ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Klin.Inf. 101028

•
•
Richard Udderdoc
Richard Udderdoc
1 of 63
Monitoring uiergezondheid Richard Olde Riekerink rundveedierenarts Faculteit Diergeneeskunde, Dept. I&I 28 oktober 2010, Utrecht
Over mijzelf Utrecht 2001 Nieuw Zeeland praktijk 95% koeien (dairy / beef) Canada promotieonderzoek “ Mastitis in Canada” GD Uiergezondheid
GD: Kennisinstituut Onafhankelijk en deskundig Dierziekteprogramma’s Wetenschappelijke kennis vermarkten en laten aansluiten bij de behoeften van veehouders en dierenartsen
Mastitis monitoring en diagnostiek MPR en celgetal Tankmelk Uiergezondheid wat is het? wat vertelt het? Routine diagnostiek Kweek / PCR Strooisel Problemen oplossen Natte meting “ Quickscan” TM
Tankmelk
Mastitis monitoring en diagnostiek MPR en celgetal Tankmelk Uiergezondheid wat is het? wat vertelt het? Routine diagnostiek Kweek / PCR Strooisel Problemen oplossen Natte meting “ Quickscan” TM
Bedrijfsniveau (MPR) Verhoogd celgetal (attentie koe)
Celgetal = basis Tankmelkcelgetal MPR + koecelgetal Bacteriologisch onderzoek
Uitgangspunten uiergezondheid Tankmelkcelgetal <200.000 cellen/ml Klinische mastitis <15% Verhoogd celgetal <15% Nieuwe gevallen < 8%
Bedrijfscelgetal - bedrijfsgrootte Bron CRV 58 Totaal 62 >120 60 100-119 56 80-99 56 60-79 59 40-59 57 <40 Celgetal >200 (%) Bedrijfsomvang (koeien)
Vragen van veehouders: Probleem op mijn bedrijf? Waardoor hoog celgetal? Is mijn aanpak succesvol?
Mastitis monitoring en diagnostiek MPR en celgetal Tankmelk Uiergezondheid wat is het? wat vertelt het? Routine diagnostiek Kweek / PCR Strooisel Problemen oplossen Natte meting “ Quickscan” TM
Tankmelk bacteriologisch onderzoek
BO Tankmelk Buitenland Bedrijfsmonitoring Melkkwaliteit Commercieel / universiteiten
Tankmelk Uiergezondheid Bedrijfsniveau monitoren Vroegtijdige signalering
Tankmelk Uiergezondheid BO op tankmelk 10x per jaar Via RMO > 2700 deelnemers en groeiende
Tankmelk Uiergezondheid Test 7 onderdelen: Streptococcus agalactiae Staphylococcus aureus Omgevingsstreptokokken Strep. uberis Strep. dysgalactiae Coliforme kiemen Klebsiella KOE STAL
Tankmelk uiergezondheid Inhoud Interpretatie en advies Gebaseerd op méér tankmelken Geen / weinig 0 p Enkele 2 p Veel / zeer veel 3 p Punten optellen Celgetal meenemen HOOG / LAAG 200.000 cellen/ml
Rapportage Normen (rode lijn) SAG: 0 SAU: 0 SSLO: <500 Coliforme kiemen: <50 Klebsiella onverdacht Landelijk gemiddelde (zwarte lijn) Eigen bedrijf (groene staven)
Mastitis monitoring en diagnostiek MPR en celgetal Tankmelk Uiergezondheid wat is het? wat vertelt het? Routine diagnostiek Kweek / PCR Strooisel Problemen oplossen Natte meting “ Quickscan” TM
Fresh milk Consumer complaints 58% reduced! (Keefe and Elmoslemany, 2008)
Onderzoek 50 Californian herds (González et al., 1988) Strep. agalactiae Staph. aureus Management and BTM (Godkin and Leslie, 1990; Godkin and Leslie, 1993) Teat dip - Selective DCT + Echter lage sensitiviteit: SAG: 20,5 % SAU: 9,2 % !
Prince Edward Island Tankmelk Consumer complaints (Keefe and Elmoslemany, 2007) Risk factors ~ Kiemgetal Seizoen, uierprep., machine (Elmoslemany and Keefe, 2008) SAU ~ Tankcelgetal (Jayarao et al., 2004; Olde Riekerink et al. 2006)
Bulk tank milk quality SSLO ~ (Wolfgang et al., 2008) % oude koeien Koeien aangekocht Pre- and postdipping Pre-rinse milking system Kiemgetal ~ SSLO (Sawant and Jayarao, 2004) Bimodal milk flow ~ SAU (Hohmann and Ruegg, 2007)
lb MIN.
