ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo

Kıkırdak HİSTOLOJİSİ

•Download as PPT, PDF•
•
mekki kocabaş Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi sağlık bilimleri enstitüsü
mekki kocabaş Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi sağlık bilimleri enstitüsü

HÄ°STOLOJÄ° EMBÄ°RYOLOJÄ° ANABÄ°LÄ°M DALI MEKKÄ° KOCABAÅž PAMUKKALE ÃœNÄ°VERSÄ°TESÄ°

1 of 10
Downloaded 70 times
Kıkırdak Kıkırdak veya kartilaj hayvansal bir dokudur. Vücutta yarı taşıyıcı bir görev üstlenir. kemik dokudan daha yumuşak ve esnek bir matrise sahip olan kıkırdak dokuda damar bulunmaz, kıkırdak hücreleri bu matristen difüzyon yoluyla madde alış verişi yaparlar. Kıkırdak eklemlerde, göğüs kafesinde , kulakta , burunda , boğazda ve bulunur. Üç ana kıkırdak tipi mevcuttur: hiyalin, elastik ve fibröz kıkırdak (fibrokartilaj). Kıkırdak doku (kondrosit) ve (kondrosit) öncülleri olan ihtiva eder. Kondroblastlar matrisin salgılanması ve bakımından sorumludurlar. Matris içindeki kontroblastlar olgunlaşarak kondrositlere dönüşürler. Kondrositler olarak adlandırılan boşluklarda bulunurlar. Kondrositlerin hemen etrafındaki matrise denir. Kıkırdak kolojen ve elastik lifler içerir. Hiyalin kıkırdakta, Tip II kolojen kuru ağırlığın yaklaşık %40'nı oluşturur. Elastik kıkırdak da elastik lifler içerir. Fibrokartilaj hiyalin kıkırdaktan daha büyük oranda kolajen ihtiva eder.
Kıkırdak dokusu glikozaminoglikan ve proteoglikanlarla zenginleştirilmiş hücre dışı matriks ile özellik kazanmıştır. Bu makromoleküller ile kıollagen ve elastin lifler arasında iletişim vardır. Üç ayrı tip kıkırdak oluşmasına matriks elemanlarının bileşimindeki farklılıklar neden olur. ,kıkırdak bağ dokusunun özelleşmiş bir şeklidir. Burada hücre dışı matriks oldukça sıkı bir kıvam gösterir. Bu matriks kıkırdak dokusunun mekanik zorlamalara karşı koymasına olanak sağlar. Kıkırdağın başka bir görevi yumuşak dokuyu desteklemektir. Kıkırdağın düzgün yüzeyli ve esnek olmasını, eklem yüzeylerinin darbe emiciliğini ve kayganlığını sağlayarak, kemik hareketlerini kolaylaştırır. Ayrıca doğumdan önce ve sonra uzun kemiklerin gelişimi ve büyümesi için gereklidir. Kıkırdak hücrelerden ve lif ve temel madde içeren ekstresellülar matriksten oluşur. Kondrositler matriksin sentezini yapar, salgılar ve oluşturdukları bu matriks içinde lakuna adı verilen boşluklara yerleşirler. .
Kıkırdak damarsız bir dokudur. Her üç tip kıkırdakta da belenme komşu bağ dokusundaki (perikondrium) kapillerden ya da eklem boşluklarının sinoviyal sıvısından difüzyonla olur. Bütün avaskülar dokuların hücreleri gibi kondrositler de düşük metoabolik aktivite gösterirler. Kıkırdağın lenfatik damarları ya da sinirleri yoktur Yoğun bağ dokusundan yapılı olan perikondrium kapsüle benzer bir kın gibi kıkırdağı sararak, kıkırdak ile kıkırdağın destek verdiği dokular arsındaki yüzeyi oluşturur. Perikondriyum, avaskülar kıkırdağa, vasküler desteği sağlar. Hareketli eklem yüzeylerini örten eklem kıkırdağında perikondrium olmadığı için oksijen ve besinlerini difüzyonla sinoviyal sıvıdan alarak canlılığını sürdürür.
