Kasaysayan ng mga Lalawigan sa Gitnang Luzon
- 1. KASAYSAYAN NG MGA LALAWIGAN SA GITNANG LUZON
- 2. AURORA Isinunod sa pangalan ni Dona Aurora Quezon na asawa ni dating Pangulong Manuel L. Quezon
- 3. 1609 nagkaroon ng tidal wave sa lalawigan Nagtungo ang mga tao sa mataas na lugar upang makaligtas Naitatag ang Baler 1572 nagalugad ni Juan de Salcedo ang lalawigan ng Aurora Narating niya ang Casiguran, Baler at Infanta
- 4. 1814 naitatag ang komunidad ng Aurora 1902 naging bahagi ang Aurora ng Nueva Ecija ngunit napasama ito sa Tayabas, Quezon Panahon ng Komonwelt nagtungo si Pangulong Manuel L. Quezon sa lalawigan ng Aurora na bayan ng kanyang mahal na asawa Agosto 13, 1979 naging isang ganap na lalawigan ang Aurora ayon sa batas Pambansa Blg. 7 ni Pangulong Ferdinand Marcos
- 5. BATAAN Ayon sa mga halos nagkakaparehong kuwento nina Victor de Leon, Mauricio Q. Pizarro at Rev. Fr. Wilfredo C. Paguio, may tatlo umanong bersyon kung bakit tinawag na Bataan ang Bataan.
- 6. UNANG BERSYON Ang pangalan ng Bataan ay nanggaling umano sa salitang Vatan na pangalan ng isang sinaunang datu na naghari sa lalawigan noong hindi pa dumarating ang mga Kastila sa Pilipinas.
- 7. IKALAWANG BERSYON Bata Nino kasingkahulugan daw nito ang pagiging isang bagong probinsya ng Bataan matapos itong mahiwalay sa Pampanga noong 1754 Muchacho (Utusan) Ito umano ay ang tawag sa may 3,500 Moro na naging katulong ng mga Kastila at Pampague単o sa paglilinang sa kapatagan ng Bataan noong araw Rapaz (Mersenaryo) mga mersenaryo, o upahang mandirigma, na lumaban sa mga pirata na nanalakay sa Bataan noong araw
- 8. IKATLONG BERSYON Ang pangalan ng Bataan ay hinango umano sa salitang Tagalog na Butaan, na ang kahulugan sa Ingles ay monitor lizard na mas kilala sa tawag na bayawak.
- 9. 1570 natagpuan ng mga misyonaryong paring Espanyol ang Bataan
- 10. ANG BATAAN AY NAHAHATI SA DALAWANG BAHAGI: Corregimiento ng Mariveles Binubuo ito ng mga bayan ng: Mariveles, Bagac, Morong Maragondon, Cavite Probinsya ng Pampanga Binubuo ito ng mga bayan ng: Orion, Pilar, Balanga Abucay Samal Orani Hermosa Dinalupihan
- 11. 1647 nilusob ang Bataan ng mga Olandes (Dutch) Nais ng mga Dutch na makuha ang kapuluan mula sa Espanya. Pagdating nila ay minasaker nila ang mga tao sa Abucay, Bataan 1700 Dumaong si Limahong sa Pusan Point 1754 itinatag ni Gobernador Heneral Padre Manuel Arandia ang lalawigan ng Bataan
- 12. 1896 Sumama ang Bataan sa iba pang lalawigan sa Luzon sa paghihimagsok laban sa pamamahala ng mga Kastila Ikalawang Digmaang Pandaigdig dito nakilala ang lalawigan ng Bataan Abril 09, 1942 Araw ng Kagitingan
- 13. BULACAN Galing sa salitang bulak na sa salitang Ingles ay cotton
- 14. Si Father Augustin de Alburquerque ang unang ministro ng Bulacan at tagapagtatag nito Mga paring Augustinio ang nagtatag sa ilang bayan sa lalawigan ng Bulacan 1572 naitatag ang bayan ng Bulacan
- 15. 1848 naitatag ang bayan ng San Miguel sa Bulacan 1897 isa ang Bulacan sa walong lalawigan na naghimagsik laban sa mga Espanyol. Unang bahagi ng Rebolusyon ng Pilipinas na natapos sa paglagda ng kasunduan sa Biak na bato 1898 sa simbahan ng Barasoain nangyari ang paggawa ng Konstitusyon ng Unang Republika ng Pilipinas
- 16. 1899 Inilipat ang kabisera ng Bulacan sa San Isidro, Nueva Ecija ng dating Pangulo na si Emilio Aguinaldo Marso 06, 1899 Unang eleksyon ito sa bansa sa bayan ng Baliuag Kasabay nito ang pagtatag ng pamahalaang sibil ng mga Amerikano sa Pilipinas
