![Sonu? olarak; T┨m bula??c? hastal?klarda oldu?u gibi ?nlem almak gereklidir. Tela?lanman?n ve gereksiz ?nlemlere ba?vurman?n, gereksiz ila? kullan?m?n?n yarar? yoktur, hatta zarar? olabilir. Yukar?da da belirtildi?i gibi kene ?s?rmalar?nda m┨mk┨n olan durumlarda sa?l?k kurumuna m┨racaat etmek ?ncelikli davran?? olmal?d?r. Bir toplumun ola?an durumlardaki sa?l?k d┨zeyi, ola?and??? durumlardaki sa?l?k sorunlar? ile m┨cadele etme g┨c┨n┨n belirleyicisidir. Bu nedenle toplum sa?l???na gereken ?nem verilmeli ve koruyucu sa?l?k uygulamalar?na daima ?zen g?sterilmelidir. Sa?l?kl? g┨nler dilerim. N.K [email_address]](https://image.slidesharecdn.com/kene-1213636134416845-8/85/Kene-15-320.jpg)
Kene
- 1. Sevgili arkada?lar ve dostlar bilgilerinize arz olunur´ *KIRIM KANGO KENELER?* Sa?l?kl? g┨nler dile?iyle´.
- 2. *** Kene ve K?r?m Kongo Kanamal? Ate?i *** K?r?m Kongo Kanamal? Ate?i (KKKA): KKKA hastal??? ilk olarak 1944 y?l?nda K?r?m¨da g?r┨lm┨? ve K?r?m Kanamal? Ate?i olarak tan?mlanm??t?r. Daha sonra 1956 y?l?nda Kongo¨da g?r┨len hastal???n, 1969 y?l?nda K?r?m Kanamal? Ate?i ile ayn? oldu?unun fark?na var?lm?? ve hastal?k bundan sonra bug┨nk┨ bilinen K?r?m Kongo Kanamal? Ate?i ismiyle an?lmaya ba?lam??t?r.
- 3. Kene: Keneler evcil ve yabani hayvanlara ve insanlara yap???p kan emerek b┨y┨rler. Evcil hayvanlar vas?tas? ile evlerin i?ine kadar gelebilirler. KKKA vir┨s┨n┨n bula?mas?nda Hyalomma t┨r┨ne ait keneler daha b┨y┨k bir yere sahip olmakla beraber, t┨m keneler de bu vir┨s┨ bula?t?rabilir. Hyalomma soyuna ait keneler ┨lkemizin de i?inde bulundu?u ?ok geni? bir co?rafik alanda yerle?mi?lerdir. ?lkemiz kenelerin ya?amalar? i?in co?rafi a??dan olduk?a uygun bir yap?ya sahiptir. K?rm?z? - kahverenginde yass?, oval bir d?? parazittir.
- 4. Bulundu?u yerler: Su kenarlar? ve otlak ?eklindeki yerlerde, ?al?, ??rp? ve g┨r ot bulunan yerlerde, Hayvan bar?naklar? ve hayvanlar?n ┨zerinde, ?ay?rlarda ya?arlar.
- 5. Hangi kaynaklar ile bula?abilir? Bir?ok ku? ve yaban hayvan? vir┨se kar?? diren?li iken, vir┨s┨n yay?lmas?nda ?nemli rol oynar. Keneler vir┨s┨ enfekte hayvanlardan (k┨?┨k kemiriciler, yaban hayvanlar? evcil memeli hayvanlar ve ku?lardan) al?rlar.
- 6. Hastal?k (Vir┨s bula?mas?) enfekte kenelerin ?s?rmas? ile ba?lamaktad?r. Keneler, insanlar? kan emmek amac? ile ?s?rmalar? s?ras?nda vir┨s┨ bula?t?rmaktad?rlar. Vir┨s, kene ?s?rmas?n?n yan? s?ra hasta hayvan ve insanlar?n kan, ifrazat ve dokular?yla direkt temasla da bula?maktad?r. Her kene bu vir┨s┨ ta??mad???ndan, her kene ?s?rd???nda bu vir┨s bula?mayabilir. Kene ile temaslarda ba?ka vir┨slerde bula?abilece?inden hassas davranmakta fayda vard?r.
- 7. ?zellikle Nisan ve Ekim aylar?nda aktif hale ge?erek ?evrelerindeki hayvanlar ve insanlarla (hayvan bar?naklar?nda, avc?l?k s?ras?nda, piknik do?a y┨r┨y┨?┨ v.b. yap?lan k?rsal alan gezileri s?ras?nda ayaklara atlayarak ve/veya tutunarak ormanl?k alanlarda a?a?tan d┨?erek v.b.) temas ederek derinin a??k bulunan k?s?mlar?ndan v┨cuda dolay?s? ile kan kaynaklar?na ula??rlar. Bir s┨re sonra kenenin tutundu?u b?lge k?zar?r ve ka??n?r.
- 8. E?er, kene v┨cut ┨zerinde iken tespit edilmi? ise en yak?n sa?l?k kurulu?una ba?vurmak gerekir. V┨cuda yap??m?? keneyi kesinlikle elle ?ld┨rmemek, patlatmamak ve kenenin ┨zerine herhangi bir kimyasal madde (alkol, gaz ya?? gibi) d?kmemek gerekir. ?┨nk┨ bu i?lemler kenenin kusmas?na neden olur ve mikrobun v┨cuda girmesini kolayla?t?r?r.
