ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo

°­¾±ÅŸ¾±±ô¾±°ì

•Download as PPTX, PDF•
•
Mehlika Uysal
Mehlika Uysal
1 of 7
Downloaded 10 times
-KiÅŸiliÄŸi, kiÅŸilikle ilgili temel kavramları ve kiÅŸiliÄŸi etkileyen faktörleri araÅŸtırınız. -°­¾±ÅŸ¾±±ô¾±°ì, kiÅŸilikle ilgili temel kavramlar ve kiÅŸiliÄŸi etkileyen etmenler konusunda çevrenizdeki çocukları gözlemleyiniz.
-KiÅŸilerden söz ederken "hoÅŸ" "canlı" "mutlu" "mutsuz" "iyilik yapan" "güçlü" gibi tanımlamalar kullanırız. Burada anlatılmak istenen, bireyin gösterdiÄŸi davranış özellikleridir. °­¾±ÅŸ¾±±ô¾±°ì, bir bireyin tüm ilgilerinin, tutumlarının, yeteneklerinin, konuÅŸma tarzının, dış görünüşünün ve çevresine uyum biçiminin özelliklerini içeren bir terimdir. Asıl olan, kiÅŸiliÄŸin kendine özgü ve ahenkli bir bütün olmasıdır. Bireyin belleÄŸi, dış görünüşü, direnme süresi, sesi ve konuÅŸma tarzı, tepki hızı, sporculuÄŸu gibi özelliklerinin hepsi o insanın kiÅŸiliÄŸini betimlemede önemlidir. Ruh bilimcilere göre kiÅŸilik, bireyin kendine özgü ve ayırıcı davranışlarının bütünü olarak tanımlanır.
1-) Huy (mizaç): Kişiliğin biyolojik ve fizyolojik yönüdür. Kişiliğin bu yönü doğuştan getirilir ve değiştirilemez. Sinirlilik, neşelilik, içe dönüklük, dışadönüklük, soğukkanlı olma gibi kişiliğin özellikleri mizaçtır. 2-) Karakter: Bireyin toplumun sosyal değerlerine uygun davranış gösterme özelliğidir. Yani kişiliğin ahlaki yönüdür. Çevreden kazanılır ve eğitim ile şekillenir. Dürüstlük, sevecen olmak, sahtekâr olmak, mücadeleci, sorumsuz olma gibi ifadeler karakter özelliğidir. 3-) Tutum: Bir kişinin herhangi bir nesneye veya duruma karşı genel bir duygusunu, değerlendirmesini veya belirli şekilde tepki göstermesini ifade eder. Bu tepki veya değerlendirme olumlu da olabilir olumsuz da olabilir. Tutumlar kişiye özgüdür. 4-) İstidat (Yatkınlık): Bireyde doğuştan var olan ama ortaya çıkmamış özellikleridir. 5-) Yetenek: Doğuştan insanda var olan istidatların çevrede işlenerek işe yarar hale getirilmesidir. Yani istidatları ortaya çıkmış halidir. 6-) Benlik: Bireyin kendi kimliğidir. Bireyin kendisine ilişkin algılarıdır. 7-) Özgüven: Bireyin kendisine tam güvenmesidir. Bireyin kendisiyle barışık olmasıdır. Yapacaklarını başaracağına ilişkin olumlu duygularıdır. 8-) Benlik saygısı (Özsaygı):Kapasitesini bilmesidir. Kendisini sevmesidir. Duygularını tanıması ve kabullenmesidir. Risk alabilmesidir. Fiziksel özelliklerini benimsemesidir.