Hiyalin kıkırdak En sık rastlanan kıkırdak tipidir. Hiyalin sözcüğü Yunanca hyalos yani "cam" sözcüğünden türemiştir. Yarısaydam (ışığı hafif olarak geçiren) matrisi nedeniyle bu ismi almıştır. Hareketli eklemlerde bulunur. Ayrıca kemiklerin içinde merkezi olarak çalışacak şekilde bulunur. Ek olarak burun, gırtlak ve nefes borusu gibi büyük solunum yolları duvarlarında da bulunur.Hiyalin kıkırdağa mikroskop altında bakıldığında bazı hücrelerin birbirinden ayrılmadığı,ikili veya üçlü halde kaldığı görülür ki bunlara izogen gruplar denir.
Üç tür kıkırdak arasında en sık rastlananı ve en fazla incelmiş olan olanı hiyalin kıkırdaktır. Taze hiyalin kıkırdak ışığa yarı geçirgendir. Embriyoda, kıkırdağın yerini kemik alıncaya kadar geçici olarak iskelet görevini yapar. Yetişkin memelilerde hiyalin kıkırdak hareketli eklem yüzeylerinde, büyük solunum yolları duvarlarında(burun, larenks, trakea ve bronşlar)kaburgaların sternuma bağlandıkları arka uçlarda ve kemiğin uzamasından sorumlu olan epifiz plağında bulunur.
Perikondriyum Eklem kıkırdakları dışında bütün hiyalin kıkırdaklar periikondriyum adı verilen, kıkırdak büyümesi ve devamlılığı için şart olan yoğun bağ dokusundan yapılı bir tabaka ile örtülüdür. Perikondriyum tip 1 kollajen liflerden zengin ve çok sayıda fibroblast içerir. Kolaylıkla farklılaşarak kondrositleri oluşturabilir.
Kondrositler Kondrosit, destek dokulardan biri olan kıkırdağın yapısını oluşturur. Ayrıca, kıkırdak dokunun temel bileşiğini kollajen adlı proteinin yapımından sorumlu hücrelerden biridir. kulak kepçesi, burun, soluk borusu gibi organların yapısında bulunan bu hücreler dokulara esneklik ve sağlamlık kazandırır.
Kıkrdak histofizyolojisi Kıkırdak kan kapilleri olmadığı için kondrositler düşük O 2 basıncında solunum yaparlar. Hiyalin kıkırdak hücreleri glikozu genellikle an aerobik glikoliz ile metabolize edip son ürün olarak laktik asiti meydana getirirler. Kandaki besin maddeleri, perikondriyumdan daha derinlerde yer alan kondrositlere difüzyonla sızar. Bu nedenle kıkırdağın kalınlığı sınırlıdır. Besin maddleri matriksin çözücü suyu aracılığı ile sızar kıkrdak matriksinde hemen hemen hiç serbest su yoktur. Kıkırdak büyümesi genellikle hipofiz büyüme hormonu olan samatotropine bağlıdır. Bu hormon doğrudan kıkırdak hücrelerine etki etmez. Bunun yerine karaciğerdeki samatomedin C sentezini uyarır. Samatomedin C doğrudan kıkırdak hücrelerini etkileyerek büyümesini kolaylaştırır.
Elastik kıkırdak Elastik kıkırdak östaki borusunda epiglotiste, kulak sayvanında dış işitme kanalı duvarında bulunur. Aslında elastik kıkırdak hiyalin kıkırdağa tıpatıp benzer. Farklılığı ise tip 2 kollajen fibrillerinin yanı sıra ince demetler halinde çok miktarda elastik lif içermesinden kaynaklanır. Hiyalin ve elastik kıkırdağın kondrositleri birbirine benzer ve çoğu zaman elastik kıkırdağın hiyalin kıkırdak ile devam ettiği görülür. Hiyalin kıkırdakta olduğu gibi elastik kıkırdakta da perikondriyum vardır.
Fibröz Kıkırdak Fibröz kıkırdak veya fibrokartilaj, ismini yoğun oranda fibröz doku içermesinden alır. Zaman zaman beyaz kıkırdak olarak da anılır. Omurlararası disklerde, bazı veya kemiklere bağlandığı yerlerde bulunur. Omurlararası disklerde bulunan fibröz kıkırdak hiyaline oranla daha fazla kolajen ihtiva eder. Hiyalin ve elastik kıkırdakların tersine, fibröz kıkırdağın bulunmaz.