- 9. * Herhangi bir sa?l?k kurumuna ula?man?n zor oldu?u durumlarda; c?mb?zla sa?a sola oynat?larak ??kar?lmas? daha uygundur. * Kenelerin kesinlikle ??plak elle ?ld┨r┨lmemesi ve patlat?lmamas? gerekir. ?┨nk┨ kenenin ta??d??? vir┨sler bu s?rada da bula?abilir.
- 10. Hastal?k belirtileri: Ate?, k?r?kl?k, ba? a?r?s?, halsizlik, a??r? duyarl?l?k, kollarda, bacaklarda ve s?rtta ?iddetli a?r? ve belirgin bir i?tahs?zl?kla ba?lar. Bazen kusma, kar?n a?r?s? veya ishal olabilir. ?lk g┨nlerde y┨z ve g??┨ste k?rm?z? nokta ?eklinde kanama odaklar? ve g?zlerde k?zar?kl?k dikkati ?eker. G?vde, eller ve ayaklar da morluklar olu?abilir. Mide-Barsak ve ?drar yollar?ndan kanamaklar olabilir. Bazen vajinal kanama da olabilir Ate? 5C12. g┨ne kadar ??kar ve sonras?nda d┨?meye ba?lar. Nekahat d?nemi uzun s┨relidir. ?l┨m olaylar? daha ?ok hastal???n ikinci haftas?nda (5C14 g┨n) g?r┨lebilmekte ve bu oran yakla??k % 30¨lar? bulabilmektedir. ?yile?me hastal???n dokuzuncu veya onuncu g┨nlerinde ger?ekle?mektedir.
- 11. Kimler bu hastal?k a??s?ndan risk grubundad?r? Hastal?k daha ?ok hayvanc?l?kla u?ra?anlarda, mezbaha ?al??anlar?nda ve k?rsal alanda ya?ayanlarda g?r┨lebilmektedir. Piknik, do?a y┨r┨y┨?┨ ve avc?l?k gibi nedenlerle k?rsal alana ??kanlar da risk alt?ndad?r.
- 12. Kulu?ka s┨resi: Kene taraf?ndan ?s?r?lma ile vir┨s┨n al?nmas?n? m┨teakip kulu?ka s┨resi genellikle 1C3 g┨nd┨r; bu s┨re en fazla 9 g┨n olabilmektedir. Enfekte kan, ifrazat veya di?er dokulara do?rudan temas sonucu bula?malarda bu s┨re 5C6 g┨n; en fazla ise 13 g┨n olabilmektedir.
- 13. Tedavi: Destek tedavisi yap?lmaktad?r. Tam kan veya kan ┨r┨nleri verilerek olu?an eksiklikler giderilir. Hastal???n spesifik bir tedavisi bulunmamakla birlikte, antiviral ila?lar kullan?lmaktad?r. A?? ile korunma; Bug┨n i?in etkili bir a??s? bulunmamaktad?r. KKKA hastal???n?n ge?irilmesinden sonra vir┨se kar?? ba????kl???n ?m┨r boyu s┨rebilece?i belirtilmektedir.
- 14. Korunma ve m┨cadele yollar?: * M┨mk┨n oldu?u kadar kenelerin bulundu?u alanlardan ka??n?lmal?d?r. *Kene bulunan hayvan bar?naklar? uygun akarisitlerle usul┨ne g?re ila?lanmal?d?r. *Hayvanlardaki kenelerle m┨cadele edilmeli, hayvanlar kenelere kar?? ila?lanmal?. (kene tozu v.b.) ?al?, ??rp?, su kenar? veya g┨r otlar?n bulundu?u alanlara piknik veya ba?ka bir ama?l? gitme durumunda ??plak ayakla ve k?sa giysilerle dola??lmamal? ve pantolon pa?alar? ?orap i?ine al?nmal?d?r. Ayr?ca d?n┨?te v┨cut kene a??s?ndan kontrol edilmelidir. Bu t┨r yerlere gidildi?inde m┨mk┨nse ?izme giyilmelidir. *Hasta olan ki?ilerin kulland??? malzemeler ve tuvaletler ?ama??r suyu ile dezenfekte edilmelidir.
- 15. Sonu? olarak; T┨m bula??c? hastal?klarda oldu?u gibi ?nlem almak gereklidir. Tela?lanman?n ve gereksiz ?nlemlere ba?vurman?n, gereksiz ila? kullan?m?n?n yarar? yoktur, hatta zarar? olabilir. Yukar?da da belirtildi?i gibi kene ?s?rmalar?nda m┨mk┨n olan durumlarda sa?l?k kurumuna m┨racaat etmek ?ncelikli davran?? olmal?d?r. Bir toplumun ola?an durumlardaki sa?l?k d┨zeyi, ola?and??? durumlardaki sa?l?k sorunlar? ile m┨cadele etme g┨c┨n┨n belirleyicisidir. Bu nedenle toplum sa?l???na gereken ?nem verilmeli ve koruyucu sa?l?k uygulamalar?na daima ?zen g?sterilmelidir. Sa?l?kl? g┨nler dilerim. N.K [email_address]