3. De bib, oord van kennis
en informatie
De historische bestaansreden van de bib
~ Volksverheffing: het toegankelijk maken van
kennis en informatie
~ Sterk emancipatorische opdracht
Maar wat nu?
6. Een omslag in denken
en handelen
Niet focussen op toenemend aanbod van
informatie, maar wel op groeiende nood
aan informatie op maat
Een omslag van aanbod (collecties) naar
maatwerk voor mensen (connecties)
Een omslag van inlichtingenwerk (intern)
naar informatiebemiddeling
(intern/extern)
11. De plaats waar je tot
je recht komt?
UNESCO: de bib is een organisatie die
burgers in staat stelt een volwaardige
plaats in een democratische samenleving
in te nemen
Welke informatie en kennis hebben mensen
vandaag nodig om volwaardig te participeren
aan de samenleving?
Wordt de bib de plaats waar mensen tot hun
recht komen?
12. De bib, startpunt van
een zoektocht
Eerstelijnsfunctie
De plaats waar de
zoektocht begint
Steeds minder het
eindpunt ervan
Maar wel altijd
ori谷nterend!
17. De bib, klaar voor de
toekomst!?
Simpel? Van geen kanten!
Maar de toekomst wordt nu geschreven!
Straks voorbeelden van/beschouwingen over:
Delphi
Traject provincie Antwerpen
Begeleidingsopdracht van LOCUS voor
departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media en
departement Onderwijs en Vorming: BIC
Mariekerke, HABOBIB, Rupelbib
Editor's Notes
Wat kunnen we hieruit leren?
Kabouter Wesley grossiert in clich辿s daarom is het ook zo grappig vraag dat maar aan het buitengewoon onderwijs.
De beeldvorming van de bib is niet goed je wordt er niet geholpen; klantvriendelijkheid ondermaats;
De beeldvorming van de bib is fantastisch als je informatie zoekt, is de bib het eerste waar je aan denkt.
De bib & de wereld zijn ge谷volueerd.
Kennis en informatie is niet meer alleen in boeken te vinden.
Boeken en andere informatiedragers zijn voor velen maar niet voor iedereen! toegankelijker geworden.
Informatie is overal, een muisklik volstaat
Google is alvast in Belgi谷 en in vele delen van de wereld de (unieke?) poort tot kennis, tot informatie, tot wijsheid?
Uit De duistere diamant van Suske en Wiske
Jagen op konijnen met een lichtbak, al gebruikt Lambik hier een TV. In de tijd dat het album verscheen, 1958, was dat zoiets als het web 2.0 vandaag.
Wat is eigen aan konijnen? Beweeglijkheid. Basiskenmerk om te overleven. Door lichtbak blijven ze stil zitten. Dan loert het gevaar om de hoek.
Parallel met de bib vandaag tegenover het web 2.0.
Mensen hebben meer dan ooit behoefte aan filters en niet alleen aan filters, ook aan informatievaardigheden om info te vinden en die strategisch aanwenden in hun dagelijks leven (cfr onderzoek vorige week op radio gehoord)
De positie van de bib was tot voor kort links bovenaan in het assenkruis.
Er zijn al verschuivingen, waarbij mensen centraler gesteld worden dan de collectie, m.a.w. de collectie wordt aangepast aan de gebruiker. Vroeger werd de gebruiker verondersteld zich aan te passen aan de collectie. Die veranderingen uiten zich in andere manieren op de collectie samen te stellen, vorm te geven, te presenteren, te ontsluiten, ZIZO is daar een concreet voorbeeld van.
De grote uitdaging wordt om op te schuiven naar een positie rechts onderaan in het assenkruis, waarbij bemiddeling 辿n connectie met het publiek centraal staan.
De bib moet er zijn voor iedereen, maar niet iedereen heeft behoefte aan hetzelfde.
De bib moet zich aanpassen aan de noden van de gebruikers, niet de gebruikers aanpassen aan het aanbod van de bib.
Het gaat er niet langer om zoveel mogelijk mensen naar de bib te krijgen dat is de oude bib.
De nieuwe bib wil zoveel mogelijk goed ge誰nformeerde, maatschappelijk actieve burgers, zowel binnen als buiten de bib.
En neen, dat is niet alleen de opdracht van de bib? Samenwerking dringt zich op.
En toegegeven, ik heb iets met konijnen.
Wordt de bib dan een gespecialiseerd informatiepunt? Neen, waarschijnlijk niet.
We krijgen een veelheid aan antwoorden die mee bepaald worden door lokale contexten, keuzes en ambities.
Richtinggevende vragen:
Voor wie werken we?
Wie zijn onze inwoners?
Leeftijd Opleidingsniveau? Sociaal economische positie?
Op wie zetten we in? In functie van informatiebemiddeling en het stimuleren van informatievaardigheden:
Voor wie willen we werken?
Voor wie kunnen we werken?
Voor wie moeten we werken?