°­¾±ÅŸ¾±±ô¾±°ì GeliÅŸimini Etkileyen Faktörler: KiÅŸiliÄŸin geliÅŸiminde önemli rol oynayan çok sayıda faktörün varlığı bilim adamlarınca kabul edilmiÅŸ ve bunların ne ölçüde kiÅŸiliÄŸin oluÅŸum ve geliÅŸimini etkilediÄŸi incelenmiÅŸtir. Genel olarak bu faktörler biyolojik ve çevresel olarak iki ana baÅŸlık altında incelenmiÅŸlerdir. Biyolojik Faktörler : Kalıtım: KiÅŸinin anne ve babasından ya da soyundan gelen özellikleri içerir. Bu özellikler kromozomlar içinde bulunan genlerle çocuÄŸa aktarılır. Beden yapısı, saç, göz ve cilt rengi doÄŸrudan kalıtıma baÄŸlanabilir. Ancak kalıtım yolu ile anne ve babadan birtakım özelliklerin geçmesi, kiÅŸiliÄŸin onlara benzeyeceÄŸi anlamına gelmez. KiÅŸiliÄŸin geliÅŸmesinde çevrenin de önemli rolü vardır. ÖrneÄŸin, hırsız bir anne babanın çocuÄŸu da hırsız olacak demek deÄŸildir. kiÅŸiliÄŸin oluÅŸumunda biyolojik-kalıtsal etkenlerle çevresel etkenlerin ne düzeyde rol oynadığı halen tartışma konusudur.
İç Salgı Bezleri: KiÅŸiliÄŸi düzenleyen ve geliÅŸimini saÄŸlayan önemli etkenlerden biridir. Bedensel ve ruhsal yapının oluÅŸmasında, geliÅŸmesinde önemli rol oynayan hiper (fazla) yada hipo (az) çalışmaları organizmada büyük deÄŸiÅŸiklikler yapar ve bu da bireyin kiÅŸiliÄŸinin geliÅŸimini etkiler. Beden yapısı: °­¾±ÅŸ¾±±ô¾±°ìle beden yapısı arasında baÄŸlantı olduÄŸunu savunan bilim adamları insanları beden yapılarına göre çeÅŸitli tiplere ayırmışlardır. ÖrneÄŸin, Kreeshmer, beden yapısını piknik, astenik, atletik, Sheldan ve Stones ise, endomografik ektomorfik, mezomorfik olarak sınıflandırmışlardır. Piknik endomorfik beden yapısı yuvarlak ve yumuÅŸak olan kiÅŸilerdir ve bunlar yemeyi, rahatı, sevki ve sosyal iliÅŸkileri severler. Astenik ya da ektomorfik beden yapısında olanlar, ince, uzun, narindirler. Duygusallık, entellektüel ve içe dönük kiÅŸilik özellikleri gösterirler. Mezamorfik atletik beden yapısı kas ve kemiklerin iyi geliÅŸmiÅŸ olduÄŸu, güçlü adaleli kiÅŸilerdir ve enerjik, hareketli, atılgan hatta saldırgan kiÅŸilik özellikleri gösterirler. Zeka: KiÅŸinin kalıtım yoluyla doÄŸuÅŸtan getirdiÄŸi ve eÄŸitimle geliÅŸtirdiÄŸi bir kuvvettir. Ä°nsanın olumlu ya da olumsuz davranışları, zeka geliÅŸimine baÄŸlıdır. Burada hem kalıtsal hem çevresel etkenler rol oynar.