More Related Content

Kıkırdak HİSTOLOJİSİ

  • 1. Kıkırdak Kıkırdak veya kartilaj hayvansal bir dokudur. Vücutta yarı taşıyıcı bir görev üstlenir. kemik dokudan daha yumuÅŸak ve esnek bir matrise sahip olan kıkırdak dokuda damar bulunmaz, kıkırdak hücreleri bu matristen difüzyon yoluyla madde alış veriÅŸi yaparlar. Kıkırdak eklemlerde, göğüs kafesinde , kulakta , burunda , boÄŸazda ve bulunur. Üç ana kıkırdak tipi mevcuttur: hiyalin, elastik ve fibröz kıkırdak (fibrokartilaj). Kıkırdak doku (kondrosit) ve (kondrosit) öncülleri olan ihtiva eder. Kondroblastlar matrisin salgılanması ve bakımından sorumludurlar. Matris içindeki kontroblastlar olgunlaÅŸarak kondrositlere dönüşürler. Kondrositler olarak adlandırılan boÅŸluklarda bulunurlar. Kondrositlerin hemen etrafındaki matrise denir. Kıkırdak kolojen ve elastik lifler içerir. Hiyalin kıkırdakta, Tip II kolojen kuru ağırlığın yaklaşık %40'nı oluÅŸturur. Elastik kıkırdak da elastik lifler içerir. Fibrokartilaj hiyalin kıkırdaktan daha büyük oranda kolajen ihtiva eder.
  • 2. Kıkırdak dokusu glikozaminoglikan ve proteoglikanlarla zenginleÅŸtirilmiÅŸ hücre dışı matriks ile özellik kazanmıştır. Bu makromoleküller ile kıollagen ve elastin lifler arasında iletiÅŸim vardır. Üç ayrı tip kıkırdak oluÅŸmasına matriks elemanlarının bileÅŸimindeki farklılıklar neden olur. ,kıkırdak baÄŸ dokusunun özelleÅŸmiÅŸ bir ÅŸeklidir. Burada hücre dışı matriks oldukça sıkı bir kıvam gösterir. Bu matriks kıkırdak dokusunun mekanik zorlamalara karşı koymasına olanak saÄŸlar. Kıkırdağın baÅŸka bir görevi yumuÅŸak dokuyu desteklemektir. Kıkırdağın düzgün yüzeyli ve esnek olmasını, eklem yüzeylerinin darbe emiciliÄŸini ve kayganlığını saÄŸlayarak, kemik hareketlerini kolaylaÅŸtırır. Ayrıca doÄŸumdan önce ve sonra uzun kemiklerin geliÅŸimi ve büyümesi için gereklidir. Kıkırdak hücrelerden ve lif ve temel madde içeren ekstresellülar matriksten oluÅŸur. Kondrositler matriksin sentezini yapar, salgılar ve oluÅŸturdukları bu matriks içinde lakuna adı verilen boÅŸluklara yerleÅŸirler. .
  • 3. Kıkırdak damarsız bir dokudur. Her üç tip kıkırdakta da belenme komÅŸu baÄŸ dokusundaki (perikondrium) kapillerden ya da eklem boÅŸluklarının sinoviyal sıvısından difüzyonla olur. Bütün avaskülar dokuların hücreleri gibi kondrositler de düşük metoabolik aktivite gösterirler. Kıkırdağın lenfatik damarları ya da sinirleri yoktur YoÄŸun baÄŸ dokusundan yapılı olan perikondrium kapsüle benzer bir kın gibi kıkırdağı sararak, kıkırdak ile kıkırdağın destek verdiÄŸi dokular arsındaki yüzeyi oluÅŸturur. Perikondriyum, avaskülar kıkırdaÄŸa, vasküler desteÄŸi saÄŸlar. Hareketli eklem yüzeylerini örten eklem kıkırdağında perikondrium olmadığı için oksijen ve besinlerini difüzyonla sinoviyal sıvıdan alarak canlılığını sürdürür.
  • 4. Hiyalin kıkırdak En sık rastlanan kıkırdak tipidir. Hiyalin sözcüğü Yunanca hyalos yani "cam" sözcüğünden türemiÅŸtir. Yarısaydam (ışığı hafif olarak geçiren) matrisi nedeniyle bu ismi almıştır. Hareketli eklemlerde bulunur. Ayrıca kemiklerin içinde merkezi olarak çalışacak ÅŸekilde bulunur. Ek olarak burun, gırtlak ve nefes borusu gibi büyük solunum yolları duvarlarında da bulunur.Hiyalin kıkırdaÄŸa mikroskop altında bakıldığında bazı hücrelerin birbirinden ayrılmadığı,ikili veya üçlü halde kaldığı görülür ki bunlara izogen gruplar denir.