En vooral: welk effect willen we bereiken, wie kan het meest baat hebben bij onze acties?
Met wie doen we dat?
Wie zijn de mogelijke partners?
Waarom willen we met bepaalde partners samenwerken? Wat voegen ze toe dat wij niet hebben? Wat hebben wij hen te bieden? Hoe kunnen
we elkaar versterken?
Hoe willen we met bepaalde partners samenwerken? Louter faciliterend of vanuit een inhoudelijk partnership?
Schrijf u in andermans agenda in!!!
Zitten we nog op het juiste spoor?
Check: hoe vraaggericht zijn we nu nog bezig?
Zijn onze acties wel effectief een antwoord op de vragen en noden van de groep die we willen bereiken?
Gerichte, doordachte keuzes worden dus cruciaal: wat doen we wel en wat doen we bewust niet!
De bib stopt dus niet bij het aanbod aan fysieke en digitale materialen binnen haar muren.
De bib is ook een gemeentelijke dienstverlening is het dan ook een gemeentelijk informatiepunt? Schrijft de bib zich ook in binnen andere gemeentelijke dienstverlening? De verkoop van vuilniszakken blijkt een bijzonder drempelverlagend effect te hebben
Nadenken over de positie van de bib in een breder kader van gemeentelijke dienstverlening en informatieverstrekking is een evidente eerste stap. Het antwoord op dat denkproces zal lokaal sterk verschillen.
Uit onderzoeken: kenniseconomie en informatietechnologie brengen ongelijkheid in de samenleving.
! Aandacht voor wie moeite heeft met de informatiesamenleving. Door de bomen terug het bos en trouw blijven aan de missie: toegang tot betrouwbare, kwaliteitsvolle (ook digitale) informatie voor iedereen garanderen
Het leven van a tot z: is dat een richtlijn? Mensen hebben in verschillende levensfasen andere noden.
Uitdaging = bibliotheek belangrijk maken in het leven van mensen. Maar doel is niet mensen toeleiden naar de bib dan wel goed/beter ge誰nformeerde mensen
De bib moet belangrijk worden als startplaats voor een zoektocht. De bibmedewerker moet mensen kunnen ori谷nteren in hun zoektocht, inspelend op de competenties en capaciteiten van de individuele burger. De bibmedewerker moet de waarheid niet in pacht hebben, maar wel kunnen doorverwijzen naar de juiste persoon, dienst, organisatie tot en met het maken van een afspraak in bepaalde omstandigheden.
Noem het maar de hedendaagse invulling van de bibliothecaris die vroeger ook al het onderscheid maakte wie welk soort boek nodig had over een bepaald thema, naargelang de opleiding, het leesparcours, enz.
Het leven van a tot z: van zwangerschappen, borstvoeding en opvoeding tot vul zelf maar in. Sommigen vinden de ZZZZZ op de draagtas naar het schijnt wat morbide
Verschillende rollen zijn mogelijk, vaak tegelijk
Facilitator
Netwerker
Coach
Er is niet 1 rol, elke bib moet kiezen uit de voor haar meest zinvolle en haalbare: afhankelijk van de (noden van) lokale gemeenschap, haar ambities en mogelijkheden.
Het spreekt voor zich dat elke rol andere competenties en vaardigheden vergt.
Neen. We zullen voorbij de klassieke bibliotheek moeten kijken, naar wat er achter ligt.
En op de foto de Nationalbibliothek in Wenen, die haar oorsprong heeft in de middeleeuwen. Gebouw uit de 18de eeuw en ook daar keek men blijkbaar al voorbij de rekken
Bib als basisvoorziening blijft overeind door afstemmen op de informatienoden die er zijn + vorm geven met andere partners (volwassenenonderwijs, sociaal cultureel werk, sociale projecten en organisaties .) om elkaar (s comptetenties) te versterken. Nu te vaak naast elkaar en overlappend. Er is afstemming nodig . (kan ook bij dia 7 waar je het hebt over partnerschap)
Kanteling van binnen naar buiten
Koppeling aan andere diensten en organisaties
Nieuwe competenties, niet alleen die om de stilte te bewaren zoals in deze cartoon van Calvin & Hobbes (ofte Casper & Hobbes). Bv. meer agogische vaardigheden om vragen te kunnen duiden, om mensen in te schatten, om mensen te begeleiden in een leerproces (want zoeken en vinden van informatie is een leerproces).
Nieuwe infrastructuur, niet langer een woud van rekken. We zullen ons moeten afvragen wat de rol en de positie van de balie binnen een nieuwe bibliotheek nog kan zijn? Bv. ook plaatsen waar vragen in een meer discreet kader behandeld kunnen worden?
We zullen er hard moeten aan werken om het imago van informatieverstrekker, informatiebemiddelaar waar te blijven maken!
We zullen moeten zorgen dat kabouter Wesley in de toekomst nog altijd naar de bib komt, maar ook dat hij dan een antwoord krijgt op zijn vragen.