Çevresel Faktörler : Doğum öncesi ve doğum sonrası faktörler ele alınmaktadır. Doğum öncesi çevrenin kişilik üzerindeki etkileri döllenme anından başlar. Örneğin annenin gebeliği sırasında sigara, alkol, uyuşturucu kullanması, yetersiz beslenmesi ya da aşırı heyecansal durumlar yaşaması, doğacak çocuğun kişiliğini dolaylı olarak etkilediği bilinmektedir. Bu her sigara kullanan ya da alkol içen annenin çocuğunun da bu alışkanlıkları mutlaka göstermesi demek değildir, ancak bu alışkanlıklara eğilim gösterdikleri saptanmıştır. Doğum sonrası çevre, çocuğun doğuştan getirdiği özelliklerinin yoğrularak biçimlendiği yerdir. Çocuk önce ailesi içinde büyür, gelişir, kişiliğinin kökenini orada alır. Daha sonraları ailesinden aldığı belli özelliklerle toplum içinde kişiliğini biçimlendirir, geliştirir. Bu nedenle çocukluğun ilk yıllarındaki yaşantılarının, sosyal çevresi ile olan etkileşiminin kişilik gelişiminde önemli rol oynar. Her toplumun kendine özgü bir yapısal ve yaşama biçimi vardır. Çocuk toplumsallaşma diye nitelendirdiğimiz bir gelişme sürecinden geçerken, ailesinin ve toplumunun bilim, kültür,ekonomi, din, sanat, adet ve gelenekler, töreler gibi tüm değerleri, standartları ve beklentilerine uygun olarak gelişmektedir. Örneğin, tüm kültürlerde bebeklerin beslenmesi, korunması daha sonra cinsellik ve saldırganlık gibi dürtülerini kontrol etme yollarının öğretilmesi gibi konular yer almaktadır. Ancak bunları uygulama biçimleri kültürden kültüre değişir. Bir toplum kültürü bebeklerin anne sütü ile beslenmesinin önemini vurgularken diğer bir toplum kültürü hazırlamalarla besleme üzerinde durabilir. Bebekleri kundaklama tuvalet eğitimi vb. davranışların geliştirilmesi, toplumdan topluma değişiklik gösterir.
HAZIRLAYAN: Mehlika UYSAL 10-M

More Related Content

°­¾±ÅŸ¾±±ô¾±°ì

  • 1. -KiÅŸiliÄŸi, kiÅŸilikle ilgili temel kavramları ve kiÅŸiliÄŸi etkileyen faktörleri araÅŸtırınız. -°­¾±ÅŸ¾±±ô¾±°ì, kiÅŸilikle ilgili temel kavramlar ve kiÅŸiliÄŸi etkileyen etmenler konusunda çevrenizdeki çocukları gözlemleyiniz.
  • 2. -KiÅŸilerden söz ederken "hoÅŸ" "canlı" "mutlu" "mutsuz" "iyilik yapan" "güçlü" gibi tanımlamalar kullanırız. Burada anlatılmak istenen, bireyin gösterdiÄŸi davranış özellikleridir. °­¾±ÅŸ¾±±ô¾±°ì, bir bireyin tüm ilgilerinin, tutumlarının, yeteneklerinin, konuÅŸma tarzının, dış görünüşünün ve çevresine uyum biçiminin özelliklerini içeren bir terimdir. Asıl olan, kiÅŸiliÄŸin kendine özgü ve ahenkli bir bütün olmasıdır. Bireyin belleÄŸi, dış görünüşü, direnme süresi, sesi ve konuÅŸma tarzı, tepki hızı, sporculuÄŸu gibi özelliklerinin hepsi o insanın kiÅŸiliÄŸini betimlemede önemlidir. Ruh bilimcilere göre kiÅŸilik, bireyin kendine özgü ve ayırıcı davranışlarının bütünü olarak tanımlanır.