- 17. NUEVA ECIJA Nagmula ang pangalan ng lalawigan ng Nueva Ecija sa matandang lungsod ng Ecija sa Seville, Spain
- 18. Simula ng ika 18 siglo binuo ang Nueva Ecija bilang isang militar na distrito ng lalawigan ng Pampanga ni Gobernador Heneral Narciso Claveria
- 19. Katapusan ng ika 18 siglo nagging regular na lalawigan ang Nueva Ecija 1818 lumawak ito hanggang sa bayan ng Infanta 1848 naidagdag ditto ang ilang bayan ng Pampanga (Aliaga, Cabiso, Gapan, San Antonio at San Isidro) Ika 19 na siglo nanahan dito ang mga Ilokano mula sa Pampanga at Ilocos 1853 nalikha ang distrito ng Principe mula sa Baler at Casiguran
- 20. 1856 napunta ang bayan ng Palanan sa Isabela 1858 nahwalay na distrito ang Infanta at Polilio Mayo 1899 nagging sentro ang Cabanatuan ng Pamahalaang Rebolusyonaryo
- 21. Hunyo 1899 pinatay si General Antonio Luna sa Cabanatuan 1945 napalaya ng Amerikano ang mga Pilipinong gerilya
- 22. PAMPANGA ang pangalan ng Pampanga ay nagmula sa mga taong unang nanirahan sa tabi ng pampang o tabi ng ilog
- 23. Dating bahagi ng Pampanga ang mga probinsya ng: Bataan Bulacan Nueva Ecija Pangasinan Tarlac Zambales
- 24. 1571 itinatag ni Martin de Goiti ang Pampanga
- 25. Panahon ng Kastila napakahalagang pinanggagalingan ng pagkain, sapilitang paggawa at mga torso ang lalawigan ng Pampanga 1645 Naghimagsik si Francisco Maniago dahil sa pagpilit na pagbayad ng buwis o bandala
- 26. 1660 Nais ni Andres Malong na maging bahagi ng Pangasinan ang Tarlac sa tulong ni Melchor de Vera ngunit hindi ito nangyari 1896 Isa ang Pampanga sa naghimagsik at sumapi sa Rebolusyong 1896 1899 Naging pansamantalang capital ang San Fernando ng Republika ng Pilipinas
- 27. Panahon ng Amerikano naitayo ang Clark Air Base sa Hilagang Pampanga 1940 1950 naging panahanan ang Pampanga ng mga Hukbalahap Nagkaroon ng reporma sa lupa sa panahon ni Pangulong Diosdado Macapagal 1991 pumutok ang Pinatubo Iniwan ng Estados Unidos ang Clark Air Base na kinalaunan ay naging Special Economic Zone
- 29. Nanggaling ang panagalan ng lalawigan sa isang uri ng talahib na damo o malatarlak TARLAC
- 30. 1788 pormal na naitatag ang Tarlac Si Don Carlos Miguel at Don Narciso Casta単eda ang nagtatag ng Tarlac 1896 - sumapi ang Tarlac sa Rebolusyon ng 1896 sa pamumuno ni Don Francisco Ta単edo Hunyo 25, 1898 sumuko ang mga sundalong Espanyol sa Tarlac 1996 1998 nagging lungsod ang Tarlac sa pamamagitan ng House Bill No. 6863 noong Noyembre 1997 Naaprubahan ito sa pamamagitan ng Senate Bill No. 2340 noong Pebrero 23, 1998
- 31. ZAMBALES Nagmula sa taong Zambal Nagmula sa ginagamit na wikang zambal Nagmula sa salitang Samba na ang ibig sabihin ay pananampalataya sa mga espiritu ng kanilang mga ninuno
- 32. 1572 naitatag ang Subic at Botolan 1600 namuno ang mga Zambal sa Zambales 1607 naitatag ang bayan ng Masinloc 1611 naitatag ang bayan ng Iba 1612 naitatag ang bayan ng Sta.Cruz Naging capital ng Zambales ang Masinloc
- 33. Ika 18 siglo nahiwalay ang Zambales sa Pangasinan 1895 nagtayo ng Naval Base sa look ng subic ang mga Espanyol 1898 nakuha ng mga Amerikano ang Look ng Subic at pinangalagaan hanggang taong 1946 Ika 19 na siglo nanirahan sa lalawigan ang mga tao mula Ilocos Norte at Ilocos Sur 1901 1903 nagkaroon ng unang gobernadora sibil ang Zambales 1903 nagsimulang dumami ang populasyon ng lalawigan