  • 5. Üç tür kıkırdak arasında en sık rastlananı ve en fazla incelmiÅŸ olan olanı hiyalin kıkırdaktır. Taze hiyalin kıkırdak ışığa yarı geçirgendir. Embriyoda, kıkırdağın yerini kemik alıncaya kadar geçici olarak iskelet görevini yapar. YetiÅŸkin memelilerde hiyalin kıkırdak hareketli eklem yüzeylerinde, büyük solunum yolları duvarlarında(burun, larenks, trakea ve bronÅŸlar)kaburgaların sternuma baÄŸlandıkları arka uçlarda ve kemiÄŸin uzamasından sorumlu olan epifiz plağında bulunur.
  • 6. Perikondriyum Eklem kıkırdakları dışında bütün hiyalin kıkırdaklar periikondriyum adı verilen, kıkırdak büyümesi ve devamlılığı için ÅŸart olan yoÄŸun baÄŸ dokusundan yapılı bir tabaka ile örtülüdür. Perikondriyum tip 1 kollajen liflerden zengin ve çok sayıda fibroblast içerir. Kolaylıkla farklılaÅŸarak kondrositleri oluÅŸturabilir.
  • 7. Kondrositler Kondrosit, destek dokulardan biri olan kıkırdağın yapısını oluÅŸturur. Ayrıca, kıkırdak dokunun temel bileÅŸiÄŸini kollajen adlı proteinin yapımından sorumlu hücrelerden biridir. kulak kepçesi, burun, soluk borusu gibi organların yapısında bulunan bu hücreler dokulara esneklik ve saÄŸlamlık kazandırır.
  • 8. Kıkrdak histofizyolojisi Kıkırdak kan kapilleri olmadığı için kondrositler düşük O 2 basıncında solunum yaparlar. Hiyalin kıkırdak hücreleri glikozu genellikle an aerobik glikoliz ile metabolize edip son ürün olarak laktik asiti meydana getirirler. Kandaki besin maddeleri, perikondriyumdan daha derinlerde yer alan kondrositlere difüzyonla sızar. Bu nedenle kıkırdağın kalınlığı sınırlıdır. Besin maddleri matriksin çözücü suyu aracılığı ile sızar kıkrdak matriksinde hemen hemen hiç serbest su yoktur. Kıkırdak büyümesi genellikle hipofiz büyüme hormonu olan samatotropine baÄŸlıdır. Bu hormon doÄŸrudan kıkırdak hücrelerine etki etmez. Bunun yerine karaciÄŸerdeki samatomedin C sentezini uyarır. Samatomedin C doÄŸrudan kıkırdak hücrelerini etkileyerek büyümesini kolaylaÅŸtırır.
  • 9. Elastik kıkırdak Elastik kıkırdak östaki borusunda epiglotiste, kulak sayvanında dış iÅŸitme kanalı duvarında bulunur. Aslında elastik kıkırdak hiyalin kıkırdaÄŸa tıpatıp benzer. Farklılığı ise tip 2 kollajen fibrillerinin yanı sıra ince demetler halinde çok miktarda elastik lif içermesinden kaynaklanır. Hiyalin ve elastik kıkırdağın kondrositleri birbirine benzer ve çoÄŸu zaman elastik kıkırdağın hiyalin kıkırdak ile devam ettiÄŸi görülür. Hiyalin kıkırdakta olduÄŸu gibi elastik kıkırdakta da perikondriyum vardır.
  • 10. Fibröz Kıkırdak Fibröz kıkırdak veya fibrokartilaj, ismini yoÄŸun oranda fibröz doku içermesinden alır. Zaman zaman beyaz kıkırdak olarak da anılır. Omurlararası disklerde, bazı veya kemiklere baÄŸlandığı yerlerde bulunur. Omurlararası disklerde bulunan fibröz kıkırdak hiyaline oranla daha fazla kolajen ihtiva eder. Hiyalin ve elastik kıkırdakların tersine, fibröz kıkırdağın bulunmaz.