  • 3. 1-) Huy (mizaç): KiÅŸiliÄŸin biyolojik ve fizyolojik yönüdür. KiÅŸiliÄŸin bu yönü doÄŸuÅŸtan getirilir ve deÄŸiÅŸtirilemez. Sinirlilik, neÅŸelilik, içe dönüklük, dışadönüklük, soÄŸukkanlı olma gibi kiÅŸiliÄŸin özellikleri mizaçtır. 2-) Karakter: Bireyin toplumun sosyal deÄŸerlerine uygun davranış gösterme özelliÄŸidir. Yani kiÅŸiliÄŸin ahlaki yönüdür. Çevreden kazanılır ve eÄŸitim ile ÅŸekillenir. Dürüstlük, sevecen olmak, sahtekâr olmak, mücadeleci, sorumsuz olma gibi ifadeler karakter özelliÄŸidir. 3-) Tutum: Bir kiÅŸinin herhangi bir nesneye veya duruma karşı genel bir duygusunu, deÄŸerlendirmesini veya belirli ÅŸekilde tepki göstermesini ifade eder. Bu tepki veya deÄŸerlendirme olumlu da olabilir olumsuz da olabilir. Tutumlar kiÅŸiye özgüdür. 4-) Ä°stidat (Yatkınlık): Bireyde doÄŸuÅŸtan var olan ama ortaya çıkmamış özellikleridir. 5-) Yetenek: DoÄŸuÅŸtan insanda var olan istidatların çevrede iÅŸlenerek iÅŸe yarar hale getirilmesidir. Yani istidatları ortaya çıkmış halidir. 6-) Benlik: Bireyin kendi kimliÄŸidir. Bireyin kendisine iliÅŸkin algılarıdır. 7-) Özgüven: Bireyin kendisine tam güvenmesidir. Bireyin kendisiyle barışık olmasıdır. Yapacaklarını baÅŸaracağına iliÅŸkin olumlu duygularıdır. 8-) Benlik saygısı (Özsaygı):Kapasitesini bilmesidir. Kendisini sevmesidir. Duygularını tanıması ve kabullenmesidir. Risk alabilmesidir. Fiziksel özelliklerini benimsemesidir.
  • 4. °­¾±ÅŸ¾±±ô¾±°ì GeliÅŸimini Etkileyen Faktörler: KiÅŸiliÄŸin geliÅŸiminde önemli rol oynayan çok sayıda faktörün varlığı bilim adamlarınca kabul edilmiÅŸ ve bunların ne ölçüde kiÅŸiliÄŸin oluÅŸum ve geliÅŸimini etkilediÄŸi incelenmiÅŸtir. Genel olarak bu faktörler biyolojik ve çevresel olarak iki ana baÅŸlık altında incelenmiÅŸlerdir. Biyolojik Faktörler : Kalıtım: KiÅŸinin anne ve babasından ya da soyundan gelen özellikleri içerir. Bu özellikler kromozomlar içinde bulunan genlerle çocuÄŸa aktarılır. Beden yapısı, saç, göz ve cilt rengi doÄŸrudan kalıtıma baÄŸlanabilir. Ancak kalıtım yolu ile anne ve babadan birtakım özelliklerin geçmesi, kiÅŸiliÄŸin onlara benzeyeceÄŸi anlamına gelmez. KiÅŸiliÄŸin geliÅŸmesinde çevrenin de önemli rolü vardır. ÖrneÄŸin, hırsız bir anne babanın çocuÄŸu da hırsız olacak demek deÄŸildir. kiÅŸiliÄŸin oluÅŸumunda biyolojik-kalıtsal etkenlerle çevresel etkenlerin ne düzeyde rol oynadığı halen tartışma konusudur.