Staph. aureus Tank ~ Tankmelkcelgetal (Jayarao et al., 2004; Olde Riekerink et al., 2006) Tank ~ Kwartieren
Staph. aureus Olde Riekerink et al., Can. Vet. J. 2006
Staph. aureus 30 bedrijven álle kwartieren
Staph. aureus Deens: 50 bedrijven álle kwartieren
Strep. agalactiae Test aan- / afwezigheid Hoort niet in de tank Komt altijd uit een koe Probleem celgetal Aanvoer nieuwe dieren
Huidige situatie 2.4% van de bedrijven positief op Strep. agalactiae
Staph. aureus Staph. aureus Zero-tolerance
Omgevingsstreptokokken Hygiëne van de koeien Voorbehandelen Tepeldip / spray Kúnnen piek in celgetal veroorzaken
Streptococcus uberis Subklinisch Verhoogd celgetal Hoge uitscheiding van kiemen Stro en weidegang Penicilline-gevoelig Chronisch slecht behandelbaar
Streptococcus dysgalactiae Subklinisch Verhoogd celgetal Speenbeschadiging / vereelting Melkmachine / techniek Goed gevoelig voor penicilline
Coliforme kiemen Komen in de melk door vuil Hygiëne tijdens melken Hygiëne koeien Werking apparatuur Zelden door mastitis!
Klebsiella Test verdacht / onverdacht Bron: zaagsel, mest, grond, dragers Dragers kunnen spreiden via mest en melk Actie bij meerdere malen verdacht vanwege potentieel hoge infectiedruk op het bedrijf Onderzoek is recent gestart 10% bedrijven verdacht
Mastitis monitoring en diagnostiek MPR en celgetal Tankmelk Uiergezondheid wat is het? wat vertelt het? Routine diagnostiek Kweek / PCR Strooisel Problemen oplossen Natte meting “ Quickscan” TM
Kwaliteit Snelheid
Mogelijkheden voor diagnostiek BO klinisch celgetal DNA (Quickscan Tankmelk BO trouble shooting nieuw! ) Strooiselonderzoek Natte meting (specialistisch onderzoek)
Tankmelk Uiergezondheid in uitvoering Voorbeeld Uitkomst 9 punten Staph. aureus 6 punten omgevingsstreptokokken Strep. uberis aangetoond Hoe nu verder?
Dierniveau Klinische mastitis Verhoogd celgetal
BO kwartier niveau Onderscheid in: Melkmonsters van klinische gevallen Melkmonsters van dieren met een verhoogd celgetal Screening op basis van CMT
Het nemen van een kwartier melkmonster
Bacteriologisch onderzoek Monitoring bedrijf 10 dieren met verhoogd celgetal per jaar Input preventieplan 10 monsters klinische mastitis per jaar Input bedrijfsbehandelplan Evaluatie 2x per jaar Input preventieplan
Beslissen op dierniveau Afvoeren Behandelen Droogzetten Melkstel spoelen Als laatste melken
Als BO niks oplevert? DNA onderzoek Samenwerking met Van Haeringen Laboratorium Test aanwezigheid DNA
DNA onderzoek 11 soorten S taphylococcus aureus Penicilline gevoelig Penicilline resistent Staphylococcus sp. Penicilline gevoelig Penicilline resistent Streptococcus agalactiae Streptococcus dysgalactiae Streptococcus uberis Escherichia coli Corynebacterium bovis Enterococcus sp. ( E. Faecalis, E. faecium ) Klebsiella sp. ( K. Pneumoniae, K. oxytoca ) Serratia marcescens Arcanobacterium pyogenes en Peptostreptococcus indolicus
Verschil BO / DNA BO GD BO DNA Tijd 48 uur 4 uur Detectie Levende bacteriën Levende + dode bacteriën Ervaring Analist Apparaat Monstername Zichtbaar op de plaat Onbekend Antibiotica Nee JA Bacteriën Aantal onbeperkt Aantal=11 Conserveermiddel Nee JA
