemeenten om te komen tot verbeterde
samenwerking overheidsbreed.
Gezamenlijke persoonlijke dienstverlening
11. Wat hebben we tot nu toe gedaan?
Uitvoeren van praktijkbeproevingen:
Pilot Warme doorverwijzing
Pilot DUO op locatie
Onderzoek en interpretatie van resultaten:
Inzicht in doelgroep niet-digivaardigen
Knelpunten en belemmeringen voor niet-digivaardigen
Sociaal vangnet
12. Bevindingen tot nu toe
Het aantal doorverwijzingen naar de gemeente is beperkt (totaal ca. 100
in ruim een half jaar).
Telefonisch doorverwijzen blijkt lastig: hoe herken je het probleem en
wie zit er aan de andere kant van de doorverwijzing?
Fysieke klantgesprekken voor DUO bij locatie gemeenten zijn gewild en
effectief.
Burgers zijn in beide trajecten tevreden over de geboden
dienstverlening.
Gemeente heeft meer zicht op sociale vangnet.
14. 10-4-2017
Huiswerk op orde
aanpassen aanbod overheid
Zelfregie
middels training groep niet-
digivaardigen verkleinen
Hulpstructuren
inrichten duurzame
ondersteuning
Aanbod eenvoudig en
toegankelijk, in kleine
stappen, in eigen tempo.
Visueel, mondeling en
schriftelijk
Ondersteuning op
dienstverlening waar veel
burgers gebruik van maken.
Leren en oefenen leidt tot
zelf doen
Uitrusten en
ondersteunen van
professionele en vrijwillige
ondersteuning
Vooringevulde aangifte
Belastingdienst
Kinderbijslag 2e kind
Digisterker
Klik & Tik
Taaldigipunt
Wijkteams
Seniorweb
Mantelzorg
Co-browsing
Inloopspreekuren
(Digi)taalmaatje
Digitaalhulpplein.nl
Training online
solliciteren
Hulp voor de doelgroep
15. En nu verder?
Besef dat er niet 1 oplossing is; oplossingsrichtingen baseren op drie
pijlers.
Aan de basis ligt vereenvoudiging van dienstverleningsaanbod.
Sluit aan bij waar de burger zich al begeeft: zoeken op de juiste plek.
Effectief doorverwijzen wellicht beter face to face dan via telefoon.
Aanbod waar naartoe doorverwezen kan worden inzichtelijk maken.
Investeer in screeningsvaardigheden van dienstverleners.
Verkennen meer gebundelde fysieke dienstverlening op locatie.
16. De Bibliotheek als platform voor hulp bij
digitalisering
Maaike Toonen
5 april 2017
18. De opdracht van de bibliotheek
1. ter beschikking stellen van kennis en informatie;
2. bieden van mogelijkheden tot ontwikkeling en educatie;
3. bevorderen van lezen en het laten kennismaken met literatuur
4. organiseren van ontmoeting en debat; en
5. laten kennis maken met kunst en cultuur.
21. Waar is de hulp?
De bibliotheek is een essenti谷le
hulpstructuur in een snel veranderende
samenleving
Wethouder Hatenboer (VVD), Gemeente Enschede
De bibliotheek als:
Maatje voor geletterdheid
Trainer digitale vaardigheden
Platform om elkaar te helpen
21
800 vaste vestigingen
200 servicepunten
60 miljoen bezoekers per jaar
4 miljoen actieve leden
23. Pilot BZK in de bibliotheken Katwijk, Venlo en Bussum
24. Opzet
De Bibliotheek wordt gepositioneerd als fysiek en digitaal hulpplein, waar mensen:
1. Terechtkunnen met een concrete vraag i.r.t. de (e)-overheid en dan (warm)
doorverwezen worden naar de juiste instantie
2. Terechtkunnen voor aanvullende informatie betreffende de (e)-overheid
3. De medewerkers van de bibliotheek zijn getraind in het herkennen & doorverwijzen
van burgers
4. Burgers kunnen terecht voor laagdrempelige scholing op het gebied van taal- en
digitale vaardigheden
5. Burgers worden eventueel doorverwezen naar ander scholingsaanbod in de regio
24
33. Onze ambitie
1. De versnippering tegengaan -> handen ineen slaan.
2. In vijf jaar tijd 1 miljoen burgers over de digitale kloof helpen.
3. Een landelijk dekkende sociaal, educatieve kaart zodat burgers gemakkelijk naar de
juiste instantie kunnen worden doorverwezen.
4. De bibliotheek als platform dat al het aanbod verbindt en zorgt dat mensen er hun
weg in kunnen vinden.
33
35. Jan Klerk Bibliotheek Katwijk
Paulien Brinkman gemeente Deventer
Piet Boekhoudt - Digisterker
Paneldiscussie
36. Het is logisch dat gemeenten het loket zijn waar burgers
terecht kunnen met hun digitale vragen.
Stelling I
37. De bibliotheek kan op gebied van ondersteuning bij digitaal
zakendoen de rol (en verantwoordelijkheid) van de gemeente/
overheid overnemen?
Stelling II
38. Alle overheidsmedewerkers moeten in staat zijn niet-
digivaardige klanten te herkennen en in basis te ondersteunen.
Stelling III
39. Het aanbod van de overheid moet eenvoudiger en
toegankelijker worden, zodat extra ondersteuning niet nodig is.
Stelling IV
#5: Digitalisering gaat verder dan de overheid, problemen worden niet alleen ervaren in het zakendoen met de overheid, maar ook in het dagelijks leven (denk aan reizen met ov-chipkaart, kaartje kopen in bios, ziektekostenverzekering declaraties indienen. Het is een maatschappelijk probleem, als je niet mee kunt in de digitalisering loop je steeds verder achter.
Er is een kloof tussen aanbod overheid & kennis en vaardigheden van burgers. Dit zit op digitale vaardigheden, maar ook op het talige en complexe aanbod van de overheid, daarover straks meer
#7: Naarmate iemand minder geletterd is, nemen onder andere zijn of haar informatievaardigheden af. Moeite hebben met lezen en schrijven heeft dus invloed op het kunnen navigeren en ori谷nteren op internet (Universiteit Twente, 2010).
Maatschappelijk probleem
Doordat een aantal mensen geen gebruik maakt van de regelingen waar zij recht op heeft, komen ze nog dieper in de problemen.
#12: * Pilot ingericht bij 9 gemeenten met SVB, BD, Logius om burgers die bellen met 1 van deze instanties en waarbij telefonische hulp niet de oplossing is, de mogelijkheid te bieden om bij de gemeente geholpen te worden aan de balie. Het gaat hierbij bijv. om aanvragen voor AOW, BD Toeslagen of Digid. Het is de bedoeling om daarna vanaf de gemeente de burger te duiden op de mogelijkheden richting een meer duurzame oplossing > sociaal vangnet.
Pilot ingericht bij 2 gemeenten waarbij een medewerker van DUO op locatie van de gemeente klanten ontvangt en ondersteunt bij hun specifieke vragen. Deze doelgroep is deels niet-digivaardig, maar gaat breder.
Uit onderzoek, interviews en ervaringen vanuit het Doespoor is meer inzicht verkregen in de doelgroep niet-digivaardigen en waar zij tegenaan lopen.
#25: Vertellen wat hier voor nodig is: een compleet gevulde sociaal, educatieve kaart. Bibliotheken zijn de afgelopen periode met name bezig geweest met het in kaart brengen van de verschillende samenwerkingspartners op lokaal niveau.