  • 5. İç Salgı Bezleri: KiÅŸiliÄŸi düzenleyen ve geliÅŸimini saÄŸlayan önemli etkenlerden biridir. Bedensel ve ruhsal yapının oluÅŸmasında, geliÅŸmesinde önemli rol oynayan hiper (fazla) yada hipo (az) çalışmaları organizmada büyük deÄŸiÅŸiklikler yapar ve bu da bireyin kiÅŸiliÄŸinin geliÅŸimini etkiler. Beden yapısı: °­¾±ÅŸ¾±±ô¾±°ìle beden yapısı arasında baÄŸlantı olduÄŸunu savunan bilim adamları insanları beden yapılarına göre çeÅŸitli tiplere ayırmışlardır. ÖrneÄŸin, Kreeshmer, beden yapısını piknik, astenik, atletik, Sheldan ve Stones ise, endomografik ektomorfik, mezomorfik olarak sınıflandırmışlardır. Piknik endomorfik beden yapısı yuvarlak ve yumuÅŸak olan kiÅŸilerdir ve bunlar yemeyi, rahatı, sevki ve sosyal iliÅŸkileri severler. Astenik ya da ektomorfik beden yapısında olanlar, ince, uzun, narindirler. Duygusallık, entellektüel ve içe dönük kiÅŸilik özellikleri gösterirler. Mezamorfik atletik beden yapısı kas ve kemiklerin iyi geliÅŸmiÅŸ olduÄŸu, güçlü adaleli kiÅŸilerdir ve enerjik, hareketli, atılgan hatta saldırgan kiÅŸilik özellikleri gösterirler. Zeka: KiÅŸinin kalıtım yoluyla doÄŸuÅŸtan getirdiÄŸi ve eÄŸitimle geliÅŸtirdiÄŸi bir kuvvettir. Ä°nsanın olumlu ya da olumsuz davranışları, zeka geliÅŸimine baÄŸlıdır. Burada hem kalıtsal hem çevresel etkenler rol oynar.
  • 6. Çevresel Faktörler : DoÄŸum öncesi ve doÄŸum sonrası faktörler ele alınmaktadır. DoÄŸum öncesi çevrenin kiÅŸilik üzerindeki etkileri döllenme anından baÅŸlar. ÖrneÄŸin annenin gebeliÄŸi sırasında sigara, alkol, uyuÅŸturucu kullanması, yetersiz beslenmesi ya da aşırı heyecansal durumlar yaÅŸaması, doÄŸacak çocuÄŸun kiÅŸiliÄŸini dolaylı olarak etkilediÄŸi bilinmektedir. Bu her sigara kullanan ya da alkol içen annenin çocuÄŸunun da bu alışkanlıkları mutlaka göstermesi demek deÄŸildir, ancak bu alışkanlıklara eÄŸilim gösterdikleri saptanmıştır. DoÄŸum sonrası çevre, çocuÄŸun doÄŸuÅŸtan getirdiÄŸi özelliklerinin yoÄŸrularak biçimlendiÄŸi yerdir. Çocuk önce ailesi içinde büyür, geliÅŸir, kiÅŸiliÄŸinin kökenini orada alır. Daha sonraları ailesinden aldığı belli özelliklerle toplum içinde kiÅŸiliÄŸini biçimlendirir, geliÅŸtirir. Bu nedenle çocukluÄŸun ilk yıllarındaki yaÅŸantılarının, sosyal çevresi ile olan etkileÅŸiminin kiÅŸilik geliÅŸiminde önemli rol oynar. Her toplumun kendine özgü bir yapısal ve yaÅŸama biçimi vardır. Çocuk toplumsallaÅŸma diye nitelendirdiÄŸimiz bir geliÅŸme sürecinden geçerken, ailesinin ve toplumunun bilim, kültür,ekonomi, din, sanat, adet ve gelenekler, töreler gibi tüm deÄŸerleri, standartları ve beklentilerine uygun olarak geliÅŸmektedir. ÖrneÄŸin, tüm kültürlerde bebeklerin beslenmesi, korunması daha sonra cinsellik ve saldırganlık gibi dürtülerini kontrol etme yollarının öğretilmesi gibi konular yer almaktadır. Ancak bunları uygulama biçimleri kültürden kültüre deÄŸiÅŸir. Bir toplum kültürü bebeklerin anne sütü ile beslenmesinin önemini vurgularken diÄŸer bir toplum kültürü hazırlamalarla besleme üzerinde durabilir. Bebekleri kundaklama tuvalet eÄŸitimi vb. davranışların geliÅŸtirilmesi, toplumdan topluma deÄŸiÅŸiklik gösterir.
  • 7. HAZIRLAYAN: Mehlika UYSAL 10-M