Natte meting Standaard meting melkmachine tijdens het melken beoordeling melkmethode waarneming koeien beoordeling melkmachine Uitgebreid analyse bedrijfsgegevens voeding huisvesting Robotbedrijven
Voorbeeld A Bedrijf A 4-4-2010 7-4-2010 10-4-2010 Punten Streven Coliformen 10.000 1800 350 9 < 50 Omgeving bacteriën 1000 1500 1800 9 < 500 S. aureus 170 150 240 9 < 10 Klebsiella Niet Niet niet 0 Geen Str. agalactia aangetoond aangetoond aangetoond 3 Geen
Voorbeeld B Bedrijf B 25-4-2010 28-4-2010 1-5-2010 Punten Streven Coliformen 0 0 10 0 < 50 Omgeving bacteriën 1100 110 510 7 < 500 S. aureus 4000 3000 880 9 < 10 Klebsiella Niets Niets Niets 0 Geen Str. agalactia Niets Niets Niets 0 Geen
Vervolg, monitoring Tankmelkcelgetal MPR Tankmelk Uiergezondheid “ Blijven waarnemen”
Monitoren voorbeeld September 2009 * Hoog SAU November 2009 * Stijgt door, vh en da maken plan van aanpak December 2009 * Koe afgevoerd en dieren vervroegd drooggezet Juni 2010 * Effect behandelen zichtbaar 2010 VH en DA monitoren tank
Monitoring mastitis MPR en celgetal TANKMELK UIERGEZONDHEID wat is het? wat vertelt het? en dan? diagnostiek problemen oplossen TENSLOTTE:
Veel gestelde vragen Voor wie is TMUG? Alle melkleverende bedrijven Behalve bedrijven die maandelijks BO doen Wat voegt het toe aan MPR? Attentie dieren krijgen een naam Hygiëne wordt gemeten Antibiogram op tankmelk? Nee niet zinvol Is BO op kwartierniveau nog zinvol? Ja, niet alle kiemen zitten TMUG Aantal positieve kwartieren
Samengevat TMUG Barometer voor het bedrijf Problemen eenvoudiger in beeld Blijvende monitoring Besmettelijke kiemen Kwaliteit melken / hygiëne Kapstok voor bedrijfsadvisering Eenvoudig (alles automatisch) Resultaat Minder mastitis
Dank voor uw aandacht! [email_address] 0570-660390

More Related Content

Klin.Inf. 101028

  • 1. Monitoring uiergezondheid Richard Olde Riekerink rundveedierenarts Faculteit Diergeneeskunde, Dept. I&I 28 oktober 2010, Utrecht
  • 2. Over mijzelf Utrecht 2001 Nieuw Zeeland praktijk 95% koeien (dairy / beef) Canada promotieonderzoek “ Mastitis in Canada” GD Uiergezondheid
  • 3. GD: Kennisinstituut Onafhankelijk en deskundig Dierziekteprogramma’s Wetenschappelijke kennis vermarkten en laten aansluiten bij de behoeften van veehouders en dierenartsen
  • 4. Mastitis monitoring en diagnostiek MPR en celgetal Tankmelk Uiergezondheid wat is het? wat vertelt het? Routine diagnostiek Kweek / PCR Strooisel Problemen oplossen Natte meting “ Quickscan” TM
  • 6. Mastitis monitoring en diagnostiek MPR en celgetal Tankmelk Uiergezondheid wat is het? wat vertelt het? Routine diagnostiek Kweek / PCR Strooisel Problemen oplossen Natte meting “ Quickscan” TM
  • 7. Bedrijfsniveau (MPR) Verhoogd celgetal (attentie koe)
  • 8. Celgetal = basis Tankmelkcelgetal MPR + koecelgetal Bacteriologisch onderzoek
  • 9. Uitgangspunten uiergezondheid Tankmelkcelgetal <200.000 cellen/ml Klinische mastitis <15% Verhoogd celgetal <15% Nieuwe gevallen < 8%
  • 10. Bedrijfscelgetal - bedrijfsgrootte Bron CRV 58 Totaal 62 >120 60 100-119 56 80-99 56 60-79 59 40-59 57 <40 Celgetal >200 (%) Bedrijfsomvang (koeien)
  • 11.
  • 12. Vragen van veehouders: Probleem op mijn bedrijf? Waardoor hoog celgetal? Is mijn aanpak succesvol?
  • 13. Mastitis monitoring en diagnostiek MPR en celgetal Tankmelk Uiergezondheid wat is het? wat vertelt het? Routine diagnostiek Kweek / PCR Strooisel Problemen oplossen Natte meting “ Quickscan” TM
  • 15. BO Tankmelk Buitenland Bedrijfsmonitoring Melkkwaliteit Commercieel / universiteiten
  • 16. Tankmelk Uiergezondheid Bedrijfsniveau monitoren Vroegtijdige signalering
  • 17. Tankmelk Uiergezondheid BO op tankmelk 10x per jaar Via RMO > 2700 deelnemers en groeiende
  • 18. Tankmelk Uiergezondheid Test 7 onderdelen: Streptococcus agalactiae Staphylococcus aureus Omgevingsstreptokokken Strep. uberis Strep. dysgalactiae Coliforme kiemen Klebsiella KOE STAL
  • 19. Tankmelk uiergezondheid Inhoud Interpretatie en advies Gebaseerd op méér tankmelken Geen / weinig 0 p Enkele 2 p Veel / zeer veel 3 p Punten optellen Celgetal meenemen HOOG / LAAG 200.000 cellen/ml
  • 20. Rapportage Normen (rode lijn) SAG: 0 SAU: 0 SSLO: <500 Coliforme kiemen: <50 Klebsiella onverdacht Landelijk gemiddelde (zwarte lijn) Eigen bedrijf (groene staven)
  • 21. Mastitis monitoring en diagnostiek MPR en celgetal Tankmelk Uiergezondheid wat is het? wat vertelt het? Routine diagnostiek Kweek / PCR Strooisel Problemen oplossen Natte meting “ Quickscan” TM
  • 22. Fresh milk Consumer complaints 58% reduced! (Keefe and Elmoslemany, 2008)
  • 23. Onderzoek 50 Californian herds (González et al., 1988) Strep. agalactiae Staph. aureus Management and BTM (Godkin and Leslie, 1990; Godkin and Leslie, 1993) Teat dip - Selective DCT + Echter lage sensitiviteit: SAG: 20,5 % SAU: 9,2 % !
  • 24. Prince Edward Island Tankmelk Consumer complaints (Keefe and Elmoslemany, 2007) Risk factors ~ Kiemgetal Seizoen, uierprep., machine (Elmoslemany and Keefe, 2008) SAU ~ Tankcelgetal (Jayarao et al., 2004; Olde Riekerink et al. 2006)
  • 25. Bulk tank milk quality SSLO ~ (Wolfgang et al., 2008) % oude koeien Koeien aangekocht Pre- and postdipping Pre-rinse milking system Kiemgetal ~ SSLO (Sawant and Jayarao, 2004) Bimodal milk flow ~ SAU (Hohmann and Ruegg, 2007)
  • 27. Staph. aureus Tank ~ Tankmelkcelgetal (Jayarao et al., 2004; Olde Riekerink et al., 2006) Tank ~ Kwartieren
  • 28. Staph. aureus Olde Riekerink et al., Can. Vet. J. 2006
  • 29. Staph. aureus 30 bedrijven álle kwartieren
  • 30. Staph. aureus Deens: 50 bedrijven álle kwartieren
  • 31. Strep. agalactiae Test aan- / afwezigheid Hoort niet in de tank Komt altijd uit een koe Probleem celgetal Aanvoer nieuwe dieren
  • 32. Huidige situatie 2.4% van de bedrijven positief op Strep. agalactiae
  • 33. Staph. aureus Staph. aureus Zero-tolerance
  • 34. Omgevingsstreptokokken Hygiëne van de koeien Voorbehandelen Tepeldip / spray Kúnnen piek in celgetal veroorzaken
  • 35.
  • 36.
  • 37. Streptococcus uberis Subklinisch Verhoogd celgetal Hoge uitscheiding van kiemen Stro en weidegang Penicilline-gevoelig Chronisch slecht behandelbaar
  • 38. Streptococcus dysgalactiae Subklinisch Verhoogd celgetal Speenbeschadiging / vereelting Melkmachine / techniek Goed gevoelig voor penicilline
  • 39. Coliforme kiemen Komen in de melk door vuil Hygiëne tijdens melken Hygiëne koeien Werking apparatuur Zelden door mastitis!
  • 40. Klebsiella Test verdacht / onverdacht Bron: zaagsel, mest, grond, dragers Dragers kunnen spreiden via mest en melk Actie bij meerdere malen verdacht vanwege potentieel hoge infectiedruk op het bedrijf Onderzoek is recent gestart 10% bedrijven verdacht
  • 41. Mastitis monitoring en diagnostiek MPR en celgetal Tankmelk Uiergezondheid wat is het? wat vertelt het? Routine diagnostiek Kweek / PCR Strooisel Problemen oplossen Natte meting “ Quickscan” TM
  • 42.
  • 44. Mogelijkheden voor diagnostiek BO klinisch celgetal DNA (Quickscan Tankmelk BO trouble shooting nieuw! ) Strooiselonderzoek Natte meting (specialistisch onderzoek)
  • 45. Tankmelk Uiergezondheid in uitvoering Voorbeeld Uitkomst 9 punten Staph. aureus 6 punten omgevingsstreptokokken Strep. uberis aangetoond Hoe nu verder?
  • 46. Dierniveau Klinische mastitis Verhoogd celgetal
  • 47. BO kwartier niveau Onderscheid in: Melkmonsters van klinische gevallen Melkmonsters van dieren met een verhoogd celgetal Screening op basis van CMT
  • 48. Het nemen van een kwartier melkmonster
  • 49. Bacteriologisch onderzoek Monitoring bedrijf 10 dieren met verhoogd celgetal per jaar Input preventieplan 10 monsters klinische mastitis per jaar Input bedrijfsbehandelplan Evaluatie 2x per jaar Input preventieplan
  • 50.
  • 51. Beslissen op dierniveau Afvoeren Behandelen Droogzetten Melkstel spoelen Als laatste melken
  • 52. Als BO niks oplevert? DNA onderzoek Samenwerking met Van Haeringen Laboratorium Test aanwezigheid DNA
  • 53. DNA onderzoek 11 soorten S taphylococcus aureus Penicilline gevoelig Penicilline resistent Staphylococcus sp. Penicilline gevoelig Penicilline resistent Streptococcus agalactiae Streptococcus dysgalactiae Streptococcus uberis Escherichia coli Corynebacterium bovis Enterococcus sp. ( E. Faecalis, E. faecium ) Klebsiella sp. ( K. Pneumoniae, K. oxytoca ) Serratia marcescens Arcanobacterium pyogenes en Peptostreptococcus indolicus
  • 54. Verschil BO / DNA BO GD BO DNA Tijd 48 uur 4 uur Detectie Levende bacteriën Levende + dode bacteriën Ervaring Analist Apparaat Monstername Zichtbaar op de plaat Onbekend Antibiotica Nee JA Bacteriën Aantal onbeperkt Aantal=11 Conserveermiddel Nee JA
  • 55. Natte meting Standaard meting melkmachine tijdens het melken beoordeling melkmethode waarneming koeien beoordeling melkmachine Uitgebreid analyse bedrijfsgegevens voeding huisvesting Robotbedrijven
  • 56. Voorbeeld A Bedrijf A 4-4-2010 7-4-2010 10-4-2010 Punten Streven Coliformen 10.000 1800 350 9 < 50 Omgeving bacteriën 1000 1500 1800 9 < 500 S. aureus 170 150 240 9 < 10 Klebsiella Niet Niet niet 0 Geen Str. agalactia aangetoond aangetoond aangetoond 3 Geen
  • 57. Voorbeeld B Bedrijf B 25-4-2010 28-4-2010 1-5-2010 Punten Streven Coliformen 0 0 10 0 < 50 Omgeving bacteriën 1100 110 510 7 < 500 S. aureus 4000 3000 880 9 < 10 Klebsiella Niets Niets Niets 0 Geen Str. agalactia Niets Niets Niets 0 Geen
  • 58. Vervolg, monitoring Tankmelkcelgetal MPR Tankmelk Uiergezondheid “ Blijven waarnemen”
  • 59. Monitoren voorbeeld September 2009 * Hoog SAU November 2009 * Stijgt door, vh en da maken plan van aanpak December 2009 * Koe afgevoerd en dieren vervroegd drooggezet Juni 2010 * Effect behandelen zichtbaar 2010 VH en DA monitoren tank
  • 60. Monitoring mastitis MPR en celgetal TANKMELK UIERGEZONDHEID wat is het? wat vertelt het? en dan? diagnostiek problemen oplossen TENSLOTTE:
  • 61. Veel gestelde vragen Voor wie is TMUG? Alle melkleverende bedrijven Behalve bedrijven die maandelijks BO doen Wat voegt het toe aan MPR? Attentie dieren krijgen een naam Hygiëne wordt gemeten Antibiogram op tankmelk? Nee niet zinvol Is BO op kwartierniveau nog zinvol? Ja, niet alle kiemen zitten TMUG Aantal positieve kwartieren
  • 62. Samengevat TMUG Barometer voor het bedrijf Problemen eenvoudiger in beeld Blijvende monitoring Besmettelijke kiemen Kwaliteit melken / hygiëne Kapstok voor bedrijfsadvisering Eenvoudig (alles automatisch) Resultaat Minder mastitis
  • 63. Dank voor uw aandacht! [email_address] 